Kat Aded

1905 Goad Haritası ile 1949 Suat Nirven Haritası karşılaştırıldığında, hemen hemen her yapı adasında binaların kat adetlerinde farklılıklar olduğu saptanmaktadır. Bu iki haritadaki, kat adeti verileri üst üste çakıştırıldığında en dikkat çekici nokta ise, geç tarihli Suat Nirven Haritası’nda 6 katlı binaların bulunmamasıdır. 1905 Goad Haritası’nda 611–635–642–645–647–648–650 ve 653 parsellerde yer alan 6 katlı binaların, 1949 yılı verileri (1215–1226–1230–1233–1235–1214–1207 ve 1201 numaralı yapı adaları) göz önünde tutulduğunda kat adetlerinin azaltıldığı ya da yıkılıp yerlerine daha alçak binaların yapıldığı düşünülmektedir.

Şekil 7.08: 1905 Goad haritası, kat adedi analizi.

Şekil 7.09: 1949 Suat Nirven Haritası, kat adedi analizi (taralı alandaki yapı

7.2. 1949 Suat Nirven Haritası ile Günümüze Ait Hâlihazır Haritanın Karşılaştırılması

Örnek bölge olarak seçilen Kemeraltı’nda güncel durum analizleri yapılmış, sokaklar, yapı adaları ve binaların kat adetleri, kullanım durumları ve yapı malzemelerine ilişkin veriler saptanmıştır. Elde edilen belgeler 1949 tarihli Suat Nirven Haritası’nın üzerine işlenmiş olan bilgiler ile karşılaştırılarak, Kemeraltı bölgesinin 20. yüzyılın ikinci yarısında geçirdiği değişimler ortaya koyulmuştur.

Şekil 7.10: 1949 Suat Nirven Haritası paftalarının dijital ortamda yeniden çizilmiş ve

birleştirilmiş hali.

7.2.1. Sokak Dokusu ve Yapı Adaları

1949 Suat Nirven Haritası ile günümüze ait hâlihazır harita üst üste çakıştırıldığında, Kemeraltı bölgesinin sokak dokusunda ve yapı adalarında bir takım değişikliler olduğu saptanmaktadır.

20. yüzyılın ikinci yarısındaki imar faaliyetleri sonrasında Kemeraltı Caddesi’nin genişletilmiş olduğu görülmektedir.

Söz konusu iki harita karşılaştırıldığında, Suat Nirven Haritası’nda 1231 ile 1233 numaralı yapı adaları arasındaki Şerbetçi Sokağı’nın, günümüze ait hâlihazır haritada kapatılmış olduğu anlaşılmaktadır. Suat Nirven Haritası’nda 1234 ve 1235 numaralı yapı adalarının ortadan kaldırıldığı ve yerlerine bugünkü Maliye Caddesi’nin açıldığı gözlenmektedir.

Şekil 7.12: Kemeraltı Caddesi ve 1231–1233–1234–1235 numaralı yapı adaları

1949 Suat Nirven Haritası ile günümüze ait hâlihazır haritada karşılaştırılmıştır. Suat Nirven Haritası ile günümüze ait hâlihazır haritanın karşılaştırılması ile gözlemlenen bir diğer değişiklik ise, 1949 tarihli haritada 1206 ve 1207 numaralı yapı adaları arasında yer alan Hamarat Sokağın kapatılmasıdır. Birleştirilen yapı adaları, hâlihazır haritada 120 numaralı yapı adası olarak belirtilmektedir.

Şekil 7.13: 1949 Suat Nirven Haritası (solda) ile hâlihazır harita (sağda)

karşılaştırılmış, kapatılan Hamarat Sokağı işaretlenmiştir.

7.2.2. Parsel Dokusu

1949 Suat Nirven Haritası ile günümüze ait hâlihazır harita üst üste çakıştırıldığında, Kemeraltı bölgesindeki yapı adalarının parselasyonunda bazı değişiklikler olduğu gözlenmektedir.

