Katılımcıların Görsel Kültür Unsurlarına Maruz Kalma Düzeyleri ve Demografik Nitelikler

C. Katılımcıların Görsel Kültür Unsurlarına Maruz Kalma Düzeyleri ve Demografik Nitelikler

Bu başlık altında da katılımcı öğrencilerin görsel kültür unsurlarını kullanma/maruz kalma düzeylerinin onların demografik ve eğitsel niteliklerine göre farklılık gösterip göstermediği gerekli analizler aracılığıyla test edilmiştir. İlgili testler gerçekleştirilmeden önce bir “görsel kültür indeksi” oluşturulmuştur: Ölçekte yer alan sorulardan elektronik eşya kullanım sıklığında 3, 4, ve 5 numaralı kodlar 1 puan olarak yeniden kodlanmış; televizyon izleme süresinin aritmetik ortalaması olan 8 saatin üzeri 1 puan olarak aşağısı ise sıfır olarak yeniden kodlanmış; yine internet kullanım süresinin ortalaması olan 22 saatin üstü 1 puan olarak aşağısı ise sıfır olarak yeniden kodlanmış; sanat eseri sahipliği sıfır, olmaması ise 1 puan olarak yeniden kodlanmış ve son olarak blog sayfa sahipliği 1 puan olarak, sahipliğin bulunmaması ise sıfır puan olarak yeniden kodlanmıştır. Daha sonra ise bu beş sorudan her bir deneğin kaç puanlık görsel kültür puanına eriştiği “compute” komutu aracılığıyla hesaplanarak indeks ortaya konmuştur.

1. Cinsiyet ve Görsel Kültür

Görsel kültür puanının katılımcıların cinsiyetlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı uygulanan bağımsız örneklem t testi aracılığıyla ortaya konmuştur. İlgili hipotezi sınamak için iki bağımsız örneklem kategorisi olan cinsiyet değişkenine göre aralıklı ölçüm düzeyindeki görsel kültür puanının ortalamalarının karşılaştırılması söz konusu olduğu için bağımsız örneklem t testi uygulanmıştır.

Tablo 15’de görüldüğü gibi sonuçlar; görsel kültüre erkeklerin (χ ֿ = 2.701) kadınlara (χ ֿ = 2.188) göre anlamlı biçimde daha fazla maruz kaldıklarını ortaya koymuştur (t= -4.724, p<.001). (bkz. Ek-1 Tablo 4).

Tablo 15: Cinsiyet ve Görsel Kültür İndeks Puanı Bağımsız Örneklem t Testi Sonuçları

Faktörler Cinsiyet N Ortalama t Testi Sig.

Görsel Kültür İndeksi Kadın 329 2.188 -4.724 .000

Erkek 161 2.701

Sonuçlara göre 1a numaralı hipotez (Katılımcıların görsel kültür unsurlarına maruz kalma düzeyleri onların cinsiyetlerine göre anlamlı biçimde farklılık göstermektedir) kabul edilmiştir.

2. Yaş ve Görsel Kültür

Aralıklı ölçüm düzeyine sahip olan yaş ve görsel kültür ortalama puanı arasındaki ilişkiyi test etmek amacıyla aralıklı ölçüm düzeyleri için kullanılan Pearson Correlation analizi uygulanmıştır.

Analiz sonuçlarına göre katılımcıların yaşıyla görsel kültür puanı ve arasında pozitif yönlü, zayıf kuvvette ve anlamlı ilişki bulunmuştur (r= .145, p < .005). (bkz. Ek-1 Tablo 5). Diğer bir ifadeyle katılımcı öğrencilerin yaşları yükseldikçe görsel kültüre maruz kalma ve onu kullanma düzeyleri de artmaktadır. Bu sonuçlara göre katılımcıların yaşlarıyla görsel kültür düzeyi arasında pozitif ilişki öngören 1b numaralı hipotez kabul edilmiştir.

Tablo 16: Yaş ve Görsel Kültür Puanı Korelasyon Analizi Sonuçları

Yaş

N r Sig.

Görsel Kültür 490 .145 .001

3. Öğrenim Görülen Bölüm ve Görsel Kültür

Görsel kültür puanının katılımcıların öğrenim gördükleri bölüme göre farklılaşıp farklılaşmadığı uygulanan bağımsız örneklem t testi aracılığıyla

sınanmıştır. İlgili hipotezi sınamak için iki bağımsız örneklem kategorisi olan öğrenim görülen bölüm değişkenine göre aralıklı ölçüm düzeyindeki görsel kültür puanının ortalamalarının karşılaştırılması söz konusu olduğu için bağımsız örneklem

t testi uygulanmıştır.

