Gelir Vergileri (Ertelenmiş Vergi Varlık ve Yükümlülükleri Dahil)

Ertelenmiş Vergi Varlıkları ve Yükümlülükleri

Topluluk, vergiye esas yasal finansal tabloları ile SPK Finansal Raporlama Standartları’na göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile SPK Finansal Raporlama Standartları’na göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmaktadır.

Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve bağlı ortaklıklarına konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden ekli konsolide finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında ayrı olarak hesaplanmıştır. Bu kapsamda ekli konsolide finansal tablolarda konsolide edilen işletmelere ait ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri de netleştirilmeden ayrı olarak gösterilmiştir.

30 Haziran 31 Aralık

2016 2015

Ertelenmiş vergi varlıkları 243.909.080 233.497.108

Ertelenmiş vergi yükümlülükleri (-) (100.506.878) (103.736.766)

Ertelenmiş vergi varlıkları (net) 143.402.202 129.760.342

30 Haziran 31 Aralık Ertelenmiş vergiye baz teşkil eden zamanlama farklılıkları 2016 2015 Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların değerleme ve ekonomik

ömür farklılıkları 1.544.284.020 1.515.204.174

Yatırım amaçlı gayrimenkullerin değerlemesi 510.195.943 510.195.943

Türev araç değerlemesi 55.783.508 87.952.557

İndirimli kurumlar vergisi (1.198.900.697) (1.172.814.199)

Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararları (931.507.268) (873.709.242)

Kıdem tazminatı karşılığı (275.525.376) (261.989.161)

Stokların yeniden değerlemesi (32.826.133) (43.815.487)

Diğer (53.391.466) (52.793.284)

(381.887.469) (291.768.699)

30 Haziran 31 Aralık

Ertelenmiş vergi varlıkları / (yükümlülükleri) 2016 2015

Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların değerleme ve ekonomik

ömür farklılıkları (287.392.757) (283.767.689)

Yatırım amaçlı gayrimenkullerin değerlemesi (25.509.797) (25.509.797)

Türev araç değerlemesi (11.156.702) (17.590.511)

İndirimli kurumlar vergisi 239.780.139 234.562.840

Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararları 156.564.166 151.054.662

Kıdem tazminatı karşılığı 55.038.239 52.325.047

Stokların yeniden değerlemesi 6.099.771 7.933.154

Diğer 9.979.143 10.752.636

143.402.202 129.760.342

Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararlarının vadesi aşağıdaki gibidir:

30 Haziran 31 Aralık

2016 2015

Birinci yılda sona erecek 14.578.441 1.601.082

İkinci yılda sona erecek 75.268.044 16.254.060

Üçüncü yılda sona erecek 57.373.988 75.727.243

Dördüncü yılda sona erecek 60.238.587 73.500.291

Beşinci yılda sona erecek 44.798.960 74.670.831

Altıncı yılda sona erecek 79.447.345 25.938.983

Yedinci yılda sona erecek 101.884.023 84.395.388

Sekizinci yılda sona erecek 223.697.624 83.614.378

Dokuzuncu yılda sona erecek 250.741.053 198.834.397

Onuncu yılda sona erecek 23.479.203 239.172.589

931.507.268 873.709.242 Mali zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere Türkiye’de maksimum 5 yıl, Romanya’da 7 yıl, Rusya’da 10 yıl, Ukrayna’da ise süresiz taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez.

Ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmamış mali zararların tutarı 139.957.124 TL (31 Aralık 2015: 116.877.698 TL)’dir.

Ertelenen vergi varlık / (yükümlülüklerinin) hareketleri aşağıdaki gibidir:

30 Haziran 30 Haziran

2016 2015

Dönem başı - 1 Ocak 129.760.342 204.511.911

Yabancı para çevrim farkları 12.820.655 11.193.547

Kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilen 3.385.799 30.221.340

Özkaynaklar ile ilişkilendirilen (2.564.594) 3.273.206

143.402.202 249.200.004

Kurumlar Vergisi

Topluluk Türkiye’de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Türk Vergi Kanunu ana şirket ve bağlı ortaklıklarının konsolide bir vergi beyannamesi doldurmasına izin vermemektedir. Dolayısıyla ekteki konsolide finansal tablolarda yansıtılan vergi karşılıkları konsolide edilen şirketleri ayrı tüzel kişilik bazında dikkate alarak hesaplanmıştır.

Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve vergiden istisna kazançlar, vergiye tabi olmayan gelirler ve diğer indirimler (varsa geçmiş yıllar zararları kullanılan yatırım indirimleri ve Ar-Ge merkezi indirimi) düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.

Türkiye’deki kurumlar vergisi vergi oranı %20’dir (31 Aralık 2015 : %20).

Ülkeler itibarıyla ertelenmiş vergi hesaplamasında kullanılan vergi oranları (%) aşağıdaki gibidir:

Ülke 30 Haziran 2016 31 Aralık 2015

Türkiye’de geçici vergi üçer aylık dönemler itibarıyla hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. 2015 yılı kurum kazançlarının geçici vergi dönemleri itibarıyla vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplanmıştır (31 Aralık 2015: %20).

Türkiye’de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır.

Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 1–25 Nisan tarihleri arasında (özel hesap dönemine sahip olanlarda dönem kapanışını izleyen dördüncü ayın 1–25 tarihleri arasında) vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek şirketin ödemesi gereken kurumlar vergisi değiştirilebilir.

