İnternet Bağımlılığı ile İlgili Yurt İçinde Yapılan Araştırmalar

öğrenci ile yapılan araştırmada siber zorbalığa duyarlılık, internet bağımlılığı ve insani değerler arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlammıştır. Araştırma sonuçlarına göre, internet bağımlılığı ile siber zorbalığı duyarlık arasında anlamlı bir ilişki olmadığı; insani değerler ile ise negatif yönde ilişki olduğu saptanmıştır. Ayrıca erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre, evinde internet bağlantısı olanların olmayanlara göre, il veya ilçede yaşayanların köy veya kasabada yaşayanlara göre, babası lise ve üzeri

38

mezunu olanların babası ilkokul mezunu olanlara göre, annesi ortaokul ve üzeri mezunu olanların annesi ilkokul mezunu olanlara göre, interneti haftada 10 saat ve üzeri kullananların 9 saat ve altında kullananlara göre internet bağımlılığı düzeylerinin anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır.

Seyrek, Cop, Sinir, Ugurlu ve Şenel (2017) 468 öğrenci ile yaptıkları araştırmada, ergenlerde internet bağımlılığının ilişkili olan faktörleri incelemişlerdir. Araştırma sonucunda, internet bağımlılığı ile sigara bağımlılığı, depresyon, kaygı, hiperaktivite belirtileri ve dikkat eksikliği arasında pozitif yönde ilişki olduğu saptanmıştır.

Turan (2017) tarafından İstanbul ilinde, çeşitli liselerde öğrenim gören 148 öğrenci ile yapılan araştırmada internet bağımlılığını anne baba tutumları açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, internet bağımlılığı ile anne baba tutumları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır.

Berber-Çelik (2016) bilinçli internet kullanımı, akademik güdülenme ve zamanı etkili kullanmaya yönelik geliştirdiği bir eğitim programının etkililiğini Rize ilinde öğrenimine devam eden 30 öğrenci (15 deney 15 kontrol grubu) ile test etmiştir. Deney grubuna 5 haftalık eğitim programı uygulanırken kontrol grubuna ise herhangi bir program uygulanmamıştır. Sonuçlar programın etkili olduğunu göstermiştir.

Dalgalı (2016) İstanbul ilinde 301 lise öğrencisi ile yaptığı araştırmada yeme tutumları ve internet bağımlılığını çeşitli değişkenler açısından incelemeyi amaçlamıştır. Araştırma sonucunda, internet bağımlılığının yeme tutumunu anlamlı düzeyde pozitif yönde etkilediği bulgusuna ulaşılmıştır. Diğer bir ifadeyle ergenlerde internet bağımlılığı arttıkça yeme tutumu da artmaktadır. Ayrıca internet bağımlılığı puanlarının cinsiyete ve anne-baba eğitim durumu değişkenlerine göre farklılaşmadığı, sosyal medya kullananların kullanmayanlara göre bağımlılıklarının daha yüksek olduğu araştırmanın diğer bulgularıdır.

Demir ve Kutlu (2016) Elazığ ilinde 452 üniversite öğrencisi ile yaptıkları araştırmada öğrencilerde yalnızlık, internet bağımlılığı ve depresyon arasındaki ilişkileri incelemişlerdir. Araştırma sonuçları, internet bağımlılığının yalnızlık ve depresyon ile

39

pozitif yönde ilişkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca araştırmada yalnızlığın internet bağımlılığını, internet bağımlılığının da depresyonu pozitif yönde etkilediğini göstermektedir. Diğer bir ifade ile yalnızlığın internet bağımlılığına neden olduğu, internet bağımlılığının da depresif eğilimi artırdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Kayri ve Günüç (2016) tarafından liseye devam eden 453 öğrenci ile yapılan araştırmada yüksek ve düşük sosyo-ekonomik koşullara sahip olan öğrencilerde internet bağımlılığını karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, yüksek sosyo-ekonomik koşullara sahip olan öğrencilerde internet bağımlılığı oranı yaklaşık %27 iken düşük sosyoekonomik koşullara sahip olan öğrencilerde bu oranın %9 civarında olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda yüksek gelir grubunda yer alan öğrencilerin internet bağımlılığı riskinin, düşük gelir grubunda yer alanlara göre daha fazla olduğu görülmüştür.

