İşlevsel Gelir Dağılımında Değişim

Yeni liberal politikaların ege-menlik kazandığı post-Fordist dönem, gelişmiş ülkelerin gelir dağılımında iyileşme görülen, bununla birlikte Türkiye gibi az gelişmiş ülkelerde nitelikli ve ni-teliksiz işgücü arasındaki ücret farkının önemli ölçüde açılmaya başladığı bir zaman dilimini yan-sıtır. Böyle bir örüntünün ortaya çıkmasında, teknolojik gelişme-ler ile yeni üretim teknikgelişme-leri ve çalışma yöntemleri etkili olmuş-tur. Öncelikle üretim aşamala-rı coğrafi bağlamda birbirinden ayrılarak uluslararasılaşmış; bu anlamda çok uluslu işletmeler mülkiyet, konum ve içselleştirme avantajı elde etmişlerdir. Bununla birlikte, çok uluslu işletmenin ağ tipi örgütlenmesinde bir konum elde etmek isteyen az gelişmiş ülkelerde faaliyet gösteren iş-letmeler ise, birbirleri ile işgücü maliyetleri üzerinden rekabete girmişlerdir. İşte bu rekabetin en çok yaşandığı Asya ve Doğu Avrupa’daki pek çok ülkede ve Türkiye’de gelir adaletsizliği baş göstermiştir (Edwards ve Perroni, 2012: 1).

başlayan dönüşüm, niteliğini bö-lüşüm ilişkilerinde daha berrak biçimde göstermekte ve bir ye-niliği değil, bir rutini yansıtmak-tadır. Şöyle ki, ilk olarak ilkel biri-kim rejimi, feodal otoritenin çözü-lüşünden sonra her türlü yeniden üretim aracından yoksun kalan çiftçilerin, ücret karşılığı çalışma-ya zorlanan işçilere dönüşümünü sağlamıştır. Ancak bununla yeti-nilmemiş; emek sahiplerinin gü-cündeki her artışa ”dinamik bir kapitalist yanıt” verilmiştir. Bir yandan kapitalist ilişkiler gelişir-ken, öte yandan emek daha sıkı biçimde denetim altına alınmış-tır. Dolayısıyla ister emek sahip-leri, ister çiftçiler olsun, sermaye sahibi ve rantiyer dışındaki sınıf-ların kapitalizmle bütünleşmesi, topraklarının ve ona bağlı hak-larının kaybıyla gerçekleşmiş-tir. 2. Dünya Savaşı sonrasında hem ekonomik büyümeyi, hem de sosyal adaleti güvence altına alan Keynesyen uzlaşı da 80 son-rası varlığını sürdürememiştir. Yeni kapitalist birikim mantığı, emek mücadelesinin kazanımla-rını aşındırmış; sosyal demokrat nitelikli hiçbir uzlaşıya olanak ta-nımayarak, toplumsal sözleşme-yi hükümsüz kılmıştır (Midnight Notes Kollektifi, 2014: 278-281).

Bu bağlamda Türkiye’de 24 Ocak Kararları ile bir önceki dö-nemde uyguladığı politikaları terk etmiş ve uluslararası yeni iş-bölümünde bir konum edinmiştir.

