Her iki ayrı kaynaktan elde edilen un örneklerine ait

Farklı süne emgi oranlarına sahip buğday unları ile farklı un değirmenlerinden temin edilen katkısız unların kalite parametreleri ile ekmek özellikleri arasındaki ilişkiler bu bölümde beraber değerlendirilmiştir. Korelasyon analizi sonuçları Çizelge 4.28‟de verilmiştir.

4.2.5.3.1. Ekmek hacmi

İki un grubunun birlikte ele alındığı korelasyon hesaplamaları incelendiğinde (Çizelge 4.28), hacim değerleriyle en yüksek korelasyon katsayısını UZS değerleri, bunların içinde de 25 ve 40 ºC de 30 dk‟lık bekletme sonunda okunan değerler (r=+0.879 ve r=+0,873, p<0.01) vermiştir. UZS değerlerinden sonra diğer analizlerden sırasıyla enerji (45dk) (r=+0.821), farinogram yumuşama (r=-0.780) enerji (90dk) (r=+0.777) ve enerji (135dk) (r=+0.769) değerleri önemli (p<0.01) bulunmuştur. Bu bölümdeki istatistik analizlerinde yaş gluten değerleriyle hacim ve diğer ekmek özelliklerinin negatif korelasyon vermesi, yüksek gluten değerlerine sahip süneli unlar ile düşük gluten değerine sahip kaliteli piyasa unlarının beraber değerlendirilmesinden kaynaklanmaktadır.

Çizelge 4.28. Her Ġki Ayrı Kaynaktan Elde Edilen Un Örneklerine Ait Kalite Parametreleri Ġle Ekmek Özellikleri Arasındaki ĠliĢkile r (n=22)

Un analizleri Ekmek Özellikleri

Hacim Spesifik Hacim Tekstür Ġç Rengi (L)

Z. Sed im 0.803** 0.785** 0.765** 0.689** UZS 25ºC,30 dk 0.879** 0.835** 0.932** 0.797** UZS 25 ºC,60dk 0.856** 0.805** 0.936** 0.816** UZS 25 ºC,120dk 0.851** 0.796** 0.950** 0.842** UZS 40 ºC,30 dk 0.873** 0.827** 0.931** 0.802** UZS 40 ºC,60dk 0.864** 0.809** 0.953** 0.816** UZS 40 ºC,120dk 0.844** 0.785** 0.958** 0.836** UZS 55 ºC,30dk 0.848** 0.798** 0.924** 0.820** UZS 55 ºC,60dk 0.856** 0.801** 0.954** 0.817** UZS 55 ºC,120dk 0.846** 0.788** 0.951** 0.824** Yaş Gluten -0.212ns -0.119ns -0.461* -0.449* Gluten İndeks 0.704** 0.626** 0.893** 0.734** Kül -0.112ns -0.148ns 0.039ns -0.166ns Protein 0.719** 0.738** 0.598** 0.545** Enerji (135d k) 0.769** 0.725** 0.885** 0.795** Uzayabilirlik (135d k) 0.673** 0.618** 0.836** 0.695** Max. Direnç (135d k) 0.709** 0.656** 0.857** 0.799** Enerji (90dk) 0.777** 0.727** 0.911** 0.827** Uzayabilirlik (90d k) 0.753** 0.713** 0.817** 0.591** Max. Direnç (90dk) 0.741** 0.685** 0.888** 0.800** Enerji (45dk) 0.821** 0.773** 0.931** 0.802** Uzayabilirlik (45d k) 0.738** 0.697** 0.767** 0.470* Max. Direnç (45dk) 0.767** 0.711** 0.898** 0.798** Su Absorbsiyonu 0.126ns 0.040ns 0.239ns 0.272ns Geliş me Süresi 0.343ns 0.321ns 0.334ns 0.075ns Stabilite 0.694** 0.641** 0.812** 0.660** Yu muşama -0.780** -0.701** -0.939** -0.720**

Z. Sedim: Zeleny Sedimantasyon, UZS: Uzatmalı Zeleny Sedimantasyon, *:p<0.05 seviyesinde önemli, **: p<0.01 seviyesinde önemli, ns: önemsiz

4.2.5.3.2. Spesifik hacim

Dikici ve ark. (2008), tip 550 ve 650 unlarla yaptığı çalışmada ekmek hacmine paralel olacak şekilde, spesifik hacimde de uzatmalı sedimantasyon değeri ile her iki tip un için ayrı ayrı ve birlikte önemli korelasyon katsayıları tespit etmiştir.