Çam ve Nur (2014) Giresun ilinde üç farklı lisede öğrenim gören 1175 öğrenci ile yaptıkları araştırmada internet bağımlılığının psikopatolojik semptomlar ve obezite arasındaki ilişkisi ile prevelansını incelemeyi amaçlamışlardır. Araştırma sonuçlarına göre, internet bağımlılığının prevelansının yaklaşık %7 olduğu ve interneti aşırı kullanan ergenlerde anksiyete ve depresyon oranlarının yüksek olduğu saptanmıştır. İnternet bağımlılığı ile obezite arasında ise anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir.

Kayri, Tanhan ve Tanrıverdi (2014) tarafından Batman ilinde 999 öğrenci ile yapılan araştırmada internet bağımlılığı ile sosyal destek arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma sonuçları, internet bağımlılığı ile algılanan sosyal destek arasında negatif yönde anlamlı düzeyde ilişki olduğunu göstermektedir. Ayrıca internet bağımlılığı ile algılanan sosyal desteğin tüm boyutları (aileden-arkadaştan-öğretmenden) arasında da negatif yönde anlamlı düzeyde ilişkiler olduğu saptanmıştır.

Derin ve Bilge (2013) tarafından Manisa ilinde farklı liselerde öğrenim gören 794 öğrenci ile yapılan araştırmada internet bağımlılığı ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, öznel iyi oluşun

önemli diğerleri, ilişkide doyum ve olumlu duygular boyutları ile internet bağımlılığı

arasında negatif; yaşam doyumu boyutu ile arasında ise pozitif yönde ilişkiler olduğu saptanmıştır.

40

Durualp ve Çiçekoğlu (2013) Çankırı ilinde yetiştirme yurdunda kalan 47 ergen ile yaptıkları araştırmada yalnızlık düzeylerini ve internet bağımlılıklarını incelemeyi amaçlamışlardır. Araştırma sonucunda öğrencilerin, %17’sinin yüksek düzeyde internet bağımlılığı puanına sahip oldukları, yalnızlık düzeyleri ile internet bağımlılıkları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı saptanmıştır.

Binali (2005) İstanbul ilinde bir meslek lisesinde öğrenim gören 367 öğrenci ile yaptığı araştırmada kişilik özellikleri, internet bağımlılığı ve akademik başarı arasındaki ilişkileri incelemiştir. Araştırma sonuçlarına göre, internet bağımlılığı ile akademik başarı ve kişilik özelliklerinden dışadönüklük ve yalan söyleme arasında negatif yönde, anlamlı düzeyde ilişkiler olduğu görülmüştür. Kişilik özelliklerinden psikotizm ile internet bağımlılığı arasında ise pozitif yönde ilişki olduğu saptanmıştır.

Taş (2005) İstanbul ilinde bir lisede öğrenim gören 24 öğrenci (12 deney 12 kontrol gurubu) ile yaptığı araştırmada psikolojik belirtileri azaltmaya yönelik bir eğitim programının ergenlerde internet bağımlılığına etkisini incelemek amaçlanmıştır. Deney grubundaki öğrencilere 10 oturumluk psiko-eğitim programı uygulanmış, kontrol grubu öğrencilerine ise herhangi bir işlem yapılmamıştır. Araştırma sonuçlarına göre, programın etkili olduğu saptanmıştır.

İnternet bağımlılığı ile ilgili yurt içinde yapılan araştırmalar genel olarak incelendiğinde internet bağımlılığı ile diğer bağımlılıklar arasındaki ilişkilerin ve kişilik özelliklerinin araştırmacılar tarafından sıklıkla ele alındığı görülmektedir. İnternet bağımlılığının prevelansı ve cinsiyete ilişkin farklılaşmalar araştırmacıların incelediği diğer değişkenler olarak göze çarpmaktadır.

2.2.1.5. Değişkenler Arasındaki İlişkilerin İncelendiği Yurt İçinde Yapılan