Bilgisayarı koruma
NOT: Güvenlik çözümleri caydırıcı olacak şekilde tasarlanmıştır; ancak, bilgisayarın hatalı kullanılması veya çalınmasını engelleyemeyebilir ya da yazılım saldırılarını caydırmada başarısız olabilir.
Bilgisayarla birlikte sağlanan güvenlik özellikleri bilgisayarı, kişisel bilgileri ve verileri çeşitli risklerden koruyabilir. Bilgisayarınızı kullanma şekliniz, kullanmanız gereken güvenlik özelliklerini belirler.
İşletim sistemi bazı güvenlik özellikleri sağlamaktadır. Ek güvenlik özellikleri aşağıdaki tabloda listelenmiştir. Ek güvenlik özelliklerinin çoğu Computer Setup'tan yapılandırılabilir.
Buna karşı korumak için Bu güvenlik özelliğini kullanın
Bilgisayarın izinsiz kullanımı Parolalar kullanarak kimlik doğrulaması Computer Setup'a (f10) yetkisiz erişim Computer Setup'ta BIOS Yönetici parolası*
Sabit sürücü içeriğine izinsiz erişim Computer Setup'ta DriveLock parolası*
Optik sürücü, disket sürücüsü veya dahili ağ bağdaştırıcısından yetkisiz başlatma
Computer Setup'ta önyükleme seçenekleri özelliği*
Verilere izinsiz erişim ● Güvenlik duvarı yazılımı
● İşletim sistemi güncelleştirmeleri Computer Setup ayarlarına ve diğer sistem kimlik bilgilerine
yetkisiz erişim
Computer Setup'ta BIOS yönetici parolası*
Bilgisayarın izinsiz alınması Güvenlik kablosu yuvası (isteğe bağlı güvenlik kablosuyla kullanılır)
*Computer Setup, bilgisayar açıldığında veya yeniden başlatıldığında f10 tuşuna basılarak erişilen bir yardımcı programdır.
Computer Setup'ı kullanırken programda gezinmek ve seçim yapmak için bilgisayarınızdaki tuşları kullanmalısınız.
Parolaları kullanma
Parola, bilgisayardaki bilgilerinizi korumak için seçtiğiniz bir grup karakterdir. Bilgilerinize erişimi nasıl kontrol etmek istediğinize bağlı olarak birkaç çeşit parola oluşturabilirsiniz. Parolalar, bilgisayara önceden yüklenen Computer Setup yardımcı programında oluşturulabilir.
● Kurulum ve DriveLock parolaları Computer Setup'ta ayarlanır ve sistem BIOS'u yardımcı programından yönetilir.
● Hem DriveLock kullanıcı parolasını, hem de Computer Setup’ta ayarlanmış ana DriveLock parolasını unutursanız, parolalarla korunan sabit sürücü kalıcı olarak kilitlenir ve artık kullanılamaz.
Bilgisayarı koruma 61
Parolaları oluşturmak ve kaydetmek için aşağıdaki ipuçlarını kullanın:
● Parola oluştururken program tarafından konulan gereksinimleri izleyin.
● Parolalarınızı bir kağıda yazın ve bilgisayardan uzak, güvenli bir yerde saklayın.
● Parolaları bilgisayardaki bir dosyada saklamayın.
Aşağıdaki tablolar, sık kullanılan parolaları ve bunların işlevlerini sıralamaktadır.
İşletim sisteminde parola oluşturma
İşletim sistemi parolaları İşlev
Kök parola İşletim sistemi kök düzeyi hesabına erişimden korur.
Kullanıcı parolası İşletim sistemi kullanıcı hesabını yetkisiz erişimden korur.
Computer Setup'ta parolalar oluşturma
Computer Setup parolaları İşlev
BIOS yönetici parolası* Computer Setup'a erişimi korur.
DriveLock ana parolası* DriveLock tarafından korunan dahili sabit sürücüyü korur.
Ayrıca DriveLock korumasını kaldırmak için kullanılır. Bu parola, etkinleştirme işlemi sırasında DriveLock Parolaları altında oluşturulur.
DriveLock kullanıcı parolası* DriveLock tarafından korunan dahili sabit sürücüyü yetkisiz erişimden korur ve etkinleştirme işlemi sırasında DriveLock Parolaları altında oluşturulur.
TPM katıştırılmış güvenlik parolası (yalnızca belirli modellerde)
BIOS yönetici parolası olarak etkinleştirilirse; bilgisayar açıldığında, yeniden başlatıldığında veya Hazırda Bekletme durumundan çıktığında bilgisayar içeriğine erişimi korur.
Bu parola, bu güvenlik özelliğini desteklemek için isteğe bağlı katıştırılmış güvenlik yongasını gerektirir.
*Bu parolaların her biri hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki konulara başvurun.
62 Bölüm 10 Güvenlik
BIOS yönetici parolasını yönetme
Bu parolayı ayarlamak, değiştirmek veya silmek için şu adımları izleyin:
1. Bilgisayarı açarak veya yeniden başlatarak Computer Setup'ı açın. Ekranın sol alt köşesinde
“Press the ESC key for Startup Menu” (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülenirken esc tuşuna basın. Startup Menu (Başlangıç Menüsü) mesajı görüntülendiğinde f10 tuşuna basın.
2. Bir işaret aygıtı veya ok tuşlarını kullanarak, Security > Setup BIOS Administrator password'ü (Güvenlik > BIOS Yönetici Parolası Ayarla) seçin, ardından enter tuşuna basın.
● Bir BIOS yönetici parolası ayarlamak için, Enter New Password (Yeni Parolayı Gir) ve Confirm New Password (Yeni Parolayı Onayla) alanlarına parolanızı girin, sonra da enter tuşuna basın.
● BIOS yönetici parolasını değiştirmek için, geçerli parolanızı Enter Current Password (Geçerli Parolayı Gir) alanına girin, Enter New Password (Yeni Parolayı Gir) ve Confirm New Password (Yeni Parolayı Onayla) alanlarına yeni bir parola girin, sonra da enter tuşuna basın.
● BIOS yönetici parolasını silmek için, geçerli parolanızı Enter Password (Parolayı Gir) alanına yazın, sonra da 4 kez enter tuşuna basın.
3. Değişikliklerinizi kaydedip Computer Setup'tan çıkmak için, okları kullanarak Exit > Exit Saving Changes'i (Çıkış > Değişiklikleri Kaydederek Çık) seçin.
Değişiklikleriniz bilgisayar yeniden başlatılınca etkin olur.
BIOS yönetici parolasını girme
Enter password (Parolayı gir) isteminde, yönetici parolanızı girin, sonra da enter tuşuna basın.
Yönetici parolasını ardarda 3 kez hatalı girerseniz, bilgisayarınızı yeniden başlatmanız ve tekrar denemeniz gerekir.
Computer Setup DriveLock parolasını kullanma
DİKKAT: DriveLock ile korunan sabit sürücünün kalıcı olarak kullanılamaz duruma gelmesini engellemek için, DriveLock kullanıcı parolasını ve DriveLock ana parolasını bilgisayarınızın uzağında güvenli bir yere kaydedin. Her iki DriveLock parolasını da unutursanız, sabit sürücü kalıcı olarak kilitlenir ve kullanılamaz.
DriveLock koruması, sabit sürücü içeriğine yetkisiz erişimi engeller. DriveLock yalnızca bilgisayarın dahili sabit sürücüsüne veya sürücülerine uygulanabilir. DriveLock koruması uygulandıktan sonra, sürücüye erişmek için parola girilmelidir. DriveLock parolalarıyla erişilebilmesi için, sürücünün bilgisayara veya gelişmiş bağlantı noktası kopyalayıcısına takılı olması gerekir.
Dahili sabit sürücüye DriveLock koruması uygulamak için, Computer Setup'ta bir kullanıcı parolası ve bir ana parola oluşturulması gerekir. DriveLock koruması kullanmayla ilgili olarak aşağıdaki noktalara dikkat edin:
● DriveLock koruması uygulandıktan sonra, sabit sürücüye yalnızca kullanıcı parolası veya ana parola girilerek erişilebilir.
● Kullanıcı parolasının sahibi, korumalı sabit sürücüyü her gün kullanan kişi olmalıdır. Ana parolanın sahibi bir sistem yöneticisi veya sistemi her gün kullanan kişi olabilir.
● Kullanıcı parolası ve ana parola aynı olabilir.
● Kullanıcı parolasını veya ana parolayı yalnızca sürücüden DriveLock korumasını kaldırarak silebilirsiniz. DriveLock koruması sürücüden yalnızca ana parolayla kaldırılabilir.
