Türkiye’deki izlenim yönetimi ile ilgili yapılan tez araştırmasının pek fazla olmadığı alanyazın araştırmasında görülmektedir.
Araştırmaların en kapsamlı olanı Demir (2002) tarafından gerçekleştirilen EARGED destekli “Türkiye’deki Resmi ve Özel Lise Öğretmenlerinin İzlenim Yönetimi” adlı doktora tezidir. Bu çalışmada öğretmenlerin izlenim yönetimi taktiklerini kullandıkları belirlenmiştir. Bununla beraber cinsiyet, mesleki kıdem gibi çeşitli değişkenlere göre kullanılan taktikler farklılık göstermektedir. Araştırmaya göre öğretmenler girişken izlenim yönetimi taktiklerinden en fazla örnek olma taktiğini, en az ise vurgulama taktiğini kullanmaktadır. Savunmaya yönelik taktiklerden en fazla özür dileme, en az ise engel koyma taktiğini kullanmaktadır.
İzlenim yönetimi adı doğrudan olmasa da, Cantekin (2003) “Etkileme Yönetimi: Karşılaştırmalı Bir Araştırma” isimli araştırmasıyla kamu, özel ve askeri kurumlarda çalışanların diğer kişileri etkileme taktiklerini incelemiştir. Araştırmadan çıkan sonuca göre, çalışanların kullandığı taktikler, her kurumda vardır ancak bu kullanılan taktikler, kurumlara göre farklılık göstermektedir.
Diğer bir araştırma ise Ünaldı (2005) tarafından gerçekleştirilen “Emniyet Örgütü Yöneticilerinin İzlenim Yönetimi” adlı araştırmadır. Araştırmaya göre, emniyet örgütü yöneticilerinin beraber çalıştıkları personellerin izlenimlerine büyük oranda
önem verdikleri saptanmıştır. İzlenim yönetimi taktiklerinden en fazla övgü, en az ise engel koyma taktiğini kullandıkları saptanmıştır.
Tatar (2006) tarafından yapılan “İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı ve Stres:Kara Kuvvetlerinde Bir Uygulama” adlı araştırmada ise, Kara Kuvvetlerinde görevli subayların örgütsel ortamda kullandıkları izlenim yönetimi taktikleri ile kendilik algısı, kontrol odağı inancı ve stres arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Araştırmada en fazla “işine sahip çıkmaya çalışma” taktiği kullanılmakta fakat bu durum stres ve kendilik algısına göre değişebilmektedir.
Erdem’in (2008) gerçekleştirdiği araştırmada, örgütteki lider-çalışan etkileşimi, örgütsel vatandaşlık ve izlenim yönetimi arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Lider-çalışan arasındaki etkileşimin kalitesi izlenim yönetimi ile daha da arttığından bireyin örgütsel vatandaşlık davranışları sergilediği sonucuna varılmıştır.
Bir diğeri Bayraktutar (2009) tarafından yapılan çalışmada izlenim yönetimi ve politik yetinin yönetici performans değerlemeleri üzerindeki rolü araştırılmıştır. Çalışanların kullandıkları izlenim yönetimi taktiklerinin performans değerlemelere olumlu veya olumsuz bir etkisi bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ancak çalışanların farklı düşündüğü bir araştırma olan izlenim yönetimi ile iş performansı değerleme puanları arasındaki ilişki Akgün (2009) tarafından sonuçlandırılmıştır. Bu araştırmaya göre, çalışanların olumlu izlenim yönetimi taktiklerini kullanmalarının onların değerleme notlarını olumlu etkileyeceği sonucuna varılmıştır.
Kasar (2011) tarafından yapılan araştırmada, örgütiçi iletişimde kullanılan izlenim yönetimi taktikleri ve ikna arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırmayla çalışanların hangi izlenim yönetimi taktiklerini kullandıkları ve kullananların demografik özellikleri ortaya konulmuştur.
Son olarak, Yazıcıoğlu (2011) izlenim yönetimi taktikleri ile iş görüşmesinde mülakatçının adayların beğenirliliği arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. Buna göre, mülakatçıların izlenim yönetimi taktiklerini kullanan adayların cazipliği konusundaki olumlu algısı ortalamanın üzerinde olduğu saptanmıştır.
Yurtdışında izlenim yönetimi ile ilgili yapılan araştırma sayısı oldukça fazladır ancak yapılan araştırmalardan eğitim kurumları ile ilgili olanlardan ulaşılabilenleri incelemek gerekirse;
Bunlardan biri, Lansing (1984) tarafından, A.B.D.’nin Florida eyaletinde 34 okul müdürü üzerinde yaptığı gözlemdir. Araştırma sonuçlarına göre, okul müdürlerinin her konuşmasında ortalama üç dakikayı sözlü izlenim yönetimi davranışlarına ayırdığı ve izlenim sergileyen kişinin sosyal statüsüne göre bu davranışların değiştiği belirtilmiştir.
Diğer bir araştırma DiSalvo (2008) tarafından altı yönetici üzerinde yapılan nitel bir araştırmadır. Araştırma her ne kadar doğrudan izlenim yönetimi ile ilgili olmasa da, araştırılan öğeler müdürlerin liderlik rollerindeki izlenim yönetimi davranışları olan tiyatral oyunculuk davranışlarıdır. Araştırma sonucuna göre, müdürler iletişimde olduğu kişileri, bu davranışları sergileyerek, izlenim yönetimi davranışlarını farkında olmadan kullanmışlardır.
Sosyal sistem içerisinde bulunan eğitim kurumları toplumla sürekli iletişim halindedir. Bu kurumların devamlılığını sağlayan da yöneticiler ve öğretmenler arasındaki etkili iletişimdir. İletişimin devamlılığı için en önemli unsur olan izlenim yönetimidir. Ancak yapılan araştırmalardan görüldüğü gibi Türkiyedeki eğitim kurumlarında lider konumunda bulunan yöneticilerin izlenim yönetimi üzerine herhangi bir çalışma yapılmadığı alanyazın taraması sonucunda görülmektedir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 3.ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
Bu bölümde; araştırmanın amacı, alt amaçları, modeli, araştırmanın evreni ve örneklemi, verilerin toplanması ve verilerin analizi üzerinde durulmaktadır.
3.1.Araştırmanın Modeli
Bu araştırma Bingöl ilinde görev yapan yönetici ve yardımcılarının uyguladığı izlenim yönetimi taktiklerini ve öğretmenlerin algılarını ortaya çıkarmaya yönelik tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Tarama modelleri geçmişte ya da var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımlarıdır. Araştırmaya konu olan olay, birey ya da nesne, kendi koşulları içinde ve olduğu gibi tanımlanmaya çalışılır. Onları, herhangi bir şekilde değiştirme, etkileme çabası gösterilmez (Karasar, 2007: 77). Tarama modelindeki bu betimsel çalışma, deneklerden elde edilen görüşlerin değerlendirilmesi ile elde edilmiştir.