f = 2.25 MHz, P 0 =0.080 MPa de§erleri için transdu erdan 38 m

“ekil6.15:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.115MPade§erleri içintransdu erdan 38 m kesim noktasndailk dört harmoni§in akustikbasn nn radyal eksen boyun a de§i³imi.

“ekil6.16:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.145MPade§erleri içintransdu erdan 38 m kesim noktasndailk dört harmoni§in akustikbasn nn radyal eksen boyun a de§i³imi.

“ekil 6.17 ile “ekil 6.19 arasnda

f = 2.25

MHz ve sras

P0

=0.080 MPa,

P0

=0.115MPave

P0

=0.145MPa de§erleriiçintransdu erdan 60 muzaklktarad-

yal eksen boyun a akustik basnç alanlarnn de§i³imi gösterilmektedir. Bu kesim

noktasnda,tüm

P0

de§erleriiçinaltharmoniklerin iyi ebelirginle³ti§ive herüç ³e- kildedörtharmoni§in de genelgörüntüsünün benzerlik içindeoldu§usöylenebilinir.

Bu kesim noktas içinmerkezdeki ana lob, di§ertüm yanloblardandahabüyüktür.

Dahaön ekikesim noktalarndatam olarakgözlemlenemeyensimetrik yeniloblarn

ortaya çkt§ görülmektedir. Bu ise, bu kesim noktasnn uzak alan içerisinde yer

“ekil6.17:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPade§erleri içintransdu erdan 60 m kesim noktasndailk dört harmoni§in akustikbasn nn radyal eksen boyun a de§i³imi.

“ekil6.18:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.115MPade§erleri içintransdu erdan 60 m kesim noktasndailk dört harmoni§in akustikbasn nn radyal eksen boyun a de§i³imi.

“ekil6.19:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.145MPade§erleri içintransdu erdan 60 m kesim noktasndailk dört harmoni§in akustikbasn nn radyal eksen boyun a de§i³imi.

“ekil 6.8 ile “ekil 6.19 arasndaki tüm ³ekillerden görülebile e§i gibi, tüm

uzaklklariçin1. harmoni§indemetgeni³li§idi§er tümalt harmoniklerindemetge-

ni³li§indendahabüyüktür.Kesim4.2.1'debahsedildi§iüzeredemetgeni³li§iakustik

görüntülemekalitesinietkileyen temeletkenlerinba³ndagelmektedir. Demet geni³-

li§inindaralmas görüntü kalitesiniarttrmaktadr. Sonuç olarak, alt harmoniklerin

demet geni³liklerinin 1. harmoni§e göre daha dar olmas, akustik görüntüleme sis-

temlerinde bu harmoniklerin kullanlmasnn bir avantaj sa§layabile e§i anlamna

gelmektedir [81, 82, 83℄. Bu bölümün sonunda alt harmoniklerin ultrasonik görün-

tülemesistemlerinde kullanlmasnnavantajlar ayrntlarileanlatla aktr.

Sfr noktasnn transdu ern tam merkezi oldu§una kabul edilirse, ideal bir

dalgademetiiçin³eklinsa§tarafnnvesoltarafnnsimetrikolmasbeklenir.Fakat

transdu arn tam simetrik bir dalga demeti üretmemesinin bir sonu u olarak, tüm

radyaleksenölçümlerindemerkezdenradyalyöndeilerledikçesimetridebirbozulma

kiboyutta ölçümleriçin17.6 x 72 m 2

'lik yüzey alan taranm³tr.17.6 m

mesafeyedenk gelen radyal eksen için, 0.275 madmlarlatoplam 65ölçüm, 72 m

mesafeyedenk gelen akustik eksen için, 0.45 madmlarlatoplam 160 ölçüm yapl-

m³tr. Seçilen bu yüzeyde toplam 10400 adet ölçüm gerçekle³tirilmi³tir. Yaplan

her ölçüm arasnda 1 saniyelik bir bekleme süresi braklm³ ve toplam dokuz

P0

de§eri içinölçümyaplm³tr.Tipikbir ölçümsüresi yakla³k 4saat sürmektedir.

6.5.1 Kontür ve Üç Boyutlu Çizimler

lk dört harmoni§e ait akustik basnç alanlarnnde§i³imi, akustik eksen ve

bazradyaleksenboyun ayukardasunulangrakleryardmileaçklanmayaçal³l-

masnara§men,bu sonuçlardade§erlendirilmemi³birçokarabölgebulunmaktadr.

