4. ARAŞTIRMA BULGULARI
4.8. Tesis ve Üretim Dönemi Masraf Kalemleri
4.8.3. Kiraz yetiştiriciliğinde ürün maliyeti ve karlılık
Bölgede mevcut kiraz yetiştiriciliğinde ürün maliyeti ve karlılık incelendiğinde, dekara verimin 527 kg olduğu görülmektedir. Verimin düşük olması üreticinin karlılığını düşüren nedenlerin başında gelmektedir. İncelenen işletmelerde dekara ortalama kiraz üretim masrafı, bir dekardan elde edilen ortalama ürün miktarına bölünerek bir kilogram kiraz maliyeti bulunmuştur. Araştırmada ortalama birim ürün maliyetinin 0.94 €/kg
70
olduğu ve dekara elde edilen brüt üretim değerinin 721.99 €, net karın ise 227.05 € olduğu hesaplanmıştır. Nisbi kar ise 1.46 olarak hesaplanmıştır.
Çizelge 4.56. Kiraz yetiştiriciliğinde ürün maliyeti ve karlılık
Göstergeler Değer
Verim (kg/da) (1) 527
Dekara Ağaç Sayısı (2) 48
Verim (kg/ağaç) (3) 10.9
Ortalama Kiraz Satış Fiyatı (€/kg) (4) 1.37
GSÜD (€/da) (5=1x4) 721.99
Sabit Masraflar Toplamı (€/da) (6) 314.30
Üretim Masrafları Toplamı (€/da) (7) 494.94
Birim Ürün Maliyeti (€/kg) (8=7/1) 0.94
Net Kar (€/da) (11= 5-7) 227.05
Nisbi Kar (12= 5/7) 1.46
71 5. SONUÇ ve ÖNERİLER
Batı Trakya kirazı bölge üreticisi için tarımsal ürün olarak önemli bir yere sahiptir. Bölge kiraz yetiştiriciliği için son derece elverişlidir. Kiraz alanında Avrupa’nın önde gelen ülkelerine yapılan ihracat bölgenin kalkınması açısından önem arz etmektedir. Kiraz sezonunun erken başlaması hem üreticiler hem de ihracatçılar için bir avantaj yaratmaktadır. Erkenci çeşitlerin var oluşu erken dönemde piyasaya girme ve tutunma avantajı sağlamaktadır.
Dünyada her geçen gün güvenli gıda üretiminin önemi ve sürekliliğinin sağlanması üzerine tarımsal politikalar yürütülmektedir. Özellikle tarımsal ürünlerde görülen ilaç kalıntıları ihracatta önemli sorunlara yol açmaktadır. Ayrıca, bilinçsizce yapılan tarım uygulamaları, gübreleme ve ilaçlamalar çevrenin doğal dengesinin bozulmasına, çevre kirliliğinin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Tarımsal üretimde ihracat olanakları artarken, aynı zamanda bunun sürekliliğinin sağlanması ve insan sağlığının korunması açısından tüketiciye güvenli gıda sağlayan İTU standartlarının önemi ortaya çıkmaktadır.
İTU insan sağlığını koruyan, sosyal açıdan yaşanabilir, çevreye ve doğal yaşama önem veren, üretimin ilk aşamasından son tüketim noktasına kadar her türlü tarımsal faaliyetin kayıt altına alınarak izlenebilirliğin sağlandığı ve tüketicilerin güvenli gıdaya hedeflendiği gibi ulaşmasını sağlayan bir üretim modelidir.
Yunanistan’da İTU her geçen gün artmaktadır. Son yıllarda İTU yapan üretici sayısında da ülke genelinde %22’lik bir artış olduğu görülmektedir. Sadece Batı Trakya bölgesinde 200 civarında GLOBALGAP sertifikalı üretici bulunmaktadır. Bu bağlamda bölgede İTU yapan üreticilerden genel bilgiler alınarak, üreticilerin bilgi düzeyleri, İTU’dan memnuniyet durumları, karşılaşılan problemler, gelir durumları, yetiştiricilik durumları, İTU hakkında düşünceleri ve önerileri üreticilerle yapılan yüz yüze anket çalışması yardımıyla elde edilmiştir.
