FON AKIM TABLOSUNUN DÜZELTİLMESİ

Fiyatlar Genel Düzeyi Yöntemine Göre Ticari İşletme Uygulaması

142

Fon akım tablosunun düzenlenmesinde nakit çıkışına neden olmayan ge- lir ve gider kalemleri ile işletme sermayesini etkilemeyen değişikliklerin de dikkate alınması gerekmektedir.

Buna göre düzeltilmiş fon akım tablosuna yerleştirilen kalemler aşağıdaki gibi incelenebilir:

TABLO 24: Onur Ticaret A.Ş. 1999 Yılı Parasal Değerleri Elde Bulundurma Kazanç ve Kayıplarının Hesaplanması

Tarihsel Değerlerle Düzeltilmiş Değerlerle Dön. Başı Parasal Değerler

Parasal Aktifler Kasa 4.000 TL Tab.15 6.520 TL Bankalar 2.000 TL Tab.15 3.260 TL Alıcılar 1.400 TL Tab.15 2.282 TL Toplam 7.400 TL 12.062 TL Parasal Pasifler

K.V. Banka Kredileri 6.000 TL Tab.15 9.780 TL U.V. Banka Kredileri 10.000 TL Tab.15 16.300 TL

Toplam 16.000 TL 26.080 TL

Dön. Başı Net Parasal Değerler (8.600 TL) (14.018 TL) Dönem İçi Artışlar

Satışlar 14.500 TL Tab.25 18.270 TL

Alınan Ticari Avanslar 5.000 TL Tab.20 6.600 TL Duran Varlık Satışı 1.100 TL Tab.23 1.386 TL

Toplam Artışlar 20.600 TL 26.256 TL Dönem İçi Azalışlar

Mal Alışları 7.500 TL Tab.22 9.450 TL

Satış ve Yönetim Giderleri 1.134 TL Tab.25 1.429 TL Öden. Kurumlar Vergisi 1.666 TL Tab.25 2.099 TL

Peş. Ödenen Gid. Artışı 100 TL 1,26 126 TL Toplam Azalışlar 20.400 TL 25.714 TL

200 TL 542 TL Dön. Sonu Net Parasal Değerl. (8400 TL) (13.476 TL) Parasal Aktifler Kasa 7.000 TL Bankalar 3.000 TL Alıcılar 2.500 TL Toplam 12.500 TL Parasal Pasifler(-) K.V. Banka Kredileri 6.500 TL U.V. Banka Kredileri 14.400 TL Toplam 20.900 TL

Dön. Sonu Net Parasal Değerl. (8.400 TL) (8.400 TL) ENFLASYON KAZANCI 5.076 TL

Vergiden sonraki kâr, işletmenin yarattığı en önemli fon kaynağıdır. Dü- zeltilmiş vergiden sonraki kâr tutarı düzeltilmiş gelir tablosundan (Tablo 25) alınmıştır. Bu tutarın parasal değerleri elde bulundurma kazanç ve kayıpları düşüldükten sonra elde edilen tutar olduğuna dikkat edilmelidir. İşletme dü- zeltilmiş değerlerle bu dönem kârlı olmadığından 13.240 TL’lik dönem zara- rı tabloya dahil edilmiştir.

Dönemin amortisman giderleri nakit çıkışı gerektirmeyen giderlerdendir. Düzeltilmiş değerlerle 13.391 TL’lik amortisman gideri (bkz. Tablo 19) fon akım tablosuna dahil edilmiştir.

Maddi duran varlık satış zararı (bkz Tablo 23) da nakit çıkışı gerektirme- yen bir kalem olarak fon akım tablosuna dahil edilmiştir.

Duran varlık alımı nakit çıkışı gerektiren bir kullanım ve duran varlık sa- tış gelirleri de nakit girişi sağlayan fon kaynağı olarak fon akım tablosuna dahil edilmişlerdir. İki işlemin de 1999 yılı ortasında yapıldıkları varsayılmış ve söz konusu kalemler 1999 yıl ortalama endeksi ile düzeltilmişlerdir (bkz . Tablo 17 ve Tablo 23)

Fiyatlar Genel Düzeyi Yöntemine Göre Ticari İşletme Uygulaması

144

İşletme 1999 yılı ortasında 1.000 TL’lik kâr payı ödemesi yapmıştır. Fon kullanımı olarak değerlendirilen bu tutar düzeltilmiş değeriyle (bkz. Tablo 26) fon akım tablosuna alınmıştır .

Onur A.Ş.’nin 31.12.1998’de 10.000 TL’lik uzun vadeli borcu varken iş- letme Temmuz 1999’da 4400 TL’lik daha uzun vadeli borç almış ve 1999 yılı içerisinde hiç uzun vadeli borç taksidi ödememiştir. Dolayısıyla işletme- nin uzun vadeli borcu elde tutmaktan kaynaklanan enflasyon kazancının he- saplanması gerekmektedir. Bu hesaplama yapılırken;

10.000 TL’lik borç 1 yıllık dönem için (Aralık 1998-Aralık 1999), 4.400 TL’lik borç ise 6 aylık dönem için (1 Temmuz 1999-31 Aralık 1999) dikkate alınacaktır.

1998’den kalan uzun vadeli borcun düzeltilmesinde kullanılacak düzelt- me katsayısı, (Aralık 1999 endeksi / Aralık 1998 endeksi = 1979,5 /1215,10 =) 1.63’tür.

