Küresel Eğitim ve Doğurguları

İlköğretim öğretmenlerinin küresel eğitimin, programda yer almasının doğurgularıyla ilgili bulgular incelendiğinde;

Öğretmenlerin küresel eğitimin programda yer almasının doğurgularına ilişkin olarak saptanan birçok maddeye katıldıkları, dolayısıyla bu konuda olumlu düşündükleri

94 belirlenmiştir. Öğretmenler küresel eğitimin programda yer alması durumunda en çok katıldıkları madde “Dünya sorunlarına duyarlı bireyler yetiştirmeye katkı sağlar”

maddesidir. Daha sonra öğretmenlerin en çok katıldıkları maddeler sırasıyla “Bireylerin hem kendilerinin hem de kendi ülkelerinin dünyadaki yerini anlamalarına katkı sağlar”,

“Dünya sorunlarına çözüm üretebilen, yeni stratejiler geliştirebilen bireyler yetiştirmeye katkı sağlar”, “Uluslararası barışın sağlanmasına katkı sağlar”, “Demokrasiyi benimseyen bireyler yetişmesine katkı sağlar” maddeleridir. Araştırma bulguları öğretmenlerin küresel eğitimin ana hedefleri olan bu maddelere olumlu tutum sergilediklerini ortaya koymuştur. Ancak öğretmenlerin, küresel eğitimle ilgili konuların programda yer alması durumunda; “Ekonomik ve politik adaletsizliklerin azalmasına katkı sağlar” konulu maddeye daha az katıldıkları görülmektedir. Öğretmenlerin küresel eğitimle ilgili konuların programda yer alması durumunda; daha az katıldıkları maddeler sırasıyla; “Savaşların ve uluslararası terörizmin azalmasına katkı sağlar”, “Bazı çok uluslu şirketlerle bağlantılı olan adaletsizliklerin farkına varılmasına katkı sağlar”, “Tüm insanlığın paylaşabileceği ortak bir kültür oluşumuna katkı sağlar”, “Ülkeler arasında dayanışma ve işbirliğini artırır” maddeleridir.

Öğretmenler bir taraftan küresel eğitimin programda yer alması durumunda küresel eğitimin dünya sorunlarına duyarlı bireyler yetiştirmeye, bireylerin hem kendilerinin hem de kendi ülkelerinin dünyadaki yerini anlamalarına, dünya sorunlarına çözüm üretebilen, yeni stratejiler geliştirebilen bireyler yetiştirmeye, uluslararası barışın sağlanmasına, demokrasiyi benimseyen bireyler yetişmesine katkı sağlayacağına inanırlarken diğer taraftan ekonomik ve politik adaletsizliklerin azalmasına, savaşların ve uluslararası terörizmin azalmasına, bazı çok uluslu şirketlerle bağlantılı olan adaletsizliklerin farkına varılmasına, tüm insanlığın paylaşabileceği ortak bir kültür oluşumuna katkı sağlayacağına ve ülkeler arasında dayanışma ve işbirliğini artıracağına dair daha az olumlu tutum sergilemektedirler. Bunun nedeni son yıllarda dünyada yaşanan ülkeler arasındaki savaşlar, ekonomik ve sosyal adaletsizlikler olabilir.

Bozkurt’a göre (2000, 95-113) toplumsal adaletsizlik ya da eşitsizlik küreselleşmenin en çok eleştirilen toplumsal sonucunu oluşturmaktadır. Öğretmenler özellikle Avrupa Birliği ülkelerinin son yıllarda Türkiye’ye karşı uyguladığı tutarsız politikalardan olumsuz etkilenmiş olabilirler. Öğretmenler yine Türkiye’nin sınır ülkesi olan Irak’ta yaşanan savaş ve Amerika’nın Irak’a uyguladığı tutarsız politikalardan da etkilenmiş olabilirler.

95 bahsedilmişti. Giddens’ın (2000, 14) ifadesiyle “elimizden kaçıp giden bir dünya” ile karşı karşıya kalmaktayız. Öğretmenlerin yukarıda bahsedilen maddelere daha az katılmaları, küreselleşme ile ilgili yeni yapılanmaların, dünyadaki güçlü ülkelerin gelişmemiş ülkeler üzerindeki yok edici uygulamalarını ortadan kaldırmaya yönelik yapılanmalar olmadığını düşündüklerini göstermektedir.

Yaşar ve arkadaşları (2002) tarafından yapılmış olan “Öğretmen Adaylarının Eğitimde Küreselleşmeye Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi”ne ilişkin benzer araştırmada da öğretmenlerin eğitimde küreselleşmeye ilişkin birçok maddeye katıldıkları görülürken daha az katıldıkları maddenin ise, “Eğitimde küreselleşme sayesinde ülkeler ve toplumlar arasındaki çatışmalar azalmaktır” maddesi olduğu belirtilmektedir. Bunun dışında daha az katıldıkları diğer madde ise “Eğitimde küreselleşme eğilimleri toplumların hızla kalkınmasına katkıda bulunmaktadır” maddesidir. Öğretmen adayları anketteki diğer maddelere katılmaktadırlar. Ancak bu araştırmada da öğretmen adayları araştırma bulgularına göre, eğitimde küreselleşmenin katkıları konusunda bazı maddelerde daha az olumlu tutum sergilemişlerdir.

