1. BÖLÜM: TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ VE İŞLETME İÇİ LOJİSTİK,
1.8. İŞLETME İÇİ LOJİSTİK, PAZARLAMA VE ÜRETİM ARASINDAKİ
TARAMASI
İşletmeler, müşteri odaklı politikalar çerçevesinde, müşterilerini tatmin edebilmek için yer aldıkları TZ içindeki tedarikçi, üretici, toptancı, perakendeci, dağıtıcı rolündeki diğer üyelerle işbirliği yollarını geliştirmeye yönlenmektedir (Özdemir, 2004; s. 93). Bir organizasyon içindeki departmanlar arası etkileşim ve işbirliğine yönelik süreç, söz konusu işbirliğini geliştirme kapsamında ortaya çıkan entegrasyon kavramına ilişkin büyük oranda kabul gören tanımdır. Bu noktada etkileşim kavramı, iletişim faaliyetleri ile bilgi paylaşımını, işbirliği kavramı ise istekli bir şekilde birlikte çalışabilmeyi anlatmaktadır (Kahn ve Mentzer, 1996; s. 9).
Tablo 2: Literatürde İçsel Entegrasyon Kavramının Kullanımı
İÇSEL ENTEGRASYON
Referans Çalışma Alanı Tanım
Fawcett ve Closs (1993) Lojistik ve İmalat Koordinasyon ve Etkileşim
Khan ve Mentzer (1996) Pazarlama, Ar-Ge ve
İmalat Etkileşim ve İşbirliği Morash, Dröge ve Vickery
(1997)
Lojistik, Üretim,
Pazarlama ve Yeni Ürün Geliştirme
İşbirliği
Khan ve McDonough (1997) Pazarlama, Ar-Ge ve
İmalat Etkileşim ve İşbirliği Khan ve Mentzer (1998) Pazarlama, diğer
departmanlar Etkileşim ve İşbirliği Stank, Daugherty ve Ellinger
(1999) Lojistik ve Pazarlama İşbirliği
Ellinger (2000) Lojistik ve Pazarlama İşbirliği Ellinger, Daugherty ve Keller
(2000) Lojistik ve Pazarlama Etkileşim ve İşbirliği Stock, Greis ve Kasarda
(2000) Lojistik Etkileşim, Koordinasyon ve
İletişim Verma ve diğerleri (2001) İşlem Yönetimi ve
Pazarlama Birlikte Çalışma
Narasimhan ve Kim (2001) TZ Koordinasyon
Gerwin ve Barrowman (2002) Ürün Geliştirme Etkileşim O’Leary-Kelly ve Flores
(2002) İmalat ve Pazarlama Koordinasyon, Etkileşim ve İşbirliği
Swan (2002) Ürün Geliştirme Koordinasyon
Ellinger, Keller ve Hansen
(2006) Lojistik ve Pazarlama İşbirliği
Schramm-Klein ve Morschett
(2006) Lojistik ve Pazarlama Koordinasyon
Chen, Mattioda ve Daugherty
(2007) Lojistik ve Pazarlama Etkileşim ve İşbirliği Daugherty ve diğerleri (2009) Lojistik ve Pazarlama Etkileşim ve İşbirliği
Paiva (2010) İmalat ve Pazarlama Koordinasyon, Etkileşim ve İletişim
İÇSEL ENTEGRASYON
Referans Çalışma Alanı Tanım
Turkulainen ve Ketokivi
(2012) İmalat İşbirliği
Springinklee ve Wallenburg
(2012) Lojistik ve Üretim Koordinasyon ve Karşılıklı
Dayanışma
O’Leary-Kelly ve Flores (2002; s. 226) ise entegrasyonu, birbirinden ayrı tarafların, kabul edilebilir sonuçlara ulaşabilmek için işbirlikçi şekilde birlikte çalışmaları biçiminde tanımlamaktadır. Bu tanımın, işbirliği, koordinasyon, dayanışma ve etkileşimi kapsadığı, söz konusu akademisyenler tarafından belirtilmektedir. Literatürde farklı tanımlamaları yapılan entegrasyon kavramının türlerinden içsel entegrasyon, bir organizasyonun parçaları arasındaki entegrasyonu ifade etmektedir. Bu kapsamda, içsel entegrasyonun kullanımına yönelik gerçekleştirilen literatür araştırması Tablo 2’de sunulmaktadır.