Gelir Vergisi Stopajı

Kurumlar vergisine ek olarak, dağıtılması durumunda kar payı elde eden ve bu kar paylarını kurum kazancına dahil ederek beyan eden tam mükellef kurumlara ve yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubelerine dağıtılanlar hariç olmak üzere kar payları üzerinden ayrıca gelir vergisi stopajı yapılması gerekmektedir. Gelir vergisi stopajı 23 Temmuz 2006 tarihinden itibaren tüm şirketlerde %15 olarak uygulanmaktadır. Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kar payları gelir vergisi stopajına tabi değildir.

24 Nisan 2003 tarihinden önce alınmış yatırım teşvik belgelerine istinaden yararlanılan yatırım indirimi tutarı üzerinden %19,8 vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Bu tarihten sonra yapılan teşvik belgesiz yatırım harcamalarından şirketlerin üretim faaliyetiyle doğrudan ilgili olanların %40’ı vergilendirilebilir kazançtan düşülebilir. Yararlanılan teşvik belgesiz yatırım harcamalarından vergi tevkifatı yapılmamaktadır.

Yatırım İndirimi Uygulaması

Yatırım indirimi uygulaması 1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak, şirketlerin vergilendirilebilir kazançlarının yetersiz olması sebebiyle, 31 Aralık 2005 tarihi itibarıyla yararlanamadığı yatırım indirimi tutarları ile 1 Ocak 2006 öncesi başlayan ve iktisadi ve teknik bütünlük arz eden yatırımlara ait yatırım indirimi tutarları sonraki yıllarda elde edilecek vergilendirilebilir kazançlardan düşülmek üzere sonraki yıllara taşınabilir.

kazanılan yatırım indirimi tutarları yıl sınırlaması olmaksızın kullanılabilecektir. Ayrıca indirim sonrası kazanç üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre %20 kurumlar vergisi hesaplanacaktır. 6009 sayılı Kanunla yapılan düzenleme 2010 yılı kazançlarına uygulanmak üzere 1 Ağustos 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması

2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel uygulama kapsamında gerçekleştirilen yatırımlarda, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, indirimli kurumlar vergisi desteği alınmaktadır. Teşvik belgesinde belirtilen yatırıma katkı oranına göre hesaplanan yatırıma katkı tutarına ulaşılana kadar her yıl ödenecek kurumlar vergisi tutarı eksik ödenmek suretiyle bu teşvikten yararlanılmaktadır. Aynı Karar kapsamında alınan yatırım teşvik belgeleri gereğince KDV ve gümrük vergisi teşvikinden de yararlanılmaktadır.

Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar 10.364.263 TL (31 Aralık 2015: 11.664.753 TL)’dir.

30 Haziran 31 Aralık

2016 2015

Kurumlar vergisi karşılığı 93.446.825 180.734.821

Peşin ödenen vergi ve fonlar (-) (41.549.583) (154.895.172)

Finansal durum tablosundaki vergi karşılığı 51.897.242 25.839.649

1 Ocak- 1 Ocak-

30 Haziran 30 Haziran

2016 2015

Cari dönem kurumlar vergisi karşılığı (93.446.825) (102.384.938)

Yabancı para çevrim farkları (94.903) 300.081

Ertelenmiş vergi geliri 3.385.799 30.221.340

Kar veya zarar tablosundaki vergi karşılığı (90.155.929) (71.863.517) Vergi karşılığının mutabakatı

Vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi kar 480.685.246 493.009.942

Geçerli vergi oranı %20 %20

Hesaplanan vergi (96.137.049) (98.601.988)

Ayrılan ile hesaplanan vergi karşılığının mutabakatı

− Kanunen kabul edilmeyen giderler (21.690.116) (35.636.273)

− Yabancı para çevrim farkları (8.787.768) (10.714.693)

− Türev araç işlemleri 4.957.917 (3.803.997)

− Farklı vergi oranlarına tabi yurtdışı şirketlerin etkisi 3.314.783 (3.223.406)

− Temettü ve vergiden muaf diğer gelirler (12.845.115) 38.214.531

− İndirimli kurumlar vergisi 17.358.847 18.915.076

− Vergiden mahsup edilebilecek geçmiş yıllar zararları 9.124.389 12.215.009

− Yararlanılacak yatırım indirimleri 496.012 24.012

− Diğer 14.052.171 10.748.212

Kar veya zarar tablosundaki vergi karşılığı (90.155.929) (71.863.517)

Dönem boyunca mevcut olan hisselerin ortalama sayısı (tam değeri) 2.050.000.000 2.050.000.000

Ana şirket hissedarlarına ait net dönem karı 297.484.241 379.451.548

Pay başına kazanç 0,1451 0,1851

Ana şirket hissedarlarına ait toplam kapsamlı gelir 364.876.324 523.734.968

Toplam kapsamlı gelirden elde edilen pay başına kazanç 0,1780 0,2555

Şirket, 30 Haziran 2016 tarihinde mevcut hissedarlara birikmiş karlardan 150.000.000 TL’lik pay vererek (“Bedelsiz Hisseler”) 1.900.000.000 TL’lik çıkarılmış sermayeyi 2.050.000.000 TL’ye yükseltmiştir. Bedelsiz hisse verilmesi sonucu artırılan hisse adedi TMS 33 “Hisse Başına Kazanç” muhasebe standardı gereğince cari dönem ve sunulan diğer tüm dönemlerdeki adi hisse senedi sayısının ağırlıklı ortalaması pay başına kazanç hesaplamasında düzeltilir. Bu nedenle 1 Ocak – 30 Haziran 2015 dönemi pay başına kazanç hesaplamasında kullanılan ağırlıklı hisse adedi ortalaması, çıkarılan bedelsiz hisseler dikkate alınarak hesaplanmıştır.