• Sonuç bulunamadı

Bolusun hareketi ile basınç ilişkis

2.2 GASTROÖZOFAGEAL REFLÜ HASTALIĞ

2.2.7 Gastroözofageal Reflü Hastalığında Teda

2.2.7.4 Gastroözofageal Reflü Hastalığında Cerrahi Teda

Cerrahi tedaviler gastroözofageal reflü hastalığının tedavisinde uygulanan yöntemlerdendir. Sürekli PPİ kullanması gereken ve PPİ kullanımının uzun süre devam edeceği öngörülen genç hastalar cerrahi için adaydırlar. Laparoskopik yöntemle uygulanan fundoplikasyon en sık tercih edilen yöntemdir. Cerrahi tedavi, PPİ direnci varlığında, kanama darlık gibi komplikasyonların geliştiği hastalarda, geniş hiatal hernisi olan hastalarda, faringoözofageal reflü ve özofagopulmoner reflü varlığında uygulanabilmektedir. Gastroözofageal reflü hastalığı için cerrahi kararı vermeden önce hastaların manometrik yöntemlerle değerlendirilmesi ve özofagusta motilite bozuklukluğu olup olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Hastalara 24 saatlik pH-impedans incelemesi yapılmalı ve objektif veriler elde edilmeye çalışılmalıdır. Cerrahi yöntemin başarısını etkileyen bu faktörlerin operasyon öncesi bilinmesi önemlidir.

31 3. GEREÇ VE YÖNTEM

Yüksek çözünürlüklü manometri özofagusun motor fonksiyonlarını değerlendirmede önemli bir tanısal yöntemdir. Yüksek çözünürlüklü manometrinin klasik metrikleri ile üst özofagus sfinkteri, aspirasyon ve disfaji ile ilgili elde edilen verilerin tanısal yetersizliği, yine özofagustaki bolus akışı, klirens bozuklukları ve alt özofagus sfinkteri ile bolus ilişkisini değerlendirmede daha objektif yöntemlere ihtiyaç duyulması yeni metriklerin geliştirilmesi için yapılan çalışmaları hızlandırmıştır. Basınç-akım analizi ile manometrik yöntemlerde benzer basınç profilleri sergileyen fakat tedavi yanıtları farklı olan özellikle alt özofagus sfinkter (akalazya) sorunu olan hastalarda bu farkın nedeni saptanabilir. Klasik yöntemle yapılan testler ile normal saptanan semptomatik hastaların teşhisinde yeni ufuklar açılabilir. Henüz kullanılmaya başlanan yüksek çözünürlüklü impedans manometrisi yardımıyla basınç-akım metrikleri kullanılarak özofageal bolusun taşınması ve basınç üretimi arasındaki etkileşimler daha objektif tanımlanmaktadır. Yapılan çalışmalarda basınç- akım analizleri ile farinks ve üst özofageal sfinkter anormal bolus akışı için değerlendirilmiş ve bolus rezidüsü ve bolus aspirasyonunun saptanması için oldukça hassas ve özgül olduğu görülmüştür. Alt özofagus sfinkteri, distal özofagus ve özofagus gövdesinin normal ve patolojik durumlarının basınç-akım metrikleri ile tanımlanmasına yönelik çalışma sayısı çok yetersizdir. Bu çalışma ile basınç-akım metriklerinin özofageal fonksiyonları değerlendirmedeki yerinin belirlenmesi ve gastroözofageal reflü hastalığındaki rolünün saptanması hedeflenmektedir.

