a) Sermaye Risk Yönetimi
Grup sermaye yönetiminde bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalıĢırken diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli Ģekilde kullanarak karlılığını artırmayı hedeflemektedir. Grup‟un sermaye yapısı Dipnot 8 ve 10‟da açıklanan kredileri de içeren borçlar, Dipnot 6‟da açıklanan nakit ve nakit benzerleri ve Dipnot 28‟de açıklanan sırasıyla ödenmiĢ sermaye, diğer yedekler, paylara iliĢkin primler/iskontolar, yeniden değerleme ölçüm kazanç ve kayıpları, yabancı para çevrim farkları, tanımlanmıĢ fayda planları yeniden ölçüm kazanç / kayıpları, kardan ayrılan kısıtlanmıĢ yedekler ile geçmiĢ yıl kar / (zararları)‟nı da içeren özkaynak kalemlerinden oluĢmaktadır.
Grup‟un sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla iliĢkilendirilen riskler ġirket Yönetimi tarafından değerlendirilir. ġirket Yönetimi değerlendirmelerine dayanarak sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar temettü ödemeleri ve yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutulması amaçlanmaktadır.
Grup sermayeyi borç/toplam özkaynak oranını kullanarak izler. Bu oran net borcun toplam özkaynağa bölünmesiyle bulunur. Net borç, nakit ve nakit benzeri değerlerin toplam borç tutarından (finansal durum tablosunda gösterildiği gibi finansal borçlar ve yükümlülükleri, finansal kiralama ve ticari borçları içerir) düĢülmesiyle hesaplanır.
31 Aralık 2013 ve 31 Aralık 2012 tarihleri itibarıyla net borç / toplam özkaynak oranı aĢağıdaki gibidir:
31.12.2013 31.12.2012
Toplam Borçlar 20.686.475 14.817.083
Eksi: Nakit ve Nakit Benzeri Değerler (767.946) (183.410)
Net Borç 19.918.529 14.633.673
Toplam Özkaynak 14.555.135 14.272.950
Borç/ Özsermaye Oranı 1,37 1,03
Grup yönetimi, mevcut borçların yönetilebilmesi için daha yüksek tutarda karlılık ve özkaynak düzeyine ulaĢmayı ve yeni pay ihracı yapmayı hedeflemektedir.
Grup‟un cari dönem sermaye risk yönetimi stratejisi, önceki dönemlere göre farklılık arz etmemektedir.
b) Finansal Risk Faktörleri
Grup faaliyetleri nedeniyle piyasa riski (kur riski, gerçeğe uygun değer faiz oranı riski, nakit akımı faiz oranı riski ve fiyat riski), kredi riski ve likidite riskine maruz kalmaktadır. Grup‟un risk yönetimi programı genel olarak mali piyasalardaki belirsizliğin, Grup finansal performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerinin minimize edilmesi üzerine odaklanmaktadır.
b.1) Kredi Riski
Finansal aracın taraflarından birinin sözleĢmeye bağlı yükümlülüğünü yerine getirememesi nedeniyle ġirket‟e finansal bir kayıp oluĢturması riski, kredi riski olarak tanımlanır. Grup, iĢlemlerini yalnızca kredi güvenirliliği olan taraflarla gerçekleĢtirme ve mümkün olduğu durumlarda, yeterli teminat elde etme yoluyla kredi riskini azaltmaya çalıĢmaktadır. ġirket‟in maruz kaldığı kredi riskleri ve müĢterilerin kredi dereceleri devamlı olarak izlenmektedir.
Ticari alacaklar, genelde aynı sektör ve coğrafi alanlara toplanmıĢ, çok sayıdaki müĢteriyi kapsamaktadır.
MüĢterilerin ticari alacak bakiyeleri üzerinden sürekli olarak kredi değerlendirmeleri yapılmaktadır.