Yapılan çalışmada, ankete katılan 66 üreticiden %80,3’ü erkek, %19,7’si ise kadınlardan oluşmaktadır. Üreticilerin yaş ortalaması 55’tir. Üreticilerin eğitim durumlarına
72
bakıldığında %40,9’unun ilkokul mezunu olduğu görülürken sadece %9,1’i üniversite mezunudur. Katılımcıların 52’sinin aile bireylerinin toplam sayısı 4 kişi ve üzeridir. Bu veri içerisinde tarımda çalışanların sayısının %68,2 oranında 2 kişi olduğu görülmektedir.
Üreticilerin tarımsal gelir durumu yüksek gelirli (7001>) olanların sayısı 37, düşük gelirli (<5000) olanların sayısı ise 11’dir. Aynı zamanda üreticilerin tarım dışı gelir durumuna bakıldığında orta gelirli (5001-7000) olanların oranı %57,6’dır.
Üreticilerin toplam kiraz gelirinin toplam tarımsal gelirleri içerisindeki payı en fazla 52 kişinin %76-100’dür. Katılımcıların %40,9’u 21 yılı aşkın süredir tarımla ilgilenmektedir.
Üreticilerin kaç yıldır kiraz yetiştiriciliği yaptıkları incelendiğinde 29 kişinin 11-15 yıldır aktif olarak yetiştiricilik yaptıkları görülmektedir. Bölgedeki üreticilerin herhangi bir organizasyona üye olma durumlarına bakıldığında %59,1’inin kiraz şirketlerine üyeliği bulunmaktadır. Ankete katılan üreticilerin 23’ü 10 dekardan daha az ve 20’sinin ise 11-15 dekar arasında araziye sahip oldukları görülmektedir. Üreticilerin sahip oldukları arazilerin %59,1’inde su problemi bulunmamakta, araziler gerektiği gibi sulanabilmektedir.
Katılımcıların %59,1’i kirazın yanında tütün tarımı ile de ilgilendikleri görülmekte ancak verimin istenilen düzeylerde olmadığı anlaşılmaktadır. Üreticilerin %53’ünde mevcut olan kiraz arazisi 6-10 dekar arasındadır. Üreticilerin %42,4’ünün arazi parsellerinin sayısı 2’dir. Kirazlarda kullanılan yetiştiricilik sistemi %74,2 oranında klasik dikim bahçelerden oluşmakta ve bu bahçelere bu şekilde yapılan dikimlerde dekara giren ağaç sayısı %51,5 oranında 40-50 ağaçtır. Katılımcıların arazilerindeki çeşit dağılımına bakıldığında %53’ünde erkenci-orta-geççi çeşitlerin hepsinden mevcut olduğu görülmektedir. Üreticilerden 25’i 400-500 kg ve diğer 25’i ise 501-600 kg arasında dekara ortalama verim elde etmektedir. Üreticilerin %42,4’ü erkenci çeşit kirazlarını ortalama 1,40-1,50 € fiyata satmaktadır. Orta dönem kiraz çeşitlerinde üreticilerin %34,8’i 1,21-1,30 € arasında fiyat bulduğunu belirtmişlerdir. Geç dönem kiraz çeşitlerinin satış fiyatının 1,11-1,20 € arasında olduğunu söyleyen bireylerin oranı %42,4’tür.
Katılımcıların %63,6’sı kirazlarını kiraz fabrikalarına ve manavlara satarken, %36,4’ü ise sadece fabrikaları tercih etmektedir. Fabrikalara toptan satılan kirazlarda ortalama satış fiyatının 1,21-1,30 € arasında olduğunu söyleyen 27 üretici bulunmaktadır. Manavlara
73
satılan kirazların ise 1,50 €’nun altında olmadığı görülmektedir. Buna göre üreticilerin gerek fabrikaya gerekse manavlara yaptıkları satışlardan elde ettikleri fiyat bakımından
%80,3 oranında memnun oldukları görülmektedir.