Çalışmaya 30 ile 51 yaşları arasında, gastroözofageal reflü hastalığı nedeniyle kliniğimize yönlendirilen hastalar alınmıştır. Hasta grubunda haftada bir veya daha fazla tipik reflü semptomu olan ve üst gastrointestinal sistem endoskopisi ile yapılan değerlendirmede Los Angeles kriterlerine göre evre C ve D değişiklik saptanmayan ve manometri ile değerlendirilen hastalar dahil edilmiştir. Çalışmada tabloda gösterilen kriterlerin tamamını karşılayan, 4’ü kadın 6’sı erkek olmak üzere toplam 10 hastanın verileri kullanılmıştır. Kontrol grubu verileri ise sağlıklı gönüllü havuzundan elde edilmiş olup gönüllü grubuna 18 yaşını tamamlamış, gastrointestinal sistem hastalığı semptomu olmayan ve gastrointestinal sistem operasyonu geçirmemiş, medikal tedavi kullanmayan ve kriterlerin tamamını

32 karşılayan 3 erkek ve 11 kadın olmak üzere toplam 14 kişi alınmıştır. Tablo 2’de çalışmaya alınan olguların yaşa ve cinsiyete göre dağılımları gösterilmiştir.

Tablo 2: Olguların Gruplara ve Cinsiyete Göre Yaş Ortalamaları

Sağlıklı Gönüllü Grubu Hasta Grubu

N (adet) 14 10

Yüzde (%) 58,3 41,7

Yaş Ortalaması 38,1 42

Kadın/Erkek 11/3 4/6

Toplam Yaş Ortalaması 39,7

Hasta grubunun çalışmaya alınma kriterleri tablo 3’te gösterilmiştir.

Tablo 3: Hasta Grubunun Çalışmaya Alınma Kriterleri

18 yaşından büyük olmak

Haftada bir veya daha sık tipik gastroözofageal reflü semptomları olması

Üst gastrointestinal sistem endoskopisinin normal veya Los Angeles A-B olması Yüksek çözünürlüklü impedans manometri ile değerlendirilmiş olması

Sağlıklı gönüllü grubunun çalışmaya alınma kriterleri tablo 4’te gösterilmiştir.

Tablo 4: Sağlıklı Gönüllü Grubunun Çalışmaya Alınma Kriterleri

18 yaşından büyük olmak

33 Hasta grubu ve sağlıklı gönüllü grubu için dışlama kriterleri tablo 5’te gösterilmiştir.

Tablo 5: Olguların Çalışma Dışı Bırakılma Kriterleri

Gastroözofageal reflü hastalığına bağlı değişiklikler dışında primer veya sekonder özofagus motilite hastalığının olmaması

Gebe veya emziriyor olmak

NSAİİ, asetilsalisilik asit ile ve motiliteyi etkileyecek herhangi bir ilaç kullanımı olması

Obezite (BKİ’nin 35 ve üzerinde olması)

Gastrointestinal sistem operasyonu geçirmiş olmak (kolesistektomi dahil)

Aktif gastrointestinal kanama, kontrolsüz diabetes mellitus, tip 1 diyabet, Barrett özofagus varlığı, mide çıkış obstrüksiyonu, inflamatuvar barsak hastalığı varlığı

İmmunsüpresyon, kortikosteroid kullanımı olması

Gastrointestinal sistemin asit salınımına neden olabilecek veya çalışma sonuçlarını değiştirebilecek ilaç kullanımı olması

Manometri sisteminde manometri kateteri ve verilerin kaydedilip analiz edildiği bir bilgisayar yazılımı kullanılmaktadır. Bu çalışmaya dahil edilen olguların manometrik değerlendirmeleri Laborie (MMS) firmasına ait Unisensor 36 adet basınç ve 16 adet impedans kanalı içeren kateter ile yapılmıştır. Yüksek çözünürlüklü manometri için işlem protokolü her olgu için önceden belirlenen şekilde ve standart olarak uygulanmıştır. Manometri ile değerlendirilecek olgular özofagus fonksiyonunu etkileyebilecek tüm ilaçlar en az 24 saat önce kesildikten sonra en az 6 saatlik açlık ile işleme alınmıştır. Olgulara yüksek çözünürlüklü manometri için bilgilendirilmiş onam formu imzalatılmıştır. Manometri ile değerlendirilecek kişilerin veri tabanına kaydı yapıldıktan sonra burun deliklerine %2 lidokain sprey ile lokal anestezi işlemi uygulanmıştır. Manometri kateterinin kalibrasyonu yapıldıktan sonra kişi oturur pozisyondayken nazal yol ile kateter yerleştirilmiştir. Kateter işlem yapılan kişinin boyuna göre 50-60 cm ilerletildikten sonra kişi sırt üstü yatırılmıştır. En az 15 saniye istirahat basıncı ölçüldükten sonra önceden hazırlanan standart boluslar ile olgulara

