Fransa

Fransa, her biri bir vali tarafından yönetilen 22 bölge ve 100 baĢkanlığa ayrılmıĢtır. Vali; yürütme, idari kontrol ve hükümet politikalarının uygulanması alanlarında hükümeti temsil etmektedir. 22 vali hem kendi baĢkanlıklarının hem de atandıkları bölgenin yönetimini üstlenmektedir. Birim valileri bölge valileriyle herhangi bir hiyerarĢik yapıyla bağlı değillerdir.

Fransa‟da gıda güvenliği alanında, Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı (MAF), Sağlık ve DayanıĢma Bakanlığı (MHS) ve Ekonomi, Finans ve Endüstri Bakanlığı (MEFI) temel kontrol ajanslarıdır. Bakanlıkların ilgili bölge ve baĢkanlık servisleriyle direk olarak hiyerarĢik bağlantısı bulunmaktadır. Bu Bakanlıkların yanında Çevre Bakanlığı ve ÇalıĢma Bakanlığı da genel kontrol sisteminde yer almaktadır (Anonymous 2006d).

3.3.1. Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı (MAF)

Fransa Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı 500 milyon Avro bütçeli 2007 yılı “Gıda güvenliği ve kalitesi programı” merkezi olmayan Gıda Genel Müdürlüğü servislerinin

53

ISO 17020‟ye göre pozitif değerlendirilmesini de içeren beĢ faaliyet ve yedi performans göstergesinden oluĢmaktadır.

3.3.2. Gıda Genel Müdürlüğü (DGAL)

Gıda Genel Müdürlüğü, 52 veteriner kamu sağlığı denetmeni, 7 ziraat ve çevre mühendisi ve 22 teknisyeni de içeren 190 personel çalıĢtırmaktadır. DGAL, dört müdürlükten oluĢmaktadır:

Bitki koruma ve kalite Gıda Güvenliği

Hayvan sağlığı ve refahı

Düzenleme, araĢtırma ve kontrollerin koordinasyonu

2005 yılında, DGAL‟in tüm merkezi olmayan birimlerinin akredite edilmesinin planlandığı açıklanmıĢtır ve DGAL 2009 sonuna kadar kontrol sistemindeki 126 biriminin ISO 17020‟ye göre COFRAC akreditasyonu alması için çalıĢmalarını sürdürmektedir.

3.3.3. Ekonomi, Finans ve Endüstri Bakanlığı (MEFI)

Fransa Ekonomi, Finans ve Endüstri Bakanlığı‟nda Gümrük ve Endirekt Vergilendirme Genel Müdürlüğü ile Rekabet, Tüketici ve Hileyi Engelleme Genel Müdürlüğü‟nün (DGCCRF) gıda güvenliği alanında kontrol görevleri bulunmaktadır.

Merkezi Paris‟te olan Tüketici ve Hileyi Engelleme Genel Müdürlüğü‟nün 23 Bölgesel Müdürlüğü ve her baĢkanlığın içinde yer alan 101 BaĢkanlık Müdürlüğü bulunmaktadır. Gıda zincirinde, Genel Müdürlük faaliyetleri öncelikle gıda ve yem güvenliğinin sağlanmasını amaçlamakta ve gıda ve yem içinde bulunan maddelerin kontrolünü de içermektedir. Genel Müdürlük kontrolleri, ürünlerin piyasaya sunulmalarına odaklanmaktadır.

54

3.3.4. Sağlık ve DayanıĢma Bakanlığı (MHS)

Sağlık ve DayanıĢma Bakanlığı‟na bağlı Sağlık Genel Müdürlüğü (DGS) kamu sağlığı kanununda tanımlanan sağlık politikasını düzenlemek ve diğer müdürlük ve birimlerle birlikte uygulanmasından sorumludur. Sağlık Genel Müdürlüğü gıda kaynaklı hastalıklarla sonuçlanan acil durumların koordinasyonundan sorumludur. Bakanlığın, gıda kaynaklı hastalık salgınlarının soruĢturulmasında resmi kontrol yetkisi bulunmaktadır.

3.3.5. Fransız Gıda Güvenliği Ajansı (AFSSA)

Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı, Sağlık ve DayanıĢma Bakanlığı ve Ekonomi, Finans ve Endüstri Bakanlığı‟nın yetkisi altında olan Fransız Gıda Güvenliği Ajansı (AFSSA), 1998 yılında kurulmuĢtur. Ajans, gıda güvenliğiyle ilgili kendi inisiyatifi veya DGAL, DGCCRF veya DGS‟nin isteğiyle risk değerlendirmesi yapmakla yetkilidir. Ajans ayrıca, bitki koruma ürünleri ve gübrelerin kullanımdan önce değerlendirilmesinden sorumludur. Bakanlıklar, gıda güvenliği ve bitki koruma ürünleri alanında tüm taslak yasal metinlerle ilgili AFSSA‟ya danıĢmakla yükümlüdürler.

