22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunla, 5018 sayılı Kanunun iç kontrole ilişkin maddelerinde değişiklik yapılmış ve bu değişiklikle iç kontrole ilişkin yönetim sorumluluğu daha açık bir şekilde vurgulanmış, ayrıca idarelerde strateji geliştirme birimleri kurularak mali yönetim ve kontrol ile iç kontrol alanındaki görevler 1/1/2006 tarihinden itibaren strateji geliştirme birimleri tarafından yürütülmeye başlanmıştır.
5018 sayılı Kanunun 55 inci maddesinde mali yönetim ve iç kontrol süreçlerine ilişkin standart ve yöntemlerin Maliye Bakanlığı tarafından belirleneceği, geliştirileceği ve uyumlaştırılacağı hükme bağlanmıştır. Buna göre Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü mali yönetim ve iç kontrol alanında merkezi uyumlaştırma birimi olarak görev yapmaktadır.
Bu çerçevede iç kontrol alanında mevzuat oluşturma, geliştirme ve uygulama alanında birincil, ikincil ve üçüncül düzey düzenlemeler hazırlanarak uygulamaya konulmuştur.
5018 sayılı Kanunun 58 inci maddesi uyarınca Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanarak 1/1/2006 tarihinden itibaren yürürlüğe konulan 31/12/2005 tarihli ve 26040 sayılı 3 üncü mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan “İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar” ile 5018 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesine dayanılarak hazırlanan ve 6/1/2006 tarih ve 2006/9972 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden 18/2/2006 tarih ve 26084 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 1/1/2006 tarihinden itibaren yürürlüğe giren “Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”, kamu idarelerinde iç kontrol sisteminin işlerlik kazanmasına yönelik olarak yapılan ikincil düzenlemelerdir.
Kamu yönetimi uygulamasında temel yönetim kurallarını içeren ve COSO modeli, INTOSAI Kamu Sektörü İç Kontrol Standartları Rehberi ve Avrupa Birliği İç Kontrol Standartları çerçevesinde hazırlanan “Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği”
26/12/2007 tarih ve 26738 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Uluslararası standartlar ve iyi uygulama örnekleri çerçevesinde iç kontrolün; kontrol ortamı, risk değerlendirmesi, kontrol faaliyetleri, bilgi ve iletişim ile izleme bileşenleri esas alınarak hazırlanan Tebliğle idarelerin, iç kontrol sistemlerinin oluşturulmasında, izlenmesinde ve değerlendirilmesinde dikkate alınması gereken temel yönetim kuralları gösterilmekte ve tüm kamu idarelerinde tutarlı, kapsamlı ve standart bir kontrol sisteminin kurulması ve uygulanması amaçlanmaktadır.
5436 sayılı Kanunla genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerden 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olanların mali hizmetler birimlerinde kullanılmak üzere 800 adet Mali Hizmetler Uzmanı ve 400 adet Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı kadrosu ihdas edilmiştir.
İdari kapasitenin arttırılması ve iç kontrol sisteminin sağlıklı bir şekilde işleyişinin sağlanması amacıyla, 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 15 inci maddesi ile idarelerde oluşturulan strateji geliştirme başkanlıkları, strateji geliştirme dairesi başkanlıkları ile strateji geliştirme ve mali hizmetlere ilişkin hizmetleri yerine getirmek üzere kurulan müdürlüklerde görev yapmak üzere ihdas edilen Mali Hizmetler Uzmanı kadrolarına, 5436 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi ve 5628 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle 5018 sayılı Kanuna eklenen geçici 17 nci maddesine istinaden açılan geçiş sınavları sonucu toplam olarak 461 kişinin yerleştirilmeleri sağlanmıştır.
5436 sayılı Kanun ve 5628 sayılı Kanunun ilgili maddelerine istinaden yapılan geçiş sınavı sonucu idarelere atanan mali hizmetler uzmanlarına Maliye Bakanlığı tarafından bir eğitim programı düzenlenmiş ve eğitim programı 18 Ağustos 2008 - 05 Aralık 2008 tarihleri arasında (4) grup halinde Maliye Yüksek Eğitim Merkezi Başkanlığında gerçekleştirilmiştir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 60 ıncı maddesine göre genel yönetim kapsamındaki (düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç) kamu idarelerinin mali hizmetler birimlerinde görev yapmak üzere idarelerin talebi ve Maliye Bakanlığının değerlendirmesi sonucu toplam 546 adet boş kadro ve pozisyon için mali hizmetler uzman yardımcılığı özel yarışma sınavı açılmış ve sınavın yazılı bölümü 9 Kasım 2008 tarihinde ÖSYM tarafından gerçekleştirilmiştir.
Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün merkezi uyumlaştırma fonksiyonu çerçevesinde idarelerin uzman personel ihtiyacının giderilmesi amacıyla açtığı sınav çeşitli yönlerden dikkat çekmektedir. Bu sınav sürecinde ÖSYM ve İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğü ile yapılan protokollerle adayların nüfus ve KPSS bilgileri elektronik bir veri tabanı üzerinden paylaşılmış ve adaylara Türkiye’nin her yerinden hiçbir belge istenmeksizin ve hiçbir kamu idaresine gidilmeksizin başvuru imkanı getirilmiştir. Sınavın bir diğer özelliği de sözlü sınav komisyonunun çeşitli idarelerin strateji geliştirme birimleri ile Maliye Bakanlığı tarafından bildirilen üyelerden oluşan bakanlıklararası karma bir komisyondan oluşmasıdır. Sınav bu özelliği ile de kurumlararası ortak çalışmaya güzel bir örnek teşkil etmiştir.
Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne ait web sayfası (www.bumko.gov.tr) 5018 sayılı Kanunla kendisine verilen merkezi uyumlaştırma görevi çerçevesinde tüm kullanıcıların daha fazla bilgi edinmesini sağlayacak şekilde 2007 yılında yeniden düzenlenerek kullanıcıların hizmetine sunulmuştur. 2008 yılında ise sayfanın geliştirilmesi ve içeriğinin zenginleştirilmesi çalışmalarına devam edilmiştir.
Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü ile Hollanda Maliye Bakanlığı tarafından MATRA kapsamında yürütülen Türk Bütçe ve İç Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi Projesinin çalışmalarına 2008 yılında devam edilmiş ve yılsonunda proje faaliyetleri tamamlanmıştır. Proje kapsamında 2009 yılı Ocak ayı içerisinde strateji geliştirme birim yöneticilerinin katıldığı bir kapanış konferansı düzenlenmiştir.
"Türkiye’de Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi" adlı eşleştirme projesi hazırlanmış ve Avrupa Komisyonu tarafından onaylanmıştır. Bu projede İngiltere Hazinesiyle birlikte teklif veren İngiltere Sayıştayı ile işbirliği yapılmasına karar verilmiştir. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma Birimi olarak Projenin Türkiye tarafını yürütecektir. Başbakanlık ve Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlıkları ile Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Strateji Geliştirme Daire Başkanlıkları projenin pilot kuruluşları olacaktır.
Bu proje kapsamında;
Mali yönetim ve kontrol sistemi için yol haritası niteliğinde bir belge düzenlenmesi ve yayınlanması,
Yeni mali yönetim ve kontrol sistemi ile ilgili olarak eğitimler, stajlar ve çalışma ziyaretleri ile Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma Biriminin ve pilot kuruluşlardaki Strateji Geliştirme Birimlerinin kapasitesinin arttırılması,
Üçüncül düzey mevzuatların hazırlanması ve gözden geçirilmesi öngörülmektedir.