Fuar katılım hazırlıkları kapsamlı bir bütçe çalışması yapılmadan
tamamlanmış sayılmaz. Bir fuara ilk kez katılım söz konusu ise, tüm fuar
masraflarının tahmininde güçlükler ile karşılaşılması doğaldır. Bu nedenle, fuar
bütçesinin hazırlanabilmesi için ayrıntıları ile tüm fuar gider kalemleri üzerinde
çalışmak gerekecektir. Fuarın kazançlarının değerlendirilmesi için de fuarın
kapanmasından itibaren 6 ay ila 1 yıl içerisindeki getirilerin hangilerinin fuardan
kaynaklanmış olduğu incelenmelidir. Fuara katılımla ilgili masraflar bireysel
katılım veya milli düzeyde katılınan fuarlara bir organizatör aracılığıyla katılım
durumlarına göre farklılık gösterir. Organizatör aracılığıyla katılınan fuarlarda
fuarla ilgili prosedürlerin büyük çoğunluğu organizatör tarafından yerine getirilir
ve katılımcılara verilecek hizmetler için m
2bazında hazırlanmış katılım ücreti
alınır. Bu ücreti, katılmak istenen m
2’yi birim fiyat ile çarparak bulmak
mümkündür. Genellikle minimum stand büyüklükleri 9 m
2ve 12 m
2olarak
belirlenmiştir. Fuara bireysel katılım durumunda bütün organizasyon işlerinin
katılımcı tarafından yürütülmesi söz konusudur ve her bir iş dikkatle planlanmalı
ve bütçe hazırlanmalıdır
57.
Bireysel katılım bütçesi katılımcılara ve fuara göre değişiklik arz etmekle
birlikte ana hatlarıyla aşağıdaki kalemlerden oluşur;
• Temel maliyetler
• Stand konstrüksiyon, tasarım, montaj ve demontaj maliyetleri
• Stand hizmetleri ve tanıtım maliyetleri
• Nakliye, sigortalama ve gümrük vb. maliyetler
• Personel/seyahat maliyetleri
• Diğer maliyetler
57 Sevgin Utlulig, Fuar Katılım Maliyetleri ve Bütçeleme,
Temel maliyetlerden olan stand yer kirası fuar idaresi tarafından firmaya
ayrılan stand alanı için ödenen tutardır. Genelde uluslararası nitelikte bir fuar
için toplam fuar katılım maliyetinin %20-25’lik bölümünü oluşturmaktadır.
Fuarlarda yer kirası metrik sistem kullanan ülkelerde metrekare bazında,
ABD gibi metrik sistem kullanmayan ülkelerde “square feet” olarak verilir ve
stand tiplerine göre değişiklik gösterebilir. Katılım için en küçük standart stand
boyu idare tarafından açıklanır. Ancak, bireysel katılım durumunda fuara göre
değişiklik göstermekle birlikte ana hatları ile temel maliyetler, yer kirası/katılım
bedeli, kayıt ücreti, giriş kartları ve park kartlarından oluşmaktadır.
Fuarlara katılımda en önemli harcama kalemlerinden birini de stand
konstrüksiyon malzemelerinin üretimi için yapılacak giderler oluşturmaktadır.
Sergilenecek ürünlerin nakliyesi, kurma-sökme giderleri de fuar bütçesinde
önemli yer tutmaktadır. Sürekli fuar katılımları düşünüldüğünde, sergilenen
ürünlerin birden fazla fuarda kullanılabilmeye olanak veren malzemelerden
üretilmesi uzun vadede firmaya maliyet avantajı sağlayabilmektedir. Ancak,
denizaşırı ülkelerdeki nakliye masrafları bazen aynı standın kullanılmasını
dezavantajlı kılabilmekte, bu durumda kiralık standlar ya da çok hafif
malzemeden üretilip bir defa kullanılabilecek standlar daha ekonomik
olabilmektedir. Bunun dışında; numunelerin maliyeti, ambalaj, nakliye, depolama
ücreti, gümrükleme masrafları, sigorta masrafları ve gümrük vergileri de
maliyetler arasındadır.