Çizelge 4.28 incelendiğinde, spesifik hacim değerleriyle en yüksek korelasyon katsayısını UZS değerleri, bunların içinde de 25 ºC 30dk‟lık bekletme sonunda okunan değer (r=+0.835, p<0.01) vermiştir. Ondan sonra diğer analizlerden sırasıyla enerji (45dk) (r=+0.773), protein (r=+0.738), enerji (90dk) (r=+0.727) değerleri önemli (p<0.01) bulunmuş, ekmek hacmine paralel sonuçlar elde edilmiştir.

4.2.5.3.3. Tekstür

Çizelge 4.28 incelendiğinde, tekstür değerleriyle en yüksek korelasyon katsayısını UZS değerleri, bunların içinde de 40 ºC 60 dk ve 120 dk‟lık bekletme sonunda okunan değerler (r=+0.953 ve +0.958, p<0.01) vermiştir. Daha sonra diğer analizlerden sırasıyla farinogram yumuşama derecesi (r=-0.939), enerji (45dk) (r=+0.931), ve enerji (90dk) (r=+0.911) değerleri önemli (p<0.01) bulunmuştur. İlişkiler ekmek hacmine paralel gelişmiştir.

4.2.5.3.4. Ekmek iç rengi (L)

Çizelge 4.28 incelendiğinde, L değerleriyle en yüksek korelasyon katsayısını UZS değerlerinden 40 ºC 120 dk‟lık bekletme sonunda okunan değer (r=+0.836, p<0.01) vermiştir. UZS değerlerinden sonra diğer analizlerden enerji (90dk) (r=+0.827) , enerji (45dk) (r=+0.802) ve max. direnç (90dk) (r=+0.800) değerleri önemli (p<0.01) bulunmuştur.

4.2.6. SeçilmiĢ uzatmalı Zeleny sedimantasyon değerleri ile diğer un kalite parametreleri arasındaki iliĢkiler.

Yaptığımız çalışmada görülmüştür ki (Çizelge 4.26, 4.27 ve 4.28) bütün ekmek özellikleriyle toplamda en yüksek korelasyon değerlerini uzatmalı Zeleny sedimantasyon analizi sonuçları vermektedir.

Dikici ve ark. (2008) yaptıkları çalışmada un kalitesini tahmin etmede kullanılan uzatmalı sedimantasyon değerinin, ekmekçilik kalitesini tahmin etmede en uygun, ucuz ve basit parametre olduğu ve üzerinde çalışılmasının pratik açısından çok uygun olacağı kanaatine varmışlardır.

Fakat uzatmalı Zeleny sedimantasyon analizi kendi içinde değerlendirildiğinde optimum bir süre ve sıcaklık bulunması gerektiği ortaya çıkmaktadır.

Farklı süne emgi oranına sahip buğdayların unlarına ait korelasyon sonuçlarını gösterir Çizelge 4.26 incelendiğinde ekmek özelliklerinden hacim,

spesifik hacim, tekstür ve ekmek iç rengi (L) ile toplamda en yüksek ilişkiyi 25 ºC de 30 dk‟lık bekletme sonunda okunan değer (r=+0.939,+0.920,+0.923,+0.719, p<0.01) vermektedir.

Piyasadan toplanan katkısız unlara ait korelasyon sonuçlarını gösterir Çizelge 4.27 incelendiğinde toplamda en yüksek sonucu 55 ºC de 60 dk‟lık bekletme sonunda okunan değerler (r=+0.699,+0.723,+0.662, p<0.05), ondan sonra 40 ºC de 60 dk (r=+0.699,+0716,+0.661, p<0.05) okunan değerler vermiştir. Bu değerler incelendiğinde 55 ºC de bekletme enerji sarfiyatı bakımından uygun olmadığından ve 40 ºC de 60 dk‟lık bekletme süreleriyle aralarında korelasyon değerinin önemliliği bakımından çok fark olmadığı için 40 ºC de 60 dk‟lık bekletme süresinin optimum olması bu unlar için daha uygundur.

Her iki un örneğinin beraber sonuçlarını gösterir Çizelge 4.28 incelendiğinde hacim, spesifik hacim, tekstür ve ekmek iç rengi (L) için en yüksek korelasyon değerlerini toplamda 25 ºC de 30 dk (r=+0.879,+0.835,+0.932,+0.797, p<0.01) ve 40 ºC de 30 dk‟lık (r=+0.873,+0.827,+0.931,+0.802, p<0.01) bekletme sonunda okunan değerler vermiştir.