59
b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)b.1) Kredi Riski (devamı)
Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri:
31.12.2013
Cari Dönem
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski
(A+B+C+D) (1)
- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmıĢ kısmı - - - - - -
-A. Vadesi geçmemiĢ ya da değer düĢüklüğüne uğramamıĢ finansal
varlıkların net defter değeri (2) 45.178 9.205.307 - 81.029 767.946 - 409.292
B. Vadesi geçmiĢ ancak değer düĢüklüğüne uğramamıĢ varlıkların net
defter değeri - - - - - -
-C. Değer düĢüklüğüne uğramıĢ varlıkların net defter değerleri (3) - - - - - -
-- Vadesi geçmiĢ (brüt defter değeri) - 683.520 - - - -
-- Değer düĢüklüğü (--) - (683.520) - - -
-- Net değerin teminat vs ile güvence altına alınmıĢ kısmı - - - - - -
-- Vadesi geçmemiĢ (brüt defter değeri) - - - - - -
-- Değer düĢüklüğü (--) -
-- Net değerin teminat vs ile güvence altına alınmıĢ kısmı - - - - - -
-D. Finansal durum tablosu dıĢı kredi riski içeren unsurlar - - - - - -
-Diğer Alacaklar Ticari Alacaklar
Diğer Taraf Bankalardaki
Mevduat
767.946 Alacaklar
Diğer Taraf
-81.029
45.178 9.205.307
-ĠliĢkili Taraf
Nakit ve Nakit Benzerleri
Finansal Yatırımlar
ĠliĢkili Taraf Vadesi 3 Aydan
Kısa Olan Çek ve Senetler
409.292
60
(2) Ticari alacakların tamamı müĢterilerden olan senetli ve senetsiz alacaklardan oluĢmaktadır. ġirket yönetimi geçmiĢ deneyimini göz önünde bulundurarak ilgili tutarların tahsilatında herhangi bir sorun ile karĢılaĢılmayacağını öngörmektedir.
(3) Değer düĢüklüğü testleri, ġirket‟in müĢterilerinden olan alacaklarına iliĢkin yönetimin belirlediği Ģüpheli alacak politikası çerçevesinde yapılmıĢtır.
61
39. FĠNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RĠSKLERĠN NĠTELĠĞĠ VE DÜZEYĠ (devamı)
b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
b.2) Likidite Riski
Likidite riski yönetimi ile ilgili esas sorumluluk, yönetim kuruluna aittir. Yönetim kurulu, Grup yönetiminin kısa, orta ve uzun vadeli fonlama ve likidite gereklilikleri için, uygun bir likidite riski yönetimi oluĢturmuĢtur. Grup, likidite riskini tahmini ve fiili nakit akımlarını düzenli olarak takip etmek ve finansal varlık ve yükümlülüklerin vadelerinin eĢleĢtirilmesi yoluyla yeterli fonların ve borçlanma rezervinin devamını sağlamak suretiyle, yönetir.
AĢağıdaki tablo, Grup‟un türev niteliğinde olmayan finansal yükümlülüklerinin vade dağılımını göstermektedir.
Türev olmayan finansal yükümlülükler iskonto edilmeden ve ödemesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıĢtır. Söz konusu yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler aĢağıdaki tabloya dahil edilmiĢtir.
Alacaklar veya borçlar sabit olmadığı zaman açıklanan tutar, rapor tarihindeki getiri eğrilerinden elde edilen faiz oranı kullanılarak belirlenir.
62
39. FĠNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RĠSKLERĠN NĠTELĠĞĠ VE DÜZEYĠ (devamı)
b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
b.3) Piyasa Riski Yönetimi
Piyasa riski, piyasa fiyatlarında meydana gelen değiĢimler nedeniyle bir finansal aracın gerçeğe uygun değerinde veya gelecekteki nakit akıĢlarında bir iĢletmeyi olumsuz etkileyecek dalgalanma olması riskidir. Bunlar, yabancı para riski, faiz oranı riski ve finansal araçlar veya emtianın fiyat değiĢim riskidir.
Cari yılda Grup‟un maruz kaldığı piyasa riskinde veya maruz kalınan riskleri yönetim ve ölçüm yöntemlerinde, önceki yıla göre bir değiĢiklik olmamıĢtır.
b.3.1) Kur Riski Yönetimi
Yabancı para cinsinden iĢlemler, kur riskinin oluĢmasına sebebiyet vermektedir. Bu riskler, döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmekte ve sınırlandırılmaktadır.