Üreticileri kiraz yetiştiriciliğine yönlendiren en önemli sebep satış garantisinin olmasıdır.
Bununla birlikte katılımcıların %66,6’sı diğer ürünlere göre daha az zaman çalışarak daha çok kazanç sağladıklarını belirtmişlerdir. Katılımcılar, kiraz satışında karşılaşılan ilk ve en önemli sorunun ilaç kalıntısı olduğunu belirtilirken, üretimin yıllara göre düzensiz oluşu ve üreticilerin örgütlü hareket edememesinin de diğer sorunlar arasında olduğunu belirtmişlerdir. Katılımcıların %53’ü bahçelerinde geçici işçi kullanırken, %47’si ise aile iş gücünden faydalanmaktadır.
Ankete katılan üreticilerin %57,6’sı 1-5 yıldan bu yana İTU yapmaktadır. Bununla birlikte üreticiler sertifikasyon süreçlerini %98,5 oranında tesis adı altında grup sertifikasyonu olarak gerçekleştirmektedir.
Ankete katılan üreticilerin İTU tercih etme sebepleri likert ölçeği yardımıyla analiz edilmiştir. Dört farklı faktör altında (ekonomik, çevresel, sağlık ve yenilikçilik) üreticilerin iyi tarım uygulamalarına yaklaşımları ele alınmıştır. Bu bağlamda ekonomik faktörler baz alındığında üreticilerin %78,8’i mallarını yüksek fiyatla satmanın önemine vurgu yapmıştır. Üründe kalite elde etmenin %75,8 oranında kendileri için çok önemli olduğunu belirtmişlerdir. Katılımcıların %63,6’sı da pazarlama garantisi olmasının çok önemli olduğunu dile getirmişlerdir. Üreticiler kendi çalışanlarının sağlığının da korunması gerektiğini %75,8 oranında çok önemsemektedirler. Aynı zamanda ürettikleri ürünlerin de sağlık açısından tüketiciye zarar getirmemesini %84,8 oranında çok önemli görmektedirler. Katılımcıların %37,9’u modern tarımdaki yeniliklere çok önem vermektedir.
Üreticilerin İTU kapsamında yapılan eğitimlere %68,2 oranında katılım sağladıkları görülmektedir. Üreticiler İTU kapsamında kültürel işlemler içerisinde en çok %31,8 oranında gübreleme ve ilaçlama ve %22,7 oranında budama ve terbiyeye önem vermektedir. Katılımcıların %69,7’si GLOBAL GAP sertifikasının kirazın
74
pazarlanmasında önemli role sahip olduğunu düşünmektedir. Yine katılımcıların
%74,2’si İTU kapsamında kiraz üretmeye başladıktan sonra gelirlerinde ciddi artış olduğunu görmüşlerdir. Üreticilerin %77,3’ü İTU’dan memnun olduklarını belirtmişlerdir.
Bölgenin iklim özellikleri ve toprak yapısı olarak uygunluğu kiraz yetiştiriciliğini daha yaygın hale getirebilir. Yeni dikim bahçelerde çeşitliliğin azaltılması daha kontrollü bir hasat sezonu için önem arz etmektedir. Çok çeşitle yapılan karışık dikim bahçelerde ilaçlama sorunu en başta karşımıza çıkan problemler arasındadır. İşsizlik durumu gittikçe önemli bir hale bürünmektedir. Özellikle son yıllarda gerek Yunan gerek Türk halkı içerisinde bölgede çok fazla yurtdışına göçler gerçekleşmeye başlamıştır. Bunun en önemli nedeni işsizlik ve tatmin edici olmayan maaşlardır. Meyveciliğe geçişin hızlanması bölge ekonomisini daha iyi duruma getirecektir. Tarım arazilerinin korunması ve boş arazilerin meyve üzerine değerlendirilmesi olumlu sonuçlar yaratabilir. Üreticilere farklı projeler altında değişik üretim fırsatları sunulabilir. Tarımsal desteklemelerin ve teşviklerin birazda olsa artması, özellikle de böyle bir dönemde üreticiye bir nefes aldıracaktır.
Avrupa’ya yapılan ihracatlar ve alınan geri dönüşlerin olumlu yönde olması gelecek vadetmekte ve üretilen bölge kirazının marka değerini arttırmaktadır. Burada geçmişteki hataların yapılmaması yani verimlilik esası ön planda tutulup tarımda çevre ve hayvan sağlığının tehlikeye atılmamasına da dikkat edilmelidir. İçinde bulunduğumuz pandemi döneminde sağlıklı gıdaların tüketilmesi son derece önemlidir. İnsan sağlığına duyarlı bir şekilde üretimin gerçekleşmesi son derece önemli rol oynamaktadır. Sağlık kurallarının doğru bir şekilde gözetilmesi gerekmektedir. Kısa dönemde karlılık vurgusu yapılarak, erkenci bölge olma özelliğini kullanarak Avrupa pazarında söz sahibi bir bölge olunabilir.
İyi kalite ve yüksek verimlilik esasıyla üretimin yapılması hem üreticiler hem de pazarlamacılar açısından önemli avantajlar yaratabilir. Farklı pazar arayışları sürekli devam etmeli ve erken dönemde piyasaya sürülen ve ilgi ile karşılanan bu ürüne karşı talebin sürekliliği sağlanmalıdır.
75
İyi tarım uygulamalarının hız kazanması ve tarımın bilinçli bir şekilde yapılmaya başlanması önemli bir unsurdur. Genç yaş nüfusun bu işi ele alması daha açık görüşlü olmalarının da etkisiyle modernizasyon çalışmalarını hızlandırabilir. Yeni kurulum bahçelerin palmet sistem üzerine kurulması işçiliği ve hasadı kolaylaştırmaktadır. Eski sistemde olup sökülen ve yeni dikim yapılacak olan bahçelerin hem erken verime geçirebilmek için hem de doğru yılda doğru verim elde edebilmek için bahçelerin doğru çeşitlerle kurulması ve bakımlarının da eksiksiz yapılması sağlanmalıdır. Kiraz suyu seven bir ürün olduğundan arazilerin tamamının sulanabilir duruma getirilmesi verimi arttıracaktır. Özellikle belediyelerin bu anlamda desteğine ihtiyaç vardır. Üreticilere gerekli olan sulama alt yapısının oluşturulması için gerekli adımların zaman kaybetmeden atılması gerekmektedir.
Budama ve terbiye ürünün kaliteli elde edilmesinde sulama gibi ciddi öneme sahip diğer bir unsurdur. Kış budamaları yapıldıktan sonra kışlık bakımların eksiksiz yapılması ağaçların sağlığı için önemlidir. Ağaçlarda budamaları sadece mevcut yılın verimi için değil, gelecek yılın meyvesini kazanmak için de yapmak gereklidir. Toprak analizleri baz alınarak ağacın isteğine göre doğru gübreleme yapılmalıdır. Danışmanlar tarafından verilen eğitimlerin sürekli devam etmesi ve ziraat mühendisleriyle irtibatın sürekli kurulması önem arz etmektedir. Kiraz üretimine uzun yıllar önce başlamış üreticiler bu konuda kendilerini daha deneyimli görmektedir. Ancak ağaçların dilinden anlamak gerekir. Eski yıllarda yapılan bakımlarla günümüzde yapılan bakımlar arasında ciddi değişimler olmuştur. Genç üreticiler bu değişimlere kolay ayak uydurabilmekte ancak orta yaş ve yaşlı nüfus bazı konularda geri kalmaktadır. Bu nedenle üreticiler sürekli kendini geliştirmeli ve bu işi öncelikli iş olarak görmelidir. Bu sayede bölgede üreticilerde ekonomik anlamda kiraz yetiştiriciliğinden daha fazla kar elde edeceklerdir.
76 KAYNAKLAR
Adanacıoğlu, H. 2013. Çiftçilerin doğrudan pazarlama kararlarını etkileyen unsurlar:
İzmir ili Kemalpaşa ilçesi kiraz üreticileri üzerine bir araştırma. E.Ü. BAP Projesi, Proje No: 2011-ZRF-051, İzmir, 144s.
Adanacıoğlu, H. 2017. Doğrudan Pazarlama Stratejisinde Kiraz Üreticilerinin Pazarlama Etkinliği. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 2017: 03 (1).
Ahmet, O.M. 2020. Sözlü Görüşme. Tarım Hayvancılık Araştırma Enstitüsü, Gümülcine, (Görüşme Tarihi: 28.09.2020).
Akbaş, B. 2019. Sürdürülebilir Tarımda Entegre Mücadele Çalışmalarının Ülkemiz Açısından Değerlendirilmesi. Ankara Yalvaç Akademi Dergisi, 4 (1): 32-40.
Akçal, A. 2013. Kirazda Satış ve Pazarlama. Kiraz Yetiştiriciliği: Lapseki Kirazı, Doç.
Dr. Hakan Engin, Dr. Arda Akçal: Engin, H., Akçal, A., Lapseki Meyve Üreticileri Birliği ve On Sekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanlığı, Çanakkele, 116-123.
Aktürk, D., Savran, F., Can Niyaz, Ö. 2014. Tarımda Konvansiyonel Üretim ile İyi Tarım Uygulamalarının Karşılaştırılması: Çanakkale İlinde Şeftali ve Kiraz Örneği, XI.
Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Cilt-II, s: 748-755, 3-5 Eylül, Samsun.
Alemdar, Ö. 2019. Bağcılıkta İyi Tarım Uygulamaları Hakkında Üreticilerin Bilgi Düzeyinin İncelenmesi: Manisa İli, Salihli İlçesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, Ankara.
Ali, C., Tipi, T. 2019. Batı Trakya Bölgesinde Kiraz Üretimi ve Pazarlaması. XI.
Uluslararası Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Kongreler Serisi 9-10 Mart 2019, Tekirdağ,
Anonim, 2007. Global Gap Sertifikasyon Yönetmeliği. http://www.a-cert.org/files/ICS-GG-D1.14kanonismos_pistopoiisis_07_GlobalG.A.P.pdf (Erişim Tarihi: 04.01.2021).
(Yunanca’dan çeviri).
Anonim, 2014. Global Gap Belgesi Önemi ve Gerekliliği.
http://www.eurocert.com.tr/globalgap-belgesi.aspx (Erişim Tarihi: 01.01.2021).
Anonim, 2015. Tarımda Hasat ve Pazarlama.
http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/Hasat%20ve%20Pazarlama.pdf (Erişim Tarihi: 12.01.2021).
Anonim, 2017a. Son yıllarda iyi tarım uygulaması yapan üreticilerde %22’lik artış.
https://www.agro24.gr/agrotika/proionta/viologika-pistopiimena/kata-22-ayxithikan-oi-pistopiimenoi-kata-globalgap (Erişim Tarihi: 04.01.2021). (Yunanca’dan çeviri).
77
Anonim, 2017b. Global Gap Standartlarının Meyve ve Sebze Üretimi İçin Temel Teknik Gereksinimleri. http://www.a-cert.org/index.php?option=com_k2&view=itemlist&task=
category&id=12:globalgap&Itemid=9&lang=el (Erişim Tarihi: 08.01.2021).
Anonim, 2019. Ülkelere Göre Dünya İhracat ve İthalat Verileri.
https://www.trademap.org/Country_SelProduct_Graph.aspx?nvpm (Erişim Tarihi:
30.12.2019).
Anonim, 2020a. Korona Virüsle Değişen Tüketim Alışkanlıkları.
https://www.dunya.com/kose-yazisi/koronavirusle-degisen-tuketim-aliskanliklari/470062 (Erişim Tarihi: 29.12.2020).
Anonim, 2020b. Kiraz Değerlendirme Raporu, Dünyada Kiraz.
https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/Belgeler/MİLLİ%20TARIM/Ürün%20Masala rı%20Ürün%20Değerlendirme%20Raporları%20Yayımlandı/Kiraz%20Değerlendirme
%20Raporu.pdf (Erişim Tarihi: 20.02.2021).
Anonim, 2021a. Global Gap Sertifika Örnekleri.
https://database.globalgap.org/globalgap/search/SearchMain.faces (Erişim Tarihi:
03.01.2021).
Anonim, 2021b. Dünya Kiraz Üretimi. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL (Erişim Tarihi:03.01.2021).
Anonim, 2021c. İllere Göre Kiraz Üretim Miktarı ve Alanı.
https://www.statistics.gr/el/statistics/-/publication/SPG06/- (Erişim Tarihi: 04.01.2021).
Aydın, B., Aktürk, D., Özkan, E., Kiracı, M.A., Hurma, H. 2016. Çanakkale İlinde İyi Tarım Uygulaması Yapan ve Yapmayan İşletmelerde Bazı Ürünlerin Üretim Girdileri ve Maliyetleri. XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Mayıs, Isparta, s.1597-1604.
Bayraktar, Ö. V. 2015. İzmir-Kemalpaşa Yöresinde Globalgap Uygulayan ve Uygulamayan Kiraz İşletmelerinin Teknik ve Ekonomik Yönünün Sürdürülebilir Tarım Açısından Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 143, İzmir.
Bilge, S., Çelikay, F. 2010. Avrupa Birliği Bütçe Harcamaları ve 2007-2010 Dönemi AB Bütçe Harcamalarının Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (1): 1-28.
Çifçi, R.Ö., Demirbaş, N. 2020. Meyve ve Sebze Üretiminde Ortaya Çıkan Kayıplar Üzerinde Etkili Olan Faktörler: İzmir İli Örneği, Akdeniz Üniversitesi Araştırma Makalesi. 33 (1), 85-91.
Demirsoy, H., Macit, İ., Demirsoy, L. 2015. Kirazlarda Terbiye Sistemleri. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (1): 55-62.
78
Dimitris, P. 2009. Entegre Sebze Mahsulü Yönetimi Kabak Yetiştiriciliği Üzerine Bir Örnek Çalışma. Lisans Tezi, Kalamata Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Sera Yetiştiriciliği ve Çiçekçilik Bölümü, Kalamata. (Yunanca’dan çeviri).
Engin, H., Ünal, A. 2006. 0900 Ziraat Kiraz Çeşidinin Kış Dinlenmesi Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43 (1): 1-12.
Erdil, M., Tiryaki, O. 2020. Manisa İlinde Çiftçilerin Tarım İlaçları Kullanımı Konusundaki Bilinç Düzeyi ve Duyarlılıklarının Araştırılması. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (1): 81-92.
Eryılmaz, G.A, Kılıç, O. 2018. Türkiye’de Sürdürülebilir Tarım ve İyi Tarım Uygulamaları, KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 21 (4): 624-631.
Gökkür, S., Çelik, Z. 2016. Meyve ve Sebze Ürünlerinde Küresel Değer Zinciri. VII.
Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu 4-7 Ekim 2016, İzmir.
Güneyli, A., Onursal, C.E. 2014. Ilıman İklim Meyvelerinde Hasat Kriterleri.
Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayın No: 59, Isparta.
Güzel, M. 2012. Tarımda Kalite Uygulamaları Kapsamında İyi Tarım Uygulamalarının (GAP) Yeri ve Bir Örnek Uygulama. Yüksek Lisans Tezi Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Toprak Kalite Yönetimi Anabilim Dalı Kalite Yönetimi Programı, İzmir.
Hasdemir, M. 2011. Kiraz Yetiştiriciliğinde İyi Tarım Uygulamalarının Benimsenmesini Etkileyen Faktörlerin Analizi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
İşleyen, M. 2019. Ankara İli Ayaş İlçesinde Kiraz Yetiştiriciliği Yapan Tarım İşletmelerinde Ürün Maliyetinin ve Karlılık Düzeyinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
Kaltsis, İ., Tsinas, D. 2005. Kalite Sistemleri ve Birincil Ürün Belgelendirmesi (İyi Tarım Uygulaması İlkeleri ve Entegre Ürün Yönetimi). FCS Danışmanlığı (Gıda Zinciri Hizmeti) Kongresi 13-15 Mayıs 2005, Atina. (Yunanca’dan çeviri).
Karabal, A. 2019. Food Regulations and Food Safety. International Journal of Social and Humanities Sciences (IJSHS), 3 (1), 179-198.
Kazantzis, K., Hatziharisis, İ. 2011. Kiraz Yetiştirme Kılavuzu. Yapraklarını Döken Ağaçlar Enstitüsü Tarafından Yayınlanmış Kiraz Bilgilendirme Çalışması, Naousa, 24s.
(Yunanca’dan çeviri).
Kazantzis, K., Marnasidis, S.S. 2013. Güncellenmiş Kiraz Yetiştirme Kılavuzu. El.g.o Dimitra Kurumu ve Yapraklarını Döken Ağaçlar Enstitüsü Tarafından Yayınlanan Kiraz ile İlgili Genel Bilgilendirme Çalışması, Naousa, 28s. (Yunanca’dan çeviri).
79
Keyvan, Ö.Z. 2012. Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Türkleri Sorunu. Ankara Hacettepe Üniversitesi, Mesleki Bilimler Dergisi, 1 (4): 20-31.
Koyuncu, M.A., Erbaş, D., Onursal, C.E., Özüsoy, F. 2018. Hasat Öncesi Farklı Dozlarda Putresin Uygulamasının 0900 Ziraat Kiraz Çeşidinin Soğukta Muhafaza ve Kalitesi Üzerine Etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55 (3): 271-279.
Mahmutoğlu, T. 1999. HACCP Sisteminin Sertifikalandırılması. Gıda Teknoloji Dergisi, 4 (2).
Margaritopoulos, G. 2014. Entegre bir yönetim sisteminin geliştirilmesi, uygulanması ve belgelendirilmesi.
https://www.blog.farmacon.gr/katigories/texniki-arthrografia/systimata-poiotitas/item/294-olokliromeni-diaxeirisi-paragogi (Erişim Tarihi:26/08/2020).
(Yunanca’dan çeviri).
Mihou, A. 2008. Kiraz Yetiştiriciliğinin Entegre ve Geleneksel Yönetimi: Pire Bölgesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, AUTH, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Selanik.
(Yunanca’dan çeviri).
Mitcham, E.J., Crisosto, C.H., Kader, A.A. 2006. Recommendations for Maintaining Postharvest Quality- Sweet Cherry, Updated, June 14, 2006.
http://postharvest,ucdavis.edu.Produce/ProduceFacts/Fruits/cherry.shtml
Mposnaki, E. 2020. Yunanistan ve Avrupa’da Kiraz Yetiştiriciliği.
https://agravia.gr/kalliergeia-kerasias-europi-kai-ella/. (Erişim Tarihi: 07/01/2021).
(Yunanca’dan çeviri).
Newbold, P. 1995. Statistics for Business and Economics. Prentice-Hall International, New Jersey, 867 p.
Öner Aba, G., Işın, Ş. 2014. Dünyada ve Türkiye’de İyi Tarım Uygulamalarının Gelişimi. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül 2014, Samsun.
Öztürk, F.P, Emre, M., Karamürsel, D., Öztürk, G., Dolunay, E.M. 2013. Modern Meyvecilik ve Ekonomik Değerlendirmesi. Tarım Türk Dergisi, 44: 1-5.
Öz, F.Ç. 2016. Isparta İli Kiraz İhracatının Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Isparta.