Bu seçilen normların diğer kalite parametreleri ile ilişkileri aşağıdaki bölümde incelenmiştir.

4.2.6.1. Farklı kalite ve süne emgi oranlarına sahip buğday unları için karĢılaĢtırma değerleri

Zeleny ve uzatmalı Zeleny sedimantasyon (UZS) değerleriyle diğer analiz metotları arasındaki korelasyon değerleri Çizelge 4.29‟da verilmiştir.

Çizelge incelendiğinde normal Zeleny sedimantasyon değeriyle en yüksek korelasyon katsayısını protein değerleri (r=+0.969, p<0.01) vermiştir. Protein kalitesinin bir sonucu olan Zeleny sedimantasyon değerinin (Göçmen 1991) protein miktarıyla yüksek korelasyon vermesi beklenen bir sonuçtur.

Optimum bulunan UZS değerleriyle en yüksek korelasyon katsayılarını ekstensograf değerlerinden uzayabilirlik (90dk) ve farinograf değerlerinden gelişme değerleri vermiş, protein miktarı geri planda kalmıştır. Ertugay (1995)‟ın yaptığı araştırma sonuçlarına göre; süne zararı, farinograf ve ekstensograf değerleri üzerinde

etkili olmuş ve unun hamur stabilitesi, hamurun uzama mukavemeti ve enerjisi düşmüş, yumuşama derecesi artmıştır.

Bu sonuçlar, süneli buğday unlarında UZS testinin protein miktarından çok protein kalitesini tahmin etmede daha etkili olduğunu göstermektedir. Bu sonuç muhtemelen, süne zararlı buğday unlarında proteinin farklı parçalanma derecesine bağlı olarak sedimantasyonda farklı çökme değerleri göstermesinden kaynaklanmaktadır.

Çizelge 4.29. Farklı Kalite ve Süne Emgi Oranlarına Sahip Buğday Unları Ġçin Zeleny ve Optimum Uzatmalı Zeleny Sedimantasyon Değerleriyle Diğer Analiz Metotları Arasındaki ĠliĢkiler (n=12)

Analiz Metotları Z. Sedim UZS 25oC,30dk UZS 40 oC,30dk

Yaş Gluten 0.902** 0.510ns 0.487ns Gluten İndeks 0.088ns 0.647* 0.658* Kül -0.856** -0.398ns -0.369ns Protein 0.969** 0.681* 0.661* Enerji (135dk) 0.244ns 0.697* 0.713** Uzayabilirlik (135dk) 0.345ns 0.744** 0.771** Max. Direnç (135dk) 0.109ns 0.604* 0.618** Enerji (90dk) 0.314ns 0.771** 0.785** Uzayabilirlik (90dk) 0.556ns 0.895** 0.903** Max. Direnç (90dk) 0.207ns 0.702** 0.711** Enerji (45dk) 0.344ns 0.833** 0.848** Uzayabilirlik (45dk) 0.464ns 0.849** 0.854** Max. Direnç (45dk) 0.192ns 0.709** 0.721** Su Absorbsiyonu -0.354ns -0.316ns -0.303ns GeliĢme Süresi 0.753** 0.906** 0.901** Stabilite 0.440ns 0.874** 0.878** Yumuşama -0.424ns -0.873** -0.877**

Z. Sedim: Zeleny Sedimantasyon, UZS: Uzatmalı Zeleny Sedimantasyon, *:p<0.05 seviyesinde önemli, **: p<0.01 seviyesinde önemli, ns: önemsiz

4.2.6.2. Farklı un değirmenlerinden temin edilen un örnekleri için karĢılaĢtırma değerleri

Un değirmenlerinden temin edilen unlara ait Zeleny ve uzatmalı Zeleny sedimantasyon değerleriyle diğer analiz metotları arasındaki korelasyon değerleri Çizelge 4.30‟da verilmiştir.

Karşılaştırma değerleri incelendiğinde süneli unlar için olduğu gibi burada da Zeleny sedimantasyon değerleriyle en yüksek korelasyon katsayılarını protein değerleri vermiştir.

Optimum bulunan UZS değerleriyle de en yüksek korelasyon katsayısını protein değerleri vermiştir (Çizelge 4.30). Süneli buğday unlarından farklı olarak, normal unlarda UZS değerleri hem protein miktarı ve hem de kalitesi bakımından önemli korelasyonlar vermiştir.