Nakliye ve sigortalama maliyeti, sergi mallarının fuar alanına kadar
taşınması, fuar alanında depolanması, fuar alanı içinde taşıma hizmetleri ve boş
sandıkların depolanması, ilgili ülke gümrüklerinde işlemlerin yapılması, sergi
mallarının sigortalanması maliyetleri, fuarın uzaklığı, yakınlığı, taşımanın
yöntemi gibi faktörlere de dayanarak toplam maliyetin yaklaşık %15-20’lik
kısmına karşılık gelmektedir.
Bir fuar katılımının en kritik operasyonlarından birisi de sergi mallarının
fuar alanına zamanında, hasarsız ve eksiksiz biçimde ulaştırılmasıdır. Yükleme-
boşaltma ve nakliye işlerinin dikkatle planlanması, gerek işgücünün verimli
kullanılması ve gerekse olabilecek zararları önleme açısından önemlidir. Fuarın
açılış gününde boş bir stand ve sergileyecek hiçbir
şeyleri olmayan firma
temsilcilerinin ürünlerinin hala yolda olması, taşıma esnasında zarar görmesi,
gümrükleme işlerinin tamamlanmamış olması veya kaybolması olasıdır. Böyle bir
durum fuara katılan firma için prestij kaybı oluşturabilir. Bu tür olaylar nakliye
konusunda dikkatli bir hazırlık yapmanın önemini göstermektedir. Bu nedenle,
tecrübeli ve güvenilir bir uluslararası firmadan profesyonel hizmet sağlamak
yarar sağlayacaktır.
Fuara gönderilen malların elleçleme (material handling) işlemleri, gümrük
işlemleri ve fuar sonunda dönüş işlemleri için fuar bölgesinde iyi bir acentenin
seçilmesi gerekmektedir. Fuar idareleri genellikle hem resmi nakliyeci hem de bu
tür acenteleri belirler ve fuar el kitabında (exhibitor manuel) duyurur. Eğer
belirlenmemiş ise fuarın yapıldığı ülkedeki ticaret müşavirlerinden yardım
istenebilir.
Fuar malzemelerinin geri gelip gelmeyeceği ve gidilecek ülkenin gümrük
mevzuatı ise gümrük işlemlerinizin ne şekilde gerçekleşmesi gerektiğini; ATA
karnesi, geçici ihracat ya da kesin ihracat yöntemlerinin kullanılması gerektiğini
ortaya koymaktadır.
Fuar malzemelerinin ana hatlarıyla nakliye ve gümrüklenmesinde
gerçekleştirilen işlemler aşağıdaki gibidir:
• Yurt içi gümrük çıkış işlemleri
• Fuar alanına nakliye
• Yurt dışı gümrük giriş işlemleri
• Fuar alanı içindeki nakliyesi, depolanması vb. hizmetler
• Yurt dışı gümrük çıkış işlemleri
• Fuar alanından firmaya nakliyesi
• Yurt içi gümrük giriş işlemleri
Malların gidilecek ülkenin alt yapı ve hizmet sektörlerinin gelişmişliği ile
ilgili olarak genelde fuar başlamadan bir hafta öncesinde fuar alanında olacak
şekilde nakliyesi planlanmalıdır
58.
Yukarıda sözü edildiği gibi bir firmanın başka bir ülkedeki fuara katılması
zahmetli ve maliyetli bir olaydır. Fuara katılmanın çeşitli maliyetleri vardır ve fuar
öncesi bu gider kalemlerinin incelenmesi sağlıklı bir bütçeleme yapılması fuara
katılımın başarıyla sonuçlanması bakımından önemlidir.
58 Sevgin Utlulig, Fuar Katılım Maliyetleri ve Bütçeleme,