Geçerlilik Analizi

AraĢtırmada, ölçeklerin yapısal geçerlilikleri doğrulayıcı faktör analizi (ölçüm modeli) ile belirlenmiĢtir. Ölçek geçerliliğini test etmek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi kullanılmasının nedeni, ölçeklerin farklı çalıĢmalardan aynı Ģekilde adapte edilerek araĢtırmada kullanılmıĢ olmasıdır. Çünkü doğrulayıcı faktör analizi, önceden açıklanan ve belirli faktörler altında birleĢtirilen ölçeklerin, araĢtırma gerçekleĢtirilen örneklemde ne derece benzerlik gösterdiğini belirlemek için kullanılmaktadır (Anderson & Gerbing, 1988, s. 412; Meydan & ġeĢen, 2011, s. 21; Byrne, 2016, s. 6). Bu çerçevede, araĢtırmada kullanılan tüm ölçeklerin dâhil edildiği ölçüm modeli hazırlanmıĢ ve tüm değiĢkenlerin karĢılıklı iliĢkilerine göre yapısal geçerlilik test edilmiĢtir. Ölçüm modeli kapsamında elde edilen bulgular Tablo 2‟de gösterilmektedir.

Tablo 2. Doğrulayıcı Faktör Analizi Bulguları

Ölçek Ġçerisindeki Ġfadeler _Yükleri Faktör Standart

Hatalar t değeri

İş-Aile Çatışması

Z

am

an

1. ĠĢim, aile-içi faaliyetlere istediğim kadar zaman harcamamı

engelliyor. 0,914** 0,046 24,005

2. ĠĢime ayırmam gereken zaman, evle ilgili sorumluluklarımı yerine getirmemi ve aile-içi faaliyetlerde yer almamı engelliyor.

0,943** 0,035 27,661

3. ĠĢle ilgili sorumluluklarıma harcamam gereken zaman

yüzünden aile-içi faaliyetleri kaçırmak zorunda kalıyorum. 0,887** 0,037 24,005

Ger

g

in

lik

4. ĠĢten eve geldiğimde çoğunlukla aile-içi faaliyetlere katılamayacak ve ailevi sorumluluklarımı yerine getiremeyecek kadar bitkin oluyorum.

0,857** 0,072 14,202

5. ĠĢten eve geldiğimde çoğunlukla duygusal olarak o kadar tükenmiĢ oluyorum ki, bu ailem için bir Ģeyler yapmamı engelliyor.

0,882** 0,057 17,871

6. ĠĢteki baskılar yüzünden, bazen eve geldiğimde yapmaktan zevk aldığım Ģeyleri dahi yapamayacak kadar stresli oluyorum.

0,818** 0,069 14,202

Dav

ran

ıĢ

7. ĠĢte kullandığım problem çözme yöntemlerim, evdeki

Ölçek Ġçerisindeki Ġfadeler _Yükleri Faktör Standart

Hatalar t değeri 8. ĠĢte kullanmam gereken ve etkili olan davranıĢ tarzları,

evde ters etki yaratabiliyor. 0,771** 0,090 11,288

9. ĠĢte beni daha etkin yapan davranıĢ tarzları, ev hayatında

daha iyi bir eĢ ve ebeveyn olmama yardımcı olmuyor. 0,782** 0,090 11,376

Aile-İş Çatışması

Z

am

an

1. Ailevi sorumluluklarıma ayırdığım zaman çoğunlukla iĢle

ilgili sorumluluklarımla çatıĢıyor. 0,777** 0,101 11,271

2. Ailemle birlikte geçirdiğim zaman nedeniyle çoğunlukla kariyerime faydalı olabilecek iĢim ile ilgili faaliyetlere zaman

ayıramıyorum. 0,693**

0,086 11,145

3. Ailevi sorumluluklarıma harcamam gereken zaman

yüzünden iĢle ilgili faaliyetleri kaçırmak zorunda kalıyorum. 0,700** 0,078 11,271

Ger

g

in

lik

4. Evdeki stres yüzünden, iĢteyken kafam aile meseleleriyle

meĢgul oluyor. 0,888** 0,044 22,614

5. Ailevi sorumlulukların yarattığı stres yüzünden, iĢime

konsantre olmakta zorlanıyorum. 0,955** 0,039 25,959

6. Aile hayatımdaki gerginlik ve endiĢeler çoğunlukla iĢimi

gerektiği gibi yapmama engel oluyor. 0,887** 0,044 22,614

Dav

ran

ıĢ

7. Evde faydasını gördüğüm davranıĢ tarzları iĢimde aynı

ölçüde etkili olmuyor. 0,706** 0,071 12,651

8. Evde kullanmam gereken ve etkili olan davranıĢ tarzları,

iĢte ters etki yaratabiliyor. 0,930** 0,092 13,665

9. Evde iĢime yarayan problem çözme yöntemlerim, iĢte

uyguladığımda o kadar faydalı olmuyor. 0,780** 0,088 12,651

İş Stresi

1. ĠĢim sağlığımı doğrudan etkilemeye yatkındır. 0,693** 0,119 9,934

2. Oldukça büyük bir gerilim altında çalıĢıyorum. 0,867** 0,087 13,897

3. ĠĢimden dolayı kendimi sinirli hissediyorum. 0,883** 0,087 14,088

4. Farklı bir iĢte çalıĢıyor olsam sağlığım muhtemelen daha iyi

olur. 0,805** 0,092 12,994

5. ĠĢimle ilgili sorunlar uyku sorunu yaĢamama neden oluyor. 0,722** 0,089 11,704 6. Kurumumda düzenlenen toplantılar öncesi kendimi gergin