Çizelge 4.30. Farklı Un Değirmenle rinden Temin Edilen Un Örnekleri Ġçin Zeleny ve Optimum Uzatmalı Ze leny Sedimantasyon Değerleriyle Diğer Analiz Metotları Arasındaki ĠliĢkiler (n=10)

Analiz Metotları Z. Sedim UZS 40 oC,60dk UZS 55 oC,60dk

Yaş Gluten 0.518ns 0.414ns 0.465ns Gluten İndeks 0.191ns 0.345ns 0.351ns Kül -0.321ns -0.125ns -0.091ns Protein 0.956** 0.900** 0.873** Enerji (135dk) 0.543ns 0.764* 0.792** Uzayabilirlik (135dk) 0.163ns 0.146ns 0.194ns Max. Direnç (135dk) 0.548ns 0.761* 0.776** Enerji (90dk) 0.589ns 0.787** 0.832** Uzayabilirlik (90dk) 0.547ns 0.561ns 0.635* Max. Direnç (90dk) 0.524ns 0.745* 0.771** Enerji (45dk) 0.711* 0.869** 0.914** Uzayabilirlik (45dk) 0.481ns 0.524ns 0.625ns Max. Direnç (45dk) 0.678* 0.872** 0.887** Su Absorbsiyonu -0.311ns -0.348ns -0.403ns Gelişme Süresi 0.298ns 0.038ns 0.018ns Stabilite 0.520ns 0.443ns 0.467ns Yumuşama -0.545ns -0.319ns -0.326ns

Z. Sedim: Zeleny Sedimantasyon, UZS: Uzatmalı Zeleny Sedimantasyon, *:p<0.05 seviyesinde önemli, **: p<0.01 seviyesinde önemli, ns: önemsiz

Protein değerlerinin burada süneli unların aksine diğer değerlere göre öne geçmesi, protein kalitesini etkileyen süne faktörünün ortadan kalkmasıyla protein miktarıyla beraber kalitesinin de artmasından veya protein miktarındaki artış ın kalitenin önüne geçmesinden kaynaklanabilir. Dolayısıyla protein değerleri yüksek unların uzatmalı Zeleny sedimantasyon değerleri de yüksek çıkmıştır.

4.2.6.3. Her iki kaynaktan elde edilen un örneklerinin beraber değerlendirildiği karĢılaĢtırma sonuçları

Her iki un örneği için bulunan karşılaştırma sonuçları Çizelge 4.31‟de verilmiştir. Çizelge incelendiğinde yine Zeleny sedimantasyon değeri ile en yüksek korelasyon katsayısını protein değeri vermiştir. Optimum bulunan uzatmalı Zeleny sedimantasyon değerleriyle en yüksek korelasyon katsayılarını enerji (45dk) değerleri vermiştir. Bunu yanında diğer bütün ekstensograf değerleri de önemli (p<0.01) korelasyon değerleri vermiştir.

Tüm korelasyon hesaplamalarında (Çizelge 4.29, 4.30 ve 4.31) uzatmalı sedimantasyon değerleriyle ekstensograf enerji değerlerinin yüksek korelasyon vermesi, bu kısa süreli uzatmalı sedimantasyon testinin ekstensogram ölçümlerine rakip olabileceğinin işareti sayılabilir.

Çizelge 4.31. Her Ġki Ayrı Kaynaktan Elde Edilen Un Örnekleri Ġçin Zeleny ve Optimum Uzatmalı Zeleny Sedimantasyon Değerleriyle Diğer Analiz Metotları Arasındaki ĠliĢkiler (n=22)

Analiz Metotları Z. Sedim UZS 25 oC,30dk UZS 40 oC,30dk

Yaş Gluten -0.350ns -0.452* -0.463* Gluten İndeks 0.731** 0.873** 0.877** Kül -0.349ns -0.156ns -0.150ns Protein 0.927** 0.818** 0.814** Enerji (135dk) 0.771** 0.881** 0.887** Uzayabilirlik (135dk) 0.513* 0.720** 0.727** Max. Direnç (135dk) 0.762** 868** 0.875** Enerji (90dk) 0.796** 0.913** 0.917** Uzayabilirlik (90dk) 0.558** 0.754** 0.752** Max. Direnç (90dk) 0.778** 0.894** 0.898** Enerji (45dk) 0.822** 0.937** 0.941** Uzayabilirlik (45dk) 0.474* 0.685** 0.681** Max. Direnç (45dk) 0.807** 0.911** 0.915** Su Absorbsiyonu 0.136ns 0.151ns 0.162ns Gelişme Süresi 0.380ns 0.371ns 0.364ns Stabilite 0.833** 0.885** 0.884** Yumuşama -0.689** -0.881** -0.879**