Tablo 3: Literatürde Dışsal Entegrasyon Kavramının Kullanımı
DIŞSAL ENTEGRASYON
Referans Çalışma Alanı Tanım
Frohlich ve Westbrook (2001) TZ Koordinasyon
Krajewski ve Wei (2001) Alıcı, Tedarikçi İşbirliği ve Koordinasyon
Bagchi ve diğerleri (2005) Alıcı, Tedarikçi İşbirliği Cagliano, Caniato ve Spina
(2006) İmalat Koordinasyon
Vachon ve Klassen (2006) İmalat ve Lojistik Ağ Bağlantısı Temelli İşbirliği, Bilgi ve Teknoloji Değiş-Tokuşu Vachon ve Klassen (2007) İmalat ve Lojistik
Dikey Koordinasyon, Bilgi ve Teknoloji
Değiş-Tokuşu Koufteros, Cheng ve Lai
(2007) Ürün Geliştirme İşbirliği
Devaraj, Krajewski ve Wei
(2007) BT İşbirliği
Quesada ve diğerleri (2008) İmalat Koordinasyon
DIŞSAL ENTEGRASYON
Referans Çalışma Alanı Tanım
Eltantawy, Giunipero ve Fox
(2009) Satın Alma Birleştirme ve Müşterek
Çalışma Lawson ve diğerleri (2009) İmalat ve Satın Alma Katılım ve Bilgi
Değiş-Tokuşu
Yu ve diğerleri (2017) Pazarlama İşbirliği ve Koordinasyon Golini, Caniato ve
Kalchschmidt (2017) İmalat Koordinasyon ve İlişkisel Bağlantı
Entegrasyon türlerinden, dışsal entegrasyon ise organizasyonlar arasındaki entegrasyonu belirtmektedir (Pagell, 2004; s. 460). Buna göre, dışsal entegrasyon kavramının kullanımına yönelik gerçekleştirilen literatür araştırması Tablo 3’te sunulmaktadır. Van de Ven (1976; s. 25), dışsal entegrasyon ile ilgili organizasyonlar arası ilişkinin, para, fiziksel tesisler ve malzeme, müşteri başvuruları, teknik eleman hizmetleri gibi kaynaklar üzerindeki sosyal faaliyet sistemi olduğunu belirtmektedir. Bu kapsamda çalışma ilişkisi, adil, harcanan emeğe değer, verimli ve tatmin edici seviyede bulunmalı, bu durum çalışanlar arasındaki iletişim ile ilişkili olmalı, çalışma ilişkisinin geliştirilmesine yönelik ise departmanlar üzerinde iki taraflı mutabakat gerekmektedir.
