HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER

Tuzhurmatu kasabasının görkemli şairlerinden olan Ali Marufoğlu, gelişmiş ve olgunlaşmış olan edebi şahsiyetine fıtri istidat ve ciddi çaba ve çalışmalarıyla ka- vuşmuştur. Edebiyatla uğraşmaktan hiç bıkmayan Marufoğlu hem şiir hem de düzya- zı alanında büyük başarı sağlamıştır.

(Ata Terzibaşı) Ali Marufoğlu gibi önde gelen büyük ve güçlü bir Türkmen şahsiyeti ve onun yapıtları hakkında yazı yazmak iğneyle kuyu kazmak gibi zor bir eylem. Büyükler konu olurken, harcadıkları emek ve durmaksızın sürdürdükleri milli mücadelelerinin hakkını vermemek kuşkusuyla bir yazıya başlamak gerçekten ter döktürücüdür.

(Ümit Köprülü)

Dergi ve gazetelerimizin yapraklarını kıymetli ve faydalı şiir, hikâye, eleştiri, alıştırma ve folklor yazılarıyla süsleyen derin düşünceli, üstün sanatlı, nazik tabirli, tam bilgi ve hünerli büyük bir edebiyatçıdır.

( İsmet Refik Sarıkâhya) Ali Marufoğlu güçlü kalemiyle tanınmış önünde saygıyla eğileceğimiz fazi- letli, soylu, sabırlı, cömert bir edebiyatçıdır. O mürekkebe bulanmış bir cevher gibi- dir. O Tuzhurmatu ilçesinin Sindibadıdır.

(Abdulaziz Semin Bayatlı) Hürmetli üstadım Ali Marufoğlu’na armağanım saygı ve selamlarımla

Merḥabâ c ḳıymetli dostum merḥabâ Merḥabâ aḫlaḳ da üskek ġayretli dostum merḥabâ

Merḥabâ ḵaynaġı

Merḥabâ cevherli dürr ḳıymetli dostum merḥabâ Merḥabâ ey Fużûlî Bâḳî’niñ meslekdaşı

Merḥabâ ḫoryatları düşmâna ḫançer yaresi

Merḥabâ ṣabrında Eyyüb ḥasretli dostum merḥabâ Merḥabâ ṭoplum

Merḥabâ ey ṣayġılı ṣoḥbetli dostum merḥabâ

Merḥabâ yüz merḥaba vaṣ ḵalem

Merḥabâ târîḫ de şan şöhretli dostum merḥabâ Merḥabâ ey ṣ ḳ veren üstâdımız Merḥabâ ey yumruġu heybetli dostum merḥabâ Merḥabâ ey “ENVER’in” derdini dermân eyliyen Merḥabâ biñ merḥabâ Ḫûrmaṭlı dostum merḥabâ

(Enver Babaoğlu)

Ali Marufoğlu Son dönem Irak Türkmen Edebiyatının en büyük şairlerinden biridir. Eğitimini bırakmak zorunda kalan Marufoğlu kendi kendini yetiştirmiş, aruz ve hece vezinlerini en iyi şekilde kullanmaya çalışmıştır. Ana diliyle yazdığı tüm eserleri ardından maddi kazanç sağlamayı düşünmeyen her zaman milli ve manevi değerlere önem veren ülkücü bir ediptir.

METİNLER ‌‌‌] Kasîdeler [‌

‌‌‌‌‌ 1

Bismillahiraḥmaniraḥīm

1 Ḳaçmış gül cānında her yaran bir gül şehīd Sen bizimçin Ḥaḳ ḳaṭında ḫ lar ḳıl şehīd Ġıbṭa eyler hem ḥasādet rütbene her neki var Lāle reyḥān eşrefī gülşende ḳonca gül şehīd Sen ki Ḥaḳ uġrunda ḳurbān verdin öz şīrīn cānıñ

Ṣoḥ 1

Āḥiretde ḥ na muḥtācız dünyāda da Ġarḳ eder demmiñ şehīdle hem mücāhid bil şehīd 5 Gerçi ṭatlı bir ḳoḳu güller çiçeklerden ṭaşar