Parolaları kullanma 63
DriveLock parolasını yönetme
Computer Setup'ta bir DriveLock parolası oluşturmak, değiştirmek veya silmek için şu adımları izleyin:
1. Bilgisayarı açın ve ekranın altında "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın.
2. Computer Setup'a girmek için f10 tuşuna basın.
3. Bir işaret aygıtı veya ok tuşlarını kullanarak, Security > DriveLock Password'ü (Güvenlik >
DriveLock Parolası) seçin, sonra da ekrandaki yönergeleri izleyin.
4. Seçtiğiniz sürücüde DriveLock korumasını onaylamak için, onay alanına DriveLock yazın ve enter tuşuna basın.
NOT: DriveLock onayı büyük/küçük harfe duyarlıdır.
Değişiklikleriniz bilgisayar yeniden başlatılınca etkinleşir.
DriveLock parolası girme
Sabit sürücünün bilgisayarınıza takılı olmasına dikkat edin (isteğe bağlı yerleştirme aygıtına veya harici MultiBay'e takılı olmamalıdır).
DriveLock Password (DriveLock Parolası) komut istemine kullanıcı veya ana parolanızı yazın (parolayı ayarlarken kullandığınız tuşlarla aynı tür tuşları kullanın) ve ardından enter tuşuna basın.
2 yanlış parola girme girişiminden sonra bilgisayarı kapatmanız ve yeniden denemeniz gerekir.
Computer Setup Otomatik DriveLock’u kullanma
Çok kullanıcılı bir ortamda, Otomatik DriveLock parolası oluşturabilirsiniz. Otomatik DriveLock parolası etkinleştirildiğinde, sizin için rastgele bir kullanıcı adı ve bir DriveLock ana parolası
oluşturulur. Herhangi bir kullanıcı parola ile kimlik doğrulamasını geçerse, sürücü kilidini açmak için de aynı kullanıcı ve DriveLock ana parolası kullanılacaktır.
NOT: Otomatik DriveLock özelliklerine erişmek için önce bir BIOS yönetici parolanızın olması gerekir.
Otomatik DriveLock parolasını yönetme
Computer Setup'ta Otomatik DriveLock parolasını etkinleştirmek veya devre dışı bırakmak için şu adımları izleyin:
1. Bilgisayarı açın veya yeniden başlatın ve ekranın altında "Press the ESC key for Startup Menu"
(Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın.
2. Computer Setup'a girmek için f10 tuşuna basın.
3. Bir işaret aygıtı veya ok tuşlarını kullanarak Security (Güvenlik) > Automatic DriveLock'u (Otomatik DriveLock) seçin, sonra da ekrandaki yönergeleri izleyin.
Güvenlik duvarı yazılımı kullanma
Güvenlik duvarları, sisteme veya ağa yetkisiz erişimi engellemek üzere tasarlanmıştır. Bir güvenlik duvarı, bilgisayarınıza ve/veya ağınıza yüklediğiniz bir yazılım programı veya hem donanım hem de yazılımdan oluşan bir çözüm olabilir.
64 Bölüm 10 Güvenlik
İki güvenlik duvarı türü bulunmaktadır:
● Ana bilgisayar tabanlı güvenlik duvarları—Yüklü oldukları bilgisayarı koruyan yazılımlar.
● Ağ tabanlı güvenlik duvarları—Ağdaki tüm bilgisayarları korumak için DSL veya kablo modeminiz ile ev ağınız arasına yüklüdürler.
Sisteme bir güvenlik duvarı yüklendiğinde, sisteme gönderilen ve sistemden gönderilen tüm veriler izlenerek bir dizi kullanıcı tanımlı güvenlik kriteri ile karşılaştırılır. Bu kriterleri karşılamayan tüm veriler bloke edilir.
Bilgisayarınızda veya ağ iletişimi ekipmanınızda halihazırda yüklü bir güvenlik duvarı olabilir Yoksa, güvenlik duvarı çözümleri mevcuttur.
NOT: Bazı durumlarda bir güvenlik duvarı Internet oyunlarına erişimi, ağda yazıcıyı veya dosya paylaşımını ya da normal e-posta eklerini engelleyebilir. Bu sorunu geçici olarak çözmek için güvenlik duvarını devre dışı bırakın, istediğiniz işlemi gerçekleştirin ve sonra güvenlik duvarını yeniden
etkinleştirin. Sorunu kalıcı olarak çözmek için güvenlik duvarını yeniden yapılandırın.