Z. Sedim: Zeleny Sedimantasyon, UZS: Uzatmalı Zeleny Sedimantasyon, *:p<0.05 seviyesinde önemli, **: p<0.01 seviyesinde önemli, ns: önemsiz

5. SONUÇ ve ÖNERĠLER

Bu çalışmada 2008-2009 üretim döneminde değişik yörelerden hasat edilmiş üç farklı Bezostaya-1 çeşidi buğdayın dört farklı (% 0, 3, 5, 10) oranlarda süne içeren örneklerinden (3x4=12 adet) %70 randımanla çekilmiş unlar ile 2009 yılında Konya piyasasındaki un fabrikalarından temin edilen 10 farklı katkısız unun ekmekçilik kalitesini belirlemede uzatmalı Zeleny sedimantasyon (UZS) testinin zaman ve enerji sarfiyatı yönünden standardizasyonu ve en uygun test normlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Diğer taraftan UZS testi ile diğer kalite parametreleri karşılaştırılıştır.

Sonuç olarak;

1. Ekmek kalite kriterlerinden en önemlileri olan hacim, spesifik hacim, tekstür ve ekmek iç rengi (L) dikkate alındığında bu parametreleri tahmin etmede un tipine bağlı kalmaksızın en uygun, basit ve ucuz analiz yönteminin uzatmalı sedimantasyon testinin olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında piyasadan temin edilen unlar için yaş gluten değerleri de UZS değerlerine yakın sonuçlar vermiştir.

2. UZS testiyle süneli unlar için, unların ekmekçilik kalitelerini tahmin etmede optimum sıcaklık ve sürenin 25ºC de 30 dk‟lık bekletme olduğu bulunmuştur. Bu norm, şu anda kullanılan 120 dk‟lık norma göre oldukça kısa bir süredir.

3. Piyasadan temin edilen unlar için UZS testinde 40ºC de 60dk‟lık bekletme normu optimum bulunmuştur. Bu değer ekstensograf enerjisiyle de yüksek korelasyon verdiğinden, ekstensograf denemelerinin yerini alabilecek bir parametre olabileceği düşünülmektedir.

4. Her iki un örneği beraber incelendiğinde 25 ve 40ºC de 30 dk‟lık bekletme normları optimum bulunmuştur. Yalnız burada, süne emgili buğday unlarını laboratuar değirmeninden diğerlerini ise ticari değirmenlerden elde ettiğimiz için, unların aralarındaki muhtemel irilik farkı taneciklerin su alıp şişme farkına ve sedimantasyon değerlerinin birlikte değerlendirilmesinde hatalara neden olabileceği için bu bölümde elde edilen sonuçların genelleştirilmesinin uygun olmadığı kanaatine varılmıştır.

6. KAYNAKLAR

Anonymous, 1990. Approved Method of the American Association of Cereal Chemists, U.S.A.

Anonymous, 1993. Sun Pest Problem and Report of the Expert Consultation. Held FAO of the UN Regional Office for the Near East, Cairo.

Anonymous, 1995. Zirai Mücadele Teknik Talimatları. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü Cilt.1. Ankara.

Anonymous, 2009. http://www.igc.org.uk/en/downloads/gmrsummary/gmrsumme. Açıkgöz N., Akkaş M. E., Moghaddam A., Özcan K. 1994. Database Dependent

Turkish Statistical Software For PC‟s: TARIST (In Turkish). I. Congress of Field Crops, Izmir, V: 1, 264-267pp.

Aja S., Pe´rez G., Rosell C.M. 2004. Wheat damage by Aelia spp. and Erygaster spp.: effects on gluten and water-soluble compounds released by gluten hydrolysis et al. / Journal of Cereal Science 39 (2004) 187–193

Atlı, A (1987) Kışlık tahıl üretim bölgelerimizde yetiştirilen bazı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinin kaliteleri ile kalite karakterlerinin stabilitesi üzerine araştırmalar. Sayfa 443-454. Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim 1987, Bursa.

Atlı, A., Köksel, H. ve Dağ, A. 1988a. Süne Zararının Ekmeklik Buğday Kalitesine Etkisinin Belirlenmesi. 1. Uluslar arası Süne Sempozyumu. 13–17 Haziran. Tekirdağ.