34 yutma yaptırılmıştır. Olgulara en az 10 defa 5 ml sulu yutma, en az 4 defa 10 ml sulu yutma, bir defa serbest yutma olarak 200 ml %0.9 sodyum klorür çözeltisi içirilmiştir. Yarı katı yutma için 4 defa 5 ml yoğurt verilmiş son olarak katı yutma için de standart tuzlu krakerden 4 defa verilmiştir. Tüm yutmalardan önce işlemi gerçekleştiren ekip komut vermiş ve yutma işlemi bu komuttan sonra gerçekleştirilmiştir. Her yutma veri tabanında yutmanın miktarı ve bolusun tipine göre işaretlenmiştir. İşlem basamaklarının tamamı 30-40 dakika civarında sürmektedir. Tüm yutmalar tamamlandıktan sonra inceleme durdurulmuş ve kateter çıkarılmıştır. Manometrik incelemelerden elde edilen yutma traseleri MMS Laborie 9.5 versiyonunda değerlendirilmiştir.

MMS programı ile yapılan değerlendirmede primer veya sekonder majör motilite bozukluğu saptanmayan olguların verileri basınç ve impedans verilerini birlikte değerlendirme olanağı sağlayan ve internet üzerinden erişime açık olan Swallow Gateway veritabanına ASCII dosya formatında yüklenmiş ve kullanılan kateter veri tabanından işaretlenmiştir. Çalışmanın başlangıcında kriterleri karşılayan 14 sağlıklı gönüllünün ve 13 gastroözofageal reflü hastasının verilerinin Swallow Gateway üzerinden basınç-akım metrikleri ile değerlendirilmesi planlanmış fakat üç hastanın traselerinin artefaktlı olması ve veritabanında traselerin net seçilememesi nedeniyle hastaların verileri çalışma dışında bırakılmıştır. Swallow Gateway veri tabanında faringeal yutma ve özofageal yutma ayrı ayrı değerlendirilebilmektedir. Buradaki farkı oluşturan aynı yutma için seçilen alan ve işaretlenecek noktaların farklı yerleşimli olması ve bunun sonucu olarak da hesaplanacak metriklerin değişmesidir. Bu çalışmada sağlıklı gönüllülerdeki özofageal yutmalar ve gastroözofageal reflü hastalarındaki özofageal yutmalar basınç-akım metrikleri ile değerlendirileceği için olguların traseleri veri tabanında özofageal yutma olarak seçilmiştir. Her olguya ait traseler tekrar bu veritabanında da incelenmiştir. Her bir olguda yutma işaretleri takip edilerek 5 ml, 10 ml, 200 ml serbest yutma, 5 ml yarı katı ve katı yutma traseleri ayrı ayrı detaylı analiz edilebilmesi için işaretlenmiştir. Olguların her bir yutmasına ait bilgiler o yutmaya ait ekranda yutma bilgileri kısmına yazılmıştır. Daha sonra seçilen yutma trasesinin üzerine tanımlayıcı noktalar konulmuştur. Şekil 13’te Swallow Gataway veritabanına eklenen 5 ml’lik bir sulu yutma trasesi gösterilmiştir. Seçilen olgunun seçilen yutması tanımlanmış fakat tanımlayıcı noktalar yerleştirilmemiştir.

