Hĭysene Hĭysem Vĩleresşĩn Surĭhsem

271_{Un çuhne hĩlleççĩ, sivĩççĩ.} 272_{Tasa ta şartlama ka sençen pĩrinçe man}

mĭşĭrĭm vilse kayrĩ te — epĩ tĭr pĩççen tĭrsa yultĭm. 273Ka seren, unççenhilleh, sayra hutra yal varrinçi kapmar kluba ürettĩm, kartla vılyattĭm, numay turtattĭm, huşĭran ĩ kelettĩm, ançah nihĭ an ta nimĩnle hĩrarĭm patne te turtĭnmastĭm. 274Kaşni ka ah śur ĩrte maçça ine hĭparattĭm ta savnĭ mĭşĭrĭmĭn vilĩ üçĩpe yunaşar pu a çikse larattĭm, huşĩran ĭna antĭha-antĭha çuptĭvattĭm. 275Vĭl, pallah, vile kĭnaççĩ, ançah — ü ĩ unĭn mana temşĩn çĩrĩ pek tuyĭnatçĩ. 276Mĭşĭrĭmĭn kĭvakarsa kaynĭ amkine pĭhsa tĭrattĭm çılayççen, ĭna sivĩ pul’, mana hĭratsa pĭrahas mar tese e kalamast’ pulĩ vĭl hĭyne sivvine tese şutlattĭm. 277Maçça inçen kulyansa, kĭmĭlsĭrlansa anattĭm kaşninçe tenĩ pekeh. 278Ĭs-pu ĭm ta, çun-çĩrem te havşasa kaynĭççĩ ĩntĩ manĭn, ıvĭrma vırtsan ta ıvĭrsa kayaymastĭm epĩ, ura ine tĭrattĭm ta ĩrĩ- ĩrĩpe kayri pürtre larattĭm, vut hutsa yarattĭm ta kĭmaka ani umnereh ku attĭm, şuratnĭ kĭmaka umĩ ine hĭrĭmpa temle numay kĩteslĩhsempe avraşkasem ükerettĩm, ükernĩ-ükermeneh vĩsene kayalla şĭlsa

34

tĭkattĭm. 279Kĭmaki pısĭkçĩ, çĭn-çĭn vırĭsla kĭmakaççĩ, pulenkke hı ĭn, pulenkke pĭrahattĭm epĩ un ĭvarne, mĭre ıvĭhĩnçe vırtakan mĭşĭrĭmĭn ütne ĭşĭrah pultĭr tettĩm.

280 _{apla purĭnsan-purĭnsan ıvĭntarçĩ te, yĭlĭhtarçĩ te mana, vara, mĭşĭrĭmĭn}

ütne vitkĭ pe çĩrkse, pĩr vatĭ uksah kĩsre kültĩm te tah anhi avalhi masara ul tıtrĭm, unta tah antanpah nikama ta pıtarmastçĩ ĩntĩ. 281Yara kuna çavma lekrĩ şĭn ĩre yur hırsa tasatnĭ hı ĭn, vara, ka yenne tin ın kĩletki humalĭh şĭtĭk altsa pĩtertĩm te savnĭ mĭşĭrĭmĭn üçĩpe yalanlĭhah sıvpullaşrĭm. 282Kile ĩrle sullansa itrĩm, pu a minter

ine çikse makĭra-makĭra ıyha putrĭm.

283 _{ĩrle av ka epĩ hĭruşĭ tĩlĩk tĩllentĩm.} 284_{Epĩ pĩçĩk kĭna hĩr aça pek, annem}

mana tipĩtse man şĭmmĭmsençen ar uri uri mutalasşĭn pek. 285Manĭn ar uri uri pulas kilmest te, epĩ taratĭp, taratĭp, akĭ pürte tarsa çupsa kĩretĩp, alĭka şaltan pitĭrse iletĭp...

(S13) — 286_{Hĩrĩm, hĩrĩm, u ! — kĭşkĭrat’ mana anne.}

— 287Epĩ çĩnmestĩp.

— 288_{Hĩrĩm, hĩrĩm, sana kalatĭp mar-i?!}

289_{Ha-ha-ha! iltĩnse kayrĩ av samantra maçça inçen.}

— 290Hĩrĩm, u sam ĩntĩ, u samççĩ, tarhasşĭn, unsĭrĭn man tukmak tıtsa ise yarat’!..

