Karasu Ġlçesi Boncuk Oyalarının Teknik, Motif ve Renk

Sakarya ilinde boncuk oyası ile uğraĢan bireylerin boncuk oyası motiflerini oluĢturmada faydalandıkları kaynaklara ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 14‟de sunulmuĢtur.

Tablo 14. Bireylerin Boncuk Oyası Motiflerini OluĢturmada Faydalandıkları Kaynaklara Göre Dağılımı

Tablo 14 incelendiğinde bireylerin boncuk oyası örnek teminini nasıl yaptığını % 76‟sı yapılmıĢ örneklere bakarak, %12‟si desen kitaplarından % 12‟si kendi tasarlayarak, yaptığı görülmektedir. Ankete katılanlar arasından boncuk oyası motifi kaynağı olarak tabiattan faydalanan olmamıĢtır.

Yörede boncuk oyası örneklerinin, yapılmıĢ olan diğer örneklere bakarak öğrendiği görülmektedir.

Kurt‟un (2011) Akdeniz bölgesinde yapmıĢ olduğu çalıĢmasında boncuk oyası yapımında modellerin seçim kaynakları dağılımı incelendiğinde; en çok %90 ile yapılmıĢ boncuk oyası örneklerinden %4,4 ile kiĢisel tasarımlardan ve boncuk oyası ile ilgili dergi ve modellerden, en az %1.2 sipariĢ yaptıranın örneğinden temin edildiği görülmektedir. Buna

Faydalanılan Kaynaklar n %

YapılmıĢ Boncuk Oyası Örneklerinden 19 76 Desen Kitaplarından 3 12 Kendim tasarlıyorum 3 12 Tabiattan - - Toplam 25 100

göre boncuk oyası modelleri en çok yapılmıĢ boncuk oyası örneklerinden temin edilmektedir. Sonuçlar yöredeki bulgular ile karĢılaĢtırıldığında benzerlik göstermektedir. Sakarya ilinde boncuk oyası ile uğraĢan bireylerin boncuk oyası yapımında kullanılan boncukların türlerine ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 15‟de sunulmuĢtur.

Tablo 15. Boncuk Oyası Yapımında Kullanılan Boncukların Türlerine Göre Dağılımı

Boncuk Türleri n % Cam Boncuk 14 56 Plastik Boncuk 4 16 Metal Boncuk 5 20 Bitki tohum 2 8 Toplam 25 100

Tablo 15 incelendiğinde bireylerin % 56,sının cam boncuk %16,sının plastik boncuk %20,sinin metal boncuk %8,inin bitki tohumu kullandığı görülmektedir.

Bireylerin çoğunluğunun cam boncuk kullandığını, en azda metal boncuk kullanmaktadır. Kurt‟un (2011) Akdeniz bölgesinde yapmıĢ olduğu çalıĢmasında boncuk oyası yapımında kullanılan boncuk türlerinin Ģekilleri incelendiğinde; cam boncuklardan en çok %92,1 ile an ez %33,3 ile diğer boncuk türlerinin kullanıldığı görülmektedir. Buna göre ak deniz bölgesinde boncuk oyalarında en çok yuvarlak cam boncuk tercih edilmektedir. Sonuçların yapılan araĢtırmayla uyumlu olduğu görülmektedir.

Sakarya ilinde boncuk oyası ile uğraĢan bireylerin boncuk oyalarının ile yapılan ürünlere ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 16‟da sunulmuĢtur.

Tablo 16. Bireylerin Boncuk Oyalarının Ġle Yapılan Ürünlere Göre Dağılımı Boncuk Oyalarının

Kullanım Alanına Göre Uygulanması n % Masa Örtüleri 4 16 BaĢ Örtüsü 17 68 Giyim EĢyası 2 8 Yatak Takımlarında 2 8 Toplam 25 100

Tablo 16 incelendiğinde bireylerin % 16‟sı masa örtüleri, % 68‟i baĢörtüsü, % 8‟i giyim eĢyası, %8‟si ise yatak takımları yaptıkları tespit edilmiĢtir. Bireylerin çoğunluğunun baĢörtüsü yaptıkları görülmektedir.

