GiriĢimcilik Tür ve Faaliyetleri

Gerek uluslararası boyut gerek ulusal boyutta giriĢimciliği cinsiyet, faaliyet alanı, kullandığı teknoloji, yaĢ durumu, eğitim durumu, çevreye duyarlılık, inovasyona yönelmiĢlik, dijital boyut gibi parametrelerle çeĢitli sınıflamalara tabi tutmak mümkündür. ÇalıĢmamızda güncellik ileri teknoloji kullanımı ve çevreye duyarlılık açısından konuya yaklaĢılarak aĢağıda sınıflanan giriĢimcilik türlerinden yaratıcığın ön plana çıktığı Yenilikçi Sanayi-Ar-Ge bazlı giriĢimcilik, yeĢil giriĢimcilik ve bu çalıĢmanın ana çerçevesini oluĢturan dijital (elektronik) giriĢimcilik ele alınmıĢtır.43 Genç GiriĢimciler Kadın GiriĢimciler Göçmen GiriĢimciler Fırsatçı GiriĢimciler Sosyal GiriĢimciler Taklitçi GiriĢimciler

Kurum Ġçi GiriĢimcilik

Kamu GiriĢimciliği

Yenilikçi Sanayi – Ar-Ge Bazlı GiriĢimcilik

YeĢil GiriĢimcilik ( EKO-GiriĢimcilik )

Dijital GiriĢimcilik

1.6.5.1 Yenilikçi Sanayi – Ar-Ge Bazlı GiriĢimcilik

DeğiĢen ve artan sosyal ihtiyaçları karĢılamak amacıyla tekno kentlerde, üniversitelerin ar-ge‟lerinde yapılmakta olan bu giriĢimcilik daha büyük boyutuyla

42 _{Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı , Teknoloji Geliştirme Bölgeleri İstatistikleri, Ankara, 2016,}

s. 63

43

Hasan Tutar, Girişimcilik (Temel Girişimcilik ve İş Kurma Süreci), Detay Yayınevi, Ankara, 2014,

26

savunma sanayinde uluslararası rekabetin ortaya koyduğu hem yeni ürün hem de üründe yenilik olarak görülmektedir. Bu ürünler daha sonra toplumsal kullanıma mal edilerek önemli miktarda sosyal fayda yaratılmasına neden olunmaktadır. Bugün kullanımda olan fax cihazı buna güzel bir örnek oluĢturmaktadır, çünkü Ġkinci Dünya SavaĢında bir savaĢ gereci olarak icat edilen fax daha sonra topluma mal edilerek sosyal iletiĢim aracı olarak da yaygın kullanılmaya baĢlamıĢtır.44

Uzay sanayi çalıĢmaları da ar-ge bazlı, yenilikçi ve yepyeni ürünlerin üretilmesine ve daha sonra aynı savunma sanayinde olduğu gibi sosyal kullanıma açılmasına yol açmaktadır. Alüminyum uzay sanayinin bir sonuç ürünüdür. Daha hafif, korozyon etkisi çok düĢük, dayanım süresi çok uzun bir metal olarak uzay sanayi çalıĢmalarında bulunmuĢ, kullanılmıĢ ve topluma mal edilmiĢtir. Bugün ilaç endüstrisinden gıda sanayine, ambalaj sanayinden elektronik sanayine kadar her alanda yaygın kullanılmaktadır.

Bir ürünün ar-ge‟ye dayalı icadı ihtiyaçlara göre faydalı modeller olarak Ģekillenmekte ve süreklilik kazanmaktadır. ġurası açıktır ki, insan ihtiyaçları sonsuz oldukça hem üründe yenilik hem yeni icatlar da sonsuz olacaktır.

1.6.5.2. YeĢil GiriĢimcilik ( EKO-GiriĢimcilik )

Refah ve her bir yeniliğe dayalı geliĢtirilen her ürün bir yanda sosyal ihtiyacı karĢılarken diğer yanda çevreye tehdit oluĢturabilmektedir. Sera gazı ve polimerler yarattığı sorunlarla en güzel örneği oluĢturmaktadırlar. Polimerlerin insan hayatına sunduğu kolaylık ve faydalar alabildiğince çoktur. Ancak kullanım sonrası doğaya geliĢi güzel bırakıldıklarında hemen doğaya karıĢmamakta ortalama yüz yıl gibi bir zaman sürecinde doğanın istemedi ama bir türlüde doğaya kazandırılamayan bir atık olarak karĢımızda durmaktadır. Yine polimerlerin doğaya kazandırılması konusunda bir çok ar-ge çalıĢmaları sürdürülmekte ancak bu ürünlerin çevre dostu ürüne dönüĢtürülebilmesi konusunda henüz somut sonuçlar elde edilememektedir. Örneğin yaygın kullanımlı bir polimer olan poliproplen poĢet kullanım ömrü içerisinde saklanabilirlik, hafiflik, ekonomiklik, dayanıklılık açılarından ciddi fayda sağlamakta ancak kullanım ömrü dolan bir poliproplen yüz yıl süresince toprağa karıĢamamaktadır. Tüm giriĢim gayretleri değiĢik laboratuvarlarda bu ürünün doğaya kazandırılmasına yöneliktir. Eğer bu laboratuvar ve ar-ge çalıĢmaları sonucunda mümkün olursa bu alandaki çalıĢmalar “yeĢil giriĢimcilik” adına yeni bir kilometre taĢı ve yeni bilimsel araĢtırmaları baĢlangıcını oluĢturacaktır.45