ṭrıdır her bir yaran bir gül şehīd Ey ḳılan dünyānı zindān burnu yüksek ḫaṣma sen Ey sabāḥ eden aḳşamlarında zīl şehīd2 Ey ki ecdādı ṣalībiñ süṭūnuñ alt üst eden Ey ṭāḳān düşmānların dik burnuna çengel şehīd Ey Muḥammed ey çetin ey iki Aḥmet Eşref’im Ey şerāfetli şehīdler ismiñiz emẟel şehīd 10 Yalıñız Türkmen degil İslām siziñle faḫr eder

Ey Uḥud ey Bedr-i Kübrā emẟel şehīd

Kerbelā ḳanşar ḳoyan

Şühedā ḳılsada çeh]? ‌[ Allah’a oldun ḳul şehīd Yz. 1/13

1_{Bu beyitten sonra metinde şu dörtlük (hoyrat) yazılmıştır.}

Ögütledim yaşarı Ḵazanmaġçin maḥşeri Bir damla şehīd ḵanı Yüz biñ secde ḵanşarı

2 _{Zīl: sim siyāh kara. (Şairin kendi dipnotudur.)}

3 _{Elimizdeki yazmada şair tarafından yapılan numaralandırma karışık bir şekilde olduğu için yazmayı}

tekrar numarandırdık. Metinde kolaylık sağlamak için yazmadaki sayfa numaralarının yanında kendi numaralandırmamız da verilmiştir.

Göġsün açtın Ḥaḳḳın uġrunda dedin "bāṭıla" dur Çünki bildin o "diken"dir sende ṣolmaz gül şehīd Ḳanınıñ her damlası ṭayran ebābīl ordusu

Ebrehe tek ceyşi üzre yaġdırır siccil şehīd sesleri Gökte İslām

15 Dünyā durduḳ Ḳ n ḥükmünü

Ḥaḳ buyurmuş bāṭılıñ aḥkāmını sen sil şehīd İşte sildin ẓulmüde icrāmıda ḳanıñ ile Öyle kim çerçöpleri pākler ögünce sel şehīd Baş eger ḳarşında tārīḫ nūr ṣaçar aḳlām seniñ

Merḳ ṭṭar gül şehīd

Gül ile başlar ḳaṣīdem gül ḳalemle medḥ eder Sīm çeperler çalılar olmaz oña engel şehīd Gerçi ḳısmet olmadı rütben bu bedbaḫt

Sen çin Ḥaḳ ḳaṭında hayr du lar ḳıl şehīd4

4 _{Metinde şiirin sonunda dörtlükler (hoyrat) yazılmıştır.}

Baba bugün İgidler şānnan ötürü Yalvarmaz cānnan ötürü Düşmāna baş egitmez Bir avuç ḳannan ötürü Yer yoḫ yüzü seçili İgit özü seçili Sürüye ḳurbançın he Erkek ḳuzu seçili Yolumuz erenler yolu Ḳonca derenler yolu Dem günü Ḥaḳ uġrunda Ḳurban verenler yolu Hay gili havada geçer Sel gili ṣuda geçer Ya şehīdsen ya ġazi Dayan dur buda geçer Dav diyibdi bize yād Ḳoymam postum yüze yād Tüfürsün leşe ammā Tüfürmesin üze yād Ṭuz 17.08.2005

2

Rahmetli Binbaşı Hidayet Beyin Vefatı Dolayısıyla Tārīhli Mersiye Fā ilātün Fā ilātün Fā ilātün Fā ilün

1 Eylemez kimse o ẕulmü çarḫ bed devrān eder Dehri insānoġluna bir laḥẓada zindān eder Öksüzü ṣuçsuzları neş içinde görseger

Derd ü ġamlar günderir gözyaşların seylān eder Yaġdırır görse ṭabī ṭaşların Öfke ile yeryüzünden ḳaldırır vīrān eder Estirir bir ıṣṣı yel Kerkük bahārın yaz eder Ġoncasından ayırır bülbülleri nālān eder 5 Sevgi sayġı yaġışı olmuş deġersizler payı