Bunedenleakustikbasnçalanlarnndahaaçkveanla³lrbir³ekildegörülebilmesi

içinhemakustikeksenihemderadyalekseniiçerenikiboyutlukontürveüç boyutlu

grakler elde edilmi³tir. Bahsedilen kontür ve üç boyutlu grakler LabPlot [78℄ ve

Matlab [79℄ programlar yardm ileçizilmi³tir.

“ekil6.20 ile“ekil 6.25 arasnda,

f = 2.25

MHz ve sras ile

P0

=0.080MPa,

P0

=0.115 MPa ve

P0

=0.145 MPa de§erleri için 1. harmoni§in basnç alanlarnn

kontür ve üç boyutta çizimlerigösterilmektedir. Daha ön eki kesimde radyal eksen

çizimlerindeverilensonuçlardadagörüldü§ügibiyaknalandaortadabirana lobve

radyalyöndeikiyanlobgörülmektedir.Bualaniçindeyanloblarngenli§ibüyükve

genlikçe ana loba oldukça yakndr. Uzak alanda ise, akustik eksen boyun a büyük

bir ana lob ve merkezden uzakla³tkça genlikleri azalan yan loblar görülmektedir.

P0

de§eri arttkça bu yan loblar, merkezden uzakla³makta ve belirginle³mektedir.

P0

=0.080 MPa de§eri için ilk yan lobun maksimum de§erinin merkezden uzakl§

yakla³k1.8 m iken,

P0

=0.145MPa de§eri içinyakla³k 2 m ivarndadr. Bu ise,

P0

de§erinin artmas ilebirlikte dalganndemet geni³li§ininartt§anlamnagelir.

“ekil 6.26 ile “ekil 6.31 arasnda

f = 2.25

MHz ve sras

P0

=0.080 MPa,

ginle³ti§ianla³lmaktadr. 2. harmonik,

P0

de§erinin artmas ilebirlikte yakn alan içerisindekarma³kbiryap, uzak alaniçerisinde ise,daha basitbiryapsergilemek-

tedir. Yakn alan içinde, akustikeksen üzerindeki basnç alan, çok küçükde§erlere

sahip olmasnara§men,radyal do§rultuda akustik ekseninher iki yannda basn n

de§erinin hissedilirbiçimde artt§ gözlenmektedir.Uzak alanda ise, maksimum bir

ana lob ve yüksek

P0

de§erleri için radyal yönde bir tane yan lob görülmektedir. Analobun baskn olmasnnsebebi ise, radyal yönde basnç azalmasdr.

“ekil 6.32 ile “ekil 6.37 arasnda

f = 2.25

MHz ve sras

P0

=0.080 MPa,

P0

=0.115 MPa ve

P0

=0.145 MPa de§erleri için 3. harmoni§in basnç alanlarnn

kontür ve üç boyutta çizimlerigörülmektedir.3.harmonikyaknalan ileuzak alan

ayran snr bölgesi ivarnda belirginle³mekte ve uzak alann sonlarnado§ru mak-

simum genli§e ula³maktadr.

“ekil 6.38 ile “ekil 6.43 arasnda

f = 2.25

MHz ve sras

P0

=0.080 MPa,

P0

=0.115MPave

P0

=0.145MPade§erleriiçin4.harmoni§inbasnçalanlarnnkon-

türveüçboyuttaçizimlerigörülmektedir.4.harmonikuzakalaniçerisindeolu³maya

ba³lamakta ve genel görüntü olarak 3. harmoni§e benzemektedir. Fakat beklendi§i

“ekil6.20:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPade§erleriiçin1.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.21:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPade§erleriiçin1.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

“ekil6.22:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.115MPade§erleriiçin1.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.23:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.115MPade§erleriiçin1.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

“ekil6.24:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.145MPade§erleriiçin1.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.25:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.145MPade§erleriiçin1.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

“ekil6.26:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPade§erleriiçin2.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.27:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPade§erleriiçin2.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

“ekil6.28:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.115MPade§erleriiçin2.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.29:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.115MPade§erleriiçin2.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

“ekil6.30:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.145MPade§erleriiçin2.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.31:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.145MPade§erleriiçin2.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

