Türkçe şiirin öncüsü olan mutasavvıf bir Türk
halk şairidir. Yunus Emre’nin derin hoşgörüsü
sanat anlayışına da yansımış, dini ve milli
değerleri bağdaştırdığı mısralarında bu
kavramları, Türkçe’nin en güzel ve en güçlü
özelliklerini kullanarak işlemiştir.
Portre, E-9 Emisyon Grubu 1. Tertip, 200 TL kupürdeki arka yüz tasarımından alınmıştır.
4.4. TCMB’DE DENETİM VE DENETİM
RAPORLARI
4.4.1. TCMB’DE DENETİM
Bir anonim şirket olan TCMB faaliyetinin denetimi, 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’ndaki düzenlemeler doğrultusunda yapılmakta ve Banka içi ve dışı organlarca gerçekleştirilen denetimler olarak ikiye ayrılmaktadır.
Banka İçi Denetimler
TCMB Kanunu’nun 15. maddesi uyarınca Genel Kurul, Banka Meclisi tarafından verilen Yıllık Rapor ile Denetleme Kurulu Raporu’nu, Bankanın bilançosunu, kâr ve zarar hesaplarını denetler ve karara bağlar. Genel Kurul, Bankanın yıllık faaliyetinin denetimini her yıl Banka Meclisini ve Denetleme Kurulunu ibra konusunda karar almak suretiyle gerçekleştirir.
Denetleme Kurulu ise, Banka Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca, Bankanın bütün muamele ve hesaplarını denetler; yıl sonunda hazırlayacağı raporu Genel Kurula sunar. Banka Kanunu’nun verdiği yetki çerçevesinde Denetleme Kurulu, mütalaalarını yazılı olarak Banka Meclisine bildirir ve bir kopyasını da Başbakanlığa verir.
Bankanın mutad işlemlerinin denetim görev ve yetkisi, TCMB Teşkilat ve Görevleri Esas Yönetmeliği’nin 49. ve 50. maddeleri uyarınca Denetim Genel Müdürlüğüne verilmiştir.
2009 yılında, Teftiş Kurulu Başkanlığı ve İç Denetim Genel Müdürlüğünün Denetim Genel Müdürlüğü çatısı altında yeniden yapılandırılmasına dair çalışmalar sonuçlandırılmış ve Banka Meclisinin 09.07.2009 tarih ve 9193/18792 sayılı Kararıyla; “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Denetim Yönetmeliğinin” yayım tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe konulması ve söz konusu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İç Denetim Yönetmeliği ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Teftiş Kurulu Yönetmeliğinin yürürlükten kaldırılması kabul edilmiştir. Denetim Yönetmeliği 29.08.2009 tarih ve 27334 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Denetim Genel Müdürlüğü, 1211 sayılı Kanun ve diğer mevzuatın tanıdığı yetkiler ve görevler çerçevesinde, Bankanın birimleri, şubeleri ve temsilcilikleri ile Banka dışı kurumlar ve kuruluşlar nezdinde denetim yapmak; inceleme ve araştırmalarda bulunmak; gerektiğinde soruşturma yapmak ve danışmanlık faaliyetinde bulunmak görev ve yetkisini haizdir.
Denetim Genel Müdürlüğünde; 2 müşavir müfettiş, 15 başmüfettiş, 5 başdenetçi, 8 denetçi, 3 müfettiş, 11 müfettiş yardımcısı, 4 yetkili denetçi yardımcısı ve 2 yetkili bilişim teknolojileri denetçi yardımcısı görev yapmaktadır. Söz konusu denetim elemanlarından bir başdenetçi ile bir başmüfettiş, Genel Müdür’e görevlerinde yardımcı olmak üzere görevlendirilmiştir. Denetim raporlarının sonuçlarına ilişkin gerekli önlemlerin alınıp alınmadığını takip amacıyla oluşturulan ve Yönetim Komitesi, Banka Meclisi ile Denetleme Kurulunun bilgilendirilmesini, gündemdeki konulara ilişkin görüşlerinin alınmasını amaçlayan; 2009 yılının Şubat, Ağustos ve Kasım aylarında gerçekleştirilen “Denetim Takip Sistemi” faaliyetinin her yılın Mayıs ve Kasım aylarında düzenli olarak yapılması kararlaştırılmıştır.