Bu konumun gereği olarak, sana-yinin payı büyük ölçüde azalıp, hizmet sektörünün hacmi ge-nişlerken; Türkiye düşük katma değerli ürünleri, basitleştirilmiş teknolojilerle üreten bir maliyet merkezi haline gelmiştir. Sanayi sektörüne benzer biçimde tarım-da tarım-da gerek gelir, gerek istihtarım-dam anlamında gerileme yaşanmıştır (Boratav, 2013: 56,59). Sonuç ola-rak, emeğin ulusal gelirden aldığı pay sistemli bir biçimde azaltıl-mıştır (Kolsuz ve Yeldan, 2014: 49). Üstelik ticari serbesti ve dış satıma yönelik sanayi sektörü-nün gelişimi ile formel istihdam arasında bağıntı kurulamamış; özel sektör enformel istihdama yönelirken, kamu sektörünün payı giderek azalmıştır (Özkap-lan, 2008: 172). Dolayısıyla ticari ve mali serbesti sonrası orta-ya çıkan örüntüde, hem sınıf içi, hem de sınıflar arası gelir farkının önemli ölçüde arttığı (Görenel, 2005: 187-190) görülür. Bu bağ-lamda Tablo 1’de 1963-1994 yılları arasında faktör gelirlerinin dağı-lımı ile imalat sanayinde ücretle-rin katma değer içindeki payına yer verilmiştir. 1980 sonrası dö-nemle karşılaştırma yapabilmek için tabloya dahil edilen 1963-1979 yılları arası dönemin sadece ortalamaları kullanılmıştır. Tablo 2’de ise, 2002 yılından günümüze kadar gelen döneme ilişkin veri-ler yer almaktadır.

Tablo 1: 1960 – 1994 Yılları Arasında Türkiye’de İşlevsel Gelir Dağılımı

Faktör Gelirlerinin Dağılımı

İmalat Sanayiinde Ücretlerin Katma Değerdeki Payı Tarım Tarım Dışı Maaş ve Ücret Diğer Gelirler 1963-79 32,0 30,2 37,8 29,8 1980-88 20,7 21,1 58,2 22,4 1989-94 18,1 30,2 51,4 13,4 Kaynak: Özmucur, 1996: 109-110, 113-118.

Tablo 2: 2002 – 2014 Yılları Arasında Türkiye’de İşlevsel Gelir Dağılımı

Maaş ve

Ücret ^{Yevmiye Müteşebbis Gayrimenkul Menkul} Kıymet ^Transferler Gelirler^Diğer

2002 _{35,8 2,9 34,5 4,1 5,1 15,2 2,4} 2003 _{38,7 3,1 32,0 3,6 2,6 18,1 1,9} 2004 _{38,7 3,5 31,8 2,7 2,2 19,2 2,0} 2005 _{39,2 3,3 28,8 2,9 2,7 20,9 2,2} 2006 40,8 3,7 24,2 3,1 6,1 _20,7 1,5 2007 39,7 4,0 23,2 4,1 7,0 _20,8 1,1 2008 41,9 4,1 22,4 4,4 4,2 _22,2 0,9 2009 42,9 3,5 20,4 5,0 5,3 _22,6 0,2 2010 43,7 3,6 20,2 4,2 4,5 _23,6 0,2 2011 44,8 3,6 21,4 3,9 3,8 _22,4 0,2 2012 46,5 3,4 20,4 3,5 3,3 _22,7 0,2 2013 48,3 3,2 19,6 3,3 3,1 _22,2 0,2 2014 49,1 3,3 18,5 3,3 2,9 _22,7 0,2 Kaynak: TÜİK

Tablo 1’e göre, 1963-1979 yıl-ları arasında faktör gelirlerinin dengeli bir biçimde paylaşıldığı; 1980 sonrasında ise, bu dengenin yitirildiği görülmektedir. Gerek tarımda, gerekse de tarım dı-şında çalışan emek sahiplerinin gelirleri önemli ölçüde azalmış; çoğunluğu sermaye sahiplerinin oluşturduğu diğer gelirler kalemi ise, aynı oranda artış göstermiş-tir. İmalat sanayinde ücretlerin katma değer içindeki payları da benzer biçimde azalış göster-miştir. Bu dönemde uygulamaya konulan yeni-liberal politikalar, ücretlere ilişkin bir “dibe doğru yarış” başlatmış (Goda, Onaran ve Stockhammer, 2014: 10); ilk olarak da gerçek ücretler düşü-rülerek emeğin gelirden aldığı pay azalmıştır. Bunun yanı sıra yabancı sermaye girişi işgücü is-temini arttırmakla birlikte, ser-mayenin başka ülkelere yöne-lim tehdidi nedeniyle işgücünün pazarlık gücü aşınmış ve sonuç olarak gelir dağılımı sermaye le-hine yeniden yapılandırılmıştır (Onaran, 2007: 4). Bu anlamda, 1980-1988 yılları arasındaki ti-cari serbesti dönemini Boratav (2013: 56), “sermayenin bölüşüm ilişkilerine karşı etkili bir saldırı gerçekleştirdiği” bir zaman dilimi olarak değerlendirmektedir.