Kurt‟un (2011) Akdeniz bölgesinde yapmıĢ olduğu çalıĢmasında boncuk oyalarının kullanım alanlarına göre dağılımı incelendiğinde; en çok %56 ile tülbent, %36,8 ile yazma, en az %0,4 ile bohça kenarlarını süslemede kullanıldı görülmektedir. Buna göre araĢtırmada baĢörtüsü ve tülbentlerde boncuk oyası kullanıldı yöredeki veriler ile karĢılaĢtırıldığında uyum göstermektedir.

Sakarya ilinde boncuk oyası ile uğraĢan bireylerin bir baĢörtüsünün dört kenarını ne kadar zamanda yaptığını ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 17‟de sunulmuĢtur.

Tablo 17. Bireylerin Bir BaĢörtüsünün Dört Kenarını Ne Kadar Zamanda Yaptığını Gösteren Dağılım

Bir BaĢörtüsü Kenarının Ne Kadar Zamanda Yapıldığı n % 2–3 Gün 1 4 4–5 Gün 7 28 1 Haftada 11 44 15 Gün 6 24 Toplam 25 100

Tablo 17 incelendiğinde bireylerin % 4‟ü 2–3, % 28‟i 4–5, % 44 „ü 1 haftada, % 24‟ü ise 15 günde bir baĢörtüsünün dörtkenarını bitirdiği görülmektedir.

Bireylerin bir baĢörtüsünün dörtkenarını genellikle 1 haftada bitirmekte olup, boncuk oyasının zorluğuna göre ne kadar zamanda yapıldığının değiĢtiğini görüĢmelerde tespit edilmiĢtir.

Kurt‟un (2011) Akdeniz bölgesinde yapmıĢ olduğu çalıĢmasında boncuk oyası yapan bireylerin, bir oyayı kaç günde tamamlama süreleri incelendiğinde; en çok %50,8 ile 1–5 gün arası, %28,8 ile 6–11 gün arası, en az, %2 ile 24–29 gün arasında tamamladıkları belirtilmektedir. Sonuçlar yöredeki bulgular ile karĢılaĢtırıldığında benzerlik göstermektedir.

Sakarya ilinde bireylerin boncuk oyalarında kullandıkları renkleri tercih sebeplerine ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 18‟de sunulmuĢtur.

Tablo 18. Bireylerin Boncuk Oyalarında Kullandıkları Renkleri Tercih Sebeplerine Göre Dağılımı

Renkleri Tercih Sebepleri n %

Yazmanın Motifindeki (Desen) Rengine Göre

16 64

Dikileceği Yere Göre 9 36

Yaptıranın Ġsteğine Göre - -

Kendi Ġsteğine Göre - -

Toplam 25 100

Tablo 18 incelendiğinde bireylerin % 64‟ü yazmalardaki motif renklerine göre, %36‟sı dikilecek yere göre belirlendiği görülmektedir. Yaptıranın ve yapanın isteğe göre kimsenin renk seçimi yapmadığı tespit edilmiĢtir.

Bireylerin çoğunluğunun oyalardaki renk seçimini, motifteki renklere göre belirledikleri anlaĢılmıĢtır.

Kurt‟un (2011) Akdeniz bölgesinde yapmıĢ olduğu çalıĢmasında boncuk oyası yapımında kullanılan renklerin tercih özelliğine göre dağılım tablosu incelendiğinde; en çok %36,4 ile kiĢisel tercihe %29,2 ile kullanılacak yerin uygunluğuna, en az, %8 ile müĢteri tercihine göre renklerin belirlendiği görülmektedir. Buna göre ak deniz bölgesinde boncuk oyası renk tercihi yapanların kiĢisel tercihine göre belirlenmiĢtir. Sonuçlar yöredeki bulgular ile karĢılaĢtırıldığında benzerlik göstermektedir.