Grup‟un yabancı para cinsinden parasal ve parasal olmayan varlıklarının ve yükümlülüklerinin bilanço tarihi itibariyle dağılımı aĢağıdaki gibidir:
Cari Dönem TL KarĢılığı (Fonksiyonel para birimi)
USD EUR GBP JPY
1. Ticari Alacaklar 7.083.115 857.664 1.788.729 -
-2a. Parasal Finansal Varlıklar 700.150 944 237.744 -
-2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar 2.089.480 979.000 - -
-3. Dönen Varlıklar (1+2) 9.872.745 1.837.608 2.026.473 -
-4. Ticari Alacaklar - - - -
-5. Diğer - - - -
-6. Duran Varlıklar (4) - - - -
-7. Toplam Varlıklar (3+5) 9.872.745 1.837.608 2.026.473 -
-8. Ticari Borçlar 2.155.893 1.005.589 3.291 -
-9. Finansal Yükümlülükler - - - -
-10. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler
- - - -
-11. Kısa Vadeli Yükümlükler (7+8+9) 2.155.893 1.005.589 3.291 -
-12. Finansal Yükümlülükler - - - -
-13. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler
- - - -
-14. Uzun Vadeli Yükümlülükler - - - -
-15. Toplam Yükümlülükler (11+14) 2.155.893 1.005.589 3.291 -
-16. Net Yabancı Para Varlık /
(Yükümlülük) Pozisyonu (7-15) 7.716.852 832.019 2.023.182 -
-17. Parasal Kalemler Net Yabancı Para
Varlık/(Yükümlülük) Pozisyonu 5.627.372 (146.981) 2.023.182 -
-63
39. FĠNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RĠSKLERĠN NĠTELĠĞĠ VE DÜZEYĠ (devamı)
b) Finansal Risk Faktörleri (devamı) b.3.1) Kur Riski Yönetimi
TL KarĢılığı (Fonksiyonel para birimi)
USD EUR GBP JPY
1. Ticari Alacaklar 5.739.129 240.305 2.258.265
-2a. Parasal Finansal Varlıklar 5.635 2.993 127
-2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar - - - -
-3. Dönen Varlıklar (1+2) 5.744.764 243.298 2.258.392 -
-4. Ticari Alacaklar - - - -
-5. Diğer - - - -
-6. Duran Varlıklar (4) - - - -
-7. Toplam Varlıklar (3+5) 5.744.764 243.298 2.258.392 -
-8. Ticari Borçlar 2.222.153 1.245.089 1.130 -
-9. Finansal Yükümlülükler 3.692.514 187.874 1.427.737 -
-10. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler - - - -
-11. Kısa Vadeli Yükümlükler (7+8+9) 5.914.667 1.432.963 1.428.867 -
-12. Finansal Yükümlülükler 2.111.795 562.389 471.689 -
-13. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler - - - -
-14. Uzun Vadeli Yükümlülükler 2.111.795 562.389 471.689 -
-15. Toplam Yükümlülükler (11+14) 8.026.462 1.995.352 1.900.556 -
-16. Net Yabancı Para Varlık /
(Yükümlülük) Pozisyonu (7-15) (2.281.698) (1.752.054) 357.836
-17. Parasal Kalemler Net Yabancı Para
Varlık/(Yükümlülük) Pozisyonu (2.281.698) (1.752.054) 357.836
-Önceki Dönem
64 analizi sadece yılsonundaki açık yabancı para cinsinden parasal kalemleri kapsar ve söz konusu kalemlerin yılsonundaki %10‟luk kur değiĢiminin etkilerini gösterir. Pozitif değer, kar/zararda ve diğer özkaynak kalemlerindeki artıĢı ifade eder.
65
39. FĠNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RĠSKLERĠN NĠTELĠĞĠ VE DÜZEYĠ (devamı) b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
b.3) Piyasa Riski Yönetimi (devamı) b.3.2) Faiz oranı riski yönetimi
Piyasa faiz oranlarındaki değiĢmelerin finansal araçların gerçeğe uygun değerinde veya gelecekteki nakit akıĢlarında dalgalanmalara yol açması, ġirket‟in faiz oranı riskiyle baĢa çıkma gerekliliğini doğurur. Riskten korunma stratejileri, faiz oranı beklentisi ve tanımlı olan risk ile uyumlu olması için düzenli olarak değerlendirilmektedir. Böylece optimal riskten korunma stratejisinin oluĢturulması, gerek bilançonun pozisyonunun gözden geçirilmesi gerekse faiz harcamalarının farklı faiz oranlarında kontrol altında tutulması amaçlanmaktadır.
31.12.2013 ve 31.12.2012 tarihleri itibariyle Grup‟un faiz pozisyonu tablosu aĢağıdaki gibi belirtilmiĢtir:
Cari Dönem Önceki Dönem
Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan varlıklar
Finansal varlıklar Nakit ve Nakit Benzerleri -
-11.140.772 6.823.124
-
--
-Finansal yükümlülükler
Faiz Pozisyonu Tablosu
Sabit faizli finansal araçlar
Finansal yükümlülükler
DeğiĢken faizli finansal araçlar Finansal varlıklar
66
40. FĠNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FĠNANSAL RĠSKTEN KORUNMA MUHASEBESĠ