Erlere biñ bir üzüntü güçlügü ihsān eder Sormadan bildim yine bir ayrı ṣuç etmiş felek Kerkük ehli bir aġızdan aġlaşır efġān eder

Göklerinde Kerkük’üñ sönmüş ya yıldız yāḫud ay Ṣıçrar āteş ṭopraġından gökyüzün sūzān eder İḫtiyār genç ḳadın erkek ḳoṣḳoca bir ṭopluluḳ Hecr oduyla sīne daġlar gözyaşın al ḳan eder Fāciḥanıñ dehşetinden bir çoġu sersemlemiş Çoḳları da baş ṭasıñ yumruḳlara ḳalġān eder

10 yet sesleri

Yūsuf için ṣanki feryād ḳūb-ı n eder Uçtu ḳlım anlayınca bende mu ḳ Dehr-i dūna ḳarşı artıḳ varlıġ ṣyān eder Ḥasretiñle yandı ḳalem oldu āteş ṣanki der Nār-ı hicrān cism ü cānım yandırır büryān eder

Göçmeġiñ bir yāre açdı ey Hidāyet beg seniñ Ḥaşr olunca fışḳırır ḳan sīneden ceryān eder Aġlayan Kerkük deġildir firḳatiñle tek seniñ Baṣra, Baġdād, Mūsul ehliñ mātemiñ giryān eder 15 Hicret etdi ordumuzdan ḫalḳ diyer bir ḳoç ṣubay

Yoḳluġuyla çoḳ te essüf żubbāṭ u erkān eder Gizli gizli aġlar ordu gerçi āşikār aġlamaz Aġlar ise gözyaşından dünyānı ṭufān eder Żā etmiş Cumhūriyet ordusu bir ḳahramān Bendi ḳopmuş her göñülde mevc-i ġam ṭuġyān eder Aġla yaş dök MA LU sende her bir Ṭuzlu tek Ḳanlı yaşlar öyle ẕātı nā -i ġufrān eder

Tārīḫiñ cevher yazarken ey Hidāyet Ḥaḳ seniñ Cennet içre rūḥ-ı pākıñ rıżvāna mihmān eder

Sene 1378 Hicri 27.10.1958

3

Ḥaḵḵımızda edilen yalan palan sözlere ḵarşılıḵ5 Ḥasretlerim

1 ḫ içre ādem oġlun zār u giryān görmüşüz Varlı yoḳsul şeh gedādan āh u efgān görmüşüz Ḳış eder yaz mevsimin bir muḫālif bād eser Güz eden gökçek bahārı çarḫ-ı devrān görmüşüz Eylemiş iḫvān ḫıyānet cevr ü miḥnet Yūsuf’a Nūrudan yaḳmış Züleyḫā māh- n görmüşüz Allahından ḳorḳmamış Mūsā’ya ḳ ẓāb Ḫaşm-i Rabbe uġrayan F avn u Hāman görmüşüz

Yz. 27/ 26 5 _{Ey Türkmanler birleşin}

Bir aġızdan seleşin Ölüm adlı ecelden Ḵucaġlaşın güreşin Herkes bili ölüm var Baştan onu kim ṣavar Ya şehīdsen ya ġazi Fırsattı meydāna var Suḵaḵtı baş belası Bulunmazsa çārası Hardan görenden gelen 1* Ölü köyün aġası

Kimi dersi īmāndan Kimi eli şeyṭāndan Merdler kelle ḵoltuġda Namerd ḵaçar meydāndan Düşman gelse ḵarınçaġ Ecel ḵursa ṣalıncaġ Kim dese neme gerek Ya dellidi ya alçaġ

Palaġ adı he palaġ

Em otudu ṭopalaġ Em: İlāc Güclü başa tac ḵonar

Ẓ şa şapalaġ Şapalaġ: avuç içiyle tepeye vurmak 1* Hardan görenden gelen: Serseri Ṭaḵım. (Şairin kendi dipnutudur.)

