Firmaların İhracat Sıralamaları

2007’de Türkiye’de en büyük 1000 firmadan 27 tanesinin içine girmeyi başarabilen yerli firmalardan 17 tanesi tekstil ve konfeksiyon sektöründendir

2008’de ise 19 tanesinin içine girmeyi başarabilen yerli firmalardan 7 tanesi tekstil ve konfeksiyon sektöründendir.10’u metal ve bakır işleme,2’si gıda ve yem sanayinde firma sıralamada yerini almıştır.2009’da ise 21 firma ilk 1000 firma içine girmeyi başarmıştır.7’si tekstil ve konfeksiyon, 11’i metal ve bakır işleme, 3’ü ise gıda ve yem firmasıdır. 2009 krizin etkilerini taşısa da mermer, çimento, cam sanayi, deri

etkilenen yerli ekonomi sanayide çeşitliliğini geliştirerek krizden güçlenerek çıkabilmeyi başarmıştır.

Denizli’deki ithalat, ihracat ve istihdam verilerine göre 2000’li yılların basından başlayan olumsuz ekonomik süreç 2008 finansal krizle beraber iyice dipleri görse de 2010’da Denizli ekonomisi kendisini krizin etkilerinden kurtarabilmeyi başarmış ve tekstil sektörüne bel bağlamayı bırakır hale gelmiştir. Türkiye’de en büyük ilk 1000 üretici firma arasına girmeyi başarabilen 22 firmanın Denizli’de olması ve bunlardan ilk 7 firmanın tekstil ve konfeksiyon sanayiden olması hala bu sektörün 2010’lu yıllarda da potansiyel olarak güçlü paya sahip olduğunu göstermiştir. Uluslar arası makro çöküntü her ne kadar Denizli ekonomisini etkilese de tekstil sektörü yanı sıra mermer, çimento, kablo, gıda, cam ,metal işleme sanayi gibi sektörler faaliyetlerini hızlandırarak krizin etkilerini atlatmıştır. (DTO,2010:25).

2010 yılı ana sektörlerde genel görünümüne bakacak olursak; tekstil ve konfeksiyon sektörü küresel krizden en çok etkilenen sektör olmuş ve ihracata dayalı Denizli ekonomisinde ihracat rakamlarındaki artış hızı 2010 yılında azalmıştır. Giyim, iplik, bornoz, tül perde, manifatura ve ev tekstili üzerine imalat yapan işletmeler yılı 1 milyar 124 milyon $ ihracat yaparak kapatmışlardır (DTO,2011:18).

Bu sanayi kolları dışında mermer, çimento, cam sanayi, yem ve gıda, metal ve metal işleme gibi sanayi kolları giderek güçlenmektedir. Denizli ekonomisinde tekstil ve konfeksiyonun payı ihracatın içinde giderek küçülse de ihracat konusunda farklılaşmaya gidilmiş ve güçlenen bir yelpazeyi barındırmaya başlamıştır (DTO,2012:30).

Tablo 3.8.2007-2014 İlk 1000 Firma Sıralamasında Sektörel Dağılım

YILLAR METAL,BAKIR KABLO,ÇİMENTO,KAĞI

T

GIDA YEM TEKSTİL TOPLAM

2007 7 3 17 27 2008 10 2 7 19 2009 11 3 7 21 2010 12 3 7 22 2011 12 2 7 21 2012 14 2 6 22 2013 15 2 7 24 2014 13 2 7 22

Kaynak: Denizli Sanayi Odası

Teknolojinin gelişmesi beraberinde ekonomik büyümeyi getirmiş ve genç kesimin yüksek eğitimle bilinçlenmesi sonucu perakende satış yerini yavaş yavaş zincir marketlere ve alışveriş marketlere bırakmış geleneksel ticaret anlayışı geride kalmaya yüz tutmuştur. Firmalar kar paylarını yükseltebilmek adına ve sektörde kalabilmek için büyük ölçekli hale gelmeyi ya da küçük ölçekli firmaların birleşme yoluna gitmeleri neredeyse zorunlu hale gelmiştir (DTO,2010:25).