Banka Dışı Denetimler
TCMB nezdinde gerçekleştirilen dış denetimin yasal dayanağı, TCMB Kanunu’nun 42. maddesidir. Buna göre Başbakan, Bankanın işlem ve hesaplarını denetlettirme yetkisine sahiptir.
Banka Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca Başkan tarafından, Banka faaliyeti ile uygulanmış ve uygulanacak olan para politikası hakkında, her yıl Nisan ve Ekim aylarında Bakanlar Kuruluna rapor sunulmaktadır. Banka, faaliyetine ilişkin olarak yılda iki defa Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonunu bilgilendirmektedir.
Banka Kanunu’nun 42. maddesinin 2. paragrafına göre; Banka, bilanço, kâr ve zarar hesaplarını bağımsız denetim kuruluşlarına denetlettirebilir. Uluslararası standartlarda faaliyet gösteren merkez bankalarının temel ilkeleri olan “şeffaflık” ve “hesap verme sorumluluğu” çerçevesinde en etkin araçlardan biri olarak görülen bağımsız dış denetim uygulamalarına 2000 yılında başlanmış olup, her yıl yapılan bağımsız denetimlerin sonucunda hazırlanan raporlar Bankamız İnternet sitesi aracılığıyla kamuoyuna duyurulmaktadır.
Yukarıda belirtilen denetimlerin yanı sıra; Hazine Müsteşarlığı, Devlet Denetleme Kurulu, bazı Bakanlıklar ve yetkili diğer kamu otoriteleri, gerek görülen durumlarda, kendi görev alanlarına giren konularda, denetim elemanları aracılığıyla, Bankamızda denetim yapabilirler.
4.4.2. TCMB DENETLEME
KURULU RAPORU
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI ANONİM ŞİRKETİ
DENETLEME KURULU
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI A.Ş. 2009
YETMİŞSEKİZİNCİ HESAP YILINA AİT DENETLEME KURULU RAPORU
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 2009 Yılı Hesap Dönemi faaliyet ve sonuçları, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde Kurulumuzca incelenmiştir.
1. İdare Merkezi ve Şubelerde yapılan denetleme ve sayımlarda; yedek ve servis kasalarında bulunan nakit, altın, efektif ve kıymetli evrakın muhasebe ve mevcutlar defterindeki kayıtlarına uygun bulunduğu, bu kıymetlerin talimata göre muhafaza edilerek yönetildiği,
2. Banka hesaplarıyla ilgili defterlerin incelenmesinde; kayıtların düzenli ve mevzuata uygun olarak tutulduğu, Banka işlemlerinde Bankamız Kanunu ve Ana Sözleşmesi hükümlerine aykırı bir duruma rastlanmadığı, Banka’ca doğrudan ve dolaylı olarak açılan iç kredilerin belirlenen limitler dahilinde işlem gördüğü,
3. 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle düzenlenmiş bulunan “Bilanço” ile 01.01.2009 – 31.12.2009 dönemini kapsayan “Kâr ve Zarar Hesabı”nın Türk Ticaret Yasası, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yasası ve Vergi Yasaları’nın öngörmüş olduğu “Değerleme” esaslarına ve muhasebe kurallarına uygun olarak hazırlandığı,
4. Mali Tabloların Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle mali durumunu ve aynı tarihte sona eren yıla ait faaliyet sonucunu Türkiye’de yürürlükte bulunan mevzuata ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yasası’na uygun olarak doğru, gerçek ve açık bir şekilde gösterdiği,
5. Hukuki sorumluluk konusunda Banka’ca açılan davanın temyiz aşamasında olduğu, Kurulumuzca tespit olunmuştur.
Sonuç olarak; 31 Aralık 2009 tarihli “Bilanço” ile “Kâr ve Zarar Tablosu”nu Sayın Genel Kurul’un onayına saygılarımızla arz ederiz.
Ankara, 18/03/2010
Denetleme Kurulu Üyesi Denetleme Kurulu Üyesi
Mustafa Saim UYSAL Abdullah YALÇIN
Denetleme Kurulu Üyesi Denetleme Kurulu Üyesi