İncelenen kooperatiflerde (istihdam) çalışanların durumu

Araştırmada incelenen kooperatiflerde işgücü kullanım durumu da ele alınmıştır. Bu kapsamda kooperatiflerde idari ve teknik personel kullanımı, daha sonra da işçi kullanımı daimi ve geçici işçi kullanımı olarak irdelenmiştir.

Çalışma kapsamında incelenen kooperatiflerde illere göre kooperatif teknik çalışanları ile ilgili bilgiler incelenmiş ve dağılımı Çizelge 4.7’de verilmiştir.

Buna göre Antalya ilinde toplam 5 kooperatifte daimi teknik personel çalışmakta olup çalışan sayısı toplam 5’tir.Bu 5 teknik personelin tamamı muhasebe bölümünde çalışmaktadırlar. Muhasebe bölümünde çalışanların 4 tanesi erkek, 1 tanesi kadındır. Antalya ilinde kooperatif teknik çalışanlarının ortalama ücreti net 1.410 TL, çalışanların 4’ü kooperatife ortak olup 1 tanesi ortak değildir.

Burdur ilinde toplam 5 kooperatifte teknik personel çalıştırılmaktadır. Bu kooperatiflerde çalışan teknik personel sayısı toplam 5 olup; 1 tanesi müdür olarak görev almakta, 4 tanesi muhasebe bölümünde çalışmaktadır. Müdür olarak çalışan görevlinin cinsiyeti erkek, muhasebe bölümünde çalışanların 1 tanesi kadın 3 tanesi erkektir. Burdur ilinde kooperatif teknik çalışanlarından muhasebe bölümünde görevli olanların ortalama ücreti 1.200 TL, müdür olarak çalışanların ortalama ücreti ise 1.350 TL’dir. Bu çalışanların 4’ü kooperatife ortak olup 1 tanesi ortak değildir.

Isparta ilinde toplam 6 kooperatifte teknik personel çalıştırılmakta olup çalışan sayısı toplam 6 ve bu çalışanların tamamı muhasebe bölümünde çalışmaktadırlar. Çalışanların 1 tanesi kadın, 5 tanesi erkektir. Isparta ilinde kooperatif teknik çalışanlarından ortalama ücreti 1.241 TL olarak belirlenmiştir. Çalışanların 3’ü kooperatife ortak olup 3 tanesi ortak değildir.

İller ortalaması incelendiğinde incelenen 100 kooperatifin sadede 16 tanesinde teknik çalışanların olduğu belirlenmiştir. Bu 16 teknik çalışan için kooperatifler aylık ortalama 1300 TL ödenme yapmaktadır. Ayrıca çalışanların 13’ü erkek 3 tanesi kadındır. 16 çalışanın 9 tanesi çalıştığı kooperatifin ortağı iken 7 tanesi ise kooperatif ortağı değildir.

Çizelge 4.7. Kooperatif çalışanları ile ilgili bilgiler

İller Kooperatif _sayısı Çalışılan görev _Erkek Cinsiyet _Kadın Ortalama _{Ücret Evet} Ortak _Hayır

Antalya 5 5 Muhasebe 4 1 1.410 4 1

Burdur 5 4 Muhasebe 3 1 1.200 1 3

1 Müdür 1 0 1.350 1 0

Isparta 6 6 Muhasebe 5 1 1.241 3 3

Toplam 16 13 3 1.300 9 7

Çalışma kapsamında incelenen kooperatiflerde illere göre kooperatiflerde bulunan daimi ve geçici işçiler ile ilgili bilgiler incelenmiş ve dağılımı Çizelge 4.8’ de verilmiştir.

Buna göre Antalya ilinde daimi işçi olarak ortalama çalışan sayısı 2,38, ortalama çalışma süresi 12 saat, ortalama ücret (aylık) 1.391 TL’dir. Sezonluk işçi olarak ortalama çalışan sayısı 1, ortalama çalışma süresi 5 ay, ortalama ücret (aylık) 1.433 TL’dir. Geçici günlük işçi olarak ortalama çalışan sayısı 1,22, ortalama çalışma süresi 25,33 (gün), ortalama ücret (günlük) 100 TL olarak hesaplanmıştır.

Burdur ilinde daimi işçi olarak ortalama çalışan sayısı 1,84, ortalama çalışma süresi 12 saat, ortalama ücret (aylık) 1.270 TL’dir. Sezonluk işçi olarak ortalama çalışan sayısı 0,10, ortalama çalışma süresi 5 ay, ortalama ücret (aylık) 1.350 TL’dir. Geçici

günlük işçi olarak ortalama çalışan sayısı 0,61, ortalama çalışma süresi 14,41 (gün), ortalama ücret (günlük) 110 TL’dir.

Isparta ilinde daimi işçi olarak ortalama çalışan sayısı 1,82, ortalama çalışma süresi 12 saat, ortalama ücret (aylık) 1.331 TL’dir. Sezonluk işçi olarak ortalama çalışan sayısı 0,35, ortalama çalışma süresi 6 ay, ortalama ücret (aylık) 1.408 TL’dir. Geçici işçi olarak ortalama çalışan sayısı 1,27, ortalama çalışma süresi 18,5 (gün), ortalama ücret (günlük) 76 TL’dir.