Tablo 17’de görüldüğü gibi sonuçlar; görsel kültüre Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencilerinin (χ ֿ = 2.545) Resim-İş Öğretmenliği bölümü öğrencilerine göre (χ ֿ = 2.190) göre anlamlı biçimde daha fazla maruz kaldıklarını ortaya koymuştur (t= - 3.558, p<.001). (bkz. Ek-1 Tablo 6). Bu sonuçlara göre 1c numaralı hipotez (Katılımcıların görsel kültür unsurlarına maruz kalma düzeyleri onların bölümlerine göre anlamlı biçimde farklılık göstermektedir) kabul edilmiştir.

Tablo 17: Öğrenim Görülen Bölüm ve Görsel Kültür İndeks Puanı Bağımsız Örneklem t Testi Sonuçları

Faktörler Bölüm N Ortalama t Testi Sig.

Görsel Kültür İndeksi Resim-İş Öğretmenliği 257 2.190 -3.558 .000 Güzel Sanatlar Fakültesi 231 2.545

4. Öğrenim Görülen Sınıf ve Görsel Kültür

Katılımcıların öğrenim gördükleri sınıfa göre görsel kültür puan düzeylerinin farklılaşacağını öne süren hipotezi sınamak amacıyla; kademeli ölçüm düzeyindeki ikiden fazla grupların aralıklı ölçüm düzeyine sahip görsel kültür puan ortalamalarını karşılaştırmak amacıyla tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır.

Tablo 18’de ayrıntıları yer alan analiz sonuçlarına göre görsel kültür puan indeksi katılımcıların öğrenim gördükleri sınıfa göre anlamlı biçimde farklılık göstermemektedir (F= 2.378, p>.05). Aslında, Tablo 18’de de görüldüğü gibi sınıf yükseldikçe görsel kültür puan ortalaması da yükselmektedir ancak bu farklılık istatistiksel olarak anlamlı değildir (bkz. Ek-1 Tablo 7). Bu sonuçlara göre 1d numaralı hipotez (Katılımcıların görsel kültür unsurlarına maruz kalma düzeyleri onların sınıflarına göre anlamlı biçimde farklılık göstermektedir) reddedilmiştir.

Tablo 18: Öğrenim Görülen Sınıf ve Görsel Kültür Puan İndeksi ANOVA Sonuçları Sınıf N Ortalama F Testi Sig. Görsel Kültür Puan İndeksi Birinci Sınıf 87 2.12 2.378 .069 İkinci Sınıf 149 2.32 Üçüncü Sınıf 146 2.38 Dördüncü Sınıf 108 2.54

5. Eğitim Görülen Alandan Memnuniyet Düzeyi ve Görsel Kültür

Katılımcıların öğrenim gördükleri alandan memnuniyet düzeyine göre görsel kültür puan düzeylerinin farklılaşacağını öne süren hipotezi sınamak amacıyla; kademeli ölçüm düzeyindeki ikiden fazla grupların aralıklı ölçüm düzeyine sahip görsel kültür puan ortalamalarını karşılaştırmak amacıyla tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır.

Tablo 19’da ayrıntıları yer alan analiz sonuçlarına göre görsel kültür puan indeksi katılımcıların öğrenim gördükleri alandan memnuniyet düzeyine göre anlamlı biçimde farklılık göstermektedir (F= 3.145, p<.05) (bkz. Ek-1 Tablo 8).

Görsel kültür puanının memnuniyet düzeylerinden hangileri arasında anlamlı şekilde farklılaştığını ortaya koymak amacıyla Bonferroni testi uygulanmıştır. Test sonucunda elde edilen çoklu karşılaştırma tablosuna göre öğrenim gördükleri alandan hiç memnun olmayanlar (χ ֿ = 2.74), memnun olanlardan (χ ֿ = 2.20) anlamlı biçimde daha yüksek görsel kültür puanına sahiptirler (bkz. Ek-1 Tablo 9).

Bu sonuçlara göre 1e numaralı hipotez (Katılımcıların görsel kültür unsurlarına maruz kalma düzeyleri onların eğitim gördükleri alanla ilgili memnuniyet düzeylerine göre anlamlı biçimde farklılık göstermektedir) kabul edilmiştir.

