Kamu Denetçiliği Kurumu 2014 Yılı Faaliyet Raporu

Yeni katılan personellerle birlikte 31‟i geçici olmak üzere toplam 174 personelin görev aldığı kurum, 2013 yılında 9 aylık bir sürede 7.368 başvuru almasına rağmen, 2014 yılında 12 ayda 5.639 başvuru almış ve bir önceki yıla göre başvuru sayısında yaklaşık %24‟lük bir düşüş gerçekleşmiştir. Ayrıca kurum 29.03.2014 tarihi itibarıyla mahalli idarelere ilişkin başvuruları da almaya başlamıştır. 407

Kuruma gerçekleşen şikâyet sayısındaki azalış Kurumunda dikkatini çekmiş ve bu durumla ilgili değerlendirmede bulunulmuştur. Diğer ülke uygulamalarında da benzer durumun yaşandığı, kurumların hayata geçirildiği ilk seneler başvuruların yüksek olmakla birlikte sonraki yıl bu oranda belirli bir düşmenin yaşanabileceği

405 _{T. C. Kamu Denetçiliği Kurumu 2013 Yılı Faaliyet Raporu, ss. 50-51} 406 _{T. C. Kamu Denetçiliği Kurumu 2013 Yıllık Raporu, ss. 73-77} 407 _{T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu 2014 Yılı Faaliyet Raporu, ss. 17-44}

belirtilerek ileriki yıllarda kurumun tanınırlığı ve bilinirliği arttıkça başvurularında belirli oranda arttığının öngörüldüğü, ancak Türkiye‟de bu durumdan ziyade Kuruma gerçekleşen şikâyet sayısındaki azalışın nedeni olarak idarelerin tavsiye kararlarını uygulamada isteksiz olmasını gerekçe göstermiştir. Öyle ki insan hakları ve demokrasinin yerleşmiş olduğu ülkelerde ombudsman kararlarına uyma oranı %90‟lar seviyesinde seyrederken Türkiye‟de bu oran %20 seviyelerinde seyrederek çok aşağılarda kalmıştır. Kuruma göre idarelerin kararlara uyma oranının düşük olması kamuoyunda kuruma başvuru yapmanın bir sonuç vermediği izlenimini oluşturmuş ve kuruma gelen başvurular azalmıştır.408

Kuruma gelen şikâyetlerin; %52,81‟i e-başvuru, %31,48‟i posta, %11,79‟u elden, %2,36‟sı faks, %1,56‟sı e-posta aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. En çok başvuru yöntemi bir önceki yıl olduğu gibi e-başvuru ve posta yöntemi olurken, bir önceki yıl en çok tercih edilen üçüncü başvuru yöntemi olan e-posta 2014 yılında son sıraya gerilemiştir. En çok şikâyet gelen bölge İç Anadolu bölgesi, en çok şikâyet gelen il Ankara olurken; en az şikâyet bir önceki yıl olduğu gibi Güneydoğu Anadolu Bölgesinden gelmiş, en az şikâyet gelen il ise Manisa olmuştur. 409

Kuruma gelen şikâyetler konu/alan bazlı olarak 20 başlığa ayrılmış, en çok şikâyet edilen konu bir önceki yıl olduğu gibi kamu personel rejimi alanında olurken, en az şikâyet edilen konu bilim, sanat, kültür ve turizm alanı olmuştur. Mahalli idarelerce yürütülen hizmetlerde ise toplam 343 şikâyet gerçekleşmiş, mahalli idareler toplam şikâyetler içerisinde %6,08‟lik bir oranla en çok şikâyet edilen yedinci konu/alan olmuştur.410 Görüldüğü gibi bir önceki yıla göre mahalli idarelere yönelik başvurular, kuruma gelen genel başvuru düşüşüyle paralellik göstermiş, şikâyetlerde yaklaşık %24‟lük bir azalış olmuştur.

Kuruma gelen şikâyetler idare bazlı olarak ise 40411 başlıkta ele alınmış olup kuruma en çok şikâyet edilen idare, 511 başvuru ile toplam şikâyetler arasında

408 _{T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu 2014 Yıllık Raporu, ss. 241-242} 409 _{T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu 2014 Yılı Faaliyet Raporu, ss. 44-49} 410

T. C. Kamu Denetçiliği Kurumu 2014 Yılı Faaliyet Raporu, s. 45

411 _{Bu 40 başlık içerisinde %8,39‟luk bir oranla “özel şirket, kişi, kuruluşlar ve belirtilmeyenler”}

başlığı ve %11,93‟lük bir oranla “diğer idareler” başlıkları da bulunmaktadır. Bu iki başlık herhangi bir idareyi belirtmediği için yapmış olduğumuz sıralamada bu iki başlık dikkate alınmamıştır.

%9,06‟lık bir yer tutan mahalli idareler (belediye ve şirketler) olmuştur. Mahalli idareleri %8,39‟la Milli Eğitim Bakanlığı takip ederken en az şikâyet edilen kurumlar 22‟şer başvuru ile toplam şikâyetler arasında %0,39‟luk bir yer tutan Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü ile Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü olmuştur. Ayrıca bir önceki yıl idareler arasında yer alan il özel idaresi 2014 faaliyet raporunda yer almazken, valilik ve kaymakamlık idarelerine tek başlık altında yer verilmiş ve bu idareler 127 şikâyet almışlardır. 412

2014 yılında yaklaşık her on başvurudan birinin mahalli idarelere yönelik gerçekleştiği görülmektedir. Bu artış mahalli idarelerle ilgili şikâyetleri ele alan kamu denetçisi Abdullah Cengiz Makas‟ın bir yılda ele aldığı dosya sayısına da yansımış, bir önceki yıl en çok dosya ele alan kamu denetçileri arasında ikinci olan Makas, 2014 yılında 1.597 dosya ile en çok dosya ele alan kamu denetçisi olmuştur. Kuruma bir önceki yıldan 1.528 dosya devretmiş, bu devirlerden 354 tanesi Makas‟ın alanına giren konularda olmuştur. Bu devirlerde eklendiği zaman Makas, 2014 yılında toplam 1.951 dosya ile meşgul olmuş, genel toplamda kamu denetçileri arasında da %27,22‟lik bir oranla en çok dosya ile ilgilenen kamu denetçisi olmuştur.413

Kuruma yapılan mahalli idarelere yönelik şikâyetlerden bazılarına yıllık raporlarda yer verilmiştir. Bu şikâyetlerden biri Amasya Belediyesi‟ne yönelik gerçekleşmiş, Belediyeye ait içme suyu şebekesinin patlaması sonucu evi ve arabası hasar gören vatandaş, bilirkişinin belirlemiş olduğu miktarın ödenmesi için Kamu Denetçiliği Kurumu‟na başvurmuştur. Kurumun yapmış olduğu arabuluculuk sonucu dosya Belediye Encümenine havale edilerek çözüme kavuşmuş ve vatandaşa bilirkişinin belirlemiş olduğu miktar ödenmiştir. Vatandaşın Kamu Denetçiliği Kurumuna yazmış olduğu teşekkür yazısı üzerine kurum karar verilmesine yer olmadığı kararı vererek şikâyete konu talebin yerine getirilmesi sağlanmıştır. Bir diğer şikâyet ise mahkeme kararına uymayan Kemer Belediyesine yönelik gerçekleşmiştir. Kamu Denetçiliği Kurumunun belediye yetkilileri ile yapmış olduğu görüşmeler sonucunda Kemer Belediyesi Meclisi 06.06.2014 tarihli karar ile

412 _{T. C. Kamu Denetçiliği Kurumu 2014 Yılı Faaliyet Raporu, s. 47} 413 _{T. C. Kamu Denetçiliği Kurumu 2014 Yıllık Raporu, ss. 55-56}

şikâyetçiyi tekrar sözleşmeli personel olarak işe başlamasını uygun görmüştür. Vatandaş ile idare arasında sağlanan uzlaşı sonucunda şikayetçi vatandaş, kuruma teşekkür yazısı yazmış, Kurum bunun üzerine karar verilmesine yer olmadığı kararı alarak şikâyetin çözülmesini sağlamıştır.414

Kurum, 2014 yıllık raporunda yerel idarelerce yürütülen hizmetler için ayrı bir başlık açarak değerlendirmelerde bulunmuştur. Mahalli idarelerin devlet geleneğindeki köklü yerine vurgu yapılarak belediye sayılarının sürekli artmasından ve zamanla çok az nüfuslu hizmet üretemeyen belediyelerin ortaya çıkmasından bahsedilerek Büyükşehir Belediyesi Yasası ile bu sakıncaların giderilmeye çalışıldığı ifade edilmiştir. Kuruma yoğun olarak belediyelerin, il özel idaresi temsilcisi olan valiliklerin ve köy sorunlarına ilişkin muhtarların ve kaymakamların şikâyet konusu edildiği, başvuruların ise özellikle; imar, toplu taşıma, çevre sorunları, emlak vergisi, zabıta hizmetleri, otopark, altyapı hizmetleri ve ruhsat işlemleri gibi mahalli idarelerin yürütmekle sorumlu olduğu asli görevlere yönelik olduğu belirtilmiştir. Ayrıca mahalli idarelere, alınacak kararlarla ilgili olarak halk oylaması yapılması, halka bilgi verilmesi ve hizmetlerin şeffaf ve hesap verebilir şekilde yürütülmesi konusunda tavsiyelerde bulunulmuştur.415