35 Şekil 16: Swallow Gateway veri tabanına yüklenmiş örnek bir yutma trasesi

Swallow Gateway programında yutma analiz edileceği zaman, seçilen yutmanın üzerine tanımlayıcı çizgiler eklenir. Toplam 8 adet tanımlayıcı çizgi vardır. Yatay düzlemde birinci çizgi üst özofageal sfinkterinin distal sınırına, ikinci çizgi transizyonel zona, üçüncü çizgi özofagogastrik bileşkenin proksimal sınırına, dördüncü çizgi krural diyaframa ve beşinci çizgi ise mideyi işaret edecek şekilde en distale yerleştirilir. Dikey planda ise altıncı çizgi yutmanın başladığı yere, yedinci çizgi tranzisyonel zon ile distal kontraksiyonun başladığı yerin kesiştiği yere ve sekizinci çizgi ise özofagogastrik bileşke proksimali ile distal kontraksiyonun kesiştiği yere konur. Şekil 17’de tanımlayıcı çizgilerin yerleri gösterilmiştir.

36 Şekil 17: Swallow Gateway’de yutma trasesinin üzerine yerleştirilecek tanımlayıcı çizgilerin yerleri

Sekiz tanımlayıcı çizgi uygun yerlere yerleştikten sonra yutmayı değerlendiren klasik metrikler ve basınç-akım metrikleri otomatik olarak hesaplanır. Tanımlayıcı çizgilerin yerlerinin uygun olup olmadığı yutmanın altında oluşan grafikte impedans ve basınç arasındaki ilişki ile kontrol edilir. Hedeflenen grafik elde edildiğinde otomatik hesaplanan metrikler o yutma için kaydedilir. Şekil 18’de tanımlayıcı noktaların yerleştirildiği ve analizlerin yapıldığı bir yutma gösterilmiştir. Şekil 19’da ise şekil 18’deki yutma için veritabanının otomatik hesapladığı örnek metrikler gösterilmiştir.

37 Şekil 18: Örnek yutmada tanımlayıcı çizgilerin yerleşimi ve grafikle doğrulanması

38 Çalışmaya dahil edilen tüm olguların seçilen tüm yutmalarına tanımlayıcı çizgiler eklenmiş ve yutmalar analiz edilmiştir. Çalışmaya alınan ve MMS veri tabanında değerlendirilen 200 ml serbest sıvı, yarı katı ve katı yutmada bir yutma trasesinde birden fazla basınç ve impedans alanı kaldığı için hedeflenen uygun alan grafiği elde edilememiş olup olguların sadece 5 ml ve 10 ml’lik sulu yutmalarının analizlerinden elde edilen veriler çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmaya dahil edilen sağlıklı gönüllülerin 5 ml sıvı ve 10 ml sıvı yutmalarından Swallow Gateway ile elde edilen verileri, hastaların 5 ml ve 10 ml sıvı yutmalarından Swallow Gateway ile elde edilen verileri ile karşılaştırılmıştır. Sağlıklı gönüllülerin yarı katı yutmaları da swallow gateway üzerinde değerlendirilmiştir. Hasta grubunun yarı katı yutma traselerinin SW veri tabanı üzerinde değerlendirilirken yine özellikle alt sfinkter proksimalini gösteren tanımlayıcı işaretin yerleşimi ile ilgili, dolayısı ile de alt özofagus sfinkterinin yapısı ile ilgili olduğu düşünülen basınç ve impedans artefaktları nedeniyle bazı hastaların yarı katı yutma traseleri analiz edilememiştir. Bu yüzden sağlıklı gönüllü grubunun da yarı katı yutma verileri bu çalışmanın dışında bırakılmıştır. Bu çalışmada her grubun 5 ml sıvı ve 10 ml sıvı yutma verileri grup içinde ve birbirleri ile kıyaslanmıştır. Sağlıklı gönüllü ve hasta grubu kendi içinde de MMS veri tabanı ve Swallow Gateway veri tabanından elde edilen metrikler üzerinden kıyaslanmıştır.