5 Görmüşüz geh rehber olmuş ḫaṣma nāmerd ḳumı Gehte ḳurbān mertligim müslim Ḫorāsan görmüşüz

Gel geleḫ ey ḳardaşım öz derdimiz dermānına Ḥaḳḳımızda söylenen sözlerde buṭlān görmüşüz

ḳlı ḳan dökerdi gözlerinden dembedem Ḳırḳ yıl içre ḳanlı sīne ḳalb-i sūzān görmüşüz

Her vaṭandaş ḳlı Türkleriñ ḳardaşıdır Ḫāṣṣ u ezelden cümle iḫvān görmüşüz

tdaşlara ḳardaşlıġı Ḳaç ḥadīẟler dīnimizde naṣṣ-ı Ḳ

10 Bilmeyenler varsa bilsin yüzde birsiñ añlatam Ne zamāndan ḥaḳḳımızçın ẓulm ü ṭuġyān görmüşüz

Var iken altun afat Kerkük’te petrol şirketi Yüzde doḳsan ḫalḳını yoḳsul perīşān görmüşüz

Ülküsüçin Türk ṣoyundan cān verenler ṣayısız Pervāsızca bu muḳaddes yurda ḳurbān görmüşüz

Kerkük’ü (…)6 belinde ḳaẕf ederken ṭayyare Ṭırnaġıyla ṣaldıran biñlerce insān görmüşüz

Damġalandı nāzilgāha tertemiz pāk alnımız7 Ḳaç yigidi8 zincīr içre bend-i zindān görmüşüz

15 Vaṣfına ṣoñ vermemişler ḥālā Gavūr Bāġınıñ ir, ḳaç suḫāndān görmüşüz

Durmadan biz uġraşırken Ḥaḳḳ- runa Ḳatlimizçin ednālardan emr ü fermān görmüşüz

Ḥıṣṣamızca vermişiz ḳurbān Filisṭīn uġruna Püsküren od düşmāna çoḵ merd-i meydān görmüşüz

Bin doḵuzyüz elli dört ]te[ kendi derdim söylemem İntiḫābde cān veren Ṭuzlu Süleymān görmüşüz

6

Metinde şu şekildedir

7

Mısra vezne uymamaktadır.

8

İl bilir yıllar boyunca etmedik ẕillet ḳabūl Ḥaḳḳımız uġrunda cānı ḳana ġalṭān görmüşüz

20 Bes bize ḫ n reżīlsiñ işte meydān işte aṭ Söylesinler hangi dünden luṭf u iḥsān görmüşüz?

Bellidir iḫlāṣımız ṣıġmazda mızrāḳ hegbeye Doġruyu iẟbāt için bir elde bürhān görmüşüz

Çıḳsa dünyā doġru yoldan çıḳmayız bir tek ḳadem Doġruluḳla tā ezelden rūḥ-ı siyyān görmüşüz Redd eden musta rütbe nişānıñ dirhemiñ Ḫalḳımızdan neççe eşrāf ehl-i vicdān görmüşüz

Eyleriz tenvīr cihānıñ fikrini vicdānını Rūḥīler Fużūliler tek ehl- n görmüşüz

25 ḳl-ı selīmiz dik yere ḳurmuş çadır Yetmeden tam ṭoppuġa çoḵ seyl ü ṭūfān görmüşüz Boş lafa aldırmayız çoḵ görmüşüz çingāneler Elde zurna boş davullar ṭabl u ṭannān görmüşüz

Āşikā d ḥükmüne ikrāhımız Cumhūriyyet ḥükmüñ ise cānmıza cān görmüşüz

Ṣalmayız ṭuttuḳ bugün biz Cumhūriyyet dāmeniñ Re ḥükmüñ ḫasta cāna, derde dermān görmüşüz

dil olsa eyleriz elbet iṭā ḳana

FOĠLU bu ḫuṣūṣda emr-i Raḥmān görmüşüz

Kerkük Ḥapisḫanesi 04.01.1959

4

Ṣ Sevgilime r-

lendiren

"Ḳalem Ḳaṣidesi"

1 ḫud da bir cānān ḳalem? Ṣaḳlayor ḳoynunda cān tek olġun her insān ḳalem9

Ciddi mi bilmem desem? Yāḫud riyākārdır nedir? Geh vefālı dost olur insāna geh düşmān ḳalem