Söz konusu haritalar karşılaştırıldığında, erken tarihli Suat Nirven Haritası’nda 1214 numaralı yapı adasının parselasyonunun değişmiş olduğu ve bugün birleştirilen parseller üzerinde, 118 numaralı yapı adasında Karaköy Ticaret Merkezi’nin inşa edildiği görülmektedir.

Şekil 7.14: 1949 Suat Nirven Haritası’nda 1214 numaralı yapı adası ve hâlihazır

haritada, 118 numaralı yapı adasında birleşen parseller üzerine inşa edilmiş Karaköy Ticaret Merkezi gösterilmiştir.

Şekil 7.15: Karaköy Ticaret Merkezi ve çevresindeki binalar.

20. yüzyılın ikinci yarısına ait Suat Nirven Haritası’nda 1201 numaralı yapı adasının parselasyonunun değiştiği, hâlihazır haritada 122 numaralı yapı adası incelendiğinde net olarak anlaşılmaktadır.

Şekil 7.16: Suat Nirven Haritası’nda 1201 numaralı yapı adası ile hâlihazır haritada

7.2.3. Yapı Malzemesi

1949 Suat Nirven Haritası üzerinde yer alan yapı malzemesine ilişkin veriler ile güncel durum yapı malzemesi analizi karşılaştırıldığında, Kemeraltı bölgesinde bu bağlamda bir takım değişiklikler olduğu tespit edilmiştir.

20. yüzyılın ikinci yarısında bazı yapı adalarında (1221–1199 ve 1230 numaralı yapı adaları) ahşap yapı bulunmakla birlikte, çoğunluğu kâgir yapılardan oluşan bölge, günümüzde hiç ahşap yapı içermemektedir. Bununla birlikte, kâgir yapıların büyük bir bölümünün betonarme binaya dönüştüğü gözlenmektedir.

Şekil 7.17: 1949 Suat Nirven Haritası, yapı malzemesi analizi.

Günümüzde özgün yapı malzemesi korunmuş olan yapıların, genellikle eğitim yapıları, dini yapılar ve hanlar olduğu gözlenmektedir. Sivil mimarlık örneklerinin büyük bir bölümü kâgir malzemeden betonarmeye çevrilmiştir. 1949 Suat Nirven Haritası’nda boş olan parsellere (1222 ve 1233 yapı adalarında) ise, günümüzde betonarme yapı inşa edildiği gözlenmektedir.

Şekil 7.19: Özgün malzemesi korunmuş Saint Benoit Kilisesi ve Lisesi.

Şekil 7.21: 1949 Suat Nirven Haritası’nda yerlerinde kâgir yapılar olduğu bilenen

betonarme yapılar (Soldaki Suat Nirven Haritası’nda 1226, sağdaki 1225 numaralı yapı adasında yer alan yapı).

Şekil 7.22: Özgün malzemesi korunmuş yapılar (soldaki Suat Nirven Haritası’nda

7.2.4. Kat Adedi

1949 Suat Nirven Haritası üzerinde yer alan kat adetlerine ilişkin veriler ile güncel durum kat adedi analizi karşılaştırıldığında, Kemeraltı bölgesinde bu bağlamda bazı değişiklikler olduğu tespit edilmiştir.

20. yüzyılın ortalarında, Kemeraltı bölgesinde en yüksek 5 katlı yapılar görülmekteyken, güncel durum analizlerinde 6–7–8 ve 9 katlı yapıların bulunduğu tespit edilmiştir. Kat adedi artışının bir bölümü kâgir yapıların yıkılıp yerlerine yüksek katlı betonarme yapıların inşa edilmesiyle gerçekleşmiştir (Bkz. Şekil 7.25). Bir takım kagir yapının ise üzerlerine kat eklenerek yükseklikleri artırılmıştır (Bkz. Şekil 7.26).

Şekil 7.23: 1949 Suat Nirven Haritası, kat adedi analizi.

Şekil 7.25: Kemeraltı bölgesindeki çok katlı yapılara örnek.