Bazıları Ulusal Referans Laboratuvarı olarak hizmet veren 12 laboratuvardan oluĢan bir ağı olan ajans, resmi kontroller yürütmemektedir.

3.3.6. Akreditasyon

COFRAC, laboratuvarların ISO17025‟e göre kalite akreditasyonundan sorumludur. Fransa Standartlar Birliği (AFNOR) ise çeĢitli laboratuvar aktivitelerinin performansı için Standart ĠĢletme Prosedürleri (SOP) geliĢtirmektedir.

55

3.3.7. Gıda Maddeleri ve Gıda Hijyeni Kontrolü

Gıda Maddelerinin kontrolü alanında dört yetkili otorite bulunmaktadır: Rekabet, Tüketici ve Hileyi Engelleme Genel Müdürlüğü (DGCCRF), Gıda Genel Müdürlüğü (DGAL), Sağlık Genel Müdürlüğü (DGS) ve Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı‟na bağlı Deniz Balıkçılığı ve Su Kültürü Genel Müdürlüğü (DPMA). Bu dört Genel Müdürlüğün görev paylaĢımı aĢağıda gösterilmektedir:

Tablo 3. Fransa‟da gıda kontrolüyle ilgili görev paylaĢımı

DGAL DPMA DGCCRF DGS Birincil tarımsal üretim Yumurta üretimi ve pazarlanması Depolama Nakliyat Dağıtım ve direk satıĢ BulaĢanlar Kalıntılar Balıkçılık ürünleri ve kabuklular Kabukluların birincil üretimi Hayvansal kaynaklı olmayan gıda maddeleri (bulaĢan ve kalıntılar dahil) Katkı maddeleri Gıdayla temas eden maddeler IĢınlanmıĢ gıdalar Yumurta pazarlama Dağıtım ve direk satıĢ Depolama Nakliyat Ġzlenebilirlik Sağlık ve sosyal iĢletmelerin kantinleri

Genel gıda hijyeni

Gıda kaynaklı enfeksiyonlar Su kalitesi RASFF Kontak Noktası RASFF Kontak Noktası

Fransa‟da DGAL ve DGCCRF tarafından tüm resmi amaçlar için tek kayıt sistemi geliĢtirilmiĢtir. DGAL‟da SIGAL bilgi sistemi tüm baĢkanlıkların kayıtlı iĢletmelere

56

eriĢimini sağlamaktadır. DGCCRF‟de ise liste SORA bilgi sisteminde yer almaktadır. Fransa‟da toplam 303.000 kayıtlı direk satıĢ iĢletmesi, 105.000 ticari restoran ve 91.265 kantin bulunmaktadır.

Onay alması gereken iĢletmeler Veteriner Hizmetleri BaĢkanlık Müdürlükleri (DDSV) ile Deniz ĠĢleri BaĢkanlık Müdürlüklerine (DDAM) baĢvurmaktadırlar. Değerlendirme ve ilk denetim sonrası iĢletmeye 3 aya kadar Ģartlı onay verilebilmektedir. Onay, yerinde denetim sonrası tasdik edilmektedir. Tüm onaylı iĢletmeler de SIGAL veritabanında yer almaktadır.

BaĢkanlık düzeyinde yetkili otoriteler valinin kontrolü altında olup, BaĢkanlık valisi DDCCRF, DDSV ve Sağlık ve Sosyal ĠĢler BaĢkanlık Müdürlükleri‟ni koordine etmektedir. Vali, gerek gördüğü takdirde BaĢkanlık servislerini bir servisler arası gıda güvenliği misyonu (MISSA) kurarak koordine edebilmektedir.

3.3.8. Gıda ve Yem Hızlı Alarm Sistemi (RASFF)

Komisyon‟un Hızlı Alarm Sisteminin kontak noktası DGCCRF‟de Ofis C2 ve DGAL‟da “Diğer Gıda Maddelerinin TeftiĢi ve Sağlık Alarmları Ofisi”dir. Her iki birim de ilgili alarmları DDCCRF ve DDSV ofislerine elektronik olarak göndermektedir. Alarmlar ayrıca DDCCRF‟nin intranet sitesinde yer almakta ve tüm BaĢkanlıklar ve laboratuvarlar tarafından eriĢim sağlanmaktadır.