2011 verilerine göre Türkiye’de en çok ihracat yapan 1000 firma içine Denizli’den 21 firma girmiş bu firmalardan 7’si tekstil ve konfeksiyon sektöründe faaliyet gösteren;12’si metal, bakır işleme, kablo, beton ve kağıt işleme firmaları,2’sı ise gıda ve yem sanayinde faaliyette olan firmalardır. Görüldüğü gibi metal, metal işleme, çimento, cam sanayi, gıda ver mermer sanayi giderek Denizli ihracatında güçlenerek ve çeşitlenerek yükselmeye devam eden sanayi çeşitlerindendir (DTO,2013:27).

2012 yılında ise 22 firma Denizli’den Türkiye’de en çok ihracat yapan 1000 firma içine dahil olabilmiştir.22 firmanın 6’sı tekstil ve konfeksiyon,14’ü ,bakır işleme, kablo, beton ve kağıt işleme firmaları,2’sı ise gıda ve yem sanayinde faaliyette olan firmalardır (DTO,2014:35).

2013 yılında ise 24 firma Denizli’den Türkiye’de en çok ihracat yapan 1000 firma içine dahil olabilmiştir.24 firmanın 7’sı tekstil ve konfeksiyon,15’ü ,bakır işleme, kablo, beton ve kağıt işleme firmaları,2’sı ise gıda ve yem sanayinde faaliyette olan firmalardır (DTO,2015:31).

2014 yılında ise 22 firma Denizli’den Türkiye’de en çok ihracat yapan 1000 firma içine dahil olabilmiştir. 22 firmanın 7’sı tekstil ve konfeksiyon, 13’ü ,bakır işleme, kablo, beton ve kağıt işleme firmaları,2’sı ise gıda ve yem sanayinde faaliyette olan firmalardır (DTO,2016:35).

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

2008 KRİZİNİN DENİZLİ’DE TEKSTİL KURULUŞLARINA

ETKİSİ ÜZERİNE ANKET UYGULAMASI

4.1.Araştırmanın Konusu ve Yöntemi

Araştırmamızda tekstil kenti olan Denizli ilinde 2008 küresel krizin tekstil sektörünü nasıl etkilediğini ortaya koymak adına küçük, orta ve büyük ölçekli firmalara anket uygulaması yapılmıştır. Araştırmamızda firmaların kriz sürecinde hangi üretim maliyetlerinden ne derece etkilendiğini, krizden hangi yöntemlerle çıktıklarını ve sonucunda çıkarılan derslere yönelik sorular sorulmuştur. Aynı zamanda ihracat paylarına yönelik sorulara da yer verilmiştir. Saha çalışmamız işletme sahipleri, finansman müdürleri, üretim müdürleri gibi uzun yıllardır işletmede çalışan konuya hakim kişilerle yüz yüze yapılmıştır. Araştırma alanımız ise Organize Sanayi Bölgesi (birinci ve ikinci kısım), Ahmet Nazif Zorlu Sanayi Bölgesi, Babadağlar İş hanı, Bayramyeri, Hacı Eyüplü, Hallaçlar ve Gümüşler bölgelerinde yapılmıştır. Araştırmamızda kriz öncesi ve sonrası kurulan firmalara yer verilmiştir. Kriz sonrası kurulan firmalar için de üretimin en olumsuz olduğu yıllar sorulmuştur. Anket uygulamamızda 78 adet kriz öncesi kurulan firma yer alırken 23 adet kriz sonrası kurulan toplam 101 firmaya yer verilmiştir. Anketimizde 44 adet soru bulunmakta ve sorular kriz sürecini ölçmeye yöneliktir. Anketimizin güvenilirlik katsayısı Alfa 0.606 olarak hesaplanmış ve güvenilir bulunmuştur. Elde edilen anket verileri SPSS Programında yüzdelere dönüştürülerek frekans tabloları oluşturulmuştur. SPSS Programında ANOVA testleri uygulanarak ihracat yapan ve yapmayan firmaların kriz sürecindeki stratejileri ele alınmıştır. Çalışmamızın son aşamasında tablolar yorumlanarak krizin Denizli tekstil sektördeki etkileri ve sonuçları ele alınmıştır. Anket sorularının seçiminde ve hazırlanmasında Okay ve Karahan (2012)’den yararlanılmıştır. Okay ve Karahan’ın yaptığı saha çalışmasında rastgele örneklem seçilen 74 adet Denizli merkez sanayi işletmelerine anket uygulamıştır.