Atlı, A., Köksel, H. ve Dağ, A. 1988b. Unda Süne ve Kımıl Zararının Belirlenmesi İçin Geliştirilen Yöntemler ve Bu Yöntemlerin Uygulanabilirliği Üzerine Araştırmalar. T.C. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü, Teknoloji Böl., Arş.Yay. No: 1988/2, Ankara. Atlı, A., Koçak, N., Köksel, H., Ozan, A.N., Aktan, B., Karababa, E., Dağ, A.,

Tuncer, T., Dikmen, B., Özkan, Ş. 1988c. süne ve kımıl zararı görmüş tanelerin ekmeklik buğday kalitesine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, genel yayın no: 1982/2 Tarm matbaası, Ankara

Balkan, A., Gençtan, T. 2005. Un Kalitasini Yükseltmek İçin Paçala Karıştırılan Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Tekirdağ Koşullarındaki Verim ve Kalite Unsurlarının Belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya (Araştırma Sunusu Cilt I, Sayfa 149-154)

Boyacıoğlu, M. H. 1998. Böcek Zararı Görmüş Buğdaylar:Problemin Tarihçesi, Etki Alanı, Etki Mekanizması ve Zararın Tahminlenmesinde Kullanılan Yöntemler. Un Mamülleri Dünyası. 7 (1): 34 – 47. İstanbul.

Brown, B, Mal, W., Neil, C., Bill, P., Jeff, S. 1999. Nitrogen Management for Hard Wheat Protein Enhancement. A Pacific Northwest Extension Publication PNW 578.

Corberllini, M., Vaccino, P., Boggini, G., Spina, A. 2001. La cimice del grano: manifestazioni e danni arrecati all coltura. (The wheat bug : detection and damages caused to crops) .Tecnica Molitoria 52 (8):743-747. (Alınmıştır Dıraman, 2005).

Dıraman, H. 1998. Süne Hasarının Buğdayın Bazı Protein Nitelikleri Üzerine Etkisi. Pasta, Ekmek, Dondurma & Teknik.2(12):75-78.İstanbul.

Dıraman, H. 2005. Ekmeklik Buğdaylarda Süne –Kımıl Enzimlerinin Oluşturduğu Zararın Mekanizması ve Biyokimyasal Etkileri. Hasad GIDA (Eylül 2005) Yıl 21 (244): 49 – 54. İstanbul.

Dikici, N. 2005. Farklı Tip Unlarda Ekmekçilik Kalitesi ile Farklı Metotlarla Ölçülen Un ve Hamur Özellikleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.

Dikici, N., Elgün, A., Bilgiçli, N., Ertaş, N. 2008. Farklı Tipteki Unların Bazı Fiziksel, Kimyasal ve Teknolojik Özellikleri ile Unun Ekmekçilik Değeri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Ülkesel Tahıl Sempozyumu 2-5 Haziran, Konya (Sözlü Sunum).

Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F. 1987. Araştırma ve Deneme Metotları. Ankara Üni. Ziraat Fakültesi Yayınları no:295, Ankara.

Eckert, B., Amend, T., Belitz, H.D. 1993. The course of the SDS and Zeleny sedimentation tests for gluten quality and related phenomena studied using the light microscope. Zeitschrift für Lebensmittel-Untersuchung und -Forschung A 196, 122–125.

Ekiz, H. 1996. Farklı sitoplazmaların ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.)‟ın bazı kalite özellikleri üzerine etkileri. 122 Sayfa. Doktora Tezi. S.Ü., Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Konya.

Elgün, A., Türker, S.,Tirelioğlu, M. 1992. Süne-kımıl zararına uğramış buğdaylarda proteolitik aktivite düzeyinin tespiti ile giderilme çareleri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fak. Dergisi, 2 (4):27–37 Konya.

Elgün, A. ve Ertugay, Z. 1995. Tahıl İşleme Teknolojisi. Atatürk Üni. Ziraat Fakültesi Yayınları No:718, ERZURUM.

Elgün, A., Ertugay, Z., Certel, M. ve Kotancılar, H. G. 1998. Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü ve Laboratuvar Uygulama Klavuzu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:335, Erzurum.

Elgün, A., Türker, S., Bilgiçli, N. 2001. Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü. Konya Ticaret Borsası. Yayın No:2 Konya.

Elgün, A., Türker, S. 2005. Tahıl Ürünleri Teknolojisi. S.Ü. Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü, Konya.

