(*) M. Çağrı Şen, Özbekoğlu Sistem ve Endüstri Mühendisi, mcsen@ozbekoglu.com
APPLICATIONSUYGULAMALAR
67
Mart - Nisan • 2016 • March - April HAZIR BETON
mi bugün için kamusal idarelerce yeterli bulunmaktadır. Oysa bu durum problemi daha pahalı ve karmaşık hale getirmekte- dir. Su ve katıyı ayrıştıran bu sistemlerden çıkan katı atık bertarafı, beton üretiminin gereksiz masraf hanesine yazılmaktadır. Sistem bu katı atıkları karışım suyunun içerisinde santrale göndermek suretiyle reçetede kullanılan hammaddelerin azal- tılmasını sağlayarak ekstra bir tasarruf da sağlamaktadır. Kamu adına hareket eden kuruluşların da sistemi konusunda bilgi- lenmeleri artmakta ve çözüm yolu olarak kabul görmektedir.
Beton harman sularının üretimde kulla- nımını belirlemek için geçerli olan TS-EN 1008 standardının beton üreticilerince yeterli seviyede ele alınmaması ve konvan- siyonel yöntemlerden uzaklaşmama yakla-
şımı da önemli ancak zayıflayan bir önyargı olarak gözlem- lenmiştir.
Sektörde gri suyun konvansiyonel yöntemlerle kullanılması işletmeleri hata payı yüksek ölçümlere bağlı üretim yapmak zorunda bırakmakta ve gerçek zamanlı ölçüme imkan verme- mektedir.
Sisteminin sunduğu imkanı; beton harman suyu hazırlanma- sında kullanılması yeni ve inovatif bir yaklaşım olmasıdır. Gerçek zamanlı ölçüm ve değerlendirmeleri, bilimsel ve en- düstriyel olarak beton üretimine yansıtan tek sistemdir ve kullanıcının özel şartlarına göre parametreler oluşturabilir. Reçete değişimlerine hızlı adaptasyon imkanı da mevcuttur. Kullanıcı ihtiyaçlarına göre ayarlamaları saniyeler içinde ya- pabilmektedir.
Kalite dalgalanmalarını asgariye indirirken, hatalı beton üret- me riskini azaltmak için katlanılan maliyetleri ortadan kaldı- ran yapısı ile devrim sağlayabilecek bir yaklaşım sunar. Ülkemizde hali hazırda İstanbul, İzmir ve Gaziantep’te bulu- nan kurumsal firmalara ait tesislerde sistem kullanılmakta ve mükemmel sonuç vermektedir. Sektör açısından öncü sayıla- bilecek bu tesislerde bu sistem kullanımı ile çevreye zarar en aza indirgenerek, Belediye ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı de- netimlerinde olumsuz bir durumla karşılaşılmamaktadır. Buna ek olarak atık bertaraf ücretlerinin de neredeyse sıfıra inmesi ile tesislerin masrafları da önemli ölçüde azalmış durumdadır. Kamu ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu sistemi kullanan beton tesislerinde atık suların yönetimi konusunda ÇED muafiyeti dahi sağlamaktadır.
Bu sistemin kullanımının, beton santrallerinde sağlayacağı tasarruflar sayesinde önümüzdeki dönem- de daralacak olan pazar ve düşmesi bek- lenen karlılık seviyelerine karşı bir önlem olarak yaygınlaşması beklenmektedir. Sonuç olarak CLR Sistemi;
Sürdürülebilir beton üretimini mümkün kı- lan patentli bir sistemdir.
Kalite dalgalanmalarını asgariye indirir. Beton üretimi ile ilgili atık suların yönetimi konusunda muafiyet sağlar.
Üretilen her m3 beton için 3-4 TL tasarruf
sağladığı ölçülmektedir.
Manuel olarak çalıştırma opsiyonu var- dır. Ek bir tesisat gerektirmeksizin her an %100 temiz su ile çalışmaya imkan veren bir yapıdadır.