hissediyorum. 0,679** 0,083 10,888

7. Evde olduğum zamanlar baĢka iĢler yapıyor olsam da sıklıkla

iĢimle ilgili konuları düĢünüyorum. 0,609** 0,085 9,934

İş Performans Algısı

1. Görevlerimi tam zamanında tamamlarım. 0,860** 0,066 16,636

2. ĠĢ hedeflerime fazlasıyla ulaĢırım. 0,846** 0,052 18,189

3. Sunduğum hizmet kalitesinde standartlara fazlasıyla

ulaĢtığımdan eminim. 0,860** 0,055 18,656

4. Bir problem gündeme geldiğinde en hızlı Ģekilde çözüm

üretirim. 0,798** 0,055 16,636

Geçerlilik analizi kapsamında öncelikle ölçek ifadelerinin faktör yükleri ve t- değeri kapsamında faktör yükünün anlamlılığına bakılmaktadır. Tablo 2 incelendiğinde, iĢ-aile çatıĢması ölçeği içindeki faktör yüklerinin 0,712 ve 0,943 arasında, aile-iĢ çatıĢması ölçeği içindeki faktör yüklerinin 0,693 ve 0,955 arasında, iĢ stresi ölçeği içindeki faktör yüklerinin 0,609 ve 0,883 arasında, iĢ performans algısı ölçeği içindeki faktör yüklerinin 0,798 ve 0,860 arasında olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, t-değerleri incelendiğinde, iĢ-aile çatıĢması ölçeği için en düĢük değerin 11,288, aile-iĢ çatıĢması için en düĢük değerin 11,145, iĢ stresi için en düĢük değerin 9,934 ve iĢ performans algısı için en düĢük değerin 16,636 olduğu belirlenmiĢtir. Elde edilen bulgular kapsamında, tüm faktör yükleri için hesaplanan değerin 0,50‟den yüksek ve tüm t-değerlerinin 1,96 yüksek olması nedeniyle bütün faktör yüklerinin 0,01 seviyesinde anlamlı olduğu tespit edilmiĢtir (Hair, Black, & Babin, 2014, s. 115).

Bununla birlikte doğrulayıcı faktör analizi kapsamında yapısal geçerliliğin sağlanabilmesi bazı uyum iyiliği değerleri ile belirlenmektedir. Bu çerçevede ki kare uyum testi (χ2/sd), uyum iyiliği indeksi (GFI), düzeltilmiĢ uyum iyiliği indeksi (AGFI), normlandırılmıĢ uyum indeksi (NFI), Tucker-Lewis indeksi (TLI), karĢılaĢtırmalı uyum indeksi (CFI) ve yaklaĢık hataların ortalama karekökü (RMSEA) ile ölçüm modeli doğrulanmaktadır. Ölçüm modelinde uyumun gerçekleĢmesi için χ²/sd değeri 5‟den küçük, GFI ve AGFI değerleri 0,85‟den büyük, NFI, TLI ve CFI değerleri 0,90‟dan büyük ve RMSEA değeri 0,80‟den küçük olmalıdır (Byrne, 2016, s. 90-102; Kline, 2016, s. 265-280). Ölçüm modeli ile elde edilen uyum iyiliği değerleri Tablo 3‟dedir.

Tablo 3. Ölçüm Modeli Uyum Ġyiliği Değerleri

Uyum Kriteri Uyum Ġyiliği Değeri Kabul ġartı

Ki-Kare Uyum Testi (χ2/sd) (603,407/343)

1,759 ≤ 5

Uyum Ġyiliği Ġndeksi (GFI) 0,882 ≥ 0,850

DüzeltilmiĢ Uyum Ġyiliği Ġndeksi (AGFI) 0,851 ≥ 0,850

NormlandırılmıĢ Uyum Ġndeksi (NFI) 0,906 ≥ 0,900

Tucker-Lewis Ġndeksi (TLI) 0,949 ≥ 0,900

KarĢılaĢtırmalı Uyum Ġndeksi (CFI) 0,957 ≥ 0,900

Tablo 3‟e bakıldığında ölçüm modeli kapsamında elde edilen uyum iyiliği değerlerinin tümü kabul Ģartını sağlamaktadır. Doğrulayıcı faktör analizi kapsamında elde edilen bulgular, iĢ-aile çatıĢması ölçeği için üç boyut 9 ifadeli, aile-iĢ çatıĢması ölçeği için üç boyut 9 ifadeli, iĢ stresi ölçeği için tek boyut 7 ifadeli ve iĢ performans algısı ölçeği için tek boyut 4 ifadeli yapının geçerli olduğunu göstermektedir.