Kararlara Katılma

Özellikle insanların kendilerini etkileyecek kararlara katılma isteği çok şiddet- lidir. Uygulamadaki aksaklıkların en önemli taraflarından biriside, yönetimin, perso- nelin kendisini etkileyecek kararlara iştirak ettirmemek, alınan kararları uygulama safhasına kadar ondan saklamaktır.

Bir kimsenin kendi yaptığı işle ilgili kararlarda söz sahibi olmak istemesi çe- şitli nedenlere dayanır. İşi bizzat gerçekleştiren kimseler, kendi yapacakları işle ilgili uzmanlık bilgisine sahip oldukları kanısındadırlar. Başka bir neden olarak da verile- cek karar, işlerin önemli ölçüde etkileyeceği için getirilecek yeni yöntemlerin kendile- rine duyurulması ve kendi kişisel fikirlerinin de alınması gösterilebilir. 162

Burada işgören kendi kişiliğine saygı gösterilmesini istemektedir. Bir iş gören yapacağı işlerin planlamasına yardımcı olduğu zaman onları daha istekli bir şekilde yapar. Bu istek, kişinin işteki davranışını etkilemesi nedeniyle motivasyonda üzerin- de özellikle durulması gereken bir konudur.

BÖLÜM III

Ege Bölgesindeki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde İstihdam

Motivasyon İlişkisi Üzerinde Bir Alan Çalışması

Çalışmanın bu bölümünde (üçüncü bölüm) teknik çalışmalar ışığında bir alan araştırması modeli belirlenmiş ve bu model doğrultusunda oluşturulan hipotezler ortaya konmuştur. Araştırma kapsamında Ege bölgesinde bulunan beş yıldızlı ko- naklama işletmelerinde her kademe ve departmandan işgörenler ile anket yapılarak sonuçlar istatistiksel olarak analiz edilerek değerlendirilmiştir.

3.1. Araştırmanın Modeli

Araştırma öncesi yapılacak olan çalışma ile ilgili farklı kaynaklarda ve farklı amaçlar için hazırlanmış olan, motivasyon, insan kaynakları yönetimi, çalışma psiko- lojisi konularında yapılmış çalışmalar ve tezler incelenmiştir.

Birinci ve ikinci bölümde motivasyon ve istihdam politikalarının teorik bilgileri ışığında araştırmaya konu olan Boran Toker tarafından 2006 yılında kaleme alınan

“Konaklama İşletmelerinde İşgören Motivasyonu Ve Motivasyonun İş Doyumuna Etkileri – İzmir’deki Beş ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama” adlı daha

önceden yapılan bir çalışmanın anketi örnek olarak alınmış bu anket üzerinde ça- lışmaya uygun bazı değişikliler ve geliştirmeler yapılarak bu çalışmaya özgü bir an- ket düzenlenmiştir. Önceden yapılan ve örnek olarak seçilen bu çalışmanın anket sorularının alınması dışına çalışmanın hiçbir teknik analiz ve yorumundan faydala- nılmamıştır.

Anket üzerinde. Ölçek olarak Beşli Likert Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek bir tu- tum ölçeğidir; anketi cevaplayan işgörenlerin anketteki sorulara ne derecede katıldı- ğını belirlemek için düzenlenmiştir. Anket katılımcılarının seçmesi gereken tercihler

“Kesinlikle Katılmıyorum”, “Katılmıyorum”, “Fikrim Yok”, “Katılıyorum” ve “Kesinlikle Katılıyorum” şeklindedir. Çalışma konusuna veri sağlayacak olan bu anket 7 kısım-

dan oluşmaktadır.

Anketin birinci kısmında ankete katılan işgörenlerin çalıştıkları iş ve işlerinin yapısı ile ilgili bilgiler almak amacıyla, işlerinden memnuniyetleri, yaptıkları işin yoru- culuğunun derecesi, yaptıkları iş ile ilgili olarak kendi beklentilerinin karşılama dere- cesi, kendilerine verilen iş ile ilgili görev dağılımlarından memnuniyetlerinin ne dere- cede olduğu konularında sorular yöneltilmiştir.

Anketin ikinci kısmında ankete katılan işgörenlerin aldıkları ücretler konusun- da değerlendirme yapmak amacıyla, ücretlerinin yeterli düzeyde olup olmadığı, yap- tıkları iş ile aldıkları ücret arasındaki memnuniyet tutumları, aldıkları ücretin genel olarak giderlerini ne derecede karşıladığı, diğer çalışanlara kıyasla aldıkları ücretin yüksek olup olmadığı konularında sorular yöneltilmiştir.

Anketin üçüncü kısmı iş yerinde uygulanan kariyer yapma ve yükselme im- kânları ile ilgilidir. Bu kısımda katılımcılara iş yerlerinde kendilerini mesleki olarak geliştirme imkânlarının varlığı, iş yerinde terfi ve görevlerinde yükselme imkânlarının varlığı, yükselmelerin ne şekilde olduğu ve son olarak işyerlerindeki bu görevlerinde yükselme durumunun sürekliğinin olup olmadığı konusunda sorular yöneltilmiştir.

Anketin dördüncü kısmı işletme yönetimi konusundadır. Bu işgörenlerin amirleri ile olan ilişkileri çalışanlar üzerinde amirlerinin denetleme durumları, çalışan- ların başarı durumlarında amirlerinin tutumları, amirlerinin çalışanlar üzerindeki dav- ranış şekilleri ve çalışanların amirlerini memnun edebilme düzeylerinin belirlenmesi amacıyla sorular sorulmuştur.

Anketin beşinci kısmı işgörenlerin işyerinde iş arkadaşları ile olan ilişkilerini belirlemeye yöneliktir. Bu bölümde iş arkadaşlarının işyerindeki tutum ve davranışla- rı, çalışanın iş arkadaşları tarafından ne derecede desteklendiği, çalışanın iş yerin- deki çevresi ile olan iletişim düzeyi konuları hakkında bilgiler toplanmaya çalışılmış- tır.

Anketin altıncı kısmı işyerinin işyeri çalıştırma şartları ve uyguladıkları istih- dam poltikaları ile ilgilidir. İşgörenlerin iş verenler tarafından çalıştırılma şartlarını belirlemek amacıyla, işyeri ücret politikaları, fazla çalışma esnasında uygulanan ücret sistemleri, ekonomik motive araçlarının ne şekilde uygulandığı, iş yerinde psi- kolojik motive araçlarının ne derecede uygulandığı, işyerindeki fiziksel çalışma şart- ları ve imkanlar, sosyal güvenlik araçları konusundaki işveren tarafından uygulanan politikalar ve uygulamalar, iş yerindeki sosyal yapı ve işveren, işgören ilişkilerinin düzeyi ve yapısı gibi konularda bilgi toplamak maksadıyla sorular yöneltilmiştir.

Anketin yedinci ve son kısmı ise ankete katılan personel hakkında demogra- fik özelliklerini belirlemek maksadıyla oluşturulmuş sorulardan oluşmaktadır. Bu kı- sımda katılımcıların, yaşları, cinsiyetleri, medeni halleri, yıl olarak çalışma tecrübele- ri, kaç yıldan beri bu iş yerinde çalıştıkları,kaç yıldan beri turizm sektöründe çalıştık- ları, eğitim düzeyleri, aldıkları eğitimin turizm eğitimi olup olmadığı, şu andaki görev yaptıkları departman ve bu departmandaki statüleri, aldıkları ücret, yabancı dil bili- yorlarsa seviyeleri ve hangi yabancı dil ya da dilleri ne derecede bildikleri, en uzun yaşadıkları yerin özelliği (köy,belde,il vb..) ve kaç kardeşlerinin olduğu soruları yö- neltilmiştir.