Sakarya ilinde bireylerin boncuk oyalı ürünleri temizleme biçimlerine ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 19‟da sunulmuĢtur.

Tablo 19. Bireylerin Boncuk Oyalı Ürünleri Temizleme Biçimlerine Göre Dağılımı

Tablo 19 incelendiğinde bireylerin % 16‟sı soğuk su, sabun % 76‟sı ise ılık su, sabun ile %8‟i makinede deterjanla boncuk oyasının temizliğini yaptığı görülmektedir. Ankete katılan bireylerden kaynar suda boncuk oyası temizliği yapan yoktur.

Bireylerin çoğunluğunun boncuk oyasının temizliğini ılık su ve sabun ile yaptığı anlaĢılmaktadır.

Sakarya ilinde boncuk oyası ile uğraĢan bireylerin boncuk oyalarını sertleĢtirmede kullandığını yöntemlere ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 20‟de sunulmuĢtur.

Tablo 20. Bireylerin Boncuk Oyalarını SertleĢtirmede Kullandığını Yöntemlere Göre Dağılımı

Tablo 20 incelendiğinde bireylerin % 16‟sı jelâtin kola, % 72‟si sabun kullandığı, % 12‟si hiçbir Ģey kullanmadığı ve sertleĢtirme olarak Ģeker kullanmadığı görülmektedir.

Bireylerin çoğunluğunun yaptıkları boncuk oyasını sertleĢtirmek için sabun kullanmayı tercih ettikleri anlaĢılmıĢtır.

Oyaların Temizlenme Biçimi

n %

Soğuk Su, Sabun 4 16

Ilık Su, Sabun 19 76

Kaynar Su - - Makinede Deterjanla 2 8 Toplam 25 100 SertleĢtirmede Kullanılan Yöntemler n % Jelâtin kola 4 16 Sabun 18 72 ġeker - - Hiçbir ġey 3 12 Toplam 25 100

Kurt‟un (2011) Akdeniz bölgesinde yapmıĢ olduğu çalıĢmasında boncuk oyalarına yapım sonrası uygulanan iĢlemler tablosu incelendiğinde; %72 ile ütüleme, %20 ile nemli bir Ģekilde karton üzerine sarma, en az %2,4 ile kolalama iĢleminin yapıldığı görülmektedir. Sonuç tablo 20 ile karĢılaĢtırıldığında benzerlik göstermemektedir.

Sakarya ilinde boncuk oyası ile uğraĢan bireylerin boncuk oyalarını nasıl muhafaza ettiğine ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 21‟de sunulmuĢtur.

Tablo 21. Bireylerin Boncuk Oyalarını Nasıl Muhafaza Ettiğine Göre Dağılımı Boncuk Oyaları Muhafaza

ġekilleri n % Sandıkta 15 60 Bohçada 10 40 Tülbent Arasında - - Dolapta - - Toplam 25 100

Tablo 21 incelendiğinde bireylerin boncuk oyalarını % 60‟ı sandıkta, % 40‟ı bohçada, muhafaza etmektedir. Ankete katılanlar arasında oyaları tülbent arasında ve dolapta muhafaza eden olmadığı tespit edilmiĢtir.

Bireylerin çoğunluğunun yaptıkları boncuk oyalarını sandıkta muhafaza ettikleri görülmektedir.

Kurt‟un (2011) Akdeniz bölgesinde yapmıĢ olduğu çalıĢmasında boncuk oyalarının muhafaza Ģekillerinin dağılımı incelendiğinde, en çok %40 ile özel camdan yapılmıĢ oya dolabında %38,4 ile sandıkta, en az %4 ile naylon torbada saklandığı tespit edilmiĢtir. Sonuçlar yöredeki bulgular ile karĢılaĢtırıldığında benzerlik göstermektedir.

Sakarya ilinde boncuk oyası ile uğraĢan bireylerin boncuk oyası yapımında en çok kullandıkları tığ oyası tekniklerinin ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 22‟de sunulmuĢtur.

Tablo 22. Bireylerin Boncuk Oyası Yapımında En Çok Kullandıkları Tığ Oyası Tekniklerinin Dağılım Boncuk Oyasında Tığ Teknikleri n % Zincir 14 56 Sık ilmek 5 20

Dolgu (salkım ilmek) 2 8

Örümcek 4 16

Toplam 25 100

Tablo 22 incelendiğinde bireylerin % 56‟sı zincir, % 20‟si sık ilmek, % 2‟si dolgu (salkım ilmek), % 4‟ü ise örümcek tığ tekniğini kullandığı görülmektedir.

Bireylerin en çok zincir tekniğini en azda dolgu (salkım ilmek) kullandıkları görülmektedir.

Kurt‟un (2011) Akdeniz bölgesinde yapmıĢ olduğu çalıĢmasında tığ tekniği ile yapılan boncuk oyalarının dağılımı incelendiğinde en çok %47,6 ile zincir,18,4 ile örümcek,%1,2 ile üçlü ilmek tekniği uygulandığı görülmektedir. Tespit edilen oya örnekleri incelendiğinde zincir ilmek temel teknik olarak mutlaka kullanılmaktadır. Sonuçlar yöredeki bulgular ile karĢılaĢtırıldığında benzerlik göstermektedir.

Sakarya ilinde bireylerin boncuk oyası yapımında karĢılaĢtıkları sorunlara ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 23‟de sunulmuĢtur.

Tablo 23. Bireylerin Boncuk Oyası Yapımında KarĢılaĢtıkları Sorunlara Göre Dağılımı

KarĢılaĢılan Sorunlar n % Araç Temini - - Örnek Bulma 6 24 Boncuk Bulmak 14 56 Sorun yok 5 20 Toplam 25 100

Ankete katılan bireylerin % 24‟ü örnek bulma, % 56‟sı boncuk bulmakta sorun yaĢamakta, % 20‟si ise herhangi bir sorun yaĢamamaktadır.

Bireylerin en çok boncuk bulmakta sorun yaĢadığı görülmektedir.

Kurt‟un (2011) Akdeniz bölgesinde yapmıĢ olduğu çalıĢmasında boncuk oyası yapımın da ankete katılan bireylerin cevaplarına göre %69,2 ile boncuk oyası yapımında bir sorun olmadığı %20,4 ile örnek bulmada, 51,6 ile araç temininde sorun yaĢandığı görülmektedir. Buna sonuçlar yöredeki bulgular ile karĢılaĢtırıldığında benzerlik göstermektedir.

Sakarya ilinde boncuk oyası ile yapılmıĢ ürünlerden bilgi formlarında yer alan örneklerin monte edildiği zemin renkleri değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 24‟de sunulmuĢtur.

Tablo 24. Bilgi Formlarından Elde Edilen Verilere Göre Boncuk Oyalarının Monte Edildiği Zemin Renklerinin Dağılımı

Zemin renkleri n % Zemin yok 4 10 Gri 1 2,5 Kırmızı 4 10 Pembe 4 10 Beyaz 4 10 Kahverengi 4 10 Mavi 3 7.5 Siyah 10 25 YeĢil 2 5 Turuncu 3 7.5 Mor 1 2.5 Toplam 40 100

Örneklem olarak incelemeye alınan boncuk oyalarının monte edildiği zeminlerin renkleri incelendiğinde %25 siyah, %10 ile kırmızı, pembe, beyaz ve kahverengi olduğu tespit edilmiĢtir.

%10 da herhangi bir zemin rengi olmadığı, oyaların kartonlara sarılarak muhafaza edildiği ankete katılan bireylerin sözlü ifadelerinden tespit edilmiĢtir. Sonuç olarak oyalarda zemin rengi olarak en çok tercih edilen renkler siyah, beyaz, pembe ve kahverengi olduğu görülmektedir.

Sakarya ilinde boncuk oyası ile yapılmıĢ ürünlerden bilgi formlarında yer alan örneklerin boncuklarının renklerine ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 25‟de sunulmuĢtur.