YeĢil giriĢimciler veya literatürdeki diğer adıyla eko-giriĢimciler, çevresel

44 _{TÜBĠTAK, 2011-2016 Bilim ve Teknoloji Ġnsan Kaynağı Stratejisi ve Eylem Planı, 2010, s. 63} 45

27

faktörleri de göz önünde bulundurarak giriĢimcilik faaliyetlerinde bulunan kiĢilerdir. Eko-giriĢimcileri motive eden unsurlar; geleneksel giriĢimcilerin sahip oldukları kendi iĢinin sahibi olma, geçinmek, büyüyen pazarda yer edinmek gibi unsurların yanı sıra daha iyi bir çevre oluĢturma isteği, toplumu eğitme ve bilinçlendirme isteği, sürdürülebilirlik hayali, çevreye olan tutku gibi unsurlardır.46

1.6.5.3. Dijital ( Elektronik ) GiriĢimcilik

Dijital giriĢimcilik, dijital medya ve diğer bilgi ve iletiĢim teknolojileri kullanılarak fırsatların aranması olarak tanımlanmaktadır47

Bilgi teknolojilerin biteviye yenilenmesi iĢlenen bilginin çok farklı amaç ve çok farklı kullanımları her bir amaç ve fark için yeni enstrüman geliĢimi ihtiyacını doğurmakta ve dijital (elektronik) giriĢimcilere sonsuz fırsatlar sunmaktadırlar. Günümüzde popüler olan bu giriĢimcilik aynı zamanda ülkeler arasında da ciddi bir rekabete neden olmuĢ her ülke bir diğerinin açığını yakalayıp zarar verme gayretiyle çalıĢmalar sürdürmektedirler.

Dijital giriĢimciler, geleneksel örgütler içerisinde fiziki olarak vücut bulmuĢ her Ģeyin dijital ortamda yapılmasını sağlayan, geleneksel giriĢimcilerin bir alt kategorisi olarak da tanımlanmaktadır48

Dijital giriĢimciliğin önde gelen rekabetçi üstünlüğü göreceli olarak küçük mekânlarda çok ama çok büyük etki yaratan önemli iĢler yapabilmelerinde yatmaktadır. Çünkü temel ihtiyaç ekran, klavye ve ergonomik oturma grubunu içeren çalıĢma ortamıdır. Geleneksel giriĢimcilerde bu mekân ihtiyacı onlarca metre kare büyüklüğünde olabilir.

Dijital giriĢimciler, yaptıkları iĢleri fiziki koĢullarda gerçekleĢtirmedikleri için, birçok maliyeti de aza indirgedikleri için, geleneksel giriĢimcilere göre daha avantajlı konuma konumdadırlar.49

Dijital (elektronik) GiriĢimcilik elektronik ticaret ile klasik ticaret arasındaki farkları inceleyen ikinci bölüm ve hukuki alt yapıyı inceleyen üçüncü bölüm, dünyada elektronik ticaret üzerine hukuksal uygulamaları kapsayan dördüncü bölümle tamamlanacaktır. Ġzleyen çalıĢmalar dijital (elektronik) giriĢimciliğin elektronik ticaret boyutu ile ele alınacaktır.

46 _{Efe Efeoğlu, “Çevreci Açıdan GiriĢim; Eko GiriĢimcilik”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt}

23, Sayı 1, 2014, Adana, s. 103-118

47

Elizabeth Davidson and Emmanuelle Vaasti, “Digital Entrepreneurship and its Sociomaterial Enactment”, Long Island University, Brooklyn Campus, 2010, p.9

48

David Hull, Renewing the Heffalump: Identififying Poteantial Entrepreneurs by Porsonality Characteristics, Journal of Small Business, New York, 1980, p.11-18

28 ĠKĠNCĠ BÖLÜM