Görüşme Yöntemi

Görüşme yöntemi ile verileri toplamak, nitel araştırmalarda en çok kullanılan veri toplama aracıdır. Çünkü bu yöntem; bireylerin deneyimlerine, tutumlarına, görüşlerine, şikâyetlerine, duygularına ve inançlarına ilişkin derinlemesine bilgi elde edilmesi konusunda oldukça verimli görülmektedir (Briggs, 1986’dan aktaran Yıldırım ve Şimşek, 2016). Görüşme ilk bakışta kolay bir veri toplama örneklemi olarak görülebilir ancak araştırmacıya birçok açıdan sorumluluk yükleyen ve çeşitli yeterliliklere sahip olmasını gerektiren bir yöntemdir. Görüşmeyi yapacak olan araştırmacının sahip olması gereken yeterliliklere örnek olarak; görüşme becerisi, duyarlık, yoğunlaşma, bireyler arası anlayış, öngörü, zihinsel uyanıklık ve disiplin gösterilmektedir (Patton, 1987’den aktaran Yıldırım ve Şimşek, 2016). Yani nitel bir görüşmede günlük etkileşim ve iletişim sürecinde ortaya çıkabilecek dinleme eksikliği, önyargı, odaklanamama gibi iletişim hatalarına yer yoktur (Yıldırım ve Şimşek, 2016).

Patton’ nun (1987) sınıflandırmasına göre üç tür görüşme yaklaşımı vardır. Bunlar; sohbet tarzı görüşme, görüşme formu yaklaşımı ve standartlaştırılmış açık uçlu görüşme tarzıdır (Yıldırım ve Şimşek, 2016).

Görüşme formu yaklaşımı; görüşme esnasında detaylı olarak üzerinde durulması planlanan soruların ve konuların, görüşme öncesinde bir listeye dökülerek belirlenmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu yaklaşım ile benzer konulara yönelerek farklı insanlardan aynı tür bilgilerin elde edilmesi amaçlanmaktadır (Patton, 1987’den aktaran Yıldırım ve Şimşek, 2016). Araştırmacı görüşme öncesinde hazırlanan ve detaylı araştırılması planlanan konuları içeren listeye sadık kalarak, hem daha önceden belirlenmiş soruları sorma hem de daha detaylı bilgi elde etmek için ek sorular sorma özgürlüğüne sahiptir. Görüşme formunun amacı, araştırma problemi ile ilgili tüm boyutların ve sorunların kapsanmasını garanti altına almaktır (Yıldırım ve Şimşek, 2016).

Araştırmacı görüşme esnasında esnek davranabilir. Örneğin; soruların yerini değiştirebilir, soruların farklı şekillerde sorabilir, bazı soruları yüzeysel geçerken

bazılarının ayrıntısına girebilir veya daha çok sohbet tarzı bir yöntem de belirleyebilir. Görüşme formu yaklaşımı araştırmacıya zaman esnekliği de sağlamaktadır. Örnek olarak araştırmacı, görüşülen birey tarafından cevabı başka bir sorunun cevabı içerisinde verilmiş olan soruları tekrar sormayabilir, bazen soruları atlayabilir hatta sormaktan bile vazgeçebilir. Belirli bir forma yani soru ve konu belirliliğine dayanan görüşme, farklı bireylerden daha sistematik ve karşılaştırılabilir bilgi elde etmeyi sağlamaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2016).

Bu çalışma kapsamında, melek yatırımcılarının finansal olmayan katkılar konusundaki yaklaşımları, davranışları, tecrübeleri, duygu ve inançlarına ilişkin derinlemesine bilgi elde etmek amacı ile veri toplama aracı olarak görüşme yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda, çalışmanın amacı doğrultusunda farklı melek yatırımcılardan sistematik ve karşılaştırılabilir bilgi elde etmek amacı ile görüşme formu yaklaşımı kullanılmıştır Görüşme esnasında elde edilen verilerde kayıp olmaması için katılımcılardan onay alınarak ses kaydı yapılmıştır.

4.5.3.1. Görüşme Formunun Geliştirilmesi

Bu aşamada literatür incelenmiş ve melek yatırımcıların yatırım yaptığı girişimlerde yatırım sonrası süreçte katma değer yaratan katkılarının ne olduğu araştırılmıştır. Bu bağlamda, melek yatırımcıların girişimlerde değer yaratan katkılarının finansal ve finansal olmayan olarak iki ana kategoride toplanmasına rağmen finansal olmayan katkıların tanımlanması ve girişimciler üzerindeki etkilerinin ortaya çıkarılmasına yönelik az sayıda çalışma olması dikkat çekmektedir. Bu kapsamda melek yatırımcıların finansal olmayan katkılarının varlığını ve önemini odak noktası yapan veya içeren çalışmaların detaylı incelenmesi neticesinde rastlanan, melek yatırımcıların finansal olmayan katkıları ve bu katkıların sınıflandırıldığı rol grupları bu çalışma kapsamında yapılacak görüşmelerin ana çerçevesini oluşturmuştur. Melek yatırımcıların katma değer yaratan katkılarını Politis (2008); stratejik rol, kaynak sağlama rolü, metorluk rolü ve denetim ve gözetim rolü başlıkları altında sınıflandırırken Lumme vd., (2013); stratejik yönetim ve kontrol rolü, operasyonel yönetim ve kontrol sistemlerine destek olma rolü, ağ kurma rolü, endüstri bilgisi

rolü, yeni dinamik iş yapılarına kaynak sağlama rolü başlıkları altında toplamaktadır. Fakat dünyanın farklı bölgelerinden çalışmaların bulgularına bakıldığında, bu finansal olmayan katkıların tamamı melek yatırımcılar tarafında sağlanmamakta ya da daha da fazlası sağlanmaktadır. Dolayısıyla melek yatırımcıların finansal olmayan katkılarının hem bölgesel hem de bireysel olarak değişiklik gösterebilmektedir. Bu çalışma kapsamında, ilk aşamada melek yatırımcıların demografik özelliklerini belirlemeye yönelik sorular sorulmuştur. İkinci aşamada ise, “Türk melek yatırımcıların girişimcilere sağlamış olduğu finansal olmayan katkıları nelerdir?” ve “Gelişmekte olan ülke bağlamında Türk melek yatırımcıların girişimcilere sağlamış olduğu finansal olmayan katkılar yazınla benzer şekilde sınıflandırılabilir mi?” sorularına cevap aramaktadır.

Ana mülakat sorularının yanı sıra görüşülen melek yatırımcıların demografik özelliklerini belirlemek üzere de sorular sorulmuştur. Melek yatırımcıların demografik özelliklerini belirlemek üzere kullanılan sorular; yaş, cinsiyet, medeni durum, BKY lisans sahipliği, ağ üyeliği, girişimcilik tecrübesi, işletme yöneticiliği tecrübesi ve varlığın kaynağına ilişkindir. Bu çalışmada kullanılan görüşme formu

Ek 1’de sunulmaktadır.