Ercan, R., Seçkin R., Velioğlu, S. 1988. Ülkemizde yetiştirilen bazı buğday çeşitlerinin ekmeklik kalitesi. Gıda; 13 (2): 107-114.

Ercan, R. 1989. Ülkemizde yetiştirilen bazı buğday çeşitlerinin ekmeklik kalitesi. Gıda Dergisi; 14 (4): 219-228.

Ertugay, Z. 1982. Buğday, un ve ekmek arasındaki kalite ilişkileri. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Ziraat Dergisi; 13 (1-2): 165-176.

Ertugay, Z., Çelik,İ., Elgün, A., Ertugay, F. 1995. Süne (Eurygaster spp.) zararı görmüş buğday ile görmemiş buğdaya farklı tavlama metodları uygulamasının hamurun reolojik özellikleri üzerine etkisi. Un Mamülleri Dünyası Yıl: 4 Sayı: 3 Sy. 4-10, İstanbul.

Graybosh, R.A., Peterson. C.J., Moore, K.J., Steams, M., Grant, D.L. 1993. Comparative effects of wheat flour protein, lipid and pentosan composition ın relation to baking and milling quality. Cereal Chemistry; 70: 95-101.

Göçmen, D. 1991. Marmara Bölgesinde Üretilen Bazı Buğday Çeşitlerinin Ekmeklik Kalitesi Üzerinde Araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi, Bursa.

He, H., Hoseney, R.C. 1991. Differences ın gas retention, protein solubility, and rheological properties between flours of different baking quality. Cereal Chemistry; 68 (5): 526-530.

Karababa, E. and Ozan, A. N. 1998. Effect of wheat bug (Eurygaster integriceps) damage on quality of a wheat varety grown in Turkey. J. Sci. Food Agriculture 77: 399-403.

Kaya, S. 2007. Süne ve kımıl emgili buğday tanelerinin sortex cihazı ile ayrılması üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.

Kazzazi, M., Bandani, A.R., Hosseinkhani, S. 2005. Biochemical characterization of α-amylase of the Sunn pest, Eurygaster integriceps. Entomological Science (2005) 8, 371–377

Kınacı, E. 1994. Buğday Çeşidi ve Kültürel Tedbirlerin Süne Zararını Azaltıcı Etkileri. 1. Türkiye Değirmencilik Sanayii ve Teknolojisi Sempozyumu.

Köksel, H., Atlı, A., Dağ, A., and Sivri, D. 2002. Commercial milling of suni bug (Eurygaster spp.) damaged wheat. Nahrung/Food 46: 25-27.

Köksel, H., Sivri, D. 2002. Süne – Kımıl Enzimlerinin Çeşitli Özellikleri ve Gluten Proteinleri Üzerine Etkileri. Hububat –2002. Hububat Ürünleri Teknolojisi Kongre ve Sergisi.3 –4 Ekim, 2002. Gaziantep. Sayfa: 49 –56.

Kretovich, V.L. 1944. Biochemistry of the damage to grain by the wheat bug. Cereal Chemistry 21 (1): 1-6. (Alınmıştır Dıraman, 2005).

Lorenz, K., Meredith, P. 1988. Insect damaged wheat, effects on starch characteristic. Starch/Staerke 40 (4):136-139.

Matsoukos, N.P., Morrison, W.R. 1990. Bread making quality of ten greek bread- wheats and storage tests on bread made by long fermentation and activated(chemical) dough development processes, and the effects of bug damaged wheat. J.Science Food Agric.53:363-377.

Matz, S.A. 1960. Bakery Technology and Engineering, The Avi Publishing Co. İnc., Westport, Connecticut USA.

Menderis, M., Atlı, A., Köten, M., Kılıç, H. 2008. Gluten indeks değeri ve yaş gluten/protein oranı ile ekmeklik buğday kalite değerlendirmesi. HR. Ü. Z.F. Dergisi, 2008, 12(3):57-64

Oliver J.R., Blakeney A.B., Allen H.M. 1993. The color of flour streams as related to ash and pigment contents. Journal of Cerea l Science; 17 (2): 69-182.

Özkaya, B. 1988. Buğday Unu Kalitesini Belirleyen Kriterler ve Ekmek Kalitesine Etkileri. Ekmek Ustası Eğitim Notları. İl Kontrol Lab. Md. Yayını. 16-23 S. Ankara.

Özkaya, H., Kahveci, B. 1990. Tahıl Ve Ürünleri Analiz Yöntemleri. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları No:14, Ankara.