291_{Maçça inçen pürtekü urayne takam şaplatsa ükrĩ.}

292 _{av şaplatnĭ sasĭpa pĩrle pürtre kĭntĭrlahi pek ap utĭ pulsa tĭçĩ.} 293_{Epĩ utĭ}

35

294_{Lampoçkĭna şurĭ şĭnasem sırsa ilnĩ.} 295_{Sĩtel urisem numay pu lĭ ĩlen yevĩr}

çaşkĭra ĩ. 296Ulĭm tüşek sarnĭ kravat’, yıvĭ ran tunĭsker, hĩrarĭm yevĩr ahlata-ahlata yınĭşat’...

— 297_{Hĩrĩm, ep sana! — anne sasartĭkah ar ın sassipa yatla a pu larĩ.}

298_{Anne e te mar, purte-purte — kam pur, kam uk — pur çĩnme tapratrĩ}

mana:

— 299Hĩrĩm! Hĩrĩm! Hĩrĩm!.. — iltĩnet pur yençen te.

300_{Epĩ, pallah, av taran hĭranipe vĭransa kayrĭm, çarah sikse tĭtĭm, vara...} 301_{Ku paçah ta tĩlĩk marrine ĭnkasa iltĩm.} 302_{Ku çĭn ikken.}

— 303Kĩme yurat-i? — alĭk hı ĩnçi sasĭ ĭşşĭnrahhĭn kĭmĭllĭrahhĭn iltĩnçĩ.

— 304_{Mĩn tuma? — ıytasşĭnççĩ epĩ, ançah — nim te çĩneymerĩm.} 305_{Ĭ ta unta}

çĩnme, Turra kĩltuma ta hĭvat iteymest niyeple te.

306_{Tata niyeple te hama hĩr aça tese çĩnnine ĭnlanaymarĭm.} 307_{Epĩ, ham hĩr aça}

ikkenne ĭşa hıvaymarĭm, hĭra-hĭra pu a çikse hamĭn var-hırĭm, pĩ ĩ-ka ĭ ine tinkerse pĭhrĭm.

308_{Alĭk, ep huravlassa kĩtmesĩr, hĭy tĩllĩneh u ĭlçĩ te şĭppĭn, sassĭr — pürte}

takam kĩrse tĭçĩ.

— 309_{E-pĩ — su-rĭh, — terĩ av takam havassĭn.}

310_{Epĩ çĩlheme kĭna mar, hama ta ĭtsa yatĭm pulmalla av samantra}

36

— 311_{E-pĩ — su-rĭh, — terĩ vĭl tata tepĩr hut pu pĩkse.}

(S14) «312 uk- uk, suyat’, yuri astarat’, hĭratat, nimle surĭh ta mar vĭl, surĭh ikĩ urallĭ pulat’-i vara?» — ikkĩlençĩ ĭşri sassĭm.

— 313_{Su-rĭh yu-rĭ yur-las-şĭn, — terĩ te av ikĩ urallĭ takam — epĩ hapiççen}

iltmen çĩlhepe tem yurla pu larĩ.

314_{Yurlasa pĩtersen pu ne usrĩ te malti sulahay uripe sulahay hĭlhi hı ne hı sa}

ilçĩ, untan vĭrahçen pu ne sullarĩ-sullarĩ te sasartĭk paç urĭhla sasĭpa — hĩr açanni pek inśe sasĭpa — kala a pu larĩ:

— 315_{Kuntalla an pĭh, Turşĭn ta. avrĭnsa tĭrsam, tarhasşĭn, vĭtanatĭp sanran}

şutsĭr.

316_{Mĩn pulat’ te mĩn kilet’ — epĩ avrĭnsa tĭtĭm.}

— 317_{Man sanĭn pulas kilet, sanpa ıvĭh- ıvĭh pulas kilet, — iltetĩp urĭm}

hı ĩnçe.

— 318_{Mĩnle ıvĭh- ıvĭh? Kampa, usalpa-i? Mĩnle hĭruşĭ ilĩrtmĩş! Hĭvatĭm,}

hĭvatĭm itsemççĩ, Turĭ ĭm, ĭlsa sıhlasa hĭvarsamççĩ! Turĭ ĭm!..

— 319An hĭra, çunĭm, an hĭra esĩ manran, an hĭrasam, nu mĩn hĭratĭn esĩ manran?..

320_{Takam sassi em e te epĩ .}

321_{Yalanah apla vĭl — astarakan sasĭ.}

37

323 _{Mĩn teri em e te epĩ sas.}

324 _{Mĩn teri em e te epĩ ĭm.}

325 _{apla, man patĭma surĭh pulsa kĩçĩ arĭm.} 326_{Türripe kalas pulsassĭn,}

kayarahpa, yĭltah yĩrkellĩ vĩ lennĩ hı ĭn, epĩ savĭntĭm ta vĭl apla pırsa kĩme ĭs iternişĩn. 327Ançah niyeple te hĭrama e pĭrahaymarĭm: hama ta surĭh e taka tusa hurasran. 328Ançah vĭl un pek şuhĭşa pu a ta ilmen pulnĭ ikken. 329Epir unpa, çĭnnipe kalasan, çĭnahah ta savĭntartĭmĭr pĩr-pĩrne, savĭşrĭmĭr ikĩ ĭltĭr pek, kunpa ka pek — vĩ ĩ-hĩrrisĩr, tatti-sıppisĩr. 330Usal sıvlĭş ahrĭmĩ pek savĭşrĭmĭr epir unpa.

