İnsani ve Kültürel Değerler Açısından İşbirliği

ŞİÖ üye devletleri kültür bakanları 12 Nisan 2002 Cuma günü Pekin’de bir araya gelerek kültür değişimi ve işbirliğinin arttırılması için ortak bir bildiriye imza atmışlardır.72 _{Çin Kültür Bakanı Sun Jia Zheng yaptığı açıklamada 21. yüzyılda}

69 _{Alyson J.K.Bailes, Pal Dunay, Pan Guang ve Mikhail Troitskiy, “The Shanghai Cooperation}

Organization”, SIPRI, http://www.peacepalacelibrary.nl/ebooks/files/ SIPRI_ Policypaper 17%5B1%

5D.pdf , Policy Paper No. 17, s. 32, E.T. (15/06/2016).

70 _{INFOSCO, SCO Energy Club: structure ready for international interaction, not Shanghai Six’s elite} club, http://infoshos.ru/en/?idn=13913, E.T. (24/05/2016).

71 _{“SCO members ink memo on creation of Energy Club”, Asia-Plus, 08 Aralık 2013,}

http://news.tj/en/news/sco-members-ink-memo-creation-energy-club, E.T. (25/05/2016).

72 _{Kuralai I. Baizakova, “The Shanghai Cooperation Organization’s Role in Countering Threats and}

dünya barışını ve altı komşu devlet arasında dostça işbirliğini sağlamak amacıyla 15 Haziran 2001’de ŞİÖ’nün kurulduğunu ve ŞİÖ üye devletleri arasında kültür değişimi ve işbirliğinin karşılıklı anlayışı, geleneksel dostluğu ve çok yönlü işbirliğini arttırmada eşsiz bir rol oynayacağını belirtmiş ve bildiriye taraf devletler, kültür değişimlerinin ve işbirliğinin çok taraflı ve iki taraflı ilişkileri sağlamlaştırmak için bildirinin büyük öneme sahip olduğu konusunda ortak karara varmışlardır. Bu bağlamda bildiri, farklı devletlerin ve halkların kültürlerinin içindeki çeşitlilik ve benzersizliklere küreselleşme sürecinde saygı gösterilmesi gerektiğini ve bununda üye devletler tarafından desteklediğini; medeniyetlerin barışça bir arada yaşamaları ve birlikte gelişimi başarmak için eşit koşullar altında birbirlerinden kültürel farklılıkları öğrenmeleri gerektiğini belirtmektedir.73

2012 yılında ŞİÖ üye devletleri kültür bakanları katılımıyla kültürel çeşitlikleri arttırmak ve farklı halklar arasında uyumu sağlamak amacıyla Pekin’de 9. kültür bakanları toplantısı gerçekleştirilmiştir. Çin Kültür Bakanı Cai Wu, 2012 yılının ikinci on yıllık ŞİÖ kültür işbirliği planlarının başlangıcı olduğunu belirtmiştir.74

Haziran 2012’de Pekin zirvesinde ŞİÖ üye devletleri orta vadede ŞİÖ’nün gelişimi için stratejik planları içeren ve gelecek on yılda bölgesel ekonomik işbirliğini genişletmeyi konu alan önemli belgeleri onaylamışlardır. 2014 yılında ŞİÖ üye devletlerin başbakanları düzeyinde Kazakistan’ın başkenti Astana’da gerçekleştirilen toplantıda, üye devletler ekonomik alanda kazan-kazan işbirliğini derinleştirmek üzere ortak kalkınmanın başarılması sözünü verdiklerini ortak bir bildiride belirtmişler; 14 Aralık 2015 tarihinde Çin’in Zhengzhou şehrinde yapılan toplantıda ise ŞİÖ’nün ticaret, yatırım, finans, ulaşım ve kültür alanlarında işbirliği

73 _{“Culture Ministers of SCO Member States Meet in Beijing”, People’s Daily, 13 Nisan 2002,}

http://en.people.cn/ 200204/13/eng20020413_93954.shtml, E.T. (27/05/2016).