Kooperatiflerin genelinin iller ortalaması ele alındığında daimi işgücü olarak kooperatiflerde 1,93 çalışanın olduğu bu çalışanların yılın 12 ayı çalıştığı ve ortalama 1.321 TL aylık ücret aldıkları belirlenmiştir. İncelenen kooperatiflerde daimi işgücünün yanında yılın ortalama 5 ayı çalıştırılan sezonluk işçilerde bulunmaktadır. İlgili kooperatiflerde bu işçiler ortalama 1.393 TL aylık ücret almaktadırlar. Kooperatifler ayrıca bazı durumlarda ( özellikle yem alımında yem indirme ve dağıtımı) günlük geçici işçilerde çalıştırmaktadırlar. İncelenen kooperatiflerde ortalama 1,04 geçici günlük işçi çalıştırıldığı ve bu işçilerin ortalama yılda 18,38 gün çalıştırılarak bu işçilere günlük 92 TL gibi bir ücret verildiği belirlenmiştir.

Çizelge 4.8. Kooperatifler işçi varlığı ile ilgili bilgiler

İller

Daimi işçi Sulama işçisi Geçici işçi

Ort. Çalışan sayısı Ort .Süre (ay) Ort. Ücret (aylık) Ort. Çalışan sayısı Ort. Süre (ay) Ort .Ücret (aylık) Ort. Çalışan sayısı Ort. Süre (gün) Ort. Ücret (günlük) Ant. 2,38 12 1.391 1,00 5 1.433 1,22 25,33 100 Bur. 1,84 12 1.270 0,10 5 1.350 0,61 14,41 110 Isp. 1,82 12 1.331 0,35 6 1.408 1,27 18,5 76 Ort. 1,93 12 1.321 0,38 5 1.393 1,04 18,38 92

İncelenen kooperatiflerde daimi işçiler farklı alanlarda çalışmaktadırlar. Kooperatiflerde çalışma alanlarına göre daimi işgücünün çalışma alanları incelenmiş ve dağılımı Çizelge 4.9’da verilmiştir. İncelenen 100 kooperatifin 89’unda daimi çalışanın bulunduğu belirlenmiştir. Elde edilen verilere göre incelenen toplam 100 kooperatiften 57 tanesinde daimi çalışanların işgücü alanı süt toplama, 5 tanesinin süt ve sulama, 9 tanesinin süt toplama ve şoför, 5 tanesinin süt ve yem kırma, 7 tanesinin süt ve market, 2 tanesinin süt toplama ve orman işleri, 3 tanesinin süt ve petrol, 1 tanesinin süt ve soğuk hava deposu faaliyetleridir. Görüldüğü gibi kooperatiflerde daimi işçiler aynı anda farklı çalışma alanlarında çalışmaktadır.

Çizelge 4.9. Kooperatiflerde daimi işgücünün çalışma alanları

Çalışma alanı Kişi %

Süt toplama 57 64,0

Süt, sulama 5 5,6

Süt toplama ve şoför 9 10,1

Süt ve yem kırma 5 5,6

Süt ve market 7 7,9

Süt toplama ve orman işleri 2 2,2

Süt ve petrol 3 3,4

Süt ve soğuk hava 1 1,1

Toplam 89 100,0

Geçici işgücü kooperatiflerin daimi işgücü ile yapamadıkları işlerde işgücü gereksinimlerini gidermek adına sıkça kullandıkları bir yöntemdir. Batı Akdeniz Bölgesi’nde incelenen kooperatiflerde geçici işçilerin kooperatiflerde çalışma alanları incelenmiş ve dağılımı Çizelge 4.10’de verilmiştir. Buna göre incelenen toplam 100 kooperatiften 47 tanesinde geçici işçi çalıştırıldığı tespit edilmiştir. Geçici işçi çalıştıran kooperatiflerde bu çalışanların hangi alanlarda çalıştırıldığı incelendiğinde toplam 47 kooperatiften 8 tanesinde (% 17,0) bu çalışanların çalışma alanı su bekçisi, 4 tanesinde (% 8,5) süt toplama faaliyetlerinde çalıştıkları belirlenmiştir. Ayrıca geçici işçilerin, kooperatiflerin 30 tanesinde (% 63,8) yem, 1 tanesinde (% 2,1) silaj, 1 tanesinde (% 2,1) şoför, 2 tanesinde (% 4,3) su bekçisi ve şoför, 1 tanesinde (% 2,1) meyve indirme işlerinde çalıştıkları tespit edilmiştir.

Çizelge 4.10. Geçici işçilerin kooperatiflerde çalışma alanları

Çalışma alanı Kişi %

Su bekçisi 8 17,0 Süt toplama 4 8,5 Yem 30 63,8 Silaj 1 2,1 Şoför 1 2,1 Su bekçisi ve şoför 2 4,3 Meyve indirme 1 2,1 Toplam 47 100,0