331_{İr külĩmle vara epĩ ĭna pahça alĭkne iti ĭsatsa yatĭm ta — alĭk leş yençe,}

yıvĭ sem huşşinçe, vĭl tĭrukah şurĭ laşa pulçĩ te tĭçĩ, külepi te temle samantrah pısĭklansa kayrĩ unĭn.

(S15) 332Epĩ hĭra-hĭra kürşĩsen pahçisenelle tinkertĩm: ara, mĩn kalĩ pahçara laşa kĩ ennine iltes-tĭvas pulsan? Pĩle ĩ- ke-ha man laşa ukkine, mĭşĭrĭma pıtarma ta vĩsençen hĭysençen ilnĩççĩ.

333_{Ulĭhalla çupsa kayiççen vĭl tavrĭnçĩ te apla ıytrĩ manran:}

— 334_{Kĩ ĩr kĩtetĩn-i vara esĩ mana?}

— 335Kirlĩ mar, kirlĩ mar, — mĭkĭrtatrĭm epĩ vaskavarlĭn.

— 336_{Eppin, yurĩ, - terĩ vĭl. – Kirlĩ mar pulsan kirlĭ mar pultĭr.}

— 337Untan sasartĭkah çĩrku lense tĭçĩ vĭl man uma:

38

339_{Epĩ çĩnmerĩm.}

— 340_{Manpa pıma kĭmĭlu uk-i san? Atya manpa, irĩklĩ purnĩ pa purĭnĭpĭr}

pĩrle.

— 341 _{uk, uk,- terĩm epĩ çun tĩpĩnçe pĩr vĭhĭtrah unran hĭrasa ta, un patne}

çĭtma ukla.

— 342_{Esĩ nim çuhlĩ te an hĩra manran, - terĩ vĭl.}

— 343 uk- uk. – terĩm epĩ.

— 344_{An ükĩn nim çuhlĩ te, - terĩ vĭl.}

— 345 uk- uk,- terĩm epĩ kalleh.

— 346_{Epĩ nimle surĭh ta, nimle laşa ta mar, epĩ – san vilnĩ mĭşĭrun vilĩmsĩr}

çunĩ, — terĩ vĭl.

347_{Epĩ temle ĭnlanmalla marla pĭlhansa kayrĭm: Ham ta sasartĭkah ĩmĩrlĭh çun}

pulsa tĭrasla.

— 348_{Epĩ sana vilse kayasla yuratattĭm purĭnnĭ çuhne, sana yuratnipeh viltĩm}

epĩ, sana yuratnĩranah vilme te ĭmĭl pulçĩ mana, savsa vilekensem teleylĩ te ĩ vĩt- ha. 349Çirĩ vara irtse kayas çir marççĩ man pĩreh, avĭnpa al hutĭm ta hama… 350Sana asap küres temerĩm… 351Ka arsamççĩ mana hal’te pulin, yurat’- i?..

352_{Şurĭ-şurĭ laşa ku ĩsençen tinkerse pĭhas tese pu a ĩklerĩm te ham umra}

39

353 _{av pĩçĩk-pĩçĩk çĩr çun mĩsker ıytnine yĭltah purnĭ las kilse kayrĩ manĭn,}

ançah vĭl nimĩsker te ıytmarĩ. 354Ançah, ıytas-tĭvas pulsan, epĩ, pallah vĭl ıytnine yĭltah purnĭşlanĭ pulĩttĭm.

355_{An tiv, vĭl kayalla surĭh e laşa pulsa tĭras pulsan ta.} 356_{Mana hama surĭh}

tusa hursan ta. 357Şuhĭşlasan, huşĭran surĭhsem te vĩlere i-şke-ha harpĭr hayne.

358_{Hĭysene hĭysem vĩleresşĩn surĭhsem.} 359_{Vırtsa vilmelle teni mĩn tenine paçahta}

ĭnlanman surĭhsem…

360_{Ahĭrtneh, av surĭhsem ut tĩnçene ka sa kaysa yurata ĭ pul’, çunĩsem}

vĩsen etem çunĩsem pekeh pul’. 1981

(S16)