“ekil6.32:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPade§erleriiçin3.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.33:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPade§erleriiçin3.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

“ekil6.34:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.115MPade§erleriiçin3.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.35:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.115MPade§erleriiçin3.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

“ekil6.36:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.145MPade§erleriiçin3.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.37:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.145MPade§erleriiçin3.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

“ekil6.38:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPade§erleriiçin4.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.39:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPade§erleriiçin4.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

“ekil6.40:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.115MPade§erleriiçin4.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.41:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.115MPade§erleriiçin4.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

“ekil6.42:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.145MPade§erleriiçin4.harmoni§inakustikbasnç alannnkontür gösterimi.

“ekil6.43:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.145MPade§erleriiçin4.harmoni§inakustikbasnç alannnüç boyutta gösterimi.

Üç boyutta ölçümler için 10 x 10 x 72 m

3

'lik ha im taranm³tr. 10 m

mesafeye denk gelen radyal eksen için, 0.25 m admlarlatoplam 41 ölçüm, 72 m

mesafeye denk gelen akustik eksen için, 0.45 m admlarla toplam 160 ölçüm ve

5 m'ye denk gelen dik eksen için, 0.5 m admlarla toplam 11 ölçüm yaplm³tr.

Seçilen bu ha imde toplam 72160 adet ölçüm gerçekle³tirilmi³tir. Yaplan her öl-

çüm arasnda 1 saniyelik bir bekleme süresi braklm³ ve

P0

= 0.070

MPa de§eri seçilmi³tir.

“ekil 6.44 ile “ekil 6.47 arasnda

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080 MPa de§erleri içinilk dört harmoni§inüç boyutta yaplanölçümlerin sonu unda elde edilenakus-

tik basnç alanlarnngra§i gösterilmektedir. Bu ksmda çizilen grakler, Matlab

programlamadilialtndaçal³ansli eomati [80℄adlyardm programyardmile

çizilmi³tir.Dikkatedile ekolursaharmoniknumarasnnartmasylabirlikteultraso-

nikdalganndemetgeni³li§idaralmaktadr. Ayr aaltharmoniklerin yan loblarnn

genliklerinin 1. harmonikle kar³la³trld§nda daha dar oldu§u görülebilir. Daha

ön eki kesimlerde tart³ld§üzere, harmoniklerinkaynaktan bellibirmesafe sonra

olu³mayaba³ladklarçokdahabelirgin³ekildegörülmekteveharmoniknumarasnn

“ekil 6.44:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.070 MPa de§erleri için 1. harmoni§in üç boyutta yaplanölçümlerin sonu unda elde edilen akustik basnç alanlar.

“ekil 6.45:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.070 MPa de§erleri için 2. harmoni§in üç boyutta yaplanölçümlerin sonu unda elde edilen akustik basnç alanlar.

“ekil 6.46:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.070 MPa de§erleri için 3. harmoni§in üç boyutta yaplanölçümlerin sonu unda elde edilen akustik basnç alanlar.

“ekil 6.47:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.070 MPa de§erleri için 4. harmoni§in üç boyutta yaplanölçümlerin sonu unda elde edilen akustik basnç alanlar.

“ekil 6.48 ile “ekil 6.50 arasnda

f = 2.25

MHz ve sras ile

P0

=0.065 MPa,

P0

=0.080 MPa,

P0

=0.095 MPa de§erleri için ilk üç harmoni§in akustik eksen bo-

yun a deneysel ve teorik basnç alanlarn kar³la³trlmas görülmektedir. “ekilde,

()

ile gösterilen çizgiler teorik sonuçlar,

(▽)

ile gösterilen çizgiler ise, deneysel

sonuçlar göstermektedir.Teorik sonuçlar, Ref [73℄'desonuçlar sunulan ve dikdört-

gen geometriyesahip kaynak içingeli³tirilenMatlabprogramn daireselkaynakiçin

modiye edilmesiyle elde edilmi³tir. Sonuçlarn büyük ölçüde uyum içinde oldu§u

görülmektedir.Teoriksonuçlariçin1.harmoni§insonminimumde§erindekeskinbir

dü³ü³varken,deneyselsonuçlardabu dü³ü³ündahaazkeskinoldu§ugörülmektedir.