1. Güvenlik duvarı ayarlarını görüntülemek veya değiştirmek için, Bilgisayar > YaST'yi seçin.
NOT: YaST'ye erişebilmeniz için kök parolayı girmeniz istenir.
2. Sol bölmede Güvenlik ve Kullanıcılar'ı, sonra da sağ bölmede Güvenlik Duvarı'nı tıklatın.
NOT: Güvenlik duvarı ayarlarını değiştirirken kök parolayı girmeniz istenir.
İsteğe bağlı güvenlik kablosunu takma
NOT: Güvenlik kablosu caydırıcı olacak şekilde tasarlanmıştır; ancak bilgisayarın hatalı kullanılmasını veya çalınmasını engelleyemeyebilir.
NOT: Bilgisayarınızdaki güvenlik kablosu yuvası bu bölümdeki resimden farklı görünebilir.
Bilgisayarınızdaki güvenlik kablosunun yerini öğrenmek için bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa 4.
1. Güvenlik kablosunu sabit bir nesnenin etrafından geçirin.
2. Anahtarı (1) kablo kilidine (2) takın.
İsteğe bağlı güvenlik kablosunu takma 65
3. Kablo kilidini bilgisayardaki güvenlik kablosu yuvasına (3) geçirin ve sonra anahtarla kabloyu kilitleyin.
4. Anahtarı çıkarın ve güvenli bir yerde saklayın.
Parmak izi okuyucuyu kullanma (yalnızca belirli modellerde)
Belirli bilgisayar modellerinde tümleşik parmak izi okuyucu mevcuttur. Parmak izi okuyucuyu kullanmak için, bilgisayarda parolası olan bir kullanıcı hesabı oluşturmanız gerekir. Bu hesap sayesinde, belirlediğiniz parmağınızı okuyucu üzerinden geçirerek bilgisayarınızda oturum açabilirsiniz.
Oturum açma sırasında parmak izi ile kimlik doğrulamayı etkinleştirme
Oturum açarken parmak iziyle kimlik doğrulamayı etkinleştirmek için:
1. Bilgisayar > YaST'yi seçin.
2. Kök parolanızı girin, sonra da Devam'ı tıklatın.
3. Sol bölmede, Donanım'ı, sonra da sağ bölmede Parmak İzi Okuyucu'yu tıklatın.
4. Parma İzi Okuyucuyu Kullan seçeneğini seçin.
NOT: Parmağınızı kaydetmek için, kullanıcı yönetimi yardımcı programını açmanız gerekir.
Bittikten sonra kullanıcı yönetimini başlat'ın yanındaki onay kutusunu seçerek hesap kurma iletişim kutusundan bu yardımcı programı başlatabilirsiniz.
Parmak izinizi kaydetme
Parmak izi kullanıcı hesabınızı ayarlarken parmak izinizi kaydetmediyseniz, parmak izi ayarlarınızı kullanıcı yönetimi yardımcı programını kullanarak değiştirebilirsiniz. Kullanıcı yönetimi yardımcı programını açmak ve parmak izinizi kaydetmek için:
1. Bilgisayar > YaST'yi seçin.
2. Parolanızı girin, sonra da Devam'ı tıklatın.
3. Sol bölmede Güvenlik ve Kullanıcılar'ı, sonra da sağ bölmede Kullanıcı ve Grup Yönetimi'ni tıklatın.
66 Bölüm 10 Güvenlik
4. Değiştirmek istediğiniz hesabı seçip Düzenle'yi tıklatın.
5. Eklentiler sekmesini, Kullanıcı parmak izi oluştur'u, sonra da Başlat'ı tıklatın.
6. Parmak izinizi kaydetmek için ekrandaki yönergeleri izleyin.
NOT: Parmak iziniz kaydedildikten sonra, bilgisayarınızı açtığınızda parola girmek yerine
parmağınızı parmak izi okuyucudan geçirerek kilitli bilgisayarı açabilir veya Askıya Al ya da Hazırda Beklet durumundan sürdürebilirsiniz.
Parmak izi okuyucuyu kullanma (yalnızca belirli modellerde) 67