Haziran ayında yaşanan gelişmelerin en önemlileri;GM'in iflas başvurusu yapmasına ilave, Citi ve GM'in Dow30 listesinden çıkarılarak yerlerine Cisco ve Travelers girmesi ve TARP’tan alınan desteklerin geri ödenmesi olarak sıralayabiliriz. GM'in iflas başvurusunun ardından hükümetin kontrolüne geçmesi ve borçlarını % 50'den fazla azaltması beklenmekteydi. Yeni GM hükümetten iflas için 30.1 milyar dolar kaynak olanağına sahip olurken, şirketin yüzde 60'ı ABD Hazinesi'nin kontrolüne geçerken % 12'si $9.5 milyar ile Kanada hükümetinin oldu.
Dow Jones 30 endeksinde Citigroup ve GM'in yerine Travelers(TRV) ve Cisco (CSCO)'nun geçeceği tarih 8 Haziran olarak belirlendi. TARP'dan çıkmak isteyen bankaların, TARP borcunu ödemeleri ise önemli gelişmelerin başında yer almıştı. FED, TARP ödemelerinin yapılabilmesi için sermaye arttırımının gerektiğini belirtmişti.
10 büyük bankanın TARP fonuna olan $68 milyarlık borçlarının geri ödenmesine izin verilirken, Morgan Stanley $10 milyar, BB&T $3.134 milyar, U.S Bancorp $6.6 milyar, Capital One $3.55 milyar, JP Morgan $25 milyar, American Express $3.39 milyarlık ödeme yapacağını açıkladı. Northern Trust ve State Street'e de geri ödeme izni verilir-ken, rakam açıklaması yapılmadı. Ayrıca Goldman Sachs'ın da TARP için sattığı $10 milyar değerindeki imtiyazlı hisseleri geri alacağı duyuruldu. Morgan Staley'in TARP'tan aldığı miktarı geri ödemek için $2.2 Milyar değerinde hisse senedini piyasaya süreceği açıklandı. JP Morgan $5 Milyar ve American Express toplamda $500 Milyon sermaye arttıracaklarını duyururken. Bank of America toplamda $33 milyar sermaye arttırdığını duyurdu, bununla birlikte hedefledikleri sermaye oranına ulaştıklarını açıkladılar. Ameri-kan Hazinesi’nden imtiyazlı hisse senetlerini geri satın alanlar arasında $6.6 milyarla US Bancorp, $3.39 milyarla American Express, $10 milyonla Goldman Sachs, ve $3.56 milyonla Capital One yer aldı. S&P’nin aralarında Wells Fargo, US Bancorp ve Capital One Financial’a ek olarak toplamda 22 bölgesel Amerikan bankasının kredi notlarını düşürmesi, Dow Jones 30’un ardından S&P 500 endeksininde 200 günlük ortalaması-nın (906,05) altında işlem görmesine neden oldu. Dünya Bankası’ortalaması-nın global ekonomi-deki daralmaya dair öngörüsünü %1.7’den %2.9’a çıkarması ise resesyonun beklenen-den daha derin olduğunu gösterdi.
FED başkanı Bernanke, bütçe açığınının finansal istikrarı tehlikeye attığını ve bunun 10 yıllık getirilere yansıdığını belirtti. Ayrıca, FED 2016-2019 vadeli tahvillerden 7.5 milyar dolarlık alım yaptığını belirtti. İlave olarak Fed 5 adet acil kredi programını 2010'a uza-tacağını duyurdu. Piyasalarda likiditenin artacağı beklentisiyle, benchmark endekslerde yükselişler gözlemledik.
BOE, İngiltere Merkez Bankası, beklentiler doğrultusunda faizleri değiştirmeyerek % 0.50 oranında bıraktı. ECB, Avrupa Merkez Bankası da beklentiler doğrultusunda ora-nını değiştirmedi ve %1 olarak bıraktı. Trichet yaptığı açıklamalarda geçtiğimiz faiz kararından sonra açıkladığı gibi, mevcut faizlerin en düşük faiz seviyesi olarak algılan-maması gerektiğini belirtti fakat faizlerin şu an için makul seviyede olduğunu söyledi.
Aynı zamanda bono alımlarında 3-10 yıl arası vadelere konsantre olacaklarını vurgula-dı. Bank of England'dan gelen açıklamada ise, harcama planı’nın GBP125 milyar ola-rak tutulduğu ve programın 2 ay daha süreceği belirtildi.
FED ise faiz hedefini değiştirmedi ve oranıı %0 - %0.25 aralığında bıraktı. Ekonomik aktivinenin bir süre daha güçsüz seyredeceğini belirten yetkililer, tahvil alımlarında değişikliğe gitmediğini açıkladı. Fed’in $1.75 trilyonluk tahvil alım programında artışa gidilmemesini duyurması üzerine, dolarda değer artışları görüldü. Fed, enflasyonun ise bir süre daha düşük seviyelerde seyredeceğini söyledi. Ayrıca finansal piyasaların genel olarak iyileşme gösterdiği belirtildi.