Tablo 19: Öğrenim Görülen Alandan Memnuniyet Düzeyi ve Görsel Kültür Puan İndeksi ANOVA Sonuçları

Sınıf N Ortalama F Testi Sig.

Görsel Kültür Puan İndeksi

Hiç Memnun Değilim 58 2.74

3.145 .014

Memnun Değilim 80 2.42

Ne Memnunum Ne de Değilim 100 2.45

Memnunum 183 2.20

Çok Memnunum 69 2.21

6. Orta Öğretimin Tamamlandığı Yerleşim Birimi ve Görsel Kültür

Katılımcıların orta öğrenimlerini tamamladıkları yerleşim birimine göre görsel kültür puan düzeylerinin farklılaşacağını öne süren hipotezi sınamak amacıyla; kademeli ölçüm düzeyindeki ikiden fazla grupların aralıklı ölçüm düzeyine sahip görsel kültür puan ortalamalarını karşılaştırmak amacıyla tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır.

Tablo 20’de ayrıntıları yer alan analiz sonuçlarına göre görsel kültür puan indeksi katılımcıların orta öğrenimlerini tamamladıkları yerleşim birimine göre anlamlı biçimde farklılık göstermemektedir (F= .134, p>.05) (bkz. Ek-1 Tablo 10).

Bu sonuçlara göre 1f numaralı hipotez (Katılımcıların görsel kültür unsurlarına maruz kalma düzeyleri onların orta öğrenimlerini tamamladıkları yerleşim birimine göre anlamlı biçimde farklılık göstermektedir) reddedilmiştir.

Tablo 20: Orta Öğretimin Tamamlandığı Yerleşim Birimi ve Görsel Kültür Puan İndeksi ANOVA Sonuçları

Sınıf N Ortalama F Testi Sig.

Görsel Kültür Puan İndeksi Köy-Kasaba 18 2.33 .134 .940 İlçe 78 2.33 Şehir 176 2.32 Büyük Şehir 215 2.39

7. Öğretmenliğin Önemi ve Görsel Kültür

Katılımcılar için öğretmen olmanın önemine göre görsel kültür puan düzeylerinin farklılaşacağını öne süren hipotezi sınamak amacıyla; kademeli ölçüm düzeyindeki ikiden fazla grupların aralıklı ölçüm düzeyine sahip görsel kültür puan ortalamalarını karşılaştırmak amacıyla tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır.

Tablo 21’de ayrıntıları yer alan analiz sonuçlarına göre görsel kültür puan indeksi katılımcılar için öğretmen olmanın önemine göre anlamlı biçimde farklılık göstermektedir (F= 10.054, p<.001) (bkz. Ek-1 Tablo 11).

Görsel kültür puanının önem düzeylerinden hangileri arasında anlamlı şekilde farklılaştığını ortaya koymak amacıyla Tamhane testi uygulanmıştır. Test sonucunda elde edilen çoklu karşılaştırma tablosuna göre öğretmen olmayı “önemsiz” görenler (χ ֿ = 2.66), çok önemli görenlerden (χ ֿ = 2.08) anlamlı biçimde daha yüksek görsel kültür puanına sahiptirler (bkz. Ek-1 Tablo 12). Ayrıca az önemli bulanlar (χ ֿ = 3.03), orta düzeyde önemli bulanlardan (χ ֿ = 2.28), önemli bulanlardan (χ ֿ = 2.36) ve çok önemli bulanlardan (χ ֿ = 2.08) anlamlı biçimde daha yüksek görsel kültür puanına sahiptirler.

Bu sonuçlara göre 1g numaralı hipotez (Katılımcıların görsel kültür unsurlarına maruz kalma düzeyleri onlar için öğretmenliğin ne kadar önemli olduğuna göre anlamlı biçimde farklılık göstermektedir) kabul edilmiştir.

Tablo 21: Öğretmenliğin Önemi ve Görsel Kültür Puan İndeksi ANOVA Sonuçları

Sınıf N Ortalama F Testi Sig.

Görsel Kültür Puan İndeksi

Önemsiz 62 2.66

10.054 .000

Az Önemli 56 3.03

Orta Düzeyde Önemli 76 2.28

Önemli 108 2.36

Görsel kültüre maruz kalma düzeyinin katılımcıların demografik ve mesleki niteliklerine göre farklılık gösterip göstermediği ortaya konduktan sonra onların görsel kültürle ilgili tutumlarının ortaya konması gündeme gelmiştir.