Geh uçurdup ḳuş gibi göklerde pervāz etdirir Geh eder erbābını bir sākin-i zindān ḳalem

Geh yaḳar pervānele perin Geh eder bülbül gibi gül üstüne efgān ḳalem

5 Geh zehirler bir yılan tek öldürür vermez emān Geh yaralı dertlilerçin hem olur dermān ḳalem

Geh perīşān gāhi yorġun baḫtsız insānlar gibi Baḫtiyārdır geh ḳ ile yārān ḳalem

Dil çıḳarır geh güler dünyā perestler ḥāline Maẓlūm için cān evinden aḳıtır geh ḳan ḳalem

Bir silāḥ tek ḳullanırlar geh ḳılıc ḫançer gibi Ḫasma ḳarşı başlar üzre geh olur ḳalġan ḳalem

Yapraḳ üzre geh yazar ehl-i fażīletler adın Geh yazar yüzbiñ esefle ṣafḥada nādān ḳalem

10 Neylemiş bilmem! ṭutan başıñ kesüp dilin yarar Ṣanki İslāmdır olup ḵaydı Firengistan ḳalem

M ḳudret mi bilmem? Yoḳ mı Ḥaḳ

Geh olur müşfiḳ baba geh ṣāḥıb-ı vicdān ḳalem

Yoḳsa ḳudretten icād olmuş ezel gündenberi

Ṣafḥ n ḳalem

Yz. 31/31 9

l içinde görse bir mülk eglenüp oynar güler Ẓulmü görse göz ucundan yaş döker al ḳan ḳalem

Bāṭılı Ḥaḳdan fenānı iyiden kimler seçer Olmasa Ḥaḳḳıñ dīvānında eger Furḳān ḳalem

15

Müşterī tārīḫ li metā ḳapan ḳalem

Çıḳmasun Ḥaḳtan diye ḳudret eli aġzıñ yarar Uymasa ṭ olur öz diline ḳurbān ḳalem

Ḥaḳḳa yardım, maẓlūma imdāt eden ancaḳ odur Ol sebepten ḳaldırır göġsünde her sultān ḳalem

A ḳa derd añlatup yazmaḳ yazı Her zamān bulmaz “Bayaṭlı”10 ṣāḥib- n ḳalem

İzzettini11 Öyle yazmış ḫalḳ dilinde oldu bir destān ḳalem

20 Ey sefīl nādān diken ayrıl gülümden devr iken Ḫaṣma ḳarşı ṣankim elde ditredir ḥassān ḳalem

Bāġda bülbül feryādın bī-gāne nerden añlasıñ? Kim yazar gül vaṣfını ṭutmazsa ger baġvān ḳalem

Gerçi doġru söylüyorsañ ey ḫayālim söyledim Ammā n’etsün uymadıysa baḫtına devrān ḳalem

Oynadırsam yıldırım tek od ṣaçar gürler buluṭ Gözlerinden yaş döker ṣan oynadır asmān ḳalem 12

Serkeş aṭdır elde durmaz pek ḳararsızdır bugün Silkinüp şāhlanmaḳ ister bulmayor meydān ḳalem

25 Gemlenüp altun licāmla durmadan ḫuysuzlanır Dizginin ṣalsam eder baḥr u beri cevlān ḳalem

10

11 _{Mısra vezne uymamaktadır.}

12 _{Metinde mısranın üzerinde başka bir mısra yazılmış “ Sel çoşar ṭufān ḵopar ṣankim olur asmān}

Ḳorḳum oldur vermeden borcun gide Ḥaḳ ḳala boynunda āḫir görmeye ġufrān ḳalem

Ṭuz 29.04.1960 5

Dü ḳardaşlarıma

Filisṭini Ḳurtar lü

1 Göñül ister bilinsün arzusu her kesçe neşr olsun Düşünsün ḥür, ḳonuşsun ḥ -ḳadr olsun

Ayaḳ altında ezsiñ bāṭılı yan ṣapmasıñ Ḥaḳdan Muḫālif bir zamān, yāḫud da uygun vaḳt vurur olsun

raşırken ẓ ḳ el baġlı Ẓālım olsun Daḥāk ister Şedād yā Amr olsun

Muḥabbet meydānından ḳaçmasıñ beş çin er Ne varmış? Ḥaḳḳı uġrunda yeter Manṣūr-ı ṣr olsun 5 Geçerler pervāsızca mert olanlar cān ile baştan