Swallow Gateway veri tabanının özofagus fonksiyonlarını değerlendirmedeki rolünün belirlenmesi ve gastroözofageal reflü hastalığındaki yerinin saptanması amacıyla tasarlanan bu çalışmada literatürde yer alan ve basınç-akım metriklerini analiz eden çalışmalardan farklı olarak sağlıklı gönüllü grubunda özofageal yutma ve gövde fonksiyonları ile alt özofagus sfinkteri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Basınç- akım metrikleri ve Swallow Gateway veri tabanı için bir validasyon çalışması olarak da tasarlanan bu çalışma ile gastroözofageal reflü hastalığının patofizyolojisi ve dolayısı ile tedavi yaklaşımlarını değiştirebilecek bilgilerin basınç-akım metrikleri ile saptanabilirliğinin tespit edilmesi ve Swallow Gateway veri tabanı üzerinden yapılan özofageal değerlendirme ile konvansiyonel metot arasında korelasyon olup olmadığının saptanması hedeflenmiştir.

Çalışmada verilerin analizi SPSS 23 (Statistical Package for the Social Sciences – IBM®) programı kullanılarak yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler, kategorik değişkenler için sayı ve yüzde, sayısal değişkenler için ortalama ve standart sapma

39 olarak yapılmıştır. Sayısal değişkenler için çoklu bağımsız grup karşılaştırmalarında Mann Whitney U Testi kullanılmıştır. Alt grup karşılaştırmalarında kategorik değişkenler için ise Ki-Kare testi ve T testi yapılmıştır. Sayısal veriler arasındaki ilişkide normal dağılım sağlanmadığı için korelasyon analizinde Spearman testi kullanılmıştır. Analizler %95 güven aralığında ve p<0,05 değerinde istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.

40 4. BULGULAR

Çalışmaya 14 sağlıklı gönüllünün ve 13 hastanın verileri dahil edilmiştir. Üç hastanın manometri traselerinin Swallow Gateway veri tabanında değerlendirilirken yazılımsal sorun nedeniyle analiz edilememesi nedeniyle bu hastaların verileri çalışma dışı bırakılmıştır. Çalışmaya 14 sağlıklı gönüllü ve 10 hastanın verileri üzerinden devam edilmiştir. Çalışmada yer alan sağlıklı gönüllü ve hasta grubuna ait demografik veriler tablo 6’da gösterilmektedir. Sağlıklı gönüllü grubunda yer alan olguların 11’i (%78,6) kadın, 3’ü (%21,4) erkektir. Hasta grubunda yer alan olguların ise 6’sı (%60) erkek ve 4’ü (%40) kadındır. Hasta grubunun yaş ortalaması 42,0±11,1 yıl, sağlıklı gönüllü grubunun yaş ortalaması 38,1±9,1 yıl bulunmuştur. %95 güven aralığında ve p<0,05 anlamlılık ile ki-kare testi ile yapılan değerlendirmede her iki grup arasında cinsiyet ve yaş yönünden anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Hasta (n:10) Sağlıklı (n:14) p değeri CİNSİYET Erkek 6(%60) 3 (%21,4) 0,092 Kadın 4(%40) 11 (%78,6) YAŞ (ORT ± SD) 42,0± 11,1 38,1±9,1 0,350

Tablo 6: Çalışma gruplarının demografik özellikleri

Çalışmaya dahil edilen her bir olgunun MMS veri tabanında tüm sulu yutmalarının ortalaması alınarak otomatik hesaplanan IRP, DCI ve DL değerleri kaydedilmiştir. Sağlıklı gönüllülerden ve hasta grubundan elde edilen değerlerin ortalaması alınarak sağlıklı gönüllü grubu için ortalama IRP, ortalama DCI ve ortalama DL hesaplanmıştır. Aynı hesaplama hasta grubu için de yapılmıştır. Swallow Gateway

41 veri tabanı üzerinden elde edilen ve bölüm 2.1.6’da tanımlanan metriklerin de tümünün sağlıklı gönüllü ve hasta grubu için ortalamaları alınmıştır. Bunlar PCI, DCI, DC, DL, IRP, DPA, DPCT, DPE, RP, SDL, DCL, PFI, IR ve CSI metrikleridir. Bu değerlerin ortalaması alınmış ve bu veriler Mann-Whitney U testi kullanılarak gruplar arasında karşılaştırılmıştır. Her iki veri tabanında da hesaplanan IRP, DCI ve DL metriklerinin yanına hangi veri tabanından elde edildiği parantez içinde belirtilmiştir. Tablo 7’de hasta grubu ve sağlıklı grubun IRP, DCI ve DL değerlerinin ortalamaları gösterilmiştir.

