Aşağıda verilenlerdeki boşlukları uygun bir şekilde tamamlayınız.
Türk-İslam devletlerinde hükümdarın yöneticiler ve halk ile görüşmesini sağlayan görevlinin adı………
-Gelirleri hayır kurumlarının masraflarını karşılamak için ayrılan topraklara………..denir.
- Türk-İslam devletlerinde gayr-i Müslimlerin askere gitmedikleri için ödedikleri verginin adı……….
-Nizamülmülkün ünlü eserinin adı……… Türk-İslam devletlerinde iç ve dış yazışmalara ………..bakardı.
-- Türk-İslam devletlerinde devlet işlerinin görüşüldüğü hükümete………..denirdi. -Karahanlılarda vezire………..denirdi.
Türk-İslam devletlerinde esirlerin ve küçük yaştaki çocukların alınıp yetiştirilerek devlet hizmetine alındığı sistemin
adı………..dir.
-İbn-i Sina’nın ünlü tıp eserinin adı……… -Melikşah adına yapılan takvimin adı……….
- Türk-İslam devletlerinde gelirleri devlet görevlilerine verilen toprak çeşidi………..
-- Türk-İslam devletlerinde esnaf teşkilatının
örgütlenmesine……….denir.
-- Türk-İslam devletlerinde mali işlere bakan ……….divanı vardı. -- Türk-İslam devletlerinde ordunun işlerine bakan ……… divanı vardı.
- Türk-İslam devletlerinde ordunun içindeki davalara bakan görevlinin adı……….
- Türk-İslam devletlerinde ticaret yollarında yapılan sosyal tesislerin adı………
- Türk-İslam devletlerinde eyaletleri yöneten askeri valiye……….denirdi.
Satuk Buğra Han Destanı
Hz. Muhammed kanatlı atı Burak’ın sırtında göklere yükseldiği “Mirâc Gecesinde” gök katlarında kendinden önceki peygamberleri görür. Bunlar arasında birini tanıyamaz ve Cebrail’e bunun kim olduğunu sorar. Cebrail : ” Bu peygamber değildir. Bu sizin ölümünüzden üç asır sonra dünyaya inecek olan bir ruhtur. Türkistan’da sizin dininizi yayacak olan bu ruh “Abdülkerim Satuk Buğra Han” adını alacaktır.” Hz. Muhammed yeryüzüne döndükten sonra her gün islâmiyeti Türk ülkesine yayacak olan bu insan için dua etti.
Hz. Muhammed’in arkadaşları da bu ruhu görmek istediler. Hz. Muhammed dua etti. Başlarında Türk başlıkları bulunan silâhlı, kırk atlı göründü. Satuk Buğra Han ve arkadaşları selâm verip uzaklaştılar. Bu olaydan üç asır sonra Satuk Buğra Han, Kaşgar Sultanının oğlu olarak dünyaya geldi. Satuk Buğra Hanın doğduğu gün yer sarsılmış, mevsim kış olduğu halde bahçeler, çayırlar çiçeklerle örtülmüştü. Falcılar bu çocuğun büyüyünce müslüman olacağını söyleyerek öldürülmesini isterler. Satuk Buğra Hanı, annesi : ” Müslüman olduğu zaman öldürürsünüz.” diyerek ölümden kurtarır.
Satuk Buğra Han 12 yaşında arkadaşlarıyla birlikte ava çıkmağa başlar. Avda oldukları günlerden birinde kaçan bir tavşanın arkasından hızla koşarken arkadaşlarından uzaklaşır. Kaçan tavşan durur ve bir ihtiyar insan görünümü kazanır. Satuk Buğra Han’ın sonradan Hızır olduğunu anladığı bu yaşlı kişi ona Müslüman olmasını öğütler ve islâmiyeti anlatır. Satuk Buğra, Kaşgar hükümdarı olan amcasından islâmiyeti kabul etmesini ister.
Kaşgar Hanı, müslüman olmayacağını söyler. Satuk Buğra Han’ın işaretiyle yer yarılır ve hükümdar toprağa gömülür. Satuk Buğra Han hükümdar olur ve bütün Türk ülkeleri onun idaresinde islâmiyeti kabul ederler. Satuk Buğra Han, ömrünü müslümanlığı yaymak için mücadele ile geçirmiştir. Menkabelere göre Satuk Buğra Han’ın düşmana uzatıldığında kırk adım uzayan bir kılıcı varmış ve savaşırken etrafına ateşler saçıyormuş. 96 yaşında Tanrıdan davet almış bu sebeble Kaşgar’a dönmüş ve hastalanarak burada ölmüştür.
Bir kadın, kapıdan dışarı çıktığında, bembeyaz sakallı üç ihtiyarın kendi evinin önünde oturduklarını görür. 'Ben sizi hiç tanımıyorum, der...
Ama aç ve susuz olmalısınız... Lütfen içeriye gelin de sizlere bir şeyler ikram edeyim...' 'Evin erkeği içerde mi?' Diye sorar adamlar.
'Hayır, der kadın. Şu an evin dışında.'
'O evde olmadığı sürece bizim bu eve girmemiz mümkün değil...' diye cevap verirler. Akşam olup kocası eve döndüğünde kadın olanları anlatır.
'Peki, onlara söyleyebilir misin, der adam. Ben evdeyim artık, bu eve gelebilirler...' Kadın dışarı çıkıp bu kişileri içeri davet eder.
Ama bu defa da; 'Hepimiz aynı anda içeri girmeyiz' der yaşlı adamlar. Kadın öğrenmek ister; 'Niye giremezsiniz?..' İhtiyarlardan biri açıklar: 'Onun adı ZENGİN, der bir arkadaşını göstererek. Diğeri BAŞARI... Ben ise SEVGİ...'
Sonra ekler; 'Şimdi içeri gir ve kocanla konuş. Hangimizi evinizde istersiniz?..'
Kadın içeri girip söylenenleri kocasına anlatır. Adam duyduklarıyla neşelenerek; 'Ne güzel, der. Madem öyle, Zengin'i içeri çağıralım ve evimizi zenginlikle doldursun...' Karısı itiraz eder; 'Canım, niçin Başarı'yı çağırmıyoruz?'
Bu sırada, evin diğer köşesinde bulunan gelinleri
konuştuklarını duyar. Koşarak gelir ve kendi fikrini söyler; 'Sevgi'yi çağırsak daha iyi olmaz mı? Evimiz sevgiyle dolar!..'
'Gelinimizin teklifini dikkate alalım, der adam karısına... Dışarı çık ve bizim misafirimiz olması için Sevgi'yi davet et.' Kadın dışarı çıkar ve yaşlı adamlara sorar;
'Hanginiz Sevgi idi? Lütfen içeri gel ve misafirimiz ol...'
1. Memlükler Devleti'nin siyasi varlığı Osmanlı Devleti'nden daha kısa sürdüğü halde, Memlüklarde tahta geçen hükümdar sayısı Osmanlılardan daha çoktur.
Memlüklerde hükümdar değişikliklerinin Osmanlılardan daha fazla olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toplumun çeşitli etnik gruplardan oluşması B) Her emirin sultan olma hakkına sahip olması C) Türkçe bilenlerin imtiyazlı olması
D) Osmanlı Devleti'nden önce kurulması
E) Hükümdarlığın, halifenin onayına bağlı olması
(1991 - ÖSS) 2. Selçuklularda resmi yazışmalar Farsça idi. Medreselerde eğitim Arapça yapılıyordu. Halk ve ordu kesimi ise Türkçe konuşuyordu.
Bu durum, Selçuklularda aşağıdakilerden hangisine neden olmuştur? A) Ordudaki asker şayisinin azalmasına
B) Yöneticiler ile halk arasındaki bağların güçlenmesine C) Türk dilindeki gelişmenin yavaşlamasına
D) Yabancıların siyasal baskılarının önlenmesine E) Yönetimde bilim adamlarının söz sahibi olmasına
(1991 -ÖSS) 3. Selçuklu sultanları, din ve ırk ayırımı gözetmeden halka toprak dağıtarak boş araziyi değerlendirmeyi devletin görevi saymışlardır.
Selçuklu sultanlarının izledikleri bu politika, öncelikle aşağıdakilerden hangisini sağlamaya yöneliktir?
A) Vergi toplama düzenini B) Üretimde artışı
C) Toprak bütünlüğünün korunmasını D) Ülkede asayişi
E) Yönetimde sürekliliği
(1995 - ÖSS) 4. Eşi Mümtaz Mahal’in anısına Hindistan’daki Tac Mahal’i yaptıran Şah Cihan, aşağıdaki Türk devletlerinden hangisinin hükümdarıdır?
A) Babür B) İhşidler C) Memlük D) Karahanlı E) Tulunoğulları 2006-2 5. I. Harzemşahlar II. Hazarlar III. Selçuklular
Yukarıdaki devletlerin hangilerinde ikta sistemi uygulanmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
2006-2 6. Aşağıdakilerden hangisi Timur Devleti’nin kurulmasını kolaylaştırmıştır? A) Haçlı Savaşlarının sona ermesi
B) Büyük Selçuklu Devleti’nin yıkılması C) Babürlüler Devleti’nin yıkılması D) Çağatay Devleti’nin zayıflaması
E) Oğuzların Kayı Boyu’nun Anadolu’ya gelmesi
2007-2 7. Mısır’da, 13.–16. yüzyıllar arasında Türk yönetim sisteminin, Türk kültürünün ve Türk unsurunun yerleşmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?
A) Şeybaniler B) Memluklar C) Anadolu Selçukluları D) Harzemşahlar E) Akkoyunlular 2007-2
Sevgi ayağa kalkar ve eve doğru yürümeye başlar. Fakat diğer iki yaşlı adam da onu takip ederler... Kadın şaşırmış bir halde Zengin ve Başarı'ya sorar;
'Ben sadece Sevgi'yi davet ettim, siz niye geliyorsunuz?'
Zengin ve Başarı bir ağızdan cevap verirler:
'Eğer Zengin'i ya da Başarı'yı davet etmiş olsaydın diğer ikisi dışarıda kalırdı. Ama sen Sevgi'yi davet ettin...
O nereye giderse biz de ardından oraya gideriz. Çünkü nerede Sevgi varsa, orda Başarı ve Zenginlik de vardır!..'
Türk-İslam Devletleri ile ilgili 10 tane önemli olay yazınız.
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
Alparslan'ın Malazgirt'teki Nutku
Cuma namazından sonra Sultan Alparslan, ordusuna şöyle hitap etti:
-Kumandanlarım,askerlerim! Biz ne kadar az olursak olalım, onlar ne kadar çok olursaolsunlar, daha fazla bekleyemeyiz. Bütün Müslümanların minberlerdebizim için dua ettiği şu saatlerde kendimi düşman üzerine atmakistiyorum. Ya muzaffer olur gayeme ulaşırım, ya şehit olur cennetegirerim.
Büyük bir inançla söylenen bu heyecanlı sözlere askerler hep bir ağızdan:
-Ey Yüce Sultan! Her zaman senin emrinde ve seninle olacağız, nereye gidersen oraya gideceğiz, diye haykırdılar.
Sultanın üzerinde beyaz bir elbise vardı. Düşmana hücum etmeden önce son söz olarak askerlerine şunları söyledi:
-İşte şehitlik kefenim, savaş meydanında ölürsem beni bu elbise ile gömersiniz.
Bundan sonra Türkordusu hücuma geçti. Cuma günü öğleden sonra başlayan savaş akşam üzerisona erdi. Tarihin en büyük meydan savaşlarından biri olan MalazgirtSavaşı Türk ordusunun kesin galibiyeti ile
sonuçlandı. Büyük komutanAlparslan'ın üstün savaş taktiği ve Türk askerinin cesaret vekahramanlığı sayesinde elli dört bin kişilik Türk ordusu, kendisindenkat kat fazla olan Bizans ordusunu birkaç saat içinde kesin
biryenilgiye uğratmış ve büyük bir zafer kazanmıştı. Bu savaşta Bizansimparatoru Romen Diojen de esir
alınmıştı. İmparator, savaşın galibiBüyük Türk hakanı Alparslan'ın huzuruna çıkarıldı. Alparslan imparatoraçok iyi davrandı. Sultan Alparslan, imparator Diojene:
-Zaferi sen kazansaydın bana ne yapardın?, diye sordu. Diojen:
-Bir fırınhazırlatıp sana çok kötü davranacaktım, diye cevap verdi. Esirimparator, bu sözleri ile eline fırsat geçseydi ne kadar acımasızhareket edeceğini söylemekten çekinmemişti. Buna karşı bu büyük zaferinmuzaffer komutanı Sultan Alparslan, Diojen'i affetti ve yanınamuhafızlar vererek onu memleketine gönderdi. Alparslan bu davranışı ileinsanlığa çok önemli bir ahlak dersi vermiş, Türk milletinin sahipolduğu üstün özellikleri