Fen Eğitimi ve Fen Okuryazarlığı ile İlgili Çalışmalar

(Üstün, Ertuğrul, Cansız ve Cansız, 2019). tarafından öğrencilerin fen okuryazarlığını belirlemeye yönelik yapılan çalışmada öğrenci ve okul düzeyindeki değişkenler saptanarak bir model oluşturulması amaçlanmıştır. Fen okuryazarlığı ile ilgili öğrenci değişkeninin en etkilisi haftalık fen ders saati olurken; okul düzeyindeki en etkin değişkenin okulun fen bilimlerine özgü kaynaklarının olduğu belirlenmiştir.

Yolagiden (2017) tarafından yapılan araştırmada öğretmen adaylarının fen okuryazarlığı, fen öğrenme becerisi ve sosyobilimsel konulara yönelik davranışları arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmaya Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Sınıf Öğretmenliği ve Fen Bilgisi Öğretmenliği bölümlerinde 2016-2017 eğitim öğretim yılında öğrenim gören 928 öğrenci dâhil edilmiştir. Araştırma sonunda iki

32

farklı bölümde öğrenim gören öğretmen adaylarının fen okuryazarlık ve sınıf düzeyleri arasında anlamlı bir değişiklik olduğu, 3. Sınıftaki öğretmen adaylarının 1 ve 2. sınıftaki öğretmen adaylarına göre fen okuryazarlılık düzeylerinin anlamlı şekilde yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Öğretmen adaylarının fen okuryazarlıkları ve bilimsel dergi vb yayın takip etme sıklığı arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığı, öğretmen adaylarının ebeveynlerinin eğitim durumları ve mesleki özellikleri ile öğrencilerin fen okuryazarlığı arasında da anlamlı bir ilişkinin olmadığı, sosyobilimsel ve fen okuryazarlığının cinsiyet faktörü üzerinde etkisinin de olmadığı tespit edilmiştir.

Güven (2014) tarafından yapılan araştırmada bilgi okuryazarlığı ve medya okuryazarlığı seviyelerinin fen ve teknoloji öğretmeni adayları açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 2011-2012 eğitim öğretim yılında öğrenim gören eğitim fakültesi fen bilgisi öğretmenliği 1. ve 4. sınıf öğrencilerinden 107 öğrenci dâhil olmuştur. Araştırma sonunda medya ve bilgi okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin medya okuryazarlığı düzeyi sınıf seviyesi arttıkça anlamlı şekilde arttığı, 1. sınıf öğrencilerin medya okuryazarlığı düzeyinin 4. sınıf öğrencilerinden daha düşük olduğu, bilgi okuryazarlık seviyeleri arasından anlamlı bir ilişkinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Güçlüer (2012) tarafından yapılan araştırmada vücudumuzda sistemler ünitesinde fen okuryazarlığını geliştirici etkinliklerin kullanılmasının başarıya, tutuma ve bilimsel süreç becerilerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmaya olarak İzmir İline bağlı Buca ilçesinde bulunana Avni Ateşoğlu İlköğretim Okulu 7. Sınıf öğrencileri dâhil olmuştur. Araştırma sonunda deney ve kontrol grubu öğrencilerinde işlenen üniteye bağlı olarak akademik başarı seviyelerinin fen ve teknolojik alanlarına karşı davranışlarının ve bilimsel süreç kabiliyetlerinin deney grubunda anlamlı bir farklılık ifade ettiği tespit edilmiştir. Ayrıca bu çalışmaların ilköğretim düzeyinde fen bilgisi öğretiminde yeteneklerinin ve ilgilerinin gelişiminde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Sosyal (2011) tarafından yapılan araştırmada öğrencilerim fen ve teknoloji dersindeki başarıları ile fen okuryazarlığı düzeylerinin karşılaştırılması ve öğretmenlerin fen okuryazarlığı ile ilgili görüşlerinin incelenmesine yönelik çalışma yapılması amaçlanmıştır. Araştırmaya Kahramanmaraş ili bünyesinde bulunan 7 ilköğretim okulunda öğrenim gören öğrenciler ve görev yapan öğretmenler olmak üzere 1780 birey dâhil olmuştur. Araştırma sonunda öğrencilerin fen ve teknoloji dersi başarı düzeyleri ve fen

33

okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenler üzerinde uygulanan anket çalışması sonucunda da çalışma zamanları limitleri ve cinsiyetleri arasında anlamlı bir değişiklik olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Özdemir (2010) tarafından yapılan araştırmada fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen okuryazarlığı durumunun incelenmesi ve araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmaya Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği bölümde 2007-2008 eğitim öğretim yıllarında eğitim örgen 186 öğrenci dâhil edilmiştir. Araştırma sonunda öğrencilerin bilgisayar ve internet kullanımı açısında günlük yaşamlarında teknolojiyi rahatça kullanmalarına rağmen, bilimsel alanda olan gelişmeleri yeterli düzeyde izlemedikleri ve bu açıdan da bilimsel iletişim özelliğini kullanamadıkları tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin fen, teknoloji, toplum ve çevre etkileşimi açısından öğrencilerin tutum ve davranışları ve bu alanda gerçekleşen gelişmelerin içyapılarındaki temek fen kuramlarını ve bunun düşünsel yapılarını yeterince anlayamadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Şahin, Sanalan, Bektaş ve Kaygısız, 2010). tarafından yapılan araştırmada anne ve babaların fen okuryazarlık düzeylerinin ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji ders başarılarına etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma sonunda fen okuryazarlık seviyesinin anne ve baba okuryazarlık seviyeleri arasında fen ve teknoloji dersi başarısı arasında doğru orantılı bir seviyede ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca anne ve baba fen okuryazarlığı seviyesinin öğrenci başarısını az da olsa etkilediği, anne baba tutumlarının fen okuryazarlığı ve öğrenci başarısı arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Sülün ve Diğerleri (2009) tarafından yapılan araştırmada ilköğretim 4. ve 5. Sınıflarda fen ve teknoloji dersi veren sınıf öğretmenlerinin fen okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Kars ili Arpaçay ilçesinde bulunan ve 2006-2007 eğitim öğretim yılında 4. ve 5. Sınıflarda görev yapan 39 sınıf öğretmeni dâhil edilmiştir. Araştırma sonunda öğretmenlerin cinsiyetleri ve fen okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca sınıf öğretmenlerin almış oldukları fen ve teknoloji dersinin fen bilgisi öğretmenlerinin aldığı derslerden daha genel olduğu ve bu açıdan fen okuryazarlığı açısında da anlamlı bir farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Kavak ve Diğerleri (2006) tarafından yapılana araştırmada gazetelerin potansiyel rolünün fen ve teknoloji okuryazarlığı ve informal fen eğitimi üzerindeki öneminin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmaya ülke içinde en çok satış miktarına sahip 5 gazete dâhil

34

edilmiştir. Araştırma sonunda informal bilgi kaynaklarının en önemlilerinden biri olan gazetelerin fen ve teknoloji okuryazarlığına etkisinin olduğu fakat bunun yeterli düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca fen ve teknoloji okuryazarlığı yönünden katkısında psikomotor becerilerde çok kavram öğretimi üzerinde etkili olduğu, gazetelerde yapılan haberlerin fen ve teknoloji boyutunun “fen-teknoloji-toplum-çevre ilişkileri” açısından üzerinde durulduğu sonucuna ulaşılmıştır.