Kamu Politikası Sorunun Tanımlanması ve Gündeme Gelmesi

Politika sorunu nedir, bu sorun hükümet gündemine nasıl gelir, hükümetin güçleri nelerdir, hükümetin harekete geçmesi için gerçekten talepler var mıdır gibisoruların cevapları aranır. Toplumsal sorun, toplumsal huzursuzluğa veya hoşnutsuzluğa neden olan durum olarak tanımlanabilir. Birçok toplumsal sorun olmasına rağmen, hükümetlere yoğun baskı ve istem yapılan sorunlar kamusal sorun olarak nitelendirilebilir (Çevik ve Demirci, 2008: 62- 63).

Kamuya ilişkin bir sorun eğer kamu politikası sorununa dönüşürse ilgili aktörlerce çözülmek üzere bir amaç haline gelmektedir. Fakat bir sorunun tanımlanması ve çözümlemek üzere gündeme alınması, politika yapıcıların konuya yaklaşımına bağlıdır. Kamu politikasının gündeme gelebilmesi için ilgili aktörlerin konuyu sorun olarak görmesi veya kamuoyunun hassasiyetinin politika yapıcıların görmezden gelme eşiğini aşması gerekmektedir (Eren, 2018: 271).

Politika konuları birdenbire ve kendiliğinden ortaya çıkmaz. Birçok örnekte bir konunun yaratılması, dramatize edilmesi, ona dikkat çekilmesi ve hükümete bu konuyla ilgili bir şeyler yapması için baskı yapılması, önemli siyasal taktikler olarak ifade edilmektedir. Bu gündem belirleme taktiklerini vatandaşlar, parlamentonun içinde ya da dışında yer alan muhalif siyasal partiler, sivil ve askeri bürokrasi, çıkar grupları, baskı grupları, sivil tolum kuruluşları ve medya tarafından kullanılmaktadır (Demir, 2011: 111).

Önemli olan vatandaşların gerçekte talep ettiği ve ihtiyaç duyduğu konuların politika gündemine taşınmasıdır. Yoksa politika gündemi her daim farklı yollarla meşgul edilmek istenebilir (Akman, 2019: 105). Ele alınması gereken sorunlar listesini bir tür gündem olarak düşünülebilir. En acil sorunlar listenin en tepesinde

yer alır ve en fazla ilgiyi onlar toplar. Siyasi mücadelenin önemli bir bölümü farklıgrupların ve çıkarların kendi meselelerini gündemin tepesine yerleştirme ya da en azından gündemin daha üst sıralarına ittirme girişimleridir. Bu şekilde kendi meselelerini dikkate alınma ihtimalini artırmaya çalışırlar (Newton andDeth, 2014: 319). Fakat birçok kamuoyu oluşturarak ulusal boyut kazanmış ve gündem olmuş sorunlar resmi aktörlere ulaştırılması halinde bile hükümetin gündemine girmeyebilmektedir. Sorunların problem akışı içerisinde girebilmesi için ilk önce bireysel sorun alanında çıkıp ulusal gündem haline gelmesi ve bu sorunun genel bir kamusal sorun olarak tanımlanması gerekmektedir (Akıncı, 2018: 2134).

Gündem belirleme belli bir konunun kamuoyunda tartışılmasını sağlamaktadır. Bu bağlamda gündem belirleme sürecinin unsurları şu şekilde sıralanabilir (Atabek, 1998: 164-170):

Medya Gündemi: Kitle iletişim araçlarında yer alan haberlerin bu kuruluşlar tarafından nasıl seçildiği nasıl üretildiği ve kitle iletişim araçları içeriğinde nasıl vurgulandığını içerir. Bu haberler gerçek hayatta ortaya çıkan ve gündem maddesi olabilecek kadar önemli olaylardır. Çevre kirliliği, terör, enflasyon ve hayat pahalılığı gibi çeşitli konuları yer alır ve bu konular medya gündemini oluşturur.

Kamuoyu Gündemi: Medya gündemi, kamuoyu oluşturan bireylerin kişisel birikimleri ve kişisel ilişkileri, kamuyu oluşturan bireylerin doğrudan deneyimle öğrendikleri gerçek yaşamda oluşan olaylar olmak üzere üç kategori kamu gündeminin belirlenmesi üzerinde etkilidir. Medya ele aldığı haberlerle kamuoyunun dikkatini büyük ölçüde üzerine çeker ve toplumu oluşturan bireylerin kişisel bilgi ve birikimlerine göre ülkenin en önemli sorun ve veya sorunları tespit edilmeye çalışılır.

Politika Gündemi: Demokratik toplumlarda politikayı belirleyen kesimin karaları ve eylemleri üzerinde kamuoyunun doğrudan etkisi olduğu varsayılır. Bu alandaki yapılan araştırmalar; hükümet organları, seçilmiş kişiler veya yasa yapıcı organlar tarafından ele alınan başlıca sorunlar ile bu sorunların kitle iletişim araçları içeriğiyle veya süreçleriyle bağlantılarını ele alır. Hükümetlerin gündeminde ele alınmayı bekleyen birçok sorun bulunmaktadır. Ancak bunların hepsinin politika gündemine yükselmesi söz konusu değildir. Politika gündeminde yer alması için

hükümetin ilgisini çekmesi gerekir. Medyada yer alan gündem konularının belirli aşamalardan geçerek politika gündemine taşınması söz konusudur. Bu aşamalar ise ilk önce haber yani sorun kitle iletişim araçları arasında kendine yer bulur. Bu haberler, adı geçen sorunları izleyici bireylerin dikkatini çeker ve önem kazanır. Kamunun gündemindeki sorunların öncelik sırasında meydana gelen değişikliğin de hükümetlerin politika tercihlerini etkilediği varsayılır.

Sonuç olarak bu aşama çok önemlidir. Çünkü sorun doğru tanımlanmadığında çözüm çabaları sonuç vermeyecektir. Sorunun tanımlanma aşaması içinde çözümü barındırmakla birlikte sorunun derinleşme potansiyelini de barındırır. Yanlış tanımlama politikadan etkilenenlerin iletişim kapılarını kapatmakla kalmayıp desteklerinden de yoksun kalmalarına neden olabilmektedir. Kamu politikasının gündeme gelmesi için ilgili aktörlerin sorun olarak görmesi ve görmezden gelme eşiğini aşması gerekmektedir (Eren, 2012: 271). Toplumda mevcut olan sorunların ve taleplerin seçilmesiyle gündem oluşturma meydana gelir. Her ülkede hükümetler ve politika belirlenmesinde etkili olan kamu kurumları genel olarak kendi ilgi alanlarına giren konuları gündeme taşımaktadırlar (Kulaç ve Çalhan, 2013: 211).

Kamu politikası her ne şekil de gündeme gelirse gelsin, mutlaka sorunlu kabul edilen spesifik bir olayla başlar. Bu spesifik bir olayın insanın kendi özel alanından çıkıp toplumsal bir özellik kazanması gerekmektedir. Bunun için de bu olayın sadece maruz olan kişiyi etkilemekle kalmayıp toplumun geniş bir kısmını tehdit etme potansiyeli olmalıdır (Demir, 2018: 22).Bu ihtimal sonrasında toplumun farklı kesimlerini oluşturan toplumsal gruplar tarafından gündeme alınması muhtemel konu veya sorunlarla ilgili olarak siyasal sistemden çeşitli taleplerde bulunmaları doğal karşılanmalıdır. Siyasal sisteme yönelik talepler gündemi belirlemeye ilişkin siyasa sonuçlarının karar biçiminde topluma iletilmesi için bir başlangıç noktası oluşturmaktadır. Kamuoyunun medya ve sivil toplum vb. örgütlü gruplarla işbirliği içinde bulunulması da gündemde kalacak ve siyasal mekanizmaları etkileyecek konu ve sorunların dikkate alınmasında etkilidir (Şengül, 2018: 29).