Erbakan ve Siyaset

Erbakan, kendisinin sanayi alanında birçok hamle yaptığını ancak sürekli olarak birtakım engellemelerle karşı karşıya kaldığını söylemiştir. Hatta kredilerle ilgili olarak da o zaman kredileri Odalar Birliğinin paylaştırdığını ancak bu kredilerin hemen hemen tamamının İstanbul’daki ithalatçılara verildiğini iddia etmiştir. Kendisinin verdiği örnekle; 20 milyon dolarlık yatırım kotasının 19 milyon doları İstanbul’daki ithalatçılara giderken, sadece 1 milyon doları Anadolu’ya kalıyordu. Bu nedenle Anadolu’daki müteşebbisler ciddi döviz sıkıntısı yaşıyor ve kalkınma hamlelerini gerçekleştiremiyorlardı. Oysaki her şeyin adilane olması gerekiyordu. Bu adaletin sağlanması ve kredilerin Anadolu’ya aktarılması için mücadelenin Odalar Birliğinden yürütülmesi gerekiyordu. Erbakan, bu amaçla 1966 yılında önce Odalar

76 Erbakan, Davam, s. 7.

77 Erbakan, Davam, s.7-8.

78 Erbakan, Davam, s. 9.

44

Birliği Sanayi Dairesi Başkanı, ardından Genel Sekreteri oldu. Döviz ve kredi tahsisatlarını Anadolu’ya yöneltince o güne kadar kredileri istediği gibi kullanan kesimler bundan rahatsız oldu. Anadolu girişimcisi, bu mücadelede Erbakan’ın yanında yer aldı. Erbakan, yapılan Odalar Birliği seçiminde TOBB Başkanı oldu. Ancak bu durumdan iç ve dış sermayenin yanı sıra iktidar da rahatsız olmuş, siyasi mülahaza ve müdahalelerle Erbakan’ın çalışmaları engellenmeye çalışılmıştır. Ayrıca o zamana kadar Odalar Birliğinin uhdesinde bulunan kredi kotaları yetkisi, siyasi bir kararla, aniden Odalar Birliğinden alınarak Sanayi Bakanlığı’na verilmiştir. Bundan sonrasını ise Erbakan şu ifadelerle açıklamaktadır:

“Ancak, biz milletimize hizmetten geri duramazdık. Madem siyasi bir kararla bu yetki bizden alınıyor, biz de o zaman siyasete girer mücadelemizi orada veririz.”⁷⁹

Erbakan’a sürekli olarak sorulan bir soru şöyledir:

“Bütün okulları birincilikle bitirmişsiniz. Deha seviyesinde bir beyne sahipsiniz. Bilim dünyasında büyük buluşlara imza atmışsınız. Bir bilim adamı olarak kalıp, ilmi buluşlara imza atsaydınız, insanlığa böylece hizmet etseydiniz daha iyi olmaz mıydı?”⁸⁰

Erbakan ise bu soruya aşağıdaki şekliyle cevap vermiş ve kendi yaşam felsefesini,

“Hayat, iman ve cihattır.” diyerek özetlemiştir:

“Bir üniversitede profesör olabilirsiniz, Nobel ödülleri de alabilirsiniz, ama ülkenizin insanı bugün olduğu gibi açsa, sefalet ve zorluklar içerisindeyse, dünyada 300 bin çocuk yoksulluk içinde açlıktan ölüyorsa, sizin Nobel ödülleriniz ne işe yarar?”⁸¹

2.3.2. 28 Şubat Sonrasında Erbakan

Erbakan’ın TOBB Başkanlığı döneminde yaşadığı bir takım sorunların ana çözüm karargâhı olarak gördüğü ve bu amaçla girdiğini ifade ettiği siyaset dünyası 1996 yılına gelindiğinde onu başbakanlık koltuğuna taşımıştır. Erbakan, başarılı bir mühendis olmasının yanı sıra savunduğu İslamî değerler ve yukarıda da ifade edildiği gibi yaşam felsefesi, “hayat, iman ve cihat” sözcükleriyle özetlenebilecek bir karakter olması nedeniyle laikliğe bir tehdit olarak görülmüştür. Başbakan olması öncesi bir yana başbakan olması itibariyle bu husus ayyuka çıkmış ve her alanda Erbakan ve şeriat devleti ifadeleri yan yana kullanılmaya başlanmıştır.

79 Erbakan, Davam, s.16-17.

80 Erbakan, Davam, s. 17.

81 Erbakan, Davam, s.17.

45

Yine 28 Şubat günlerinde Erbakan’ı “şeriatı getirecek” şeklinde ifadeler kullanmak suretiyle saldırı altında tutanlar vardı. Bu günlerde Hamas’ın önemli isimlerinden biri olan Ebu Marzuk ile yapılan bir röportajda Hamas için Ortadoğu’yu titreten bir örgüt ifadesi kullanılırken, Hamas’ın intihar bombacılarıyla da alakasının olduğu iddia edilmiştir. Hamas için bu ifadeler kullanılırken bu defa da Hamas’ın Erbakan’la bağlantısı olduğu ifade edilmiş ve Hamas’ın Erbakan’la ilgili görüşleri aktarılmıştır.⁸²

1997 yılı Mayıs ayı sonlarında “irtica” gündem maddesi ile toplanan Yüksek Askeri Şûra, ordu içerisinde irtica ile ilişkilendirilen birçok subayın ordu ile ilişkisinin kesilmesi gerektiğini belirtmiştir. Öte yandan şûra planıyla ilgili olarak koalisyon ortağı Tansu Çiller’i de bilgilendiren Erbakan şu sözleri söylemiştir:

“Bize ulaşan ilk sayı 100 civarında subay ve astsubayın ilişiğinin kesileceği yönündeydi. Ancak bu sayı sonradan 300-400’lü rakamlara çıktı, ifadelerin yeniden alınmasını istemek daha uygun olacak.”⁸³

Genelkurmay Başkanlığı Genel Sekreterliği’nin YAŞ toplantısıyla ilgili açıklaması aynen şöyle verilmiştir:

“Yüksek Askeri Şûra’nın olağanüstü toplantısı 26 Mayıs 1997 tarihinde Genelkurmay Başkanlığı Karargâhında yapılmıştır. Toplantıda, Türkiye’ye yönelik iç ve dış tehdit değerlendirmesi yapılmıştır. Ayrıca TSK’deki bazı personelin disiplin ve ahlaki durumları değerlendirilerek gereken kararlar alınmıştır.”

YAŞ toplