Kayseri Kalkınma Ajansları

KOBĠ‟ler büyük iĢletmelerin yerine getiremediği fonksiyonların çoğunu yerine getirdikleri için ekonomiye olumlu katkı sağlarlar. Piyasa ekonomisinin dinamik yapısı ve gücü KOBĠ‟lerin gücüyle doğru orantılıdır.

Yeni kurulan iĢletmelerde, pek çok faktör etkin ve verimli üretim yapılarak büyümenin sağlanmasına engel olmaktadır. ĠĢletmelerde büyümeyi engelleyen faktörlerden bazıları Ģunlardır:

-Nakliye sonucunda ortaya çıkan taĢıma masrafları, sınırlı pazar payına sahip olan KOBĠ‟lerin ölçek ekonomisine geçiĢini zorlaĢtıracak etkenlerdendir.

-Balıkçılık, çiftçilik ve ormancılık gibi ilk üretimi yapanların verimsiz çalıĢmaları bunun sonucunda düĢük kalitede mal üretmeleri imalatçı iĢletmeleri hammadde açısından zor durumda bırakacaktır.

-Ücret gelirlerinin düĢük olması piyasada yeni ürünlerin talebinin kısılmasına neden olacak buda imalatçıların geliĢmesini engelleyecektir.

-Nitelikli yönetici ve uygun teçhizatın bulunmaması, yerel giriĢimcilerin iĢ tecrübesinin yetersiz olması, sermaye yetersizliği ve kalifiye eleman eksikliği gibi sorunlar iĢletmelerde büyümeyi etkileyen sorunlardandır168

.

3.2.6.Kayseri Kalkınma Ajansları

Bölgesel Kalkınma Ajansları, bir ülkenin belli bir coğrafi bölgesi içerisinde özel ve kamusal tüm Ģirketler, yerel otoriteler ile sivil toplum kuruluĢları arasında iĢbirliği sağlayarak, o bölgenin iktisadi açıdan kalkınmasını amaçlayan kurumlardır. Bu tanımlardan yola çıkarak kalkınma ajansları ile ilgili üç ana unsur saptayabiliriz. Bunlar:

167www.kayseriosb.org, (17.11.2012).

92 -Kamu gücüne dayanması,

-Ekonomik kalkınmayı hedeflemesi, -Coğrafi bir bölgeyi kapsaması¹⁶⁹.

Bölgesel kalkınma politikaları, belirli sosyal ve ekonomik kriterler bakımından ortak özellik taĢıyan ve öncelikle ülke ortalamasının altında yer alan ve problem olarak algılanan, sınırları belli alanların insani, kurumsal-örgütsel ve zihniyet açılarından sorunları gidererek, niteliklerinin ülke ortalamasına yükseltilmesi amacını taĢımaktadır. Bu bağlamda ülkelerin izledikleri ekonomi politikalarında teĢvik sisteminin önemli bir yeri bulunmaktadır. KüreselleĢmenin ülkeleri birbirine bağımlı kıldığı bir dünyada bir ülke ekonomisinde dengeli geliĢmenin sağlanabilmesi, kısa dönemde değiĢebilen, esnek, çok amaçlı ve çok araçlı bir teĢvik sistemini gerekli kılmaktadır. TeĢvikler, diğer kamusal politikalardan farklı olarak ekonomiye doğrudan aktarılabilmekte ve kısa sürede sonuç alınabilmektedir170

.

Türkiye için BKA‟ları konusu ilk kez AB'ye tam üyelik müzakereleri sürecindeki Katılım Ortaklığı Belgesinde orta vadede yapılması gereken iĢler kapsamında belirtilmiĢtir(daha sonra yeniden düzenlenen 14 Nisan 2003 tarihinde kabul edilen katılım ortaklığı belgesinde kısa vadeli hedefler arasında sayılmaktadır). Bu çerçevede 22 Eylül 2002 tarihli Bakanlar Kurulu kararında, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yapılması, bölgesel politikaların belirlenmesi ve AB Bölgesel Ġstatistik Sistemi ile karĢılaĢtırılabilir veri tabanı oluĢturulması amacıyla ülke genelinde üç düzeyde istatistiki bölge birimleri oluĢturulmuĢtur. Bu sınıflandırma da Düzey 3 kapsamındaki istatistiki bölge birimleri 81 adet olup il düzeyindedir. Her il istatistiki bölge birimini tanımlamakta, Düzey 2 istatistiki bölge birimi Düzey 3 kapsamındaki komĢu illerin gruplandırılması sonucu tanımlanmıĢ olup 26 adettir. Düzey 1 istatistiki bölge birimi ise Düzey 2 istatistiki bölge biriminin gruplandırılması sonucu tanımlanmıĢ olup 12 adettir. Bölgesel kalkınma ajansları bu sınıflandırmada merkezleri de belirtilmiĢ olan Düzey 2 kademesinde 26 ayrı bölgede kurulacak birimlerdir. Bu istatistiki bölge

169Seyit KOÇBERBER, “Kalkınma Ajansları ve SayıĢtay Denetimi,

http://dergi.sayistay.gov.tr/icerik/der61m3.pdf, (22.11.2012).

170Yusuf AKAN ve Ġbrahim ARSLAN (2008). “Türkiye‟de Sektörel Yatırım TeĢvik Belgeleri Ġle Ġstihdam Analizi: Doğu Anadolu Bölgesi Üzerine Bir Uygulama (1980-2006)”.http://www.calismatoplum.org/sayi16/akan-arslan.pdf, (20.11.2012), s.108.

93

birimlerinin oluĢturulması AB‟ye uyum kapsamında atılan “emin” adımlardan biri olarak düĢünülmektedir171

.

Kalkınma ajanslarının temel hedefi; bölgesel ihtiyaçların ne olduğunu belirleyip bu yönde planlar geliĢtirerek, bölgelerin çok boyutlu olarak geliĢmesi için stratejiler üreterek uygulayan böylece bölgesel farklılıkları bertaraf etmeye çalıĢan kuruluĢlardır. Bunlardan biri olan ORAN Kalkınma Ajansı, Orta Anadolu Bölgesinin kalkınması için büyük fırsattır.

3.2.6.1.Oran Kalkınma Ajansı

Kayseri, Sivas ve Yozgat illerini kapsayan Orta Anadolu Kalkınma Ajansı (ORAN) 25.01.2006 tarih ve 5449 sayılı “Kalkınma Ajanslarının KuruluĢu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun”un 3. maddesine dayanılarak T.C. BaĢbakanlık Devlet Planlama TeĢkilatı MüsteĢarlığının koordinasyonunda, 25.07.2009 tarihli Resmi Gazete‟de yayımlanan 2009/15236 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuĢtur.ORAN Kalkınma Ajansı‟nın merkezi Kayseri olup, Ajans‟ın faaliyet alanınıKayseri, Sivas ve Yozgat illeri oluĢturmaktadır. Ġlk olarak Ajans, Genel Sekreterin görevebaĢlamasıyla birlikte, hızlı bir Ģekilde kurumsallaĢma sürecine girmiĢtir. Ajansın ismi OrtaAnadolu Kalkınma Ajansı, kısaltması ise ORAN olarak belirlenmiĢtir. Ajansın kurulmasıile bölgedeki potansiyelin harekete geçirilerek bölgesel geliĢmenin hızlanmasıhedeflenmektedir172

.

Kayseri, Sivas ve Yozgat illerindeki yatırımcılara tüm mali ve teknik kaynakları sağlayarak yatırımcıların doğru yatırımı gerçekleĢtirmede destek vermek, Ar-Ge faaliyetleri yürütülerek yatırımcılara fizibilitesi yapılmıĢ ve bölge potansiyellerine en uygun yatırım imkanları sunmak ORAN Kalkınma Ajansının temel hedefleri arasında gösterilebilir.Kalkınma ajanslarının teĢkilat yapısı aĢağıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi Ģöyledir:

a-Yönetim Kurulu

171

Mürteza HASANOĞLU ve Ziya ALĠYEV, “Avrupa Birliği Ġle BütünleĢme Sürecinde Türkiye‟de Bölgesel Kalkınma Ajansları, SayıĢtay Dergisi, Sayı 60, http://dergi.sayistay.gov.tr/icerik/der60m5.pdf, (20.11.2012), s.86.

94 b-Kalkınma Kurulu(Genel Kurul)

c-Genel Sekreterlik

d-Yatırım Destek Ofisleri

ġekil 4. ORAN Kalkınma Ajansı‟nın Organizasyon Yapısı

Kaynak: http://www.oran.org.tr/kategori/14/organizasyon-yapisi.html.

ORAN Yönetim Kurulu‟nun üyeleri Ģu Ģekildedir: -Yönetim Kurulu BaĢkanı; Kayseri Valisi,

-Yönetim Kurulu BaĢkan Vekili; Sivas Valisi,

-Yönetim Kurulu Üyeleri; Yozgat Valisi, Kayseri BüyükĢehir Belediye BaĢkanı, Sivas Belediye BaĢkanı, Yozgat Belediye BaĢkanı, Kayseri Ġl Genel Meclisi BaĢkanı, Sivas Ġl

KALKINMA KURULU (DanıĢma Organı) YÖNETĠM KURULU (Karar Organı) GENEL SEKRETERLĠK (Ġcra Oranı)

HUKUK MÜġAVĠRĠ ^{ĠÇ DENETÇĠ}

PLANLAMA, PROGRAMLAMA VE KOORDĠNASYON BĠRĠMĠ PROGRAM YÖNETĠM BĠRĠMĠ ĠZLEME VE DEĞERLENDĠRM E BĠRĠMĠ KURUMSAL YÖNETĠM BĠRĠMĠ YATIRIM DESTEK OFĠSLERĠ (Kayseri-Sivas-Yozgat)

95

Genel Meclisi BaĢkanı, Yozgat Ġl Genel Meclisi BaĢkanı, Kayseri Ticaret Odası BaĢkanı, Sivas Ticaret Odası BaĢkanı, Yozgat Ticaret Odası BaĢkanı173

.