Bununsebebi,teorikmodellemeiçindü³ünülentransdu ernkusursuztransdu erol-

masdr.Transdu er tarafndan üretilenultrasonik dalga tüm transdu eryüzeyinde

ayn basnç de§eri üretir ve her yönde bir simetriye sahiptir. Oysa daha ön e rad-

yal eksen sonuçlarnda tart³ld§ üzere, deney sisteminde kullanlan transdu ern

üretti§i demette bir simetri bozulmas söz konusudur. Demetteki bu simetri bozul-

mas, yakn alanda fazladan difraksiyona neden olmaktadr. Bunun sonu unda, 1.

harmonikiçinsonminimum,teoriksonuçlarlakar³la³trld§ndayeterikadardü³ü³

göstermemektedir.

Deneysel sonuçlara dikkat edile ek olursa,

P0

de§erinin artmas ile birlikte, deneysel son maksimum de§erinin teorik son maksimum de§eri ile kar³la³trld-

§nda daha fazla dü³ü³ içinde oldu§u görülebilir. Normalde teorik sonuçlarda da

bu dü³ü³ün gözlenmesi gerekmektedir. Fakat teorik çal³mannsonuçlar, bir ksm

yakla³mlar ve snrlamalaryaplarak elde edilmi³tirve bu yakla³mve snrlamalar

özellikle uzak alanda kendini hissettirmektedir. Buna kar³n, difraksiyon etkisinin

yakn alann sonlarnado§ru etkisini iyi e kaybetmesinin sonu u olarak, yakn ala-

nn sonlarnda olu³maya ba³layanalt harmoniklerdaha fazlauyum içindedir.

Kar³la³trmalar yaplrken, akustik eksen

σ = z/R0

, radyal eksen

ξ = r/a

ve akustik basnç

p = P/P0

³eklinde boyutsuz parametrelere normalize edilmi³tir. Burada

R0

Rayleigh mesafesinigöstermektedir.

“ekil6.48:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPa de§erleriiçinilk üç harmoni§in teorik ve deneysel akustik basnç alanlarn akustik eksen boyun a de§i³imlerinin kar³la³tr-

mas.

“ekil6.49:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPa de§erleriiçinilk üç harmoni§in teorik ve deneysel akustik basnç alanlarn akustik eksen boyun a de§i³imlerinin kar³la³tr-

“ekil6.50:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.095MPa de§erleriiçinilk üç harmoni§in teorik ve deneysel akustik basnç alanlarn akustik eksen boyun a de§i³imlerinin kar³la³tr-

mas.

“ekil 6.51'de

f = 2.25

MHz,

P0

=0.070 MPa de§erleri için sras ile ilk üç harmoni§in deneysel ve teorik basnç alanlarn kontür çizimlerinin kar³la³trlmas

görülmektedir.Her üç harmonik içindeneysel veteorik sonuçlar uyum içindedir. 1.

harmonik için özellikle yakn alanda transdu ern üretti§i dalgann simetrik olma-

masndan kaynaklanan difraksiyonetkisi açkça görülmektedir. Bu etkinin özellikle

transdu eraçokyaknbölgelerdedahafazlavekarma³koldu§ugörülebilir.Akustik

eksen kar³la³trmasonuçlarndan datart³ld§üzere, teorik basnçalannyakla³k

0.10

σ

de§erinde minimuma gitmeye ba³lad§ ve yakla³k bu minimumum akustik eksen boyun a geni³li§inin0.03

σ

kadar sürdü§ü görülebilir.Oysa deneysel sonuç- lardan bu minimum de§erinin yakla³k 0.09

σ

de§erinde ba³larken, yakla³k 0.13

σ

de§erindebirminimumagitmekteve0.16

σ

de§erineson bulmaktadr. Uzakalanda ise, sonuçlarndaha fazlauyum içinde oldu§ugörülmektedir.Hem deneyselhem de

teorik sonuçlar için, 2. ve 3. harmoni§in yakla³k ayn mesafede olu³tu§u ve genel

sonuçlarla kar³la³trld§nda daha karma³k bir yapya sahip olduklar görülebilir.