Özkaya, H., Özkaya, B. 1993. Buğday kalitesinde süne ve kımılın önemi. Un Mamulleri Dünyası yıl 2 (3):20.İstanbul.

Özkaya, H., Özkaya, B. 2005. Öğütme teknolojisi. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları No:30, Ankara.

Pahsa, I., Anjum, F. M., Butt, M. S.,Sultan, J. I. 2007. Gluten Quality Prediction and Correlation Studies in Spring Wheats. Journal of Food Quality 30 (2007) 438– 449.

Paulian, P. and Popov, C. 1980. Sunn pest or cereal bug. Pages 69-74 in: Wheat, E. Hafliger ed., Ciba-Geigy, Basel.

Pomeranz, Y. and Shellenberger, J.A. 1971. Bread Science and Technology. The Avi Publishing Co. Inc

Pomeranz, Y. 1988. Wheat: Chemistry and Technology. AACC 3rd Edt. USA.

Pyler, E. J. 1988. Baking Science and Technology. Sosland Publishing Company , 3rd Edt. USA.

Redman, D. G. 1971. Softening of gluten by wheat proteases.J.of Sci. Food Agric. 22:75-78. (Alınmıştır Dıraman, 2005).

Rosell, C. M., Aja, S., Bean, S., Lookhart, G. 2002. Efect of Aelia spp. and Eurygaster spp. damage on wheat proteins. Cereal Chem: 79 (6): 801 – 805. Seçkin, R. 1986. Buğday tanesinin fiziki özellikleri, öğütmenin temel prensipleri ve

unda bazı kalite kriterleri. Standart Ekonomik ve Teknik Dergi. Özel Sayı; 2 :51-56.

Sivri, D., Köksel, H. 2000. Characterization and partial purification of gluten hydrolysing protease from bug (Eurygaster spp) damaged wheat. Pages:287 – 290.In Gluten Proteins,Eds. P.R.Shewry and A.S. Tatham.Royal society of Chemistry,Cambridge,UK.( Alınmıştır: Köksel ve Sivri,2002).

Swallow, W.H., Every, D. 1991. Insect enzyme damage to wheat .Cereal Foods World.36 (6): 505 – 508.

Tuncer, T., Atlı, A., Köksel, H., Ozan. A.N., Sivri, D., Çinkaya, N., Köşker, S., Çelik., S., Özderen, T. 2002. Süne (Eurygaster spp.) ve Kımıl (Aelia spp.) Zararı Görmüş Buğdayın Kullanılabilirliği ve Kalitesinin Arttırılması. Hububat Ürünleri Teknolojisi Kongre ve Sergisi 3–4 Ekim 2002, Gaziantep.

Türker, S. 1998. Süne ve Kımıl Zararı ve Alınacak Önlemler. Konya Ticaret Borsası Dergisi 1(2):27–32.

Türker, S. 2002. Buğday ve Un Kalitesinde Süne – Kımıl Zararının Etkileri ve Alınacak Önlemler. Konya Ticaret Borsası Dergisi. 5(12): 25–27

Uluöz, M. 1965. Buğday, Un ve Ekmek Analiz Metodları . E. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No. 29 İzmir, s. 91.

Uyanık, Y. 2006. Süne Kımıl Zararı Görmüş Buğdaylardan Emgili Tanelerin Ayrılmasında Farklı Fiziksel Ayırma Metotlarının Etkisi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.

Ünver, E. 2000. Gecikmeli sedimantasyon testi, süne ve kımıl‟ın buğday kalitesine etkisini gösterir. Unlu Mamuller Teknolojisi Yıl 9. Sayı 6. s:4

Veraverbeke, W.S., Delcour, J.A. 2002. Wheat protein composition and properties of wheat glutenin in relation to breadmaking functionality. Critical Reviews In Food Science and Nutrition 42 (3): 179-208 2002

Wang, C., Kovacs, MIP. 2002. Swelling index of glutenin test. I. Me thod and comparison with sedimentation, gel-protein, and insoluble glutenin tests. Cereal Chemıstry 79 (2): 183-189 Mar-Apr 2002.

Yüksel, M. 1969. Süne (Eurygaster integriceps put.) Zararı ve Kımıl (Aeliarostrata Boh.) Zararıyla mukayesesi Üzerinde Araştırmalar.Yeni Desen Matbaası. Zeleny, Y. 1971. Criteria of Wheat Quality In: Wheat Chemistry and Technology