Öğretmenlerin cinsiyetlerine göre küresel eğitimle ilgili konuların programda yer almasının doğurguları ile ilgili görüşleri arasında farklılıklar olup olmadığı t testi ile belirlenmiş ve öğretmenlerin cinsiyetlerine göre küresel eğitimle ilgili konuların programda yer almasının doğurguları ile ilgili görüşleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Öğretmenler küresel eğitim ile ilgili konuların programda yer almasının doğurgularına ilişkin benzer görüşlere sahiptir. Öğretmenler küresel eğitimin programda yer alması durumunda küresel eğitimin dünya sorunlarına duyarlı bireyler yetiştirmeye, bireylerin hem kendilerinin hem de kendi ülkelerinin dünyadaki yerini anlamalarına, dünya sorunlarına çözüm üretebilen, yeni stratejiler geliştirebilen bireyler yetiştirmeye, uluslararası barışın sağlanmasına, demokrasiyi benimseyen bireyler yetişmesine katkı sağlayacağına ilişkin olarak olumlu görüşte oldukları saptanmıştır.

Diğer taraftan ekonomik ve politik adaletsizliklerin azalmasına, savaşların ve uluslararası terörizmin azalmasına, bazı çok uluslu şirketlerle bağlantılı olan adaletsizliklerin farkına varılmasına, tüm insanlığın paylaşabileceği ortak bir kültür oluşumuna katkı sağlayacağına ve ülkeler arasında dayanışma ve işbirliğini artıracağına dair daha az olumlu tutum sergilemektedirler. Bu bağlamda eğitim programlarına küresel eğitime

96 ilişkin konuların eklenmesinin; öğretmenlerin dünyadaki adaletsizliklerin, eşitsizliklerin, savaşların ve terörizmin azalmasına katkı sağlamayacağına inandıklarını söyleyebiliriz.

Öğretmenlerin kıdemlerine göre küresel eğitimle ilgili konuların programda yer almasının doğurguları ile ilgili görüşleri arasında farklılık olup olmadığı Tek Yönlü Varyans Analizi ile belirlenmiş ve öğretmenlerin kıdemlerine göre; küresel eğitimle ilgili konuların programda yer almasının doğurguları ile ilgili görüşleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin kıdemlerine göre küresel eğitimle ilgili konuların programda yer almasının doğurgularına ilişkin olarak genç ve daha ileri yaştaki öğretmenler arasında anlamlı bir farklılık olmamasında, öğretmenlerin dünyadaki adaletsizlik, savaş, terör, insan hakları ihlalleri gibi konularda kolay kolay önemli gelişmeler sağlanmadığına inandıkları ve her geçen gün de daha kötüye gittiğini görmeleri etkili olmuş olabilir. Fakat öğretmenler küresel eğitimin programda yer alması durumunda küresel eğitimin dünya sorunlarına duyarlı bireyler yetiştirmeye, bireylerin hem kendilerinin hem de kendi ülkelerinin dünyadaki yerini anlamalarına katkı sağlayacağına vb. konulara ilişkin bilgilerin biraz yararlı olacağını düşündükleri söylenebilir.

Öğretmenlerin branşlarına göre küresel eğitimle ilgili konuların programda yer almasının doğurguları ile ilgili görüşleri arasında farklılıklar olup olmadığı bağımsız gruplar t testi ile belirlenmiş ve küresel eğitimle ilgili konuların programda yer almasının doğurguları ile ilgili görüşleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür.

Öğretmenlerin branşlara göre küresel eğitimle ilgili konuların programda yer almasının doğurgularına ilişkin olarak sınıf ve branş öğretmenleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığından bütün öğretmenlerin küreselleşmenin doğurgularına ilişkin olarak benzer görüşlere sahip oldukları söylenebilir. Yani sınıf ve branş öğretmenlerinin ülkenin ve dünyanın geleceğine ilişkin temel konularda aynı arzuları ve kaygıları taşıyor oldukları söylenebilir.

Öğretmenlerin üye oldukları sendikaya göre küresel eğitimle ilgili konuların programda yer almasının doğurguları ile ilgili görüşleri arasında farklılıklar olup olmadığı Tek Yönlü Varyans Analizi ile belirlenmiş ve öğretmenlerin üye oldukları sendikaya göre; küresel eğitimle ilgili konuların programda yer almasının doğurguları ile ilgili görüşleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Bu durumda da tüm

97 sendika üyelerinin ve üye olmayan öğretmenlerin küresel eğitimin doğurgularına ilişkin olarak benzer bir tutum sergiledikleri söylenebilir. Buradan da öğretmenlerin siyasi tercihlerinin ulusal ve evrensel konulara, sorunlara bakış açılarında etkili olmadığı söylenebilir.