EN 1008 defines the criteria for batch water and in Appendix-A, the
use of grey water is determined. CLR System indeed prepares and deliveres batch water into the weighing hopper accoring to defined parameters by users and on the basic
phylosophy of EN 1008. System is incompatible for today; batch water density and contents are measured reported on real time basis for each batch and 100% of grey
water is insertable into production. The final results are environmentally,
friendly plants, sustainable concrete production, controllable stability and
quality of concrete and economical production.
Öz
Susuz beton, modifiye edilmiş kükürtlü çimento ve agrega ana bileşenlerinden oluşan ve karışımında su bulunmayan özel bir beton türüdür. Bu çalışmada susuz betonun Portland çimento kullanılarak üretilen geleneksel betona göre sağla- dığı avantaj ve dezavantajlardan bahsedilmiştir. Makalede, susuz betonun tarihçesi, karışımında
kullanılan malzemeler, üretim teknik- leri, kullanım alanları ve Türkiye’deki kükürtün mevcut durumu gibi başlıklar altında genel bilgilere de yer verilmiştir. Ayrıca çalışmada geleneksel beton ile susuz betona ait maliyet karşılaştırması ürünün Türkiye’de üretileceği varsayı- mına dayalı olarak yapılmıştır. Makale- de, Türkiye’de susuz beton üretiminin kükürt üretim miktarıyla doğrudan bağ- lantılı olduğu vurgulanmıştır. Çalışma sonucunda susuz betonun Türkiye’deki mevcut kükürt miktarının yetersiz ol- masına bağlı olarak henüz üretilemedi- ği üzerinde durulmuş, yapı sektöründe kullanımı için atılması gereken adımlar- dan bahsedilmiştir.
1. Giriş
Yapı malzemesi olarak kullanılan beto- nun tarihçesi çok eskiye dayanmaktadır. İlk uygulamalarını MÖ.300 ile MS.1453
yılları arasında gördüğümüz beton, yapı malzemesi olarak 1848 yılında İngiltere’de kurulan Portland çimento fabrika- sından sonra çok daha yaygın bir şekilde kullanılmaya baş- lanmıştır [1,2]. Betonun yapı malzemesi olarak kullanımın-
da malzeme biliminde yaşanılan gelişmelerin büyük etkisi olmuştur. Gelişen malzeme bilimi, beton teknolojisinde de ilerlemeler kaydedilmesini sağlamıştır. Bu gelişmeler, günü- müz inşaat sektöründe betonun vazgeçilmez yapı malzemesi olma özelliğini devam ettirmiş, taşıyıcı yapı malzemesi ola- rak betondan beklentilerin artmasına neden olmuştur. Temel
olarak betonda aranılan en önemli özel- lik yüksek mukavemetli olmasıdır. Bu- nunla birlikte betonun; ekonomik ve es- tetik olması, kimyasal ortam koşullarına ve yangına karşı dayanıklılık göstermesi gibi aranılan özellikleri de bünyesinde barındırması beklenmektedir. Bu tür özellikler ise betonu Portland çimento kullanılarak üretilen geleneksel beton türünden farklı kılan özelliklerdir.
İlerleyen beton teknolojisi ile birlikte, betonda aranılan ilave özellikler başarı- lı bir şekilde elde edilmeye başlanmıştır. Elde edilen başarı beraberinde farklı amaçlara hizmet etmek üzere özel be- tonlar adı altında yeni beton türlerinin kullanımını da yaygınlaştırmıştır. Bu amaç doğrultusunda beton karışım he- sabı ve üretiminde yapılan dış müdaha- lelerle özel beton üretiminin yapımına başlanmıştır. Özel beton üretimi ile ilgili yapılan çalışmalar, betonun yapı sektö- ründe vazgeçilmez bir malzeme olarak kullanılması özelliğini sağlamlaştırmıştır. Beton üretim tek- niklerinde ya da karışım hesabında yapılan birtakım müdaha- lelerle betona günümüzde de yeni özellikler kazandırılmakta ve içerdiği zayıf yönlerinin iyileştirilmesine dönük çalışmalar