Dünya’nın en büyük perakendecisi olan Wal-Mart (WMT) $15 Milyarlık hisseyi geri alacağını duyurmasına rağmen senet aylık bazda -%2 değer kaybı yaşadı. Teknoloji şirketlerinden Texas Instruments'ın 2. çeyrek gelirlerini $2.21 milyar olan beklentilerin üzerinde, $2.30 - 2.50 milyar olarak beklediklerini açıklaması Nasdaq endeksindeki yükselişin önemli bir nedeni oldu. Dow ağırlığı 4.37% olan Boeing son 10 yıl içerisinde ilk defa piyasa tahminini düşürdüğünü görüyoruz. Önümüzdeki 20 yıl için, uçak dağıtım tahminlerini 1.9% aşağı çekti. Blackrock Barclays'in Global Investment Unit birimini
$13.5 milyar nakit ödeyerek alacağını duyurdu. Sonrasında New York seansının başlarında Blackrock'ın görünümü S&P tarafından negatife çekilirken, kredi notu da A+'dan, A-1'e çekildi. teknoloji market zinciri olan Best Buy(BBY)’ın satış rakamlarında düşüş yaşanmasının tüm perakendecileri negatif etkilediği görülürken, Best Buy(BBY) için .41 cent EPS beklenirken .36 cent EPS açıklaması hisse’nin aylık bazda -12.64%
civarında değer kaybetmesinde etkili olurken talep azlığının karları etkilediği belirtildi. İlk çeyrek EPS’i 70 cent beklenen Fedex, kendi öngörüsünü 30-45 cent aralığına çekti.
Ekonomik canlılığın reel sektör tarafındaki en gerçekçi göstergelerinden biri olan uluslararası nakliye şirketi Fedex (FDX)’in ilk çeyrek EPS beklentilerini analist tahminlerinin altına çekmesi endekslere satış baskısı yaşattı. Apple Inc.(AAPL)’ın yeni çıkardığı 3g S modelli telefonun piyasa çıkması nedeniyle değer artışı ile karşılaşmasıyla beraber, teknoloji ağırlıklı Nasdaq endeksin yıl başından beri +15,8%
yukarıda olduğu görülmekte.
Ekonomik verilere bakarsak; Kişisel Tüketimin beklenenden daha iyi olarak % -0.1 geldiğini görüyoruz. -beklenti % -0.2- Kişisel Gelir rakamları ise % -0.2 beklenirken % 0.5 olarak açıklandı ve ISM imalat endeksi 42 beklenirken 42.8 geldi. Datalar genel olarak endekste olumlu psikolojiyi destekler nitelikte idi. Bekleyen Ev Satışları verisindeki aylık artış %0.5 olarak beklenirken, %6.7 olarak açıklandı. ADP işsizlik değişim verisinin Mayıs ayı itibariyle -525K beklenirken -532 geldiğini görüyoruz. ISM servis endeksi ise beklentiden biraz daha aşağıda 44 seviyesinde açıklandı. Nisan ayı Fabrika siparişleri ise % 0.9 beklenirken % 0.7 olarak beklentiden aşağıda açıklandı.
Tarım dışı verimlilikte %1.2 artış beklenirken, %1.6 artış duyuruldu. Mayıs ayı Tarımdışı İstihdam verisi önceki 6 ay’ın toplamı’nın yarısı kadar, 345 K kişi, geriledi. İşsizlik oranı beklenti seviyesi olan 9.2%’nin üzerinde 9.4% olarak gerçekleşti ve ABD’de işsiz kişi sayısı Mayıs ayı verisiyle beraber toplamda 14,5 Milyon kişiye ulaştı. Detaylara bakıldığında özellikle Üretim tarafında artış gözlemlenirken, İnşaat ve servis sağlayan sektörlerden gelen rakamlar daha normalleşme eğiliminde gözüküyor. Resesyon başlangıcı olan Aralık 2007’den itibaren ise 7 milyon kişi işsiz kalırken, İşsizlik oranı’nın 4,5%’luk artış göstermesinde etkili olduğu saptandı. Almanya ticaret fazlası 9.3 milyar olan beklentilere yakın olarak 9.4 milyar açıklandı, Almanya sanayi üretiminde nisan ayında %0.3 artış beklenirken %1.9 düşüş açıklandı. ABD tarafında ise toptan eşya envanterlerinde %1.2 olarak beklenen düşüş, %1.4 olarak duyuruldu. Geçen sene aynı ay FED tarafından $165.9 B olarak duyurulan Mayıs ayı bütçe açığının $189.7 B olduğu açıklandı. Bu açıklama sonrasında yıl başından itibaren toplam $991.9 B’lık bir bütçe açığından söz ediliyor. Japonya çeyrek GDP % -4 beklenirken, % -3.8 olarak açıklandığını görüyoruz. Amerika perakende satışlar mayıs ayı itibariyle beklenti doğrultusunda % 0.5 olarak açıklandı, detaylı incelediğimizde benzin satışlarının ve inşaat malzemelerinin bu yükselişe neden olduğunu görmekteyiz.
Sermaye Piyasaları –Uluslararası Piyasalar
Endüstriyel Üretim verisi’nin -1,0% beklenirken -1,1% gelmesi ve bir önceki ayın revizyon sonrası -0,7 %’a gerilemesi ekonominin geri dönüşünün tekrar yavaşlama sinyalleri olarak algılanması nedeniyle endeksler satış baskısına maruz kaldı. PPI-Üretici Fiyat Endeksi aylık bazda 0,6% artış beklenirken 0,2%’lik artış ile beklentinin altında kalırken aylık çekirdek -0,1%’lik gerileme kaydetti. Kapasite Kullanım ise 68,4%
beklenirken 68,3% olarak gerçekleşti. Haziran ayı Philadelphia Fed Fabrika endeksi’nin -2.2 puanlık düşüş yaşadığı açıklanırken, bunun beklenen -17 puan’lık daralmadan az olduğu gözlemlendi. İşsizlik talepleri 4 hafta düşüşten sonra artış gösterip, beklentinin üstünde gelirken, devam eden işsizlik taleplerindeki kaydadeğer düşüş dikkat çekti.
GSYH'de ilk çeyrekte %5.7'lik daralma beklenirken, %5.5'lik küçülme açıklandı. Kişisel tüketimdeki artış %1.5'lik beklentilere yakın olarak %1.4 olarak duyuruldu.
Sermaye Piyasaları –Uluslararası Piyasalar