Tablo 4: Literatürde İçsel/Dışsal Entegrasyonun Birlikte Kullanımı
İÇSEL/DIŞSAL ENTEGRASYON
Referans Çalışma Alanı Tanım
Mintzberg ve diğerleri (1996) Tüm İşbirliği Çeşitleri İşbirliği=Entegrasyon
Narasimhan ve Kim (2002) Pazarlama ve İmalat Koordinasyon
Ganeshan (2002) İnternet Teknolojisinin
TZ’deki Rolü Paylaşılan Teknoloji Platformu
Kelley (2002) Kurumsal Kaynak
Planlaması Paylaşılan Teknoloji Platformu Gimenez ve Ventura (2003) Lojistik Koordinasyon ve İşbirliği Droge, Jayaram ve Vickery
(2004)
İmalat, Pazarlama ve
Lojistik İşbirliği
İÇSEL/DIŞSAL ENTEGRASYON
Referans Çalışma Alanı Tanım
Rodrigues ve diğerleri (2004) Lojistik Karşılıklı İlişki Koufteros, Vonderembse ve
Jayaram (2005) Ürün Geliştirme Birbirine Bağlı Etkileşim Gimenez ve Ventura (2005) Üretim, Pazarlama ve
Lojistik Koordinasyon ve İşbirliği Das, Narasimhan ve Talluri
(2006) Satın Alma ve İmalat Karşılıklı Dayanışma ve İşbirliği Germain ve Iyer (2006) Lojistik ve Finans Etkileşim ve Koordinasyon Swink, Narasimhan ve Wang
(2007) İmalat Yatay ve Dikey Bağlantı,
Etkileşim, İşbirliği Wong ve Boon-itt (2008) İmalat Etkileşim ve İşbirliği
Kim (2009) TZ Uygulama Yeteneği ve
Rekabet Yeteneği Karşılıklı İlişki Braunscheidel ve Suresh
(2009) Pazarlama İşbirliği ve Koordinasyon
Handfield ve diğerleri (2009) Üretim ve Pazarlama Koordinasyon, İşbirliği ve İletişim
Flynn Huo ve Zhao (2010) İmalat İşbirliği Wong, Boon-itt ve Wong
(2011)
Çevresel Belirsizlik ve
Üretim İşbirliği
Prajogo ve Olhager (2012) Lojistik Koordinasyon ve İşbirliği
Schoenherr ve Swink (2012) İmalat ve Lojistik Koordinasyon ve İşbirliği Terjesen, Patel ve Sanders
(2012) İmalat Koordinasyon ve İşbirliği
Danese, Romano ve
Formentini (2013) Lojistik Koordinasyon ve İşbirliği
Wu (2013) Ürün Geliştirme İşbirliği
Huo ve diğerleri (2014) İmalat İşbirliği ve Senkronizasyon
Li (2015) İmalat Koordinasyon ve İşbirliği
Zhao, Feng ve Wang (2015) Pazarlama İşbirliği ve Senkronizasyon
İÇSEL/DIŞSAL ENTEGRASYON
Referans Çalışma Alanı Tanım
Chang ve diğerleri (2016) İmalat ve Finans İşbirliği ve Koordinasyon
Lii ve Kuo (2016) İnovasyon, İmalat ve
Finans İşbirliği ve Koordinasyon Qi ve diğerleri (2017) İmalat İşbirliği ve Senkronizasyon Sacristan-Diaz,
Garrido-Vega ve Moyano-Fuentes (2018)
İmalat, Lojistik ve Finans İşbirliği ve Etkileşim
Lu ve diğerleri (2018) İmalat İşbirliği ve Koordinasyon
Entegrasyonun tanımı içerisinde bulunan etkileşim ve işbirliği kavramları arasındaki fark, etkileşim faaliyetlerinin zorunlu, formel ve somut bir yapıda bulunması, bunun yanında işbirliğinin ise gönüllü ve iletişimsel bir süreç olarak zorunluluğunun, programlanabilirliğinin ve formelliğinin olmamasıdır (Mintzberg ve diğerleri, 1996; s. 70). Ayrıca etkileşim ve işbirliği kavramları arasındaki fark yaratan bir başka nokta, etkileşimin kolayca takip edilebilen, gözlemlenebilen bir olgu olması ve bunun yanında işbirliği kavramının ise daha zor bir şekilde gözlemlenebilmesidir (Khan ve Mentzer, 1996). Liedtka (1996; s. 20), rekabetsel ortamda bir avantaj kaynağı şeklinde gördüğü işbirliğini, dayanışmayı vurgulayan bir kavram olarak nitelendirmekte ve işbirliğinin başarısının, organizasyona dağılmış ve anlamlı ilişkiler kurma niyetinde olan bireylerin yeteneklerine bağımlı olduğunu belirtmektedir. Entegrasyonun türleri olarak içsel ve dışsal entegrasyon kavramlarının birlikte kullanımına yönelik gerçekleştirilen literatür araştırması Tablo 4’te gösterilmektedir.
1.9. İŞLETME İÇİ LOJİSTİK, PAZARLAMA VE ÜRETİM ARASINDAKİ İÇSEL