Sağlıklı (n:14) Hasta(n:10) p değeri

IRP(MMS) 14,90±6,56 14,23 ±8,39 0,829 DCI(MMS) 971.42±389,08 970.40±526,47 0,996 DL(MMS) 7,45±0,87 6,61±0,77 0,024 IRP(SW-5) 19.88± 7.44 24.02± 13.24 0,340 IRP(SW-10) 18.04± 6.89 23.06 ±13.68 0,248 IRP(SW) 19.36± 6.82 23.74± 13.31 0,301 DCI(SW-5) 1485.10±636,25 1554.41±826,73 0,818 DCI(SW-10) 1588.16±698,17 1725.42±909,59 0,679 DCI(SW) 1514.54±617,16 1603.27±843,43 0,768 DL(SW-5) 8.71± 1.05 7.26±0,86 0,002 DL(SW-10) 9.01 ±1.37 7.06± 1.22 0,002 DL(SW) 8.79±1.08 7.21±0,92 0,001

Tablo 7: Hasta ve sağlıklı grupta IRP,DCI ve DL’nin MMS ve Swallow Gateway veri tabanları kullanılarak elde edilen sonuçlar (SW: Swallow Gateway )

MMS veri tabanından elde edilen IRP, DCI ve DL değerleri sağlıklı gönüllü grubunda hasta grubundan yüksek bulunurken Swallow Gateway veri tabanından elde edilen IRP ve DCI değerleri hasta grubunda daha yüksek bulunmuş, DL ise sağlıklı gönüllü grubunda daha yüksek bulunmuştur. MMS ile elde edilen DL değeri arasında sağlıklı ve hasta grubu arasındaki fark istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Swallow Gateway veri tabanından elde edilen DL değerinde de hem 5 ml hem 10 ml’lik yutmalar arasında sağlıklı grup ile hasta grubu arasında fark istatistiksel olarak anlamlıdır. Hasta grubu ve sağlıklı grubun Swallow Gateway veri tabanından elde edilen diğer metriklerinin ortalamaları tablo 8’te gösterilmiştir.

42 Sağlıklı (n:14) Hasta (n:10) p değeri

PCI(SW-5) 375,68±196,01 293,23±199,01 0,324 PCI(SW-10) 453,80±252,47 318,07±187,71 0,165 DCV(SW-5) 4.23±0,75 5.52 ±1.77 0,024 DCV(SW-10) 4.48± 1.36 6.22± 2.49 0,039 DPA(SW-5) -0.81± 6.70 0.15± 5.44 0,713 DPA(SW-10) 0.06± 7.36 0,31± 7.26 0,937 DPCT(SW-5) 5.14± 6.32 5.71 ±5.70 0,826 DPCT(SW-10) 7,30±5,29 8,48±6,41 0,626 DPE(SW-5) 17,21±7,21 16,46±7,96 0,813 DPE(SW-10) 18,91±8,25 18,83±7,81 0,980 RP(SW-5) 6,74±3,02 3,92±2,73 0,029 RP(SW-10) 4,11±2,49 3,04±4,18 0,442 SDL(SW-5) 4,32±0,65 3,77±0,60 0,044 SDL(SW-10) 4,21±0,88 3,73±0,84 0,197 DCL(SW-5) 4,39±0,84 3,40±0,79 0,009 DCL(SW-10) 4,81±1,21 3,33±1,06 0,005 PFI(SW-5) 26,41±15,81 17,71±11,44 0,152 PFI(SW-10) 16,01±10,19 26,82±29,58 0,216 IR(SW-5) 0,36±0,06 0,59±0,74 0,258 IR(SW-10) 0,29±0,05 0,29±0,14 0,889 CSI(SW-5) 687,02±220,15 751,58±223,10 0,489 CSI(SW-10) 704,29±236,41 767,91±191,95 0,491