1989 yılından 94 krizine kadar geçen süredeki veriler değerlen-dirildiğinde ise, yalnızca tarımın

payındaki azalmanın sürdüğü gö-rülür. Bir önceki dönemden farklı olarak, tarım dışında faaliyet gös-teren emek sahiplerinin gelirleri-nin payı artmış; diğer gelirlerin payı ise azalmıştır. Ancak burada dikkat çeken unsur, emekçile-rin gelirleemekçile-rinin artışına rağmen aynı dönemde, imalat sanayinde ücretlerin katma değer içinde-ki paylarındaiçinde-ki önemli orandaiçinde-ki düşüştür. Bunun nedeni, bu dö-nemde gerek Körfez Savaşı’nın, gerek ekonomik krizlerin etkisi ile imalat sanayi istihdamındaki artışın yavaşlaması ve enformel sektörün yaygınlık kazanmasıdır (Onaran, 2003: 583). Maaş ve üc-retlerdeki artışın kaynağında ise, 1980-1988 döneminde alt sınıra ulaşan gerçek ücretlerin, daha fazla geriletilmesinin ne sosyal ne de siyasal açıdan olası olması bu-lunur. Bununla birlikte, her ne ka-dar ücretler de bir artış meydana gelse de bu dönemde gerçek kar-lardaki artış çok daha fazladır. Bu anlamda, sermaye sahiplerinin katma değerden aldıkları payın %72,8 gibi yüksek bir orana ulaş-ması, gelirler politikasındaki de-ğişimin “göstermelik” olduğunu; bölüşümde sermaye yanlısı ya-pının sürdüğünü gösterir (Türcan Özşuca, 1995: 121-122). 94 krizi sonrasında, ücretlilerin ekono-mik durumundaki iyileşme dur-muş ve gerçek ücretlerin azalma eğilimine girmesi bağlamında

eşitsizlik yeniden tesis edilmiştir (Akkaya, 2000: 238).

Böyle bir sonuçla karşılaşıl-masında, sürdürülen sanayileş-me politikasının etkisi vardır. Buna göre, dış satıma dayalı sa-nayileşmenin işgücü maliyetine bağlı hale getirilmesi, bir yandan emeğin kazancının azalmasına neden olurken, öte yandan ser-maye sahiplerinin katma değer-den aldıkları payı arttırmalarına olanak sağlamıştır. Bu süreç-te dış satım artmasına rağmen, elde edilen kar artışı ne yatırım ve ekonomik büyümeye, ne de istihdam ve ücretlere yansımış-tır (Onaran ve Stockhammer, 2005: 67, 83, 84). 1989-1993 yılları arasında ortalama %4,89 büyü-yen ekonomi, 1994-2000 yılları arasında ortalama %3,14 büyü-müştür. Aynı dönemde dış satı-mın GSYİH’e oranı ise, %6,96’dan %10,12’ye çıkmıştır. İstihdam ora-nı ise, %49’dan %46,95’e düşmüş-tür. Dolayısıyla, 1980–1988 döne-minde mal ve hizmetlere, 1989– 2000 döneminde ise, sermayeye dolaşım serbestisi tanıyan; bu-nunla birlikte işgücünün dolaşım serbestisini sınırlandıran yeni sanayileşme stratejisinin, hem ülkeyi yabancı sermayedeki dal-galanmalara karşı kırılgan hale getirdiği, hem de özellikle yarı nitelikli ve niteliksiz işgücünün kayıplarını arttırıp, gelir eşitsiz-liğine neden olduğu ortaya çıkar (Arın, 2013: 145-146).

Tablo 2’ye bakıldığında ise, emek gelirindeki ve transfer harcamalarındaki “çarpıcı” artı-şı, sermaye ve rantiyer sınıfların gelirindeki gerilemenin izlediği görülmektedir. İşin ilginç yanı, 1990’lar gibi 2000’li yılların da gelir dağılımında adaletin sağ-lanmasına katkı verecek eko-nomi politikalarına ya da yapısal dönüşümlere sahne olmaması-dır. Üstelik bu dönemde istihdam yaratmayan büyüme, enformel sektörün yaygınlığı, gerçek üc-retlerdeki durgunluk ve serma-yenin organik bileşiminde emek aleyhine değişim nedeniyle bek-lenti, emek gelirlerindeki düşüş-tür. Oysaki veriler, ileri sürülen görüşün tersi sonucu destekle-mektedir.

Duman (2011: 58-61) bu çeliş-kinin nedenini 2006 Hanehalkı Bütçe Anketi’ni kullanarak or-taya koymuştur. Buna göre, en yoksul %20’lik gelir grubunun geliri ayrıştırıldığında “ücret, yevmiye ve maaş” gelirlerinin; en varsıl %20’lik gelir grubunun geliri ayrıştırıldığında ise, “mü-teşebbis kazançları, faiz gelirleri, mülk gelirleri ve mali varlık ge-tirilerinin en yüksek paya sahip olması gerekir. Benzer biçimde, transfer harcamaları ile ilgili ola-rak da bu kalem, en yoksul gelir grubunda yüksek, en varsıl ge-lir grubunda ise, düşük bir orana sahip olmalıdır. İlginç bir biçimde,

en varsıl %20’lik grubun toplam gelirlerinin %73’ü gibi son derece büyük bir kısmının emek gelirin-den kaynaklanması; en azından bu biçimde görülmesidir. Bu gelir grubunda rant gelirlerinin %6,8 gibi son derece düşük bir oranda kalması da ihtiyatla yaklaşılma-sı gereken bir durumun varlığı-na işaret eder. Hanehalkı Bütçe Anketi’nde elde edilen toplam gelirle aynı yılın GSYİH değerle-rinin karşılaştırılması, sorunun kaynağına inilmesini sağlamıştır. Bu anlamda, anket kapsamında-ki gelirin gerçek gelirin sadece %46’sına denk gelmesi, ücret dışı gelirlerin saklandığı kuşkusunu doğurmuştur. Buradan hareket-ler, anket kapsamındaen varsıl %20 gelir grubunda yer alanla-rın sadece %4,4’ünün bir banka mevduat geliri olması bu kuşku-yu kuvvetlendirmiştir. Mevduat gelir toplamının ankette 435 mil-yon TL olması, bununla birlikte Merkez Bankası verilerine göre toplamın 150,8 milyar TL; %20’lik kısım için ise, 30 milyar TL olması gerekir. Aradaki uçurum, varsıl gelir gruplarının gelirlerinin ta-mamının istatistiklere

yansıtıl-madığını ortaya koyar.

1997-2009 yıllarını kapsayan ve Boratav tarafından hazırlanan çalışmada (2012: 216, vd.) 2001 krizi sonrasında bölüşüm ilişki-lerinin emek aleyhine seyrettiği vurgulanmaktadır. Üstelik 2002-2007 yılları araındaki genişleme çevrimine rağmen, emekle ilgili göstergelerde bir iyileşme sağ-lanmamıştır. Bu dönemde emek verimliliğinde bir artış sağlansa bile gerçek ücretlerdeki aşınma %10 civarında seyretmiştir. Bu-nunla birlikte asgari ücret 2003-2008 aralığında %30 oranında artmış; ama yine de %34-38 ora-nında artan emek verimliliğinin gerisinde kalmıştır. Bu anlamda, 2000 yılı sonrası verileri ihtiyatla değerlendirilmesi gereken (Uy-sal, 2007: 267) Hanehalkı İşgücü Anketleri bir yana bırakılacak olursa, işçi sınıfının krizlerden sa-kınma esnekliğinden tamamen yoksun olduğu; dolayısıyla hem ulusal, hem de küresel krizlerle karşılaşılan 2000’lerde kazanım-larının arttırmasının söz konusu olamayacağı ortaya çıkar.

KAYNAKÇA

ACAR BALAYLAR, N. (2011)“Türkiye’de Döviz Piyasası Müdahalelerinin Sterilizasyon Maliyeti”, D.E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. C. 13 (3).

AGENOR, P. R. (1998) “The Surge in Capital Flows: Analysis of ‘Pull’ and ‘Push’ Factors”, Internati-onal Journal of Finance and Economics, Vol. 3 (1).

AHMED, F., Rabah AREZKI ve Norbert FUNKE, (2005) The Composition of Capital Flows: Is South Africa Different? IMF Working Paper, No. WP/05/40, New York: International Monetary Fund.

AKAEV, A. A., Y.V. JAKOVETS, V.N. SOKOLOV ve A.I. SARYGULOV, (2009) “Modeling of Dynamics of Civilizations”, (içinde) Global Forecast “Future of Civilizations” for 2050. Part 9: The Future of Civilizations and Strategy of Civilizational Partnership, (Ed.: Yu. V. YAKOVETS, B.N. KUZYK, N.S. BEKTURGANOV), Moscow: Pitirim SOROKIN/Nikolai KONDRATIEFF International Insti-tute.

AKKAYA, Y. (2000) “Türkiye’de 1980 Sonrası Emek-Sermaye Arasındaki Bölüşüm Mücadelesin-de Grevlerin Yeri,” Toplum ve Bilim. Sa. 86.

AKYÜZ, Y. (2002) “Towards Reform of the International Financial Architecture: Which Way Forward?”, (içinde) Reforming the Global Financial Architecture: Issues and Proposals, (Ed.: Y. AKYÜZ), Geneva: United Nations Conference on Trade and Development.

AKYÜZ, Y. (2008) The Current Global Financial Turmoil and Asian Developing Countries, Series on Inclusive & Sustainable Development, No. 2, Bangkok: United Nations Economic and Soci-al Commission for Asia and the Pasific (ESCAP).

AKYÜZ, Y. ve Andrew CORNFORD (1999) Capital Flows to Developing Countries and the Reform of the International Financial System, Discussion Paper, No. 143, Geneva: United Nations Conference on Trade and Development.

ALFARO, L., Sebnem KALEMLİ-ÖZCAN ve Vadym VOLOSOVYCH, (2005) Capital Flows in a Globa-lized World: The Role of Policies and Institutions, NBER Working Paper, No. 11696,Cambridge: National Bureau of Economic Research.

ALFARO, L., Şebnem KALEMLİ ÖZCAN ve Vadym VOLOSOVYCH (2008), Why Doesn’t Capital Flow from Rich to Poor Countries? An Empirical Investigation, The Review of Economics and Sta-tistics. Vol. 90 (2).

ARIN, T. (2013) “Dünya Düzeni: Emperyalizm Nereye?” (içinde) Kriz, Devlet, İktisat ve Sosyal Gü-venlik Politikaları: Seçilmiş Yazılar. (Der.: C.ARIN) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., No. 409.

ASLANOĞLU, E. (2008) “Türkiye’nin Yabancı Sermaye Çekmede Etkinlik Arayışları”, (içinde) Tür-kiye’nin Küreselleşmesi: Fırsatlar ve Tehditler (I. Cilt). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayın-ları, No. 2008-1.

AXARLOLOU, K. ve Mike POURNARAKIS, (2005) “Capital Inflows in the Balkans: Fortune or Mis-fortune?”, The Journal of Economic Asymmetries, Vol. 2 (2).