Akustik eksen sonuçlarndan da görüldü§ü üzere, genlikde§erlerinde azda olsabir

uyumsuzluksöz konusudur. Buuyumsuzluk, teorik modellemedeki yakla³mlarnve

deney sisteminde kullanlan transdu ern olu³turdu§u dalga demetininin simetrik

“ekil6.51:

f = 2.25

MHz,

P0

=0.080MPa de§erleriiçinilk üç harmoni§in teorik ve deneysel akustikbasnç alanlarnnkontür çizimlerininkar³la³trmas.

Harmonik görüntüleme, 1990'larnba³larnda mikro büyüklükte kabar kla-

rn kullanld§, dokunun lineer oldu§u ve harmoniklerin bu kabar klar tarafndan

olu³turuldu§u dü³ün esi altnda Mi robuble Contrast Agents için geli³tirmi³ [81℄

ve1997 ylndasunulmu³tur [82℄.

Harmonik görüntülemenin klasik görüntülemeden temel fark, klasik görün-

tülede sade e ana harmonik kullanrken, harmonik görüntülemede lineer olmayan

ortamdayaylan dalgann bozulmas sonu u olu³an altharmoniklerin kullanlmas-

dr[83, 84, 85, 86, 87℄.

Klasik görüntüleme sistemlerinde, transdu er tarafndan üretilen ultrasonik

puls vü uda gönderilirve dokudan ya daorgandan yansyanpuls tekrar transdu er

tarafndanalnr. Bu tür sistemlerde ortamnlineer oldu§u kabul edildi§inden,geri

yansyanpuls, ortamtarafndanzayatlm³fakatgönderilendalgaileaynfrekans-

tadr.Bunedenle,pulsungenli§iveyansmamesafesikullanlarakgörüntüeldeedilir.

Fakatortamiçindeultrasonikdalgalarlineerolmayandavran³içindedir.Ultrasonik

dalgalar,genellikledahayo§unortamdadahahzl,dahaazyo§unortamdadahaya-

va³yaylrlar.Bunedenle dokuyo§unlu§u fazlaolan ortamdaultrasonikdalga daha

hzl, daha az olan ortamda daha yava³ yaylr. Bilindi§i üzere ultrasonik dalgalar,

basnç dalgalardr ve ortam içinde yaylrken bölgesel basnç de§i³imlerine neden

olurlar. Bu basnç de§i³im bölgelerinde, ultrasonik dalgann hz yo§unlu§a ba§l

olarakde§i³im gösterir.Sonuç olarakKesim 3.3.1'de açkland§üzere dalga bozul-

mayau§rarveharmoniklerolu³ur.Harmonikgörüntülemede, transdu ertarafndan

geri alnan ve altharmonikleri içeren sinyal kullanlr. Bu sinyal bilgisayar yardm

ileanalizedilerekharmoniklerbirbirindenayrlrveuygunharmoniklergörüntüleme

ama ylakullanlabilir.Görüntülemedealtharmoniklerinkullanlmashemeksensel

çözünürlü§ü hem de açsal çözünürlü§ü arttrmaktadr.

Harmonik görüntülemenin avantajlar;

•

Frekansnartrlmasçözünürlü§üartrr.Kesim4.2.1'deaçkland§üzere

B ≤

snrlamaksmiolarakazaltlabilir.Çünküaltharmoniklerinfrekans

fn

= nfc

³eklindedir. Kaynaktarafndangönderilen dalgann

fc

merkezi(rezonans) fre- kans aynkalmasnara§men,dahayüksek frekasnlarasahipaltharmoniklerin

kullanlmasgörüntü kalitesiniarttrr.

•

Görüntükalitesiniarttrmanndi§erbiryoludalgademetinidaraltmaktr[88℄.

Altharmoniklerin demetgeni³li§i,her zaman1. harmoni§indemet geni³li§in-

den daha dardr. Sras ile,Kesim 6.4, 6.5 ve 6.6'da sunulan radyal eksen, iki

boyutta ve üç boyutta ölçümsonuçlarndan altharmoniklerin demetgeni³i§i-

nin 1.harmoni§e göre daha dar oldu§u açkça görülmektedir.

•

Transdu era ula³an sinyal ne kadar temiz, güçlü ise, görüntü kalitesi o kadar

iyiolur.1.harmoni§inyanloblarngenlikleriilekar³la³trld§ndaaltharmo-

niklerin yan loblarnngenliklerinin oran daha dü³üktür [89℄. Bu durum yan

loblara enerji aktarmn az olmas anlamna gelir. Böyle e merkezde bulunan

ana lobdaha büyükve belirginle³ir.Kesim6.5'de sunulan üç boyutluakustik

basnç alan çizimlerinden alt harmoniklerin yan loblarn daha dü³ük oldu§u

açkçagörülmektedir.