Polat, F. 2014. Azerbaycan’da Global GAP Tarım Uygulamalarının Gıda Güvenliği Bakımından Değerlendirilmesi, Azersun Örneği. XI Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi 3-5 Eylül 2014, Samsun.
Poyraz, K. 2009. Türkiye'de Tarımsal Üretimde Kalitenin Gelişimi ve Tarımsal Sertifikasyon Uygulamalarında EUREPGAP. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
80
Ragkou, F. 2016. GRASP: GlobalGap sistemindeki yeni uygulama.
https://www.blog.farmacon.gr/katigories/texniki-arthrografia/systimata-poiotitas/item/
1249-grasp-o-neos-tomeas-stin-efarmogi-ton-systimaton-pou-eisagei-i-globalg-a-p (Erişim Tarihi: 21/12/2020). (Yunanca’dan çeviri).
Sakaldaş, M. 2013. Kirazda Hasat ve Muhafaza Teknikleri: Kiraz Yetiştiriciliği: Lapseki Kirazı, Doç. Dr. Hakan Engin, Dr. Arda Akçal: Engin, H., Akçal, A., Lapseki Meyve Üreticileri Birliği ve On Sekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanlığı, Çanakkele, 107-115.
Sayın, C., Özkan, B. 2001. Avrupa Birliğinde Organik Tarım Uygulamaları, İzlenen Politikalar ve Avrupa Birliğine Organik Ürün Dış Satım Olanakları, Türkiye II. Ekolojik Tarım Sempozyumu 14-16 Kasım 2001, Antalya.
Sezgin A.C., Artık, N. 2015. Food Safety and HACCP Applications for Mass Consumption Places. Gazi Üniversity, Faculty of Tourism Department of Gastronomy and Culinary Arts and Ankara Üniversity Faculty of Engineering Department of Food Engineering, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3 (2): 56-62.
Tiryaki, O., Canhilal, R., Horuz, S. 2010. Tarım İlaçları Kullanımı ve Riskleri. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 26 (2): 154-169.
Tiryaki, O. 2016. Türkiye’de Yapılan Pestisit Kalıntı Analiz ve Çalışmaları. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 32 (1): 72-82.
Unakıtan, G., Hurma, H., Makaracı, Z., Başaran, B., Abdikoğlu, D. İ., Sağır, F. E.
2018. Trakya Bölgesinde Sofralık Kiraz Üretiminde Farklı Tesis Yapılarına Ait Üretim Maliyetlerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 35(3):
193-202.
81 EKLER
BATI TRAKYA BÖLGESİNDE İYİ TARIM UYGULAMALARI İLE KİRAZ ÜRETEN İŞLETMELERİN EKONOMİK ANALİZİ
Bireysel özellikler:
1) Cinsiyetiniz: Erkek/Κadın 2) Yaşınız:
3) Eğitim durumu:
a)İlkokul b)Ortaokul c)Lise d)Üniversite
4) Aile bireylerinin toplam sayısı:...Tarımda çalışanların sayısı:...
5) Gelir durumunuz:
Tarımsal gelir:...Tarım dışı gelir:...
Tarımsal üretim:
6) Kiraz gelirinin toplam tarımsal gelir içerisindeki payı (oranı):
a)25%’ten az b)25-50% c)50-75% d)75%’ten fazla
7) Kaç yıldır tarımla uğraşıyorsunuz?
...
8) Kaç yıldır kiraz yetiştiriciliği yapıyorsunuz?
...
9) Üye olduğunuz bir organizasyon var mı?
a) Herhangi bir organizasyona üye değilim b) Kooperatife üye
c) Üretici birliklerine üye
d) Çiftçiler tarafından kurulan bir şirkete üye e) Diğer ...
10) Toplam kaç dekar araziniz var?
...
11) Kiraz dışında hangi ürünleri yetiştiriyorsunuz? Kaç dekar çalışmaktasınız?
11) Kiraz dışında hangi ürünleri yetiştiriyorsunuz? Kaç dekar çalışmaktasınız?