AYDIN, M. K., Mehmet Zeki AK ve Nurullah ALTUNTAŞ, (2013) “‘Çevre’ Ülkelerinde Finansal Ge-lişme ile Büyüme Arasındaki İlişki: Panel Veri Analizi”, Hacettepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi., C. 31 (2).

BAĞIMSIZ SOSYAL BİLİMCİLER, (2011) Ücretli Emek ve Sermaye: Derinleşen Küresel Kriz ve Tür-kiye’ye Yansımaları. (Ed.: E.YELDAN, E.VOYVODA), İstanbul: Yordam Kitap.

BAŞKAYA, Y. S. ve Şebnem KALEMLİ-ÖZCAN, (2013) “Government Debt and Financial Repressi-on: Evidence from a Rare Disaster”, European Summer Symposium in International Macroe-conomics (ESSIM), 21-24 May 2013, İzmir: Central Bank of the Republic of Turkey.

BAUDRILLARD, J. ([1972] 2009)Gösterge Ekonomi Politiği Hakkında Bir Eleştiri.(Çev.: O. ADANIR, A. BİLGİN), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.

BAYANGOS, V. ve Karel JANSEN, (2009) The Macroeconomics of Remittances In the Philippines, Working Paper, No. 470, The Hague: Erasmus University Rotterdam,International Institute of Social Studies.

BECKER, C. ve Clare NOONE, (2008) Volatility and Persistence of Capital Flow, BIS Papers, No: 42, Basel: Bank for International Settlements.

BIRD, G. ve Ramkishen S. RAJAN, (2001) “Banks, Financial Liberalisation and Financial Crises in Emerging Markets”, The World Economy. Vol. 24 (7).

BORATAV, K. (2003) Türkiye İktisat Tarihi: 1980–2009. Ankara: İmge Kitabevi.

BORATAV, K. (2013) “Tarımsal Fiyatlar, İstihdam ve Köylülüğün Kaderi”, (içinde) Türkiye’de Tarı-mın Ekonomi Politiği: 1923-2013. (Ed.: N. ORAL), Ankara: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi & NotaBene Yayınları.

BORATAV, K. ve Erinç YELDAN (2006), “Turkey, 1980 – 2000: Financial Liberalization, Macroe-conomic (In)stability, and Patterns of Distribution”, (içinde) External Liberalization in Asia, Post-Socialist Europe, and Brazil. (Ed.: L. TAYLOR), Oxford: Oxford University Press.

BOURDIEU, P. (1986)“The Forms of Capital”, (içinde) Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education. (Ed.: J. G. RICHARDSON),New York: Greenwood.

BOCUTOĞLU, E. ve Metin BERBER, (2012) Genel İktisada Giriş. Trabzon: Murathan Yayınevi. BRANA, S. ve Delphine LAHET, (2008) Determinants of Capital Inflows into Asia : The Relevance

of Contagion Effects as Push Factors, Working Paper, No. CR08-EFI/05, Bordeaux: Univer-sité Montesquieu (Bordeaux 4), Laboratoire d’Analyse et de Recherche Économiques et Fi-nance Internationales (LAREFI).

BROOKS, S. M. ve Layna MOSLEY, “Risk, Uncertainty, and Autonomy: Financial Market Constra-ints in Developing Countries”, The American Political Science Association Annual Meeting, 30 August – 2 September 2007, Chicago.

BUCH, C. M., Anja KUCKULENZ ve Marie-Helene Le MANCHEC (2002)Worker Remittances and Capital Flows, Working Paper, No. 1130,Kiel: Der Open-Access-Server der Deutschen Zent-ralbibliothek für Wirtschaftswissenschaften/Leibniz-Informationszentrum Wirtschaft (ECONSTOR).

BUCKLEY, P. J. (1988) “The Limits of Explanation: Testing the Internalization Theory of the Multi-nationial Enterprise”, Journal of International Business Studies. Vol. 19, No. 2, s. 181-193. BUCKLEY, P. J. ve Mark C. CASSON (1998) “Models of the Multinational Enterprise”, Journal of

International Business Studies. Vol. 29 (1).