•

Tüm altharmoniklerkaynaktan bellibir mesafe sonra olu³urlar.Bu ise, özel-

likle deri altnda bulunan ya§ dokularndaki yansmalarn neden oldu§u gö-

rüntü bozulmasn azaltr. Genel olarak, harmonikler ya§ dokusundan sonra

olu³tuklariçinsade ebirdefayansmayau§rarlar.Kesim6.3,6.5ve6.6'dasu-

nulan akustikeksen, iki veüç boyutta ölçüm sonuçlarndan altharmoniklerin

transdu erdanbellibirmesafesonraolu³mayaba³ladklaraçkçagörülmekte-

dir.

P0

de§erininarttrlmasharmoniklerinolu³mamesafesiniksaltmaktadr. Bu durum, harmonik olu³um mesafelerin ayarlanabile e§i anlamna gelir ve

yukardabahsedildi§iüzere, özellikleya§dokular tarafndanolu³turulanyan-

smalarnazaltlmasnaimkanverebilir.

•

Ana harmoniklekar³la³trld§ndaalt harmoniklerin gürültüoran daha dü-

Butezde, daireselgeometriyesahiptransdu ernolu³turdu§ulineer olmayan

akustik basnç alanlarnn deneysel sonuçlar sunulmu³tur. Deneysel ölçümlerin ta-

mamsafsuortamndayaplm³olup,akustikeksen,radyaleksen, ikiveüç boyutta

olmak üzere dört kategoride gerçekle³tirilmi³tir. Bu ölçümler için 38 mm çapnda

ve rezonans frekans 2.25 MHz olan transdu er kullanlm³tr. 0.015 MPa ile 0.145

MPa de§erleri arasnda toplam dokuz

P0

de§eri için ilk dört harmoni§in lineer ol- mayan akustik basnç alanlar in elenmi³tir. Seçilen bu frekans ve basnç de§erleri

ço§umedikaluygulamalardakullanlantipikde§erlerdir.Ayr aakustikeksen veiki

boyutta ölçümleriçin deneysel sonuçlar, Ref [73℄'de sunulan ve dairesel geometriye

sahipkaynakiçinmodiyeedilennümerikmodellemeninsonuçlarilekar³la³trlm³

vesonuçlarn büyükölçüde uyum içinde oldu§u gözlenmi³tir.

Deneysel sonuçlardan, harmonik numarasnn artmasyla birlikte ultrasonik

dalganndemetgeni³li§ininhemikihemdeüçboyuttadarald§veyanloblarngen-

li§ininazald§gözlemlenmi³tir.Altharmonikleringörüntülemedekullanlmas,hem

eksenselçözünürlü§ühemdeaçsalçözünürlü§üartrabile e§isonu unaula³lm³tr.

Bu tezde, elde edilen deneysel verilerin son yllarda geli³tirilmeye ba³lanan

üç boyutluakustikgörüntülemesistemlerinindizayniçin³k tuta a§dü³ünülmek-

tedir.Özellikletpalannda,yenigeli³tirilenakustiktomogra tekni§ininradyasyon

içermemesiveyanetkilerininbulunmamas,bu tekni§ikullanansistemleri azipkl-

maktadr. Bu teknolojinin geli³imi açsndan sunulan deneysel verilerin önem arz

etti§i dü³ünülmektedir.

leri Çal³malar

•

Günümüzde ultrasonikgörüntülemesistemlerindekullanlantransdu erlarge-

nellikledikdörtgengeometriyesahipolmasnedeniyle,benzerdeneyselçal³ma-

yaplmas planlanmaktadr.Ultrasonik görüntüleme sistemleriiçinaltharmo-

niklerin alan yaplarnn in elenmesinin görüntü kalitesinin iyile³tirilmesinde

önemlikatklarola a§dü³ünülmektedir.

•

Benzer çal³mannodaklanm³ultrasonikdalgalariçinyaplmasveodaklama

Belgede İki ve üç boyutlu lineer olmayan aksutik alan yapılarının deneysel incelenmesi (sayfa 97-144)