Şeref insāna oldur Ḥaḳ için öz yurdu ḳabr olsun Bunaḳlıḳ ḫaṣmı az görmek, cināyet gāfil avlanmaḳ Gerektir ḳuvvete kuvvet demādem mekre mekr olsun Cānım daġlar bugün baḫtsız bu İslām ṭopraġı eyvāh Görüp kim İslāmıñ yurdunda ḥākim küfr ü gebr olsun

m nerdedir?13 bedleriñ mavṭını ilḥād ü küfr olsun14

Olan ilk ḳıblegāh İslām nebīler meskeni bir şehr Şaḳīlerçin yataḳ füccār elinde bezm-i ḥamr olsun

10 Dökülsünde y rab ḳānı Kesilsin İslām evlādı dūçār-ı ẓulm ü ġadr olsun

Olunsun yurdu ġaṣb düşsün ḳoġulsun çöllere aṭfāl Görüp milyonca ḥaḳlı kim? Evinden derbeder olsun

Yz. 37/37 13

Mısra vezne uymamaktadır.

14

Çocuḳ öksüz ḳadın dul iñlesin mi yerde bucaḳda Olur mu kendi yurdundan uzaḳ maḥkūm-ı dehr olsun?

Bu ne ẕillet, ne rezālet ṣmet perdesi15 Pāyimāl olsu şeref düşsü kerāmet de hedr olsun Görülmüş mü girip yurdunda boġsun kāfir İslāmı? Olur mu ḳātile tebrīk yetīme ẓulm ü cevr olsun 15 Ḳılan Ḥaḳ bāṭılı bilmem yasā mı? Hangi ḳānūndur?

Görülmüş Ḥaḳḳı bāṭıl hangi dinde ḫayrı şer olsun Ḳudusle bilmez İslām nerdeler ḳurtara hep yurdu

Cihād bayraġın açs ḥaşr olsun

İyi bilsiñ herkes iyi ḥaḳ her zamān ḳuvvetledir16 Gücünden titresiñ gün ay için bir z ü faḫr olsun

Bu ḳutsal ṭopraġı pāk eylesinler ḥüsn ile şer gün Neferler bir beṭal Yermūk birer -ı Bedr olsun Yüze bir ṣaldırışta düşmā ḥarrirler

innā feteḥna17 _{dilde ẕikr olsun}

20 Diyince Allah Allah çınlasıñ tāḳ-ı felek bir dem Bütün ḫalḳ‌ dehşetinden ditresün düşmānı ḳahr olsun Kesilsiñ cāniler başı dökülsün baḥre ḳanları

Şir hem baḥr ü ber olsun

Alunsunda geri hep yüz aġıyla żabṭ olan yerler Temizlensiñ recesten İslām için ayrı naṣr olsun

Daġılsıñ üstümüzden ḳalmasun ḳorḳunç ḳara kābūs Şafaḳ etsiñ ḳaranlıḳ giceler taptaze fecr olsun Aṣılsıñ dalġalanṣıñ şanlı İslām bayraġı gökte Hilāl ümīdimiz ṣaçsıñ nūrın āfāḳda bedr olsun 25 Benim her ülkede dīn ḳardaşım ey Müslümān durma

Bıraḳ varın yoġun dīn İslām uġrunda neẕr olsun

Yılanı ejder olsun ḳoyma haydi ez başıñ öldür Yuvasıñ yıḳ daġıt et tārümār tā ṣolda ṣıfr olsun

15

Mısra vezne uymamaktadır.

16 _{Mısra vezne uymamaktadır.}

Gerilmiş kim muṭlaḳā yāy çıḳmazsa oḳ çatlar keman18 Nedāmet vermez el gel ḳoyma gün günden beter olsun

Müheyyā ḥāżır oldur MA şavḵ ile bekler Ola ol gün cihāddan el ḫaber olsun

Ṭuz 12.06.1960 6

Kerkük Şehīdlerçin Birinci Yıl Dönümü Münasebetiyle Yazılan MERSİYE Fā ilātün Fā ilātün Fā ilātün Fā ilün

1 Ḥasretiñle dembedem gözler ḳan aġlar ey şehīd Aġlamaḳtan oldu peydā gözde aġlar ey şehīd

Oldun ise bir yıl ögce dīne ḳurbān ḳardaşım Ḳalbimizden ḥālā damlar ḳan çanaġlar ey şehīd

Arẕ u āsmān derdin ile aġlamış erler tekim Bendi yaġmur durdu aḳmaz çāy bulaġlar ey şehīd

Dul yetīmler feryādından yandı sünbül ṣoldu gül Döktü yapraġ ṭutdular yas bāġçe bāġlar ey şehīd

5 mukaddes ḳabri tenvīr eyleriz

ṣul’da dīn için Ḳurdun artıḳ dīn evinde ḥaḳ ocaġlar ey şehīd Ey ṭā ey ḳahramānlar ey şehīdler rehberi Cism ü cānım çektiġim āhlar bıçaġlar ey şehīd

Alnımızdan gerçi ḳanıñ sil Ḥaşr olunca ammā işler bizde daġlar ey şehīd

Hemdem olmuş ḫulyāniyle fikr ü cānım rūz u şeb ḥuñ her ān ḳalbim ḳucaġlar ey şehīd

10 Gün gelir yurt ṭopraġından fışḳırır ḳanıñ seniñ Ṭutmaz ol ḳan ḳarşısıñ sed olsa daġlar ey şehīd

Yz. 45/45 18

Söyle İḥsānla Ġanī Mehmet Ṣalaḥ Cāhidlere ḳlı derdiñizle sīne daġlar ey şehīd

İbrāhim, Ḳāsım, Ḥasīb, Fettāḥ, Züheyr ü Şākire Hecriñizle söyle millet ḳara baġlar ey şehīd

ẟmān, Aḥmet, Kāẓım, dıçın

Yandı cānlar ḳana baṭtı gül yanaġlar ey şehīd Gerçi ḳatlandın bu ḳanlı mācerāya baş ḳoyup ḳol bilekten ḳoptu baġlar ey şehīd 15 Sen şehīd düştünse ammā ḳalḳtı İslām milleti

Bil sāyende her Müsülmān yāre baġlar ey şehīd

Ṣolmuş iken dīn aġacı ṣuladın ḳanınla sen Silkinüp dal ṣaldı dünyāya budaġlar ey şehīd

Vermeseydiñ dīnimiñ baş uġruna dolmuş idi Meẕhebinden Mārkisiñ tāze dimāġlar ey şehīd

ṣāḥibi insānlara Dīnimi yıḳmaḳ diler ḥırsız ḳaçaġlar ey şehīd

Dolmasaydı bil īmānla Ḥaḳ evi göġsüñ senin Çekmemişti

20 Tertemiz ḳutsal ḳanın Ḳ n için ger aḳmasa Ṣıġmaz idi Rūs kitābıñ ref buçaġlar ey şehīd

Ḳ

Naḳş olurdu Silünüp çakkuc oraġlar ey şehīd Baḳ ne yüksek senki ḳurtardın fażīlet ḳaynaġıñ Baṣmış iken makberim ḳanlı ayaġlar ey şehīd Öyle yükseldin ṭavāf eyler şehīdler ervāḥıñ Evliyālar aṣfiyālar ḳabrñ ḳucaġlar ey şehīd Çünki baş verdiñ rıżāñla Faḫr- lem bekliyor Cennet içre enbiyā açmış ḳucaġlar ey şehīd 25 Sen şehādet şerbetiñ içtin ḳavuştun raḥmete

Keşke Kerkük’de Belkide baġrım yarardı tīġ pıçaġlar ey şehīd

Üç yıl oldu yoḳ ārāmım gice gündüz öylekim Cismim olmuş bir diken yastuġ yataġlar ey şehīd