74_{“Member states pledge to promote culture”, Beijing International,}

http://www.ebeijing.gov.cn/feature_2/QuintessenceOfChineseHeritage/News/t1296366.htm, E.T. (27/05/2016).

konuları üzerinde görüşülmüş ve Çin’in 21. Yüzyıl deniz ipek yolu ve ipek yolu ekonomik bölgesi inşasını gündeme getiren bir bildiri yayımlanmıştır.75

20 Nisan 2015 tarihinde Moskova’da ŞİÖ’nün 12. Kültür Bakanları toplantısı gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Kazakistan, Kırgızistan, RF, Çin, Tacikistan, Moğolistan, Beyaz Rusya, İran ve Özbekistan kültür bakanları katılmışlardır. Toplantıda kültürel değişimler, kültürel mirasın korunması ve gelişimi üzerine işbirliği ve milli kültürlerin yükseltilmesi konuları görüşülmüştür.76

RF Kültür Bakanı Vladimir Medinsky oniki kültür bakanları toplantısında yaptığı açıklamada vizeyi kolaylaştırmanın sadece turist akışını arttırmakla kalmayacağını bunun yanında kültürel entegrasyonu gerçekleştireceğini belirtmiş; Çin Kültür Bakanı Luo Shugang da, kültürel değişimin sağlanması için Çin’de kültürel miras forumu oluşturulduğunu ve bunun sayesinde uzmanların halk dansları üzerine kurslar açabileceklerini ve festival denetçileri, müze ve tiyatro yönetmenleri arasında toplantılar düzenlenebileceğini belirtmiş; ayrıca kültür değişimi için bu tarz platformlardan daha fazla oluşturulması gerektiğini eklemiştir.77

Ayrıca sağlık alanında da birçok gelişme yaşanmıştır. Nisan 2002’de, ŞİÖ üye devletleri acil yardım departmanı liderleri RF St. Petersburg şehrinde bir araya gelmişlerdir. Nisan 2003’te ŞİÖ üye devletleri tarafından Pekin’de hükümetler arası ortak yardım anlaşmasının görüşüldüğü bir konferans gerçekleştirilmiştir. Ekim 2005’te bu anlaşma Moskova’da imzalanmıştır. Kasım 2006’da ŞİÖ üye devletleri acil yardım departmanı liderlerinin katılımıyla Pekin’de yapılan ikinci toplantıda 2007-2008 ŞİÖ üye devletleri arasında felaket ortak yardım planı kabul edilmiştir.

75 _{“SCO PM meeting to boost pragmatic cooperation, regional economic integration”, China Daily,}

14 Aralık 2015, http://www.chinadaily.com.cn/china/2015-12/14/content_ 22710487.htm, E.T. (28/05/2016).

76 _{“On April 20 SCO Culture Ministers will meet in Moscow”, http://en.sco-russia.ru/}

announcements/ 20150417/1013349318.html, E.T. (26/05/2016).

77 _{“Simplified Visa Regime Between SCO Countries to Strengthen Cultural Ties”, http://en.sco-}

Ekim 2007’de ŞİÖ üye devletleri acil yardım departmanı liderleri üçüncü toplantılarını Bişkek’te icra etmiş ve felaketlerde yardım işbirliği anlaşmasını ve bu tarz işbirliklerinin gerçekleştirilmesini tartışmışlardır. Ayrıca ŞİÖ üye devletleri doğal ve insani afetlerde yardım merkezi kurma kararı almışlardır. Ekim 2008’de Çin’in önderliğinde Urumçi’de ŞİÖ sınırları içinde afet yardım işbirliğini, afet yardım hareketi mekanizması kurulmasını, bilgi alışverişini ve personel eğitimini hızlandırmayı konu alan toplantıda uzlaşmaya varılmıştır.78

1.3.3.1. ŞİÖ Forum

ŞİÖ Forum, 22-23 Mayıs 2006 tarihlerinde RF Dışişleri Bakanlığı’nın Uluslararası İlişkiler Moskova Devlet Enstitü toplantısında ŞİÖ’nün eylemlerine yardımcı olmak ve ŞİÖ’yü bilimsel alanda desteklemek; ŞİÖ üye devletlerinin politik bilim merkezleri ve bilimsel araştırmalarında işbirliğinin geliştirilmesi sağlamak; temel sorunlarda işbirliği yapmak; ŞİÖ’nün eylemlerinin prensip ve görevlerini açıklamak; sosyal ve bilimsel alanlarla ilişkilerini geliştirmek; politika, güvenlik, ekonomi, ekoloji, teknoloji ve diğer alanlarda uzman kişiler ile bilim adamları arasında fikir alışverişini arttırmak; amacıyla kurulmuştur.79