Erken İyileştirme

9.1. Erken İyileştirme

Bu aşama afetten hemen sonra sağ kurtulanların ve yaralıların ve onların yakınlarının temel ihtiyaçlarının (Geçici barınma, temizlik, yiyecek, içecek gibi) temin edilmesine yönelik yapılan çalışmaları içerir. Burada hasar gören haberleşme, ulaşım, enerji, su, kanalizasyon gibi altyapı hizmetlerinin bir bölümü acil olarak devreye alınmaya çalışılır.

Erken iyileştirme ile hedeflenen İKİNCİL AFETLERİN (Salgın hastalık, yangın, patlama vb) kısmen de olsa önlenmesidir.

9.1.1. Erken iyileştirme çalışmalarında Geçici Barınma;

Geçici barınma ihtiyacının hızla ve doğru bir şekilde yapılması önemlidir. Geçici barınma için daha önceden afete hazırlık aşamasında belirlenen sağlamlığından emin olunan binalara (kamu binası, spor tesisleri, okullar, vb ) bu kişiler yerleştirilmelidir. Afetin büyüklüğüne bağlı olarak bu tür binalar yeterli değilse sel veya heyelan riski taşımadığından emin olunan

162 daha önceden belirlenmiş ve hazırlanmış (fosseptik çukurları açılmış, su tankları olan, zemin düzenlenmiş alanların) açık alanların buraya kurulacak çadırların veya prefabriklerin nerede olduğu bilinen yerlere afetzedelerin ulaşması sağlanmalıdır. Bu ulaşım kısmında kişilerin afet öncesinde almış oldukları eğitimlerde belirtilmiş olması gerekir. Böylece bir afet karşısında herkes hangi alanda toplanması gerektiğini bilir. Bu sayede afetzede yakınları kendi yakınlarına daha hızlı ve kolay bir şekilde ulaşabileceği gibi her alanda kaç kişinin olacağı önceden bilindiği için ona göre gıda ve diğer yardımların olması gerektiği gibi ulaştırılması mümkün olacaktır. Hiçbir alan temel ihtiyaçları konusunda atlanmayacak veya gereksiz bir şekilde bir noktada çok fazla birikim olmayacaktır.

1999 Marmara depreminde hazırlıksız olan idareciler ve halk neticesinde karmakarışık alanlara yığılmış çadırlar rasgele yerlere kurulmuş herkes kendi alanında yardım bekler halde barınma ihtiyacını gidermeye çalışmıştır.

Ki burada 11 Mart 2011’de Japonya da meydana gelen deprem, tsunami ve nükleer afet sonrası bizdeki çadırkentler benzeri bir garabetin 500 000 kişinin yer değiştirmek zorunda kaldığı bu afette görülmediği de akıllarda tutulmalı ve örnek alınmalıdır (Kadıoğlu M. 2011).

9.1.2. Erken iyileştirme çalışmalarında Bağış ve Gönüllü Yönetimi

Afet sonrasında afete uğrayan bölge halkına destek olmak için gerek gıda gerek giysi ve diğer battaniye gibi ihtiyaçların yollanması söz konusu olacaktır. Unutulmamalıdır k, beklenmeyen bağışların topluma maliyeti çok yüksektir ve halkla ilişkilere olumsuz etkileri vardır. Bu arada bölgeye akın eden gönüllülerin de uygun şekilde idare edilmesi etkin bir müdahale için şarttır. Aksi durumda iyi niyetli yapılmaya çalışılan bağışlar ve gelen gönüllüler sorun olmaktan öteye geçmeyecektir.

Yine 1999 Marmara depremi örneğinden hareket edersek Ağustos ayında gerçekleşen afet sonrası bölgeye gelen gıdaların çabuk bozulması, gelenlerin nasıl dağıtılacağı sorunundan daha büyük ihtiyaç fazlası bozulan gıdaları ne yapacağız sorunu ortaya çıkarmıştır. Gelen bağışların sınıflandırılmaması ve etiketlenmemesi, yıpranmış uygun olmayan malzemelerin çokluğu sorun olmuştur.

Afet sonrası bağış yönetimi yapılmalıdır. Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların sevki, idaresi, eşgüdümü sağlanmalıdır. Oluşturulan Bağış Hizmet Birimi ile;

163

 Gerekli ve gereksiz bağışlar belirlenmeli  Yapılan bağış teklifleri değerlendirilmeli

 Gerekli olan ihtiyaçlar için kurumlarla iletişime geçme yoluna gidilmeli  Bağışlarla ilgili çağrı merkezini yönetmeli

 Afet alanındaki lojistiği koordine etmeli

 Medya ilgini ve ilişkisini kontrol ve koordine etmesi beklenir (Kadıoğlu M, 2011).

Yukarıda da bahsedildiği üzere Bağış Hizmet Birimi afetlerde oldukça kritik bir öneme sahiptir. Dolayısı ile bu birim ile ilgili kararlar, hazırlıklar, afetten önce afete hazırlık aşamasında yapılmalı ve bu birimde görev alacak olanlar o zaman belirlenmelidir. Bağış yönetiminde de takım kuralları ve ekip çalışması uygulanmalıdır. Tek kurum ya da kuruluş olmadığı unutulmamalıdır. Öncelikle nakit bağışlar kabul edilmeli, bu aşamada devletin ücretsiz telefon hattı ve banka hesap numarası açması için hazırlıklar yapılmalıdır.

Bağış yönetiminde bağışlanan eşyaların yönetimi 4 adımda yapılabilir;  Taşıma

 Alma/kabul  Sınıflandırma

 Dağıtım (Kadıoğlu M, 2011)

Yine bu aşamada istenmeyen ya da gereksiz ve fazla miktarda eşyanın atılması, geri dönüşüme yollanması ya da başka bölgelerde yaşayan diğer ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması için çalışmalar yapılabilir.

15. 07. 2018 tarihinde resmi gazetede yayınlanan Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar İle Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (4 no'lu Kararname) ile kurum , afet ve acil durumlar ile sivil savunmaya ilişkin hizmetleri yürütmek üzere İçişleri Bakanlığına bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının kurulması, teşkilatı ile görev ve yetkilerini düzenlenmesi Gönüllü ve Bağışçı İlişkileri Dairesi Başkanlığı kurulmuştur.

164 a) Başkanlığın amacına uygun ulusal ve uluslararası fonlardan aktarılan hibeler de dâhil olmak üzere her türlü şartlı, şartsız bağışlar ile yardımları kabul etmek, bunlarla ilgili iş ve işlemleri yürütmek.

b) Yurt içi ve yurt dışı her türlü ürün, hizmet, menkul, gayrimenkul, irat ve vasiyet bağışları ile ayni ve nakdî yardımları kabul etmek, bunlarla ilgili iş ve işlemleri yürütmek.

c) Afet ve acil durumlar ile sivil savunma hizmetlerine ülke çapında katılımın yaygınlaştırılması, planlanması ve uygulanması için gerekli hususları belirlemek,

ç) Hizmetler sırasında ihtiyaç duyulabilecek malzeme ve ekipmanları belirlemek ve teminine destek olmak.

d) Gönüllülük ile ilgili tüm konularda kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler ile sivil toplum kuruluşları ve özel sektör ile işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.

e) Başkan tarafından verilecek diğer görevleri yapmak.

(2) Başkanlık, yurtiçinde ve yurtdışında meydana gelen afet ve acil durumlara ilişkin yardım kampanyaları düzenleyebilir.