Ṭoplanupdır ol zamāndan ol ḳadar ġam başıma Dert elinden çekmiyor gördüm ayaġlar ey şehīd

Aġlamaḳ lar idim ḥaşre dek

Żabṭ edince oldu gencken aġ şaḳaġlar ey şehīd 30 Ḥamdulillah çıḳdı ġamdan geldi on dört Ramażan

Nanca varsa dul yetīm ḫasta nāṣāġlar ey şehīd Biñ teşekkür eyleriz meclis Ḳıyade ẞevreye Ṣayesinde oldu yaḫun hep uzaġlar ey şehīd Söylerim biñ faḫr ile hep intiḳāmıñ aldılar Ḳoç yigitler merd adamlar er ḳoçaġlar ey şehīd

FOĠLU derdiñizle işte ḳalmış baş başa Ġamlı ḳalbi ḳan damarken, yüz uçuġlar ey şehīd

Ṭuz 15.07.1960 Kr. C.3, S 4, s 43

7

MENḲ - İ ḤAYDERİYE 19

Bismillaḥiraḥmaniraḥim Fā ilātün Fā ilātün Fā ilātün Fā ilün

1 Muṣṭafā’nıñ ḫāṭırıçın Ḥaḳ lemi Ay u gün arż u semā seyyār u ẟābit encümi

Kendi nūrundan yaratdı kendi maḥbūbuñ Ḫudā Sevdigiçin verdi n Enbiyālar Ḫātemi

Ol ḥabībiñ ālini Ḳ ḳdīs eyledi “Ḳ ”20 āyesiyle hem kerīmler ekremi

Yz. 46/46

19 _{“Şu ḵıymetli menḵıbe kendi ṭarafımdan Şeyḫ Muḥsin C ḵunmuştur.”( Şairin kendi dipno-}

tudur.)

Sende ol āliñ birisin yā Alī yā bel-Ḥasan21 Vaḳtidir tezyīn edem bende naẓmımı

5 Laḥimek laḥmi22 _{buyurdu faḫr- lem faḫr ile}

Ḳanı ḳanımdır dedi 23

Ammā güctür fażlınıñ yüzbiñde birsiñ söylemek Ey Ḫalīl-i Muṣṭafā’nıñ dem gününde hemdemi

Ol feżīlet adlı cevher sen

Yā fażīlet baḥrisiñ cümle fażā

Ol cevadsıñ ki namāzın bozmadan yā bel-Ḥasan luṭf ile verdin ḫātemi

Ol saḫīsiñ “hel etā” 24_{der şāhid-i nāṭıḳ saña}

İsm-i pākıñ Cūdide lāl etti nesl-i ḥātemi

10 Sen o Ḥākimsiñ ki ḥükmün ḫāṣṣ di Bir gedādan aṣla farḳ etmez idin sulṭān Cemi

Yerde ḥükmüñiyle ḳurtdan ḳorḳmaz oldu ḳuzular Baḥride pāk etmedi bād-ı muḫāliften gemi

dilsiñ ki ḥükmüñ büktü ẓālım ḳolları Ḳoymadı ḳalsıñ ḳviyāda dirhemi

tse deḫālet luṭfuna

dersiñ ḳorḳarım maḥşerde “İbn-i Mülcem”i

Enbiyāyı andırırsıñ vaṣf ü evṣāfta tamām

Nūḥu taḳ ‌]da[ “İbn-i Meryemi”

15 Ḥilm-i “Hārūn” sende hep ḳalb-i “Ḫalīl” vü ṣıdḳ-ı “Hūd” Ṣabr-ı “Eyyūb” hükm-i “Loḳman” ey ḥekīmler aḥkemi Ḥayrān ettiñ “Bedr-i Kübrā”da şāhım ḥarbīyene Cümle Enṣār ü Muhācir ü Ḳureyş ü Cürhümi

ñ payladıñ Ḫandeḳ günü bir ḥamlede

Belgede Son dönem Irak Türkmen klasik edebiyatı şairlerinden Ali Marufoğlu (sayfa 60-200)