Kedi

Kedi ile aynı yerde yatılmaz. Kedinin insanın ruhunu çaldığına ve ömrünü kısalttığına inanılır.

Kedinin yedi ruhlu olduğuna inanılır. Yörede hastalık, kaza v.b. olumsuzlukları geçirip ayakta kalan insanlar için “pısingu hevt ruh” yani “yedi ruhlu kedi” denilir.

Kediyi öldürenin başına çok büyük bela ve musibetlerin geleceğine inanılır. İnsanın nankörlüğünün kediden kaynaklandığına inanılır.337

Kara kedi insanın önünden geçerse uğursuzluk getireceğine ve işlerin ters gideceğine inanılır.

Kediyi Hz. Ali sıvazladığı için hiçbir zaman sırtüstü düşmez.338

336 _{Mehmet Kılıç, -İnşaatçı- “Ateş” konulu görüşme, Gürbüz Beldesi 13/08/2013.} 337 _{Ziro Yıldız, -Ev Hanımı- “Hayvanlar” konulu görüşme, Süslü Köyü 13/08/2013.} 338 _{Faik Aslan -Esnaf- “Hayvanlar” konulu görüşme, Merkez Mahallesi 19/08/2013.}

101 4.1.3.2. Köpek

Hani çevresi Şafii mezhebinden olduğu için köpeği necaset kabul eder. Bundan dolayı köpeğe dokunulmaz. Köpek ağzının dokunduğu tabaklar toprakla helal edilir.

Köpek uluması uğursuzluk kabul edilir ve oraya en yakın evden ölü çıkacağına inanılır.

Ezan okunurken uluyan köpek uğursuzluk getirir. Ezan okuyan kişinin de günahkâr olduğuna inanılır.

Köpek geceleyin vakitsiz ulursa bir uğursuzluk veya doğal bir afet olacağına inanılır.

İçinde köpek beslenen eve meleklerin girmeyeceğine inanılır.339

4.1.3.3. Güvercin

Evde güvercin beslemek uğursuzluk getirdiğine inanılır.

Ölen günahsız insanların ruhlarının güvercin suretinde yeryüzünde dolaştığına inanılır.340

3.1.3.4. Horoz

Horozların melekleri gördüğüne inanılır. Bundan dolayı kimin evinde horoz vakitsiz öterse o evden cenaze çıkacağına inanılır.

Horozun akşamdan sonra veya gece yarısı ötmesi uğursuzluk kabul edilir. Böyle bir horoz hemen kesilir.341

4.1.3.5. Baykuş

Baykuşun uğursuzluk getirdiğine inanılır.

Bir evin damında baykuş öterse o evde ölü çıkacağına inanılır.

339 _{Şevket Ulaş,-Esnaf- “Hayvanlar” konulu görüşme, Çarşı Mahallesi 30/08/2013.} 340 _{Yusuf Mahir -Esnaf- “Hayvanlar” konulu görüşme, Deregan Mahallesi 19/08/2013.} 341 _{Abdullah İlhan,-İnşaatçı- “Hayvanlar” konulu görüşme, Anıl Köyü 14/07/2013.}

102

Baykuş hangi tarafa doğru öterse oraya felaket geleceğine inanılır. Öten baykuş hemen uzaklaştırılırsa uğursuzluk gelmez.342

4.1.3.6. Örümcek

Örümcekler, Hz. Muhammed (sav)’i müşriklere karşı koruduğundan kutsal olduğuna inanılır.

Örümcek ağını bozanın yuvasının yıkılacağına inanılır.

Kadınlar evde temizlik yaparken cuma günleri örümcek ağlarını bozmazlar.343 4.1.3.7. Pepuk

Yörede pepuk kuşu, yani kuş olan kızın efsanesi, halk arasında hala canlılığını korumaktadır. Efsaneye göre anneleri ölen iki kardeş sıkıntılı günler geçirirler. Babaları çocukları perişan olmasın diye başka bir kadınla evlenir. Üvey kadın çocuklara iyi davranmaz, onlara hep eziyet eder. Çocuklar da korkudan durumu babalarına anlatmazlar.

Kadın bir gün iki kardeşi kenger toplamaya gönderir. Ancak çocuklara delik torba verir. Ablası kengeri söker, küçük kardeşi torbaya koyar. Akşam eve gelmek için yola koyulurlar. Bir müddet yürüdükten sonra bakarlar ki torbada hiç kenger yok. Evde üvey anne korkusundan ablası kardeşine kızarak “Kengerleri sen yedin!” der. Kardeşi ise “Ben yemedim abla, inanmıyorsan karnımı yar bak” der. Ablası kardeşinin karnını yarıp bakar ve kardeşinin kengerleri yemediğini görür. Sonra torbaya bakar, torbanın delik olduğunu fark eder. Kengerlerin torbadan döküldüğünü anlar. Abla yaptığından pişman olur, kardeşinin yarasını sarar. Ancak kardeşi çok geçmeden ölür. Kardeşini yıkar ve kendi elleriyle gömer.

Abla kız, kardeş acısıyla dayanamaz ve Allah’a yalvararak “Allah’ım beni kuş yap, acımı bütün dünyaya anlatayım!” der. Kızın dileği kabul olur ve kuş olur. Her yıl kenger mevsiminde akşam vaktinde öter, şu anlama gelen sözleri söyleyerek ağıt yakar:

342 _{Hasan Kaya, -Emekli- “Hayvanlar” konulu görüşme, Gürbüz Beldesi 15/06/2013.} 343 _{Mehmet Kılıç, -İnşaatçı- “Hayvanlar” konulu görüşme, Gürbüz Beldesi 13/06/2013.}

103

“Pepuk, ke qır, mın qır, ke kuşt, mın kuşt, ke şuşt, mın şuşt, kekoo, kekoo…”344

Türkçesi “(Pepuk, kim yaptı, ben yaptım, kim öldürdü, ben öldürdüm, kim yıkadı, ben yıkadım, abi, abi…)

Hani çevresinde bu efsane, ölüm, kaza vb. trajedileri çokça yaşayan ailelerin acılarını tarif etmek için anlatılır.

4.1.3.8. Kırlangıç (Hachacık)

Yörede bu kuşlara ayrı bir önem verilir. İnanışa göre bu kuşlar her sene Hacca gider ve yaz mevsiminde de hacdan dönerler. Bundan dolayı hachacıkın kutsal bir kuş olduğuna inanılır.

Bu kuşlar kesilmez, etleri yenilmez. Evlerin içinde eyvanlarda yuva yaparlar. Yuvalarına dokunulmaz. Hachacık kuşuna zarar verenin başına büyük musibetler geleceğine inanılır. Rüyasında hachacık kuşunu görenlerin hayır ve menfaat göreceğine inanılır.345

4.1.3.9. Malmalık

Hz. İbrahim ateşe atılırken, ateşi söndürmek için ağzıyla su taşıdığına inanıldığından kertenkele kutsal kabul edilir. Kertenkeleyi öldürmenin günah olduğuna inanılır.

4.1.3.10. Gumgumok

Hz. İbrahim ateşe atılırken inanışa göre gumgumok, ateşe üfleyerek ateşin daha fazla tutuşmasına sebep olmuştur. Bundan dolayı gumgumok görüldüğü yerde öldürülür. Hatta yedi tane gumgumok öldüren kişinin cennete gideceğine inanılır.

Gumgumoku gören kişi ağzını hemen kapatmalı, aksi takdirde gumgumok o kişinin dişlerini sayar ve dişleri erken çürür.346

344 _{Ayşe Demirok,-Ev Hanımı- “Hayvanlar” konulu görüşme, Süslü Köyü 18/05/2013..} 345 _{Kamile Demirok,-Ev Hanımı- “Hayvanlar” konulu görüşme, Süslü Köyü 012/005/2013.} 346 _{Hatun Çınar,-Ev Hanımı- “Hayvanlar” konulu görüşme,Kuyular Beldesi 20/05/2014}

104 4.1.3.11. Uğur Böceği

Eline veya vücudunun herhangi bir yerine uğur böceği konan kişi, çok şanslı olur. O gün bütün işleri iyi gider.

Uğur böceği bir kimsenin eline konarsa o kimsenin hacca gideceğine inanılır. Uğur böceği elinden uçtuğu yönden o kişinin misafirinin geleceğine inanılır.