Katı Atık Kirliliğinin Önlenmesi

İzmir Merkez Kent yerleşmesi içerisindeki alanlarda Büyükşehir Belediyesi tarafından kurulan katı atık sistemine entegre edilecek yerleşmelerin dışında İzmir il sınırları içinde, altyapı birlikleri oluşturularak bölgesel çözümlerin üretilmesi önerilmektedir. Çalışmalarına başlanmış olan düzenli depolama ya da atık bertaraf tesislerinin de kullanımının bölgesel olarak paylaşımı, alanların verimli kullanılması ve kirlenmenin önlenmesi çevre düzeni planında amaçlanmaktadır.

İzmir ilinde Harmandalı Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi ve Bergama Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi olmak üzere 2 adet II. Sınıf Düzenli Depolama Tesisi bulunmaktadır.

İzmir ilinde Çiğli İlçesi, Harmandalı mevkiinde 1992 yılında faaliyete başlayan 90 hektarlık alanda kurulu Harmandalı Katı Atık Depolama Tesisi Merkez Kente hizmet veren katı atık düzenli depolama alanıdır. Harmandalı düzenli atıp depolama tesisi, büyükşehir sınırlarının değişmesi, nüfus artışı ve atık miktarının artışı gibi etkenlere bağlı olarak alternatif bir depolama ve bertaraf tesisinin gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu nedenle mevcut katı atık ve depolama tesisinin kuzeyinde bulunan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca yer seçimi yapılan Kuzey Bölgesi Katı Atık Bertaraf Tesisi çevre düzeni planında gösterilmiştir. Bergama

71 ilçesi, Sindel Mahallesi’nde bulunan Bergama Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi ise 9,5 ha'lık alan üzerine kuruludur. Tesiste sadece Bergama ve Dikili ilçelerinden evsel nitelikli katı atıklar düzenli depolama yöntemi ile bertaraf edilmektedir. Düzenli depolama sahasına atık kabulüne 2011 yılında başlanmış olup, 2031 yılına kadar işletmeye devam edilmesi planlanmıştır.

Bunların dışında Kınık, Kiraz ve Tire ilçelerinde olmak üzere toplam 3 adet düzensiz depolama alanı bulunmaktadır. İzmir ili genelinde 6 adet transfer istasyonu ve 9 adet transfer rampası bulunmaktadır. Transfer istasyonları Urla, Menderes (Kısık, Gümüldür), Buca (Gediz), Konak (Halkapınar) ve Menemen (Türkelli) ilçelerinde, transfer rampaları ise Torbalı, Foça (yaz dönemi), Selçuk, Dikili, Çeşme, Karşıyaka, Kemalpaşa, Ödemiş ve Karaburun ilçelerinde yer almaktadır.

Küçükmenderes Havzası içinde yer alan yerleşmelerin tamamında katı atıklar düzensiz olarak dökülmektedir. Bu durum bir yandan önemli bir çevresel sorun da olsa, diğer yandan tüm yerleşmelere hizmet verebilecek bir ya da iki noktada kurulacak bir düzenli depolama ve bertaraf tesisi ile sorun çözülebilecektir. Bu kapsamda, Küçükmenderes Havzası içinde iki ayrı noktada düzenli depolama alanı oluşturulması planlanmış ve bu tesislerden ilkinin Tire yakınlarında, ikinci tesisin ise Ödemiş, Kiraz ve Beydağ ilçe merkezleri ile Ödemiş’in mahalleleri tarafından ortaklaşa kullanılabilecek yer seçmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla Ödemiş Belediyesi tarafından seçilmiş ve çalışmaları başlatılmış olan alan planda Küçükmenderes Havzası doğu kesimi düzenli depolama alanı olarak belirlenmiştir.

Ödemiş’te yeri belirlenen düzenli depolama tesisinin yanı sıra, Tire ilçe merkezi, Tire ve Bayındır Organize Sanayi Bölgeleri ile Gökçen ve Zeytinova mahalleleri tarafından kullanılacak bir başka düzenli depolama alanı önerilmiştir. Bu amaçla seçilen alan mevcut durumda Tire Belediyesi tarafından çöp döküm alanı olarak kullanılan Akkoyunlu ve Karateke mahallelerinin güneyinde bulunan alandır.

4.7.2.2. Manisa İlinde Katı Atık Bertaraf Tesisleri

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın “Entegre Bertaraf Tesisi” kurulmasına yönelik teşvikleri sonucunda 28 il ve 2 ilçede başlatılan çalışmalar arasında yer alan Manisa’da; il içerisinde oluşan katı atıklarının bertarafı konusunda ortak atık bertaraf tesislerinin planlanması, projelendirilmesi, uygulanması, yapılması ve işletilmesi konularında yürütülecek çalışmaların idari ve finansal açıdan yönetimi, kaynak sağlanması ve işletilmesi amacıyla kurulan “Manisa İli Çevre Hizmetleri Birliği (MAÇEB)” Manisa İlinin büyük şehir olması ile birlikte yetkilerini büyükşehir belediyesine devretmiştir. Bu bağlamda Manisa ili, Yunusemre ilçesi, Uzunburun Mahallesi, Sarıçam mevkiinde Katı Atık Bertaraf ve Düzenli Depolama Tesisi'nin yapımı 17 ilçeye hizmet verecek şekilde çevre mevzuatına uygun olarak tamamlanıp faaliyete başlamıştır. Bunun dışında il genelinde katı atık sorununun bertarafında kullanılmak amacıyla oluşturulan ve oluşturulması planlanan transfer istasyonlarına dair liste aşağıdaki tabloda verilmektedir.

72 Tablo 8: Manisa İlinde Yer Alan Katı Atık Transfer İstasyonları

NO Hizmet Verecek

İlçe/İlçeler Adres Alan(m2)

1 Turgutlu Irlamaz Mah, 0 ada, 91 parsel 8.894,80

2 Saruhanlı Azimli Mahallesi, 228 nolu parsel 12.900

3 Gördes Gördes İlçesi Kıran Mah. 46-47 Nolu Orman

alanı 12.924,76

4 Soma ve Kırkağaç Kırkağaç İlçesi Öveçler Mah. 25.701

5 Selendi Yıldız Mahallesi, 183 ada, 26 parsel 10.757,75

6 Demirci Çamlıca Mahallesi, 467 ada, 53 parsel 20.495,61

7 Sarıgöl ve Alaşehir Sarıgöl İlçesi, Selimiye Mah. 105 Ada 1 Parsel 14.404,23 8 Akhisar ve Gölmarmara Akhisar İlçesi Harmandalı Mah 0 ada 249 parsel 16.480

9 Salihli Salihli İlçesi Caferbey Mah, 3800 ada, 5 parsel 21.000

10 Merkez Yunusemre İlçesi, Horozköy Mahallesi, 0 Ada

4350 Parsel 19.377

11 Kula Zaferiye Mahallesi, 247 ada, 148 parsel 10.814

Manisa İlinde Yer Alan / Alacak Transfer İstasyonları (Kaynak: 2017 Yılı Manisa İli Çevre Durum Raporu)

Manisa il sınırları içinde oluşan katı atıkların Manisa merkezde gerçekleşen örnek benzeri kurulacak hizmet birlikleri ile çözülmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla il sınırları içinde arazi yapısı, yerleşmelerin coğrafi dağılımları dikkate alınarak ve başlatılmış girişimler de değerlendirilerek yer seçim önerileri geliştirilmiştir.

Bu kapsamda, seçilen katı atık depolama ve bertaraf alanlarının, uygun uzaklıktaki tüm yerleşmeleri kapsayacak biçimde projelendirilmesi, yerleşmelerin ortaklaşa kullanacakları alanların çevre düzeni planında belirlenmesi amaçlanmıştır. Manisa merkezin yanı sıra, Gediz Havzası içindeki yerleşmelerden Salihli, Alaşehir, Sarıgöl ilçeleri ile Kula ve Selendi ilçeleri ile bu ilçelerin sınırları içindeki mahallelerin katı atıklarının bertarafı için de Alaşehir’de Türkmen mahallesi ile Kula’nın Konurca mahallesi arasında bir alan önerilmiştir.

Çevre düzeni planı ile Manisa il sınırı içindeki yerleşmelerden Soma ve Kırkağaç ilçelerinde ve bu iki ilçe çevresindeki mahallelerde kurulacak bir hizmet birliği ile ortak bertaraf tesisi oluşturulması ve buna uygun olarak yer seçimi yapılması önerilmektedir. Manisa’nın dağlık bölümlerinde yer alan yerleşmelerden Gördes ilçe merkezi ile Güneşli Mahallesi ve Kayacık Mahallesinin ortak bertaraf tesisi oluşturulması önerilmektedir. Bunların yanı sıra, Köprübaşı ilçe merkezi, Borlu mahallesi ve Gökeyüp mahallesinin ortak kullanabileceği bir başka düzenli depolama tesisinin düzenlenmesi önerilmektedir.

Manisa ili genelinde yaygın olarak düzensiz depolama faaliyetlerinin yürütüldüğü Merkez ilçe dâhil 17 ilçede yaklaşık 75 adet düzensiz depolama sahası bulunmaktadır.

Aşağıdaki tabloda yer alan düzensiz katı atık depolama alanlarının rehabilitasyon çalışmaları için tahsis/kamulaştırma işlemleri yürütülmektedir.

73 Tablo 9: Manisa İlinde Yer Alan Katı Atık Düzensiz Depolama Alanları

Adı Düzensiz depolama sahası

Ahmetli Merkez (Dereköy)

Akhisar Ballıca, Kayalıoğlu, Dağdere, Mecidiye, Beyoba, Medar, Süleymanlı, Zeytinliova Alaşehir Killik, Kavaklıdere, Kemaliye, Uluderbent, Piyadeler

Demirci Merkez (Cumhuriyet)

Gölmarmara Merkez

Gördes Merkez (Atatürk), Güneşli, Çiçekli, Kayacık

Kırkağaç Merkez (Karaali), Gelenbe1, Gelenbe2, İlyaslar, Karakurt

Köprübaşı Merkez Mah.,

Kula Merkez (Akgün), Gökçeören, Sandal

Salihli Merkez (Çakallar), Adala, Durasıllı, Gökeyüp, Mersinli, Yılmaz, Poyrazdamları, Sart,

Sarıgöl Merkez (Selimiye)

Saruhanlı İshakçelebi, Halitpaşa, Gökçe1, Gökçe2, Gümülceli, Saruhanlı Arap Ormanı, Kumkuyucak, Lütfiye, Mütevelli, Koldere, Saruhanlı Köy civarı, Dilek1, Dilek2, Alibeyli1,Alibeyli2, Paşaköy1, Paşaköy2, Hacıharmanlı, Büyükbelen

Selendi Merkez (Yıldız), Hacıhalliler

Soma Yağcıllı, Cenkyeri, Merkez (Kurtuluş)

Yunusemre Muradiye

Şehzadeler Selimşahlar, Karaoğlanlı, Sancaklıiğdecik, Hacıhaliller, Kırtık, Hamzabeyli, Sancaklıbozköy, Aşağıçobanisa

Turgutlu Merkez (Irlamaz), Derbent, Urganlı

Manisa İlinde Yer Alan Düzensiz Depolama Sahaları (Kaynak: 2017 Yılı Manisa İli Çevre Durum Raporu)