Gaybı Bilmemeleri

Cinler kesinlikle gaybı bilmezler. Onların gaybı bilmediklerine bir delil olarak Sebe suresinde Ģöyle buyurulur: “Süleyman‟ın ölüm fermanını çıkarmamızdan sonra, cinler

ve çevresindekiler onun öldüğünü, ancak dayandığı asasını bir ağaç kurdunun yemesi sonucunda, kendisinin yere yıkılmasından sonra anlayabildiler. O yere düşünce cinler kesin olarak anladılar ki şayet gaybı bilmiş olsalardı kendilerini zelil ve perişan eden angarya işlerde devam edip gitmezlerdi.”253

Rivayet edildiğine göre, Süleyman (as) ölüm meleğine eceli geldiğinde kendisine bildirmesini istemiĢti. Süleyman‟ın (as) ölümüne bir an kala melek gelir ve ecelinin geldiğini ona bildirir. Bunun üzerine o Ģeytanları çağırır ve onlara kapısı olmayan sırçadan bir saray yapmalarını emreder. Sonra asasına dayanır. O bu halde yani asasına dayanmıĢ iken ölüm meleği onun canını alır. Cinler ise onun önünde canhiraĢane çalıĢıp onun yaĢadığını zanneder. Derken Allah bir ağaç kurdu gönderir ve onun asasının gövdesini kemirmesini emreder. Asa iyice zayıfladıktan sonra Süleyman‟ın (as) cesedi yere düĢer. Süleyman‟ın (as) vefat etmiĢ olduğunu gören cinler de dağılıp giderler. Esbağ‟ın dediğine göre Süleyman (as) bir yıl boyunca ölü bir halde asasına dayalı kalmıĢtı. Seleften de bazıları buna benzer rivayetlerde bulunmuĢlardır.254

Yukarıdaki ayet apaçık ve gayet net olarak cinlerin gaybı bilmediklerine dair bir hüccettir. Bununla beraber onların gaybı bilmediklerini zımnî bir Ģekilde anlatan ayetler de vardır.

Neml suresi 38–39. ayetlerde Ģöyle buyrulur: “İçinizden kim onun tahtını bana

getirebilir? dedi. Cinlerden mağrur ve iddiacı bir ifrit: „Ben‟ dedi, „Sen makamından kalkmadan, onu sana getiririm. Benim onu taşımaya gücüm yeter, hem de zayi etmeden güvenilir bir tarzda getirecek emin bir kimseyim.” ġayet cinler gaybı bilmiĢ olsalardı

252

İbn-i Teymiyye, Mecmû’l-Fetâvâ, XIX, 9; Ayrıca bkz. Hasan Basrî, Dahhak, Malik b. Enes, İbn-i Ebi Leyla, insanlar gibi cinlerin de mükellef olduğunu dolayısıyla sevaba mazhar olacaklarını ve ikaba da maruz kalacaklarını ifade ederler. ( Nevevî, el-Minhâc, IV/169.)

253

Sebe 34/14.

Hz. Süleyman‟ın (as) böyle bir istekte bulunacaklarını bilebilir, Hz. Süleyman (as) daha tahtı istemeden onu getirir ve Hz. Süleyman‟a (as) kendini kanıtlamak zorunda kalmazdı.

Yine Cin suresi 5. ayette Ģöyle buyrulur: “Biz de insanları ve cinleri Allah hakkında

yalan söylemez sanmışız.” Ayetin Arapça lafzında “ٍن” ifadesi kullanılır ki, tekid-i nefy-

i istikbal yani gelecekte bir Ģeyin kesinlikle olmayacağı manasına gelir. Bu lafzı göz önünde bulundurduğumuzda cinler, kesinlikle ne insanların ne de cinlerin Allah hakkında yalan söylemeyeceklerini sanıyorlardı. ġayet gaybı bilselerdi böyle bir ifade kullanmazlardı.