BUCKLEY, P. J. ve Mark C. CASSON (1976)The Future of Multinational Enterprise.New York:Hol-mes & Meier Publishers, Inc.

BURNS, A., vd. (2014) Unconventional Monetary Policy Normalization in High-Income Count-ries: Implications for Emerging Market Capital Flows and Crisis Risks, Working Paper, No. 6830,New York: The World Bank.

BUSCAGLIA, M. A. (2003) Macroeconomic Policies for Recovery and Growth, Seminario de Análi-sis Económico, Buenos Aires: Universidad del CEMA.

BUSTELO, P. (2004) Capital Flows and Financial Crises: A Comparative Analysis of East Asia (1997-98) and Argentina (2001-02), Working Paper, No. 017, Madrid: Complutense University of Madrid.

CALI, M., Isabella MASSA ve Dirk Willem te VELDE, (2008) The Global Financial Crisis: Financial Flows to Developing Countries Set to Fall by One Quarter, Research Report, London: Overse-as Development Institute.

CALVO, G. A., Leonardo LEIDERMAN ve Carmen M. REINHART (1996), “Inflows of Capital to Deve-loping Countries in the 1990s”, Journal of Economic Perspectives. Vol. 10 (2).

CAPORALE, G. M. ve Alessandro GIRARDI, (2012) Business Cycles, International Trade and Capital Flows: Evidence from Latin America, Discussion Paper, No. 1254, Berlin: Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung.

CARMIGNANI, F. ve Thomas MANDEVILLE, (2010) Never been Industrialized: A Tale of African Structural Change, Macroeconomics Research Group Discussion Paper, No. 3710, St. Lucia: University of Queensland.

CASSON, M. (1992)“Internalization Theory and Beyond”, (içinde) New Directions in International Business: Research Priorities for the 1990s. (Ed.: P.J. BUCKLEY),Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited.

CELASUN, M. (2002) “Gelişen Ekonomilerin Dış Kaynak Kullanımı, Finansal Krizler ve Türkiye Örneği, 2001”, Doğu Batı Düşünce Dergisi. Sa. 17.

CHHIBBER, A. ve Thangavel PALANIVEL, (2009) The Global Financial Crisis and the Asia-Paci-fic Region, A Synthesis Study Incorporating Evidence from Country Case Studies, New York: United Nations Development Programme, UNDP Regional Centre in Asia and the Pacific. CHINN, M. D. ve Hiro ITO, (2008) “A New Measure of Financial Openness”, Journal of Comparative

Policy Analysis: Research and Practice. Vol. 10 (3).

CHINN, M. D. ve Hiro ITO, “The Chinn-Ito Index: A de jure Measure of Financial Openness”, http:// web.pdx.edu/~ito/ Chinn-Ito_website.htm, (11.08.2015).

CLAESSENS, S., Daniel OKS ve Rossana POLASTRI, (2000) “Capital Flowsto Central and Eastern Europe and the Former Soviet Union”, (içinde) Capital Flows and the Emerging Economies: Theory, Evidence, and Controversies. (Ed.: S. EDWARDS), Chicago: University of Chicago Press.

CLARK, C. (1957) The Conditions of Economic Progress.New York: St. Martins Press. COASE, R. H. (1937) “The Nature of the Firm”, Economica. Vol. 4 (16).

CEC, (2003)Communication from the Commission to the Council and the European Parlia-ment: Some Key Issues in Europe’s Competitiveness – Towards an Integrated Approach, COM(2003) 704 Final,Brussels: Commission of the European Communities.

COLLYNS, C. vd. (2013) Capital Flows to Emerging Market Economies, IIF Research Note, Oxford: Institute of International Finance.