43 Tablo 8: Hasta ve sağlıklı grubun SW’den elde edilen bazı metriklerinin ortalamaları Burada yer alan metriklerin tanımları bölüm 2.1.6 da yer almaktadır. 5 ml ve 10 ml yutmalardan elde edilen verilerin ortalamaları incelendiğinde sağlıklı gönüllü grubunda PCI, DPE, SDL ve DCL değerlerinin hastalardan daha yüksek olduğu görülmüştür. Hasta grubunda ise DCV, DPA, DPCT, IR ve CSI değerleri sağlıklı gönüllü grubuna göre daha yüksek saptanmıştır. RP ve PFI değerleri 5 ml’lik yutmaların ortalamalarından elde edilen verilerde sağlıklı gönüllülerde hasta grubundan yüksek bulunmasına rağmen 10 ml’lik yutmalarda düşük saptanmıştır. Bu sonucun hastalardan elde edilen 10 ml’lik yutmaların sayısının az olması nedeniyle elde edildiği düşünülmektedir.

Normal değerleri ve referans aralıkları bilinmeyen bu metriklere istatistiksel anlamlılık açısından bakıldığında DCV ve DCL değerlerinde saptanan farklılık istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur. Daha fazla yutmanın analiz edildiği 5 ml’lik yutmaların ortalamalarından elde edilen RP ve SDL değerlerindeki fark da istatistiksel açıdan anlamlıdır.

Sağlıklı gönüllü grubundan Swallow Gateway yoluyla elde edilen veriler MMS veri tabanından elde edilen metrikler ile Spearman testi kullanılarak %95 güven aralığında ve p<0,05 anlamlılık ile analiz edilmiştir. Tablo 9’da MMS ve Swallow Gateway’de ortak olan metrikler ve yapılan korelasyon analizi gösterilmiştir. Yaş ile metrikler arasındaki ilişki de bu tabloda değerlendirilmiştir.

Sağlıklı gönüllü grubunda 5 ml’lik yutmaların ortalamalarından elde edilen IRP, DCI ve DL metrikleri MMS ile Swallow Gateway arasında yüksek anlamlılık düzeyinde korelasyon göstermiştir. SW 10 ml’lik yutmaların IRP değeri ve MMS ile elde edilen DL değeri arasında istatistiksel olarak pozitif yönlü bir korelasyon saptanmıştır. Yaş ile bu metrikler arasında korelasyon saptanmamıştır. IRP(SW) değerleri ile DCI (MMS) arasında ters yönlü bir korelasyon saptanmıştır. Tersten bakıldığında da IRP(MMS) ile DCI(SW) arasında ters yönlü bir korelasyon bulunmuştur; burada istatistiksel anlamlılık düzeyi p=0.051 olarak hesaplanmıştır.

44 SAĞLIKLI GÖNÜLLÜ GRUBU (n:14)

Yaş IRP(MMS) DCI(MMS) DL(MMS)

r p r p r p r p IRP(SW5) -0,304 0,291 0,842 0,000 -0,530 0,051 0,125 0,669 IRP(SW10) 0,084 0,776 0,464 0,095 -0,376 0,185 0,601 0,023 IRP(SW) -0,211 0,468 0,815 0,000 -0,552 0,041 0,282 0,329 DCI(SW5) 0,260 0,370 -0,495 0,072 0,912 0,000 -0,095 0,748 DCI(SW10) -0,174 0,552 -0,455 0,102 0,793 0,001 -0,207 0,478 DCI(SW) -0,095 0,747 -0,530 0,051 0,952 0,000 -0,145 0,620 DL(SW5) 0,262 0,365 -0,209 0,474 0,121 0,681 0,752 0,002 DL(SW10 -0,073 0,805 0,240 0,409 0,064 0,829 0,838 0,000 DL(SW) 0,139 0,636 -0,024 0,935 0,073 0,805 0,799 0,001

Tablo 9: IRP, DCI ve DL’nin sağlıklı gönüllü grubunda korelasyon analizi tablosu

Sağlıklı gönüllü grubunda Swallow Gateway veri tabanından elde edilen basınç-akım metriklerinin MMS metrikleri ile ve yaşla korelasyonu olup olmadığını saptamak için de Spearman testi uygulanmıştır. %95 güven aralığında ve p<0.05 anlamlılık düzeyi ile değerlendirilen metrikler tablo 10’da gösterilmiştir.