4400 TL’lik borcun düzeltilmesinde kullanılacak 1999’un son altı ayına ilişkin endeksler ve bu endekslerin ortalamasından hesaplanan düzeltme kat- sayısı aşağıdaki gibidir:

Temmuz 99 Ortalaması 1556,0 Ağustos 99 Ortalaması 1606,8 Eylül 99 Ortalaması 1700,8 Ekim 99 Ortalaması 1780,1 Kasım 99 Ortalaması 1852,7 Aralık 99 Ortalaması 1979,5 Son Altı Aylık Endekslerin Aritmetik Ortalaması 1746,0

Düzeltme Katsayısı (1979,5 / 1746,0) 1,134

Buna göre uzun vadeli borç elde bulundurma kazancı Tablo 27’de hesap- lanmıştır.

İşletmenin kullandığı uzun vadeli borçların elde tutulmasından kaynakla- nan enflasyon kazancının, tablonun fon kaynakları kısmına (–) değerle yer- leştirilmesi gerekmektedir.

Tarihi Değerlerle Düzeltme Katsayısı Düzeltilmiş Değerlerle Satışlar 14.500 TL 1,26 18.270 TL

Tic. Avans Satışları 3.100 TL Tablo 20 5.016 TL

Toplam Satışlar 17.600 TL 23.286 TL

Satılan Malın Maliyeti (7.000 TL) Tablo 22 (11.186 TL)

Brüt Satış Kârı 10.600 TL 12.100 TL

Faaliyet Giderleri

Amortisman Giderleri 4.300 TL Tablo 19 13.391 TL Peşin Ödenmiş Giderlerden

Bu Dönem Giderleşenler

1000 TL Tablo 16 7217 TL Satış ve Yönetim Giderleri 1134 TL 1,26 1.429 TL

Toplam Faaliyet Giderleri 6.434 TL 22.037 TL

Faaliyet Kârı (Zararı) 4.166 TL (9.937 TL)

Duran Varlık Satış Zararı - Tablo 23 (6.280 TL)

Vergi Öncesi Kâr 4.166 TL (16.217 TL)

Enflasyon Kazancı (Kaybı) - Tablo 24 5.076 TL

Dönem Kârı (Zararı) (VÖK) 4.166 TL (11.141 TL)

Vergi 1.666 TL 1,26 (2.099 TL)

Dönem Net Kârı (Zararı) 2.500 TL (13.240 TL)

Tablo 26:Onur Ticaret A.Ş. 31.12.1999 Tarihli Kâr Dağıtım Tablosunun Düzeltilmesi

Tarihi Değerlerle Düzeltme Katsayısı Düzeltilmiş Değer

1998 Yılı Dağıtılmayan Kârlar Toplamı 8.400 TL Tablo 16 46.500 TL

1999 Yılı Vergi Sonrası Kâr 2.500 TL Tablo 25 (13.240 TL)

Dağıtılabilir Toplam Kâr 10.900 TL 33.260 TL

Ödenen Kâr Payı 1.000 TL 1.26 1.260 TL

Dönem Sonu Dağıtılmayan Kârlar 9.900 TL 32.000 TL

Tablo 27: Uzun Vadeli Borç Elde Bulundurma Kazancı

Tarihi Değerler Düzeltme Katsayısı

Düzeltilmiş Değer

Fiyatlar Genel Düzeyi Yöntemine Göre Ticari İşletme Uygulaması

146

1998’den Devreden ve 1999 Yılı Boyunca Elde

Tutulan Uzun Vadeli Borçlar 10.000 TL 1.63 16.300 TL 1 Temmuz 1999’da Yeni Alınan Uzun Vadeli Borçlar 4.400 TL 1.134 4.990 TL

Toplam 14.400 TL 21.290 TL

Uzun Vadeli Borçları Elde Tutamak Kaynaklanan Enflasyon Kazancı

6.890 TL

Tablo 28: Onur Ticaret A.Ş. 31.12.1999 Tarihli Düzeltilmiş Fon Akım Tablosu

Tarihi Değerler Düzeltme

Katsayısı Düzeltilmiş Değer

Fon Kaynakları

Dönem Kârı 2.500 TL Tablo 25 (13.240 TL)

Amortisman Giderleri 4.300 TL Tablo 25 13.391 TL Duran Varlık Satış Zararı - Tablo 25 6.280 TL Duran Varlık Satış Geliri 1.100 TL Tablo 23 1.386 TL Uzun Vadeli Borç Alımı 4.400 TL Tablo 27 4.990 TL Uzun Vad. Borç Enflasyon Kazancı - Tablo 27 (6.890 TL) Toplam Kaynaklar 12.300 TL 5.917 TL Kaynak Kullanımı

Kâr Payı Ödemeleri 1.000 TL Tablo 26 1.260 TL

Duran Varlık Alımı 7.000 TL Tablo 17 8.820 TL

Toplam Kaynak Kullanımı (8.000 TL) (10.800 TL) İşletme Sermayesindeki Artış/(Azalış) 4.300 TL (4.163 TL) İşletme Sermayesindeki Artış ve Azalışın Hesaplanmasında Alternatif Yol

Dönem Başı İşletme Sermayesi 16.000 TL– 7.200 TL= 8.800 TL 46.095 TL – 12.288 TL = 33.807 TL Dönem Sonu İşletme Sermayesi 22.700 TL– 9.600 TL= 13.100 TL 40.236 TL – 10.592 TL = 29.644 TL İşletme Sermayesinde Artış

(Azalış)

6.1. TEBLİĞ’DEKİ ENDEKSLERLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR