Evlilik Öncesi

2.1.2.1.1.Gelin-Güvey Seçimi, Kısmet Açma

Erkek bir çocuğun evlenme kararı sadece kendisine bağlı değildir. Bu evlenme kararına ailesi de karışır ve bunu karara bağlarlar. Hangi kızla da evleneceği hem kendisinin hem de ailesinin izniyle ve kararıyla gerçekleşir.

Kızın seçim yapma olanağı çok azdır. Eskiden ana – baba kime verirse kız hayır deme-den giderdi. Kızın erkekle ilişkisi varsa, o zaman kız da karar verebilirdi. Birçoğu evlendiği zaman eşini gerdek gecesi görürdü. Son zamanlarda erkek de kıza gösterilmeye başlanmıştır.

Kısmet Açma;

Kısmet açmak için yatır ve türbe ziyaretleri yapılarak dualar edilir. Bursa’da en yoğun olarak gidilen türbelerden birisi Emir Sultan türbesidir.

2.1.2.1.2.Görücülük/Kız Đsteme, Söz Kesme/Tatlı Yeme/Başlık

Evlenecek olan erkeğin ailesi uygun bir kız bulmak için arayış içine girerler ve akraba ve komşulara sorarlar. Uygun bir kız bulduğunu söyleyen kişi bu kız için dünürlük yapar. Kız evine giderek dünürlük yapmak istediğini haber verir. Uygun olunan bir zamanda kız görmeye elineceğini söyler. Kız evi uygun görülen bir tarihte erkek evinin gelmesini söyler kız görme – görücü gitme genellikle Perşembe günü yapılır. Kız evinde hazırlıklar yapılır. Ev temizlenir. Đkramlıklar hazırlanır. Genelde ikramlıklar poğaça, börek, kurabiye ve tatlıdan oluşur. Kız giyinir, süslenir. Erkek evinden erkeğin annesi varsa ablaları aile büyüklerinden hanımlar ve dünürlük yapacak olan kadın toplanarak kız evine gelir. Kız evinde de aile büyükleri kızın annesi varsa ablalar ve yengeleri hazır bulunur. Gelenleri karşılarlar ve aralarında birbirlerini tanımak amacıyla sohbet ederler. Bu arada gelin olacak kız kahve yapar, ikram eder. Ardından hazırlanan ikramlıklar verilir. Misafirler uğurlanırken eğer kız evi erkek evini beğenmişse yine buyrun gelin diyerek uğurlar. Erkek evi kızı beğenmişse inşallah geliriz derler. Eğer kız beğenilmişse dünür tarafından kız evine haber verilir. Eğer görüştürülecekse kız ve erkeğin görüşeceği tarih belirlenir.

Belirlenen tarihte kızın ve erkek yanına abla veya yenge gibi büyük bir kadın alarak görüşme yerine giderler. Kız ve erkeğin görüşerek az da olsa birbirlerini tanıması sağlanır. Eğer birbirlerini beğenmişlerse yanındaki büyükler tarafından dünürlük yapan kişiye haber verilir. Dünür tarafından her iki aileye sorularak kızın isteneceği gün belirlenir.

hazırlıklar yapılır. Đkramlıklar hazırlanır. Erkek evi ise o gece kız evine götürülecek çiçek ve çikolatayı hazırlar. Aile büyükleri, erkeğin kardeşleri anne ve babası birlikte kız evine gidilir. Erkek evi kapıda karşılanır. Erkek kıza getirdiği çiçek ve çikolatayı verir. Kız kahve yapar ve ikram eder. Kız isteme işini aile büyüklerinden seçilen biri yapar. Kız istendikten sonra kızın babası eğer kızını verecekse hayırlısıysa olsun der. Hazırlanan ikramlıklar misafirlere sunulur. Misafirler giderken kızın verildiğini belirten söz mendili kızın küçük kardeşi tarafından erkeğin babasına verilir. Söz mendilini alan baba veren kişiye bahşiş verir. Söz mendili tepsisinin içinde ipek mendil ve çorap vardır (kişisel görüşme,2007).

Daha sonra aileler kız evinde toplanarak söz ve nişanın yapılacağı tarih belirlenir. Söz Kesme/Tatlı Yeme/Başlık;

Kızın fikri sorulduğunda susması evet anlamına gelir. Söz kesme töreninde erkek tarafı kız tarafına mahrama verir. Mahrama tezgahta dokunmuş havlu onların tabiriyle peşkir anlamına gelir. Mahramanın duvara asılması kız evinin evet demesi anlamına gelir. O akşam hamurdan yapılan tiganisa ikram edilir.

Başlık, erkeğin düğünde taktığı bilezikler ve takılardır. Bunlar, eskiden düğünü yapanın belini bükecek şekilde ağır iken şimdilerde hafifletilmiştir. Şimdilerde birçok ailede bunlarda kesin bir miktar belirtilmez. Erkek evi imkanına göre takılar takar.

2.1.2.1.3.Nişan, Nişanlılık, Davet/Okuntu

Nişan tarihi belirlendikten sonra uygun bir zamanda kız ve erkek evi nişan bohçasının hazırlanması için alışverişe giderler. Erkek evinden damat, damadın annesi, abla veya yengesi, enişte veya ağabeyi, kız evinden ise gelin, gelini annesi, abla veya yengesi, ağabey veya eniştesi alışverişte birlikte bulunurlar. Nişan bohçası için kıza eteklik ve bluzluk kumaş, döpiyes takım, gecelik sabahlık takım, iç çamaşırı, çorap, kazak, ayakkabı, terlik, çanta, mantoluk veya ceketlik kumaş, eşarp, şemsiye, mendil, saat alınır. Erkeğe ise takım elbise, pantolonluk kumaş, kravat, ayakkabı, kemer, cüzdan seti, kazak veya hırka, gömlek, terlik, iç çamaşırı, gecelik sabahlık takım, çorap, ceketlik kumaş, şemsiye, seccade, takke, tesbih, havlu, mendil, saat alınır. Alınanlar bohçalanır. Kızın ve erkeğin kardeşlerine, annelerine, babalarına, anneannelerine,

dedelerine, babaannelerine de ayrı arı bohçalar hazırlanır. Dünürlük yapan kişiye hem erkek hem de kız evi tarafından bohça hazırlanır. Kızın ve erkeğin evinde bulunan kadınlar için hazırlanan bohçada elbiselik kumaş, çorap, örtü, iç çamaşırı bulunur. Erkekler için hazırlanan bohçada ise gömlek, pantolonluk kumaş, havlu, çorap, iç çamaşırı bulunur.

Nişan töreni genelde kız evinde yapılır. Nişan için kız evi temizlenir hazırlanır. Nişandan sonra dağıtılacak olan ikramlıklar hazırlanır veya sipariş verilir. Nişan günü yakın akrabalar kız evinde toplanır. Erkek evi ve yakın akrabaları toplanarak kız evine gelir. Nişan yüzüklerini takacak kişi kız evi tarafından belirlenir. Nişan yüzükleri takılınca kurdelenin kesilmesi için damat nişan yüzüklerini getirildiği tepsiye bahşiş bırakır. Bu bahşişi tepsiyi tutan kız alır. Kurdele kesildikten sonra takı takılır. Đlk olarak kıza ne kadar altın takı alındıysa onlar takılır. Erkek evinin maddi durumuna göre en az 3-4 tane bilezik, gerdanlık, küpe ve bileklikten oluşan altın set ve saat takılır. Yakın akrabalar gönüllerinden ne koparsa kıza ve erkeğe para veya altın takarlar. Daha sonra eğlence yapılır. Kız ve erkek oynatılır. Eğlenceler sırasında ikramlıklar dağıtılır. Đkaramlıklar pasta ve içecekten oluşur. Nişan töreninden sonra erkek evi giderken kız evi tarafından baklava tepsisi verilir. Verilen baklava erkek evinde yakın akrabalara ikram edilir. Kız evinde ise erkek evinin getirdiği pasta ve çikolata yakın akrabalar ikram edilir (kişisel görüşme,2007).

Nişanlılık;

Eskiden kızla erkek 3-5 sene bile nişanlı kalsalar görüşmezlerken şimdiler de bu değişime uğramıştır.

Nişan töreninden yaklaşık bir hafta sonra kız evinin kadınları ve yakın akrabaları erkek evine ziyarete gider. Daha sonrada erkek evinin kadınları ve yakın akrabaları kız evine nişanda gönderilen baklavanın tepsisini getirir. Tepsinin içine kız için hediyeler bulunur.

Nişanlılık döneminde dini bayram yaşanacaksa kızın bayramlık kıyafetini erkek evi, erkeğin bayramlık kıyafetini ise kız evi alır. Bayrama birkaç gün varken bayramlık için kıza hazırlanan bohça erkeğin ailesi tarafından kıza getirilir. Bu bohçanın içinde etek, bluz veya kazak, çorap bulunur. Kız evi ise erkek için hazırladığı bohçayı erkeğin

ailesine verir. Bohçada gömlek veya kazak, pantolon ve çorap bulunur. Bayram günü hem kız hem de erkek bu kıyafetleri giyer.

Aileler bir araya gelerek düğün tarihini belirlerler. Bunu belirlerken her iki ailenin de düğüne hazırlanabileceği belli bir gün tayin edilir. Özellikle her iki tarafın da uygun olduğu yaz ayları seçilir.

Davet/Okuntu;

Önceleri kadınları kadınlar, erkekleri de erkekler sözlü olarak davet eder ve yanında küçük bir hediye verirken şimdilerde Bursa’da davetiyeler bastırılarak düğüne davet edilir.

Ayrıca cuma günü en yakın akrabalardan bir genç seçilir ve o düğün sahibinden izin aldıktan sonra, evden eve gider ve misafirleri düğüne davet eder. En yakın akrabaların yanı sıra komşular ve arkadaşlar da düğüne davet edilir.