Cin suresi 8–9. ayetlerinde ise Ģöyle denir: “Biz göğe çıkmak istedik. Bir de ne

görelim: orası sert ve kuvvetli bekçiler şihablar (alevler, roket gibi mermiler)le dolu! Önceleri biz göğün bazı yerlerinde oturup dinleme merkezleri edinirdik. Ama şimdi kim dinlemeye kalkışırsa, derhal kendini gözetleyip izleyen bir alevle karşılaşıyor.” Ayetten

anlaĢıldığı üzere cinler önceleri göğe çıkıp rahat rahat oradan haber çalıyor ve hiçbir Ģey olmuyordu. Ancak daha sonra kendilerine gökten haber çalma yasaklanmıĢ ve bunun için oraya çıkmak isteyenler ateĢ yağmuruna tutulmuĢtur. ġayet cinler gaybı bilselerdi göğe çıktıklarında kendilerini bekleyen ateĢ toplarından haberdar olurlardı ve ona göre tedbirli davranırlardı.

Buna ilaveten cinlerin gaybı bilmemelerine yine zimnî bir Ģekilde iĢaret eden hadisler de vardır.

Ġbn-i Abbas‟tan (ra) gelen bir rivayette cinler rahat bir Ģekilde gökten haber çalabildikleri ifade edilmektedir. Yine bir gün haber çalmak için göğe çıktıklarında peĢlerine takılan ateĢ topları görürler. Bunun sebebini araĢtırmak için dünyayı gezerler ve Tihame tarafına giden bir kısım Allah Resulü‟nün (sas) ashabıyla sabah namazını kıldığını ve Kur‟an okuduğuna Ģahit olur. Ve böylece Kur‟an‟ın nüzulü sebebiyle gökten haber çalmalarının yasaklandığını anlarlar.255

Bu hadise cinlerin gayba muttali olmadığını gösterir. ġayet gaybı bilselerdi Kur‟an‟ın nazil olduğunu ve gök kapılarının artık kendilerine ebediyen kapalı olduğunu anlarlardı. Yine aynı Ģekilde bütün dünyayı gezme zahmetine katlanmaz doğruca Tihame taraflarına giderlerdi.

Ebu Hureyre‟nin (ra) rivayet ettiği hadiste de cinler Allah Resulü‟ne (sas) gelip neyi yiyebileceklerini (kendilerine neyin helal olduğunu) sormuĢlar. Allah Resulü de

(sas) kemiğin onlara helal olduğunu ifade buyurmuĢtur.256

Bu rivayet de onların gaybı bilmediklerini göstermektedir. Zira gaybı bilmiĢ olsalardı neyi yiyebilip neyi yiyemeyeceklerini gelip Allah Resulü‟ne (sas) sormazlardı.

Yukarıdaki ayetler ve hadisler cinlerin kesinlikle gaybı bilmediklerini göstermektedir. Ancak cinler insanlara nazaran uzun ömürlü oldukları ve çok kısa sürede çok uzun mesafeleri aĢtıkları için irtibatlı oldukları kimselere bazı Ģeyler fısıldayabilirler. Bu da onların gaybı bildikleri manasına gelmez. Sadece herkesçe malum olacak Ģeylere herkesten az bir zaman önce muttali olurlar.

Razi cinlerin gaybı bilip bilmemeleri ile ilgili olarak Ģunları ifade eder: “Âlimler, cinlerin gaybı bilip bilmediği konusunda ihtilaf etmiĢtir. Cenâb-ı Allah, Kur‟an‟da, cinlerin Hz. Süleyman‟ın (as) ölümünden sonra bir müddet daha esaret ve hapsinde kaldıklarını, onun öldüğünü bilemediklerini açıklamıĢtır. Bu onların gaybı bilmediğini gösterir. Bazı âlimler, cinlerin gaybı bildiklerini söylemiĢlerdir. Fakat bunlar bazı hususlarda ihtilaf etmiĢlerdir. Bunlardan bir kısmı, cinler içinde, göklere yükselen veya göklere yaklaĢan ve meleklerin diliyle bazı gayb haberlerini bildirenler bulunduğunu söylemiĢlerdir. Bunlardan bir kısmı da cinlerin gaybı bilme hususunda baĢka yolları olduğunu ve o yolları ancak Allah Teâla‟nın bilebileceğini söylerler. Bil ki, bu ve benzeri konulara kapı açmak zan ve kuruntulardan baĢka bir Ģey ifade etmez.”257