ÇULHA, A. A. (2006) “A Structural VAR Analysis of the Determinants of Capital Flows into Tur-key”, Central Bank Review, Vol. 6 (2), Ankara: Central Bank of the Republic of Turkey. DEMİR, F. (2006)Volatility of Short Term Capital Fows Financial Anarchy and Private Investment

in Emerging Markets, MPRA Paper, No. 3080,Munich: University Library of Munich,Munich Personal RePEc Archive.

DIMITZ, M. A. (2001) Output Gaps and Technological Progress in European Monetary Union, Dis-cussion Papers, Helsinki: Bank of Finland.

DUMAN, A. (2011) Türkiye’de Gelir Dağılımı: Sınıfta Kalanlar, İktisat ve Toplum Dergisi. Sa. 3. DUMÉNIL, G. ve Dominique LÉVY (2006), “Neo Liberal Dinamikler; Yeni Bir Aşama mı?”, (Çev. E.

ÜNAL), (içinde) Neo Liberalizme Karşı Ortak Savunma. (Ed.: A. ASENA, S. TEMELLİ), İstan-bul:Kalkedon Yayıncılık.

DUNNING, J. H. (2001)“The Eclectic (OLI) Paradigm of International Production: Past, Present and Future”, International Journal of the Economics of Business, Vol. 8 (2).

DUNNING, J. H. (1993)Multinational Enterprises and the Global Economy. Essex:Adison-Wesley Publishers Ltd.

DUNNING, J. H. ve John R. DILYARD, (1999) “Towards a General Paradigm of Foreign Direct and Fo-reign Portfolio Investment”, Transnational Corporations. Vol. 8 (1), New York: United Nations Conference on Trade and Development.

EDWARDS, T. H. ve Carlo PERRONI, (2012) “Capital-Skill Complementarity, External Trade, and Domestic Wage Concentration” ETSG 2012 Leuven Fourteenth Annual Conference, 13-15 September 2012, Leuven: KU Leuven, The European Trade Study Group (ETSG).

EKZEN, N. (2009) Türkiye Kısa İktisat Tarihi: 1946’dan 2008’e – İliştirilmiş Ekonomi: IMF-Dünya Bankası Düzeninde 62 Yıl. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.

ERCAN, F. (1997) “Tarihsel ve Toplumsal Bir Süreç Olarak Kapitalizm ve Esneklik”, 95-96 Petrol İş Yıllığı. İstanbul: Türkiye Petrol Kimya Lastik İşçileri Sendikası.

ERDUT, Z. (2002) Küreselleşme Bağlamında Uluslararası Sosyal Politika ve Türkiye., İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.

EREN, E. (2004) “İstikrar Politikalarına Çeşitli Yaklaşımlar”, (içinde) İktisat Teorisi. (Ed.: K. YILDI-RIM, M. ÖZER), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No. 1456.

ERGÜNEŞ, N. (2010) Transformation of the Turkish Banking Sector within the Financialisation Process of Turkish Economy, Working Paper, No. 4, London: University of London, School of Oriental and African Studies, International Initiative for Promoting Political Economy. EVANS, T. (2014) “The Impact of Financial Liberalization on Income Inequality”, International

Journal of Labour Research. Vol. 6 (1).

FEENSTRA, R. C. ve Gordon H. HANSON, (1997) “Foreign Direct Investment and Relative Wages: Evidence from Mexico’s Maquiladoras”, Journal of International Economics, Vol. 42 (3-4). FERNANDEZ-ARIAS, E. (1994) The New Wave of Private Capital Inflows: Push or Pull?, Policy

Re-search Working Paper, No: 1312, International Economics Department, Debtand Internatio-nal Finance Division, New York: The World Bank.

FERNÁNDEZ-ARIAS, E. ve Peter J. MONTIEL, (1996) “The Surge in Capital Inflows to Developing Countries: An Analytical Overview”, The World Bank Economic Review. Vol. 10 (1).

FISHER, A. G. B. (1935) The Clash of Progress and Security. London: Macmillan.

FRANK, R. H. ve Ben S.BERNANKE (2007), Principles of Economics. New York: McGraw Hill, Inc.