Sağlıklı gönüllü grubunda DPA değerleri ile yaş arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü korelasyon bulunmuştur. 5 ml’lik yutmaların RP ortalamaları ile yaş arasında da ters yönlü bir korelasyon saptanmıştır. SDL ile DL arasında da istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon saptandı. DL(MMS) ile DCL(SW5) de istatistiksel analizlerde anlamlı korelasyon gösterdi. PFI ve IR değerlerinde sağlıklı gönüllülerde MMS metrikleri ile korelasyon saptanmadı yalnızca yaş ile 5 ml’lik yutmaların ortamala PFI’sı arasında istatistiksel olarak ters bir ilişki bulundu. Bu grupta CSI ile DCI(MMS) arasında da pozitif yönlü korelasyon bulundu.

45 SAĞLIKLI GÖNÜLLÜ GRUBU (n:14)

Yaş IRP(MMS) DCI(MMS) DL(MMS)

r p r p r p r p DPA(SW5) 0,633 0,015 -0,486 0,078 0,207 0,478 0,225 0,440 DPA(SW10) 0,542 0,045 -0,437 0,118 0,077 0,794 0,216 0,459 RP(SW5) -0,548 0,042 -0,288 0,318 -0,152 0,605 -0,204 0,935 RP(SW10) 0,322 0,262 0,099 0,737 0,103 0,725 0,260 0,370 SDL(SW5) -0,035 0,905 -0,029 0,923 -0,143 0,626 0,590 0,026 SDL(SW10) 0,244 0,400 -0,024 0,935 0,037 0,899 0,660 0,001 DCL(SW5) 0,341 0,232 -0,086 0,771 0,090 0,759 0,539 0,047 DCL(SW10) -0,238 0,413 0,323 0,260 -0,042 0,887 0,473 0,088 PFI(SW5) -0,775 0,001 0,147 0,615 -0,068 0,817 -0,326 0,256 PFI(SW10) 0,095 0,747 0,156 0,594 -0,152 0,605 -0,004 0,988 IR(SW5) 0,258 0,374 0,314 0,274 -0,279 0,334 0,286 0,322 IR(SW10) -0,035 0,908 0,150 0,610 -0,180 0,537 0,015 0,958 CSI(SW5) -0,304 0,291 -0,209 0,474 0,710 0,004 0,077 0,794 CSI(SW10) -0,370 0,193 -0,138 0,637 0,609 0,021 -0,114 0,697 Tablo 10: Sağlıklı gönüllülerde basınç-akım metriklerinin MMS metrikleri ile ilişkisi

Hasta grubunda da Swallow Gateway’den elde edilen metriklerin yaş ve MMS veri tabanından elde edilen metrikler ile ilişkisini tanımlayabilmek için korelasyon testleri yapılmıştır. %95 güven aralığı ve p<0,05 anlamlılık düzeyi ile Spearman testi yapılmıştır. Sağlıklı gönüllülerde olduğu gibi ortak metriklerin ilişkilerinin karşılaştırıldığı tablo aşağıdadır. Hasta grubunda yaş ile IRP,DCI ve DL arasında korelasyon saptanmamıştır. IRP(MMS) ile DCI(SW) arasında negatif yönlü kuvvetli bir korelasyon saptanmıştır. IRP(MMS) ile DL(SW) değerleri arasında da pozitif yönlü bir korelasyon saptanmıştır. Sağlıklı gönüllü grubunda tüm ortak metriklerde

Benzer Belgeler