Tablo 25. Bilgi Formlarından Elde Edilen Verilere Göre Boncuk Oyasında Kullanılan Boncuk Renklerinin Dağılımı

Kullanılan Boncuk Renkleri n % Pembe 4 10 Krem 2 5 Mavi 5 2.5 Beyaz 10 25 Siyah 3 7. 5 Beyaz 10 25 Lacivert 1 2.5 Turuncu 4 10 Sarı 5 7.5 ġeffaf (janjanlı) 1 2.5 Kırmızı 3 7.5 Toplam 40 100

Tablo 25 incelendiğinde, araĢtırmaya alınan boncuk oyalarının boncuk renklerinin %10 pembe, %7,5 siyah, sarı, kırmızı, %10 ile turuncu boncuklar tercih edildiği görülmektedir. En çok tercih edilen boncuk rengi pembe ve turuncu renkleridir. En az kullanılan renkler ise mavi, lacivert ve Ģeffaf (janjanlı) renklerdir.

Sakarya ilinde boncuk oyası ile yapılmıĢ ürünlerden bilgi formlarında yer alan örneklerin iplik renklerine ait veriler değerlendirilerek elde edilen sonuçlar Tablo 26‟da sunulmuĢtur.

Tablo 26. Bilgi Formlarından Elde Edilen Verilere Göre Boncuk Oyasında Kullanılan Ġplik Renklerinin Dağılımı Ġplik Renkleri n % Beyaz 5 12,5 Kırmızı 4 10 Ebruli 2 2,5 Sarı 3 7.5 Gri 1 2,5 Kahverengi 4 10 Mavi 1 2,5 Siyah 3 7,5 YeĢil 6 15 Turuncu 2 5 Mor 1 2,5 Toplam 40 100

Tablo 26 incelendiğinde boncuk oyalarının iplik renkleri %15 yeĢil, %12,5 beyaz, %10 kırmızı, kahverengi iplikler tercih edildiği görülmektedir. Gri, mavi, mor en az tercih edilen renklerdir.

BÖLÜM V

SONUÇ VE ÖNERĠLER

5.1. Sonuç

Bu araĢtırma dört bölümden oluĢmaktadır.

Bölüm birde araĢtırmanın problemi, amaçları önemi araĢtırma ile ilgili sayıtılar, sınırlılıklar ve tanımlar yer almaktadır. El sanatlarımızın vazgeçilmez dalı olan boncuk oyacılığımızdan kısaca bahsedilmiĢtir.

AraĢtırma konusu olarak Sakarya ilinde yapılan boncuk oyacılığının niçin seçildiği anlatılmıĢ ve buna bağlı olarak boncuk oyasının günümüzdeki durumu, boncuk oyacılığında kullanılan araç ve gereçler oyaların biçim ve desen özellikleri, ürün çeĢitleri kullanım ve uygulama alanları incelenip belgeleneceği anlatılmıĢtır.

AraĢtırmada genel amaç Sakarya ilinde yapılan boncuk oyalarını incelemek ve boncuk oyalarını tanıtmaktır. Bu genel amaç doğrultusunda oyanın Türkiye deki yeri ve önemi Sakarya yöresinin tarihi ve coğrafi özellikleri, yörede yapılan el sanatları ve boncuk oyalarında kullanılan renkler, motif özellikleri, boncuk oyasının yapılma amacı ve boncuk oyası yapan bireylerin karĢılaĢtıkları sorunlar araĢtırmanın amacı olarak saplanmıĢtır. Sakarya ili tanıtılmıĢ ve tarihi geliĢimi, coğrafi yapısı ve ilde yapılan el sanatları hakkında bilgi verilmiĢtir. El sanatlarının tanımı tarihçesi, el sanatlarının özellikleri, el sanatlarının ham maddeye göre sınıflandırılması, el sanatlarının ülke ekonomisindeki yeri genel hatlarıyla açıklanmıĢtır.

Türkiye de ise sanatlar konusuna değinilerek el sanatlarının tarihine değinilmiĢ Anadolu ve el sanatlarından bahsedilmiĢ, Türk milletinin el sanatlarına verdiği önem belirtilmiĢtir. Oya sanatının tarihi geliĢimi, tanımı ve oya çeĢitleri açıklanmıĢtır. Oyacılık sanatının tanımı tarihsel geliĢimi boncuk oyalarının günümüzdeki yeri, boncuk oyalarının temizliği

ve saklanması, boncuk oyasının kullanıldığı yerler ve Sakarya boncuk oyaları, yörede kullanılan teknikler, yöredeki boncuk oyalarının esin kaynağı, oyalarda kullanılan renkler, boncuk oyasının kullanıldığı yerler hakkında bilgi verilmiĢtir.

Boncuk oyalarından kullanılan araç ve gereçler hakkında bilgi verilmiĢ ve fotoğraflar ile desteklenmiĢtir. Bölümün sonunda gelin tacı oyası analiz olarak seçilmiĢtir. Oyanın iĢlem basamakları genel hatlarıyla açıklanarak oyanın kendisi basamaklar halinde gösterilmiĢti Boncuk oyacığıyla ilgili Türkiye de yapılan araĢtırmalara yer verilmiĢtir. Kurt (2001)„‟Konya ili SeydiĢehir Ġlçesinde Yapılmakta Olan Boncuk Oyaları üzerine yapmıĢ olduğu yüksek lisans araĢtırma tezi, Kurt (2011) “Akdeniz Bölgesi Boncuk Oyalarından Yapılan Ürünlerin Ġncelenmesi‟‟ adlı sanatta yeterlilik tezi araĢtırılmıĢ ve incelenmiĢtir. Bölüm ikide araĢtırmanın yöntemine yer verilmiĢ ve Sakarya‟nın sınırları içinde yer alan karasu ilçesinde yapılan alan araĢtırmasında,25 kiĢiyle yüz yüze görüĢülerek anket uygulanmıĢtır. Anket sonuçları tablolaĢtırılarak yorumlanmıĢtır. Bölgede çeyiz geleneğinin bir ürünü olan oya örücülüğünden, boncuk oyaları ile ilgili toplam 78 adet boncuk oyası incelenmiĢtir. Bu örneklem olarak incelenen 78 boncuk oyasından 40 tanesinin bilgi formu oluĢturularak incelemeye alınmıĢtır.

Bölüm üçte araĢtırmanın bulgu ve yorumlarına yer verilmiĢtir. Boncuk oyası yapan bireylerin büyük çoğunluğunun,32 yaĢ üzerinde evli,ilkokul mezunu,evli hanımlardan olduğu tespit edilmiĢtir.

Boncuk oyası yapan bireylerin 15 yaĢlarında, Boncuk oyasını bir hafta içerisinde çevrelerinde öğrendikleri görülmektir. Orta yaĢlı hanımların boncuk oyalarını çeyiz amaçlı ve 10 yılın üzerinde yaptıkları tespit edilmiĢtir.

Boncuk oyasını pazarlamak amaçlı yapan bireylerin oyaları bir yazmanın kenarına dikerek evlerinde pazarladıkları tespit edilmiĢtir.

Yapılan araĢtırmada boncuk oyası yapan bireylerin genellikle naylon, iki kat iplik ile yapılmıĢ olan boncuk oyası örneklerinden faydalanılarak cam boncuk tercih ederek oya yaptıkları tespit edilmiĢtir.

Boncuk oyası yapan bireylerin bir yazmanın kenarını bir haftada bitirdikleri ve renk seçimi yaparken yazmanın (tülbent) rengine göre iplik seçimi yaptıkları ve oyaları yaparken tığ ve iğne kullandıkları tespit edilmiĢtir.

Bölgede boncuk oyalarının ılık su ve sabunla temizlendiği, sertleĢtirmek için sabun kullanıldığı ve oyaların sandıkta saklandığı tespit edilmiĢtir.

AraĢtırmada tığ oyası örücülüğünde en çok zincir ilmek tekniği kullanıldığı ve bireylerin en çok istenilen boncuğun bulunamaması sıkıntı yaĢadıkları tespit edilmiĢtir.

Ürünlere dayalı bulgulardan elde edilen sonuçlara göre incelemeye alınan 40 tane boncuk oyası örneğinde zemin rengi olarak siyah ve pembe renklerin tercih edildiği sarı ve mavi kum boncuklar, beyaz ve mavi naylon iplikler kullanıldığı tespit edilmiĢtir. Boncuk oyalarının daha çok tülbent kenarlarını süslemesinden kaynaklanan bu sonuca rağmen, yazma ve boncuk renklerine uyumlu olarak iplerle yapılan boncuk oyalarının da yazma kenarlarını süslediği tespit edilmiĢtir.

Bu araĢtırmanın anket ve bilgi formuna dayalı bulgularının dıĢında, bölgede yöre halkıyla yapılan yüz yüze görüĢmelerden elde edilen bazı tespitlerde sonuç olarak burada yer almıĢtır, bireylerin günlük hayatlarında örtünmenin ve örtmenin özel bir yeri ve önemi olduğundan oyalar önemini yitirmemiĢtir.

Boncukların ağır olmasından dolayı günümüzde tek sıra halinde boncuk oyaları tercih edilmemektir. Boncuklar iğne oyası, tığ oyası, mekik oyası ile birlikte kullanılmaktadır. 5.2. Öneriler

Yapılan araĢtırmanın ortaya koyduğu bulgular ve veriler incelendiğinde Sakarya Ġli, Karasu Ġlçesi boncuk oyacılığı sanatının en önemli sorunlarından biri gençler tarafından öğrenilmemesi, zamanla unutulmaya baĢlamasıdır.

Sıralı boncuk oyalarının kullanımda kiĢilere boncukların ağır gelmesinden dolayı fazla tercih edilmemektedir. Boncuk oyalarının unutulmaması adına boncuklar tığ örücülüğü, mekik, firkete, iğne örücülüğü ile harmanlanarak kullanılması sağlanmalıdır. Böylece çeĢitlilik artacağı için daha çok ilgi çekecektir.

Boncuk oyası yapan bireylerin pazarlama sorunu olduğu belirlenmiĢtir. Bu sorunun giderilmesine yönelik olarak; gerek yazılı gerekse görsel medyada boncuk oyacılığını tanıtmaya yönelik programlar düzenlenmesi yönünde giriĢimlerde bulunulmalı, bunun yanında turizm organizasyonları ile uğraĢan kiĢi ya da kuruluĢlarla irtibata geçilerek günümüz kullanımına yönelik tasarımlar ile Karasu ilçesinin boncuk oyacılığının turizm

açısından gündeme getirilmesi sağlanmalıdır, bu doğrultuda belediyeler, kooperatifler ve eğitim kurumlarının iĢ birliği ile de desteklenerek yöreye ekonomik kazanç sağlanmalıdır. Sandıklarda saklanan boncuk oyalarının kültürel değerinin ne olduğu konusunda yöre haklı bilinçlendirilmelidir. Orijinal boncuk oyası ürünleri korunmalı ve yeni yapılacak olan tezlerle Türkiye‟nin diğer bölgelerindeki boncuk oyalarının örneklerinin kaybolmadan bilimsel yöntemlerle araĢtırılıp belgelerle farklılıklarının ortaya çıkartılması, gelecek nesillere aktarılarak yaĢatılması sağlanmalıdır.

KAYNAKÇA

Akpınarlı, F., & Ortaç, S. (2006,10-12 Mayıs). Oyalarda motif ve kompozisyon özellikleri. Denizli 1. El Sanatları Kongresi.

Ayverdi, Ġ. (2006). Misalli büyük türkçe sözlük (1-2-3). Ġstanbul: MAS Matbacılık. Atay, A.(1971). Örücülük. (2.Basım) Ġstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Arlı, M. (1990). Köy el sanatları. Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları.

Atik, ġ. (2007). Boncuk, inanç, güç ve güzellik. Ġstanbul: Seçil Ofset.

Baykasoğlu, N. (1986). Tavşanlı iğne oyaları. YayınlanmıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

BaĢkan, S. (2000). Sanat ve tarih. Ankara: Key Ofset. Bilgiç, E. (1977). Milli kültür anlayışı. Ankara.

BarıĢta, H. Ö. (1984). Türk işleme sanatı tarihi, Ankara.

Durucu, Y. (1978). Kandilli kalem iĢi yazmaları. Türkiyemiz, 24, 15-16. Eronç, Y. P. (1984). Giyim süsleme teknikleri. Ġstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Fırat, Ġ. (1991). “Yemeni” denilen yazma baĢörtülerimiz. Kültür ve Sanat Dergisi, 79-82. Gediklioğlu, G. (1996). Tıp sanat etkileĢimi. Sanatsal Mozaik, 7, 18-21.

Korkusuz, S. (1980). Nakış. Ġstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Kurt, G. (2001). Konya ili Seydişehir ilçesinde yapılmakta olan boncuk oyaları üzerine bir

araştırma. YayınlanmamıĢ Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler

Enstitüsü, Ankara.

Kurt, G. (2011). Akdeniz bölgesi boncuk oyalarından yapılan ürünlerin incelenmesi. Sanatta Yeterlilik Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Kahveci, M. (1998). Ġğne oyaları. Art Decor, 58, 19-23. Meri, A. (1992). Malatya iğne oyaları. Kültür ve Sanat, 33-34.

Onuk, T. (1988). İğne oyaları. Ankara: DoğuĢ Matbaacılık ve Tic. Ltd. ġti. Ortaç, S. (2007). Mersin boncuk oyaları. Ankara: BRC. Basım.

Önder, M. (1995). Antika ve eski eserler kılavuzu. Ankara: Türkiye ĠĢ Bankası Kültür Yayınları.

Öğüt, G. (1973). Oyacılık sanatı ve Kütahya oyaları. Türk Etnoğrafya Dergisi, 13, 55-66. Özbağı, T. (1997). Emirdağ oyaları. Sanat ve Mozaik, 18-29-20.

Özbel, K. (1945). Oya ve oya çeĢitlerinden örnekler. El Sanatları, 2-10.

Öztürk, Ġ. (1998). Geleneksel Türk el sanatlarına giriş. Ankara: Ürün Yayınları Sakarya Valiliği, (1964). 1964 Sakarya İl Yıllığı, Sakarya.

ġenol, S. (2003). Balıkesir boncuk oyaları, Ġstanbul: Güngör Matbaacılık. Taner, N. (1979). El sanatlarında motiflerin inceliği. Halk Bilimi, 50, 9-10. Zuber, H. (1982). Türk süsleme sanatı. Ankara: T.C ĠĢ Bankası Yayınları.

EK-1. BĠLGĠ FORMLARI

BĠLGĠ FORMU 1

Fotoğraf No 32

Bulunduğu Yer Karasu Resuller köyü Ġnceleme Tarihi 02–05–2013

Türü Boncuk oyalı tülbent Yörede Verilen Ġsim -

Boyutları

En 0,5cm Boy 2cm Kullanılan Araçlar Tığ Kullanılan Gereçler

Ġplik Özelliği Naylon Boncuk Özelliği Kum Boncuk Kullanılan Renkler Ġplik Beyaz Boncuk Pembe Zeminde Beyaz Seçilen konu Geometrik Bezeme Bitkisel Bezeme Çiçek

Kompozisyon Tığ örücülüğü tekniği ile zemin üzerine zincir yapılmıĢtır. Ana motifler tığ ile kök yapılarak dört tane pembe kum boncuk birleĢtirilip üzerleri basit

Belgede Sakarya ili Karasu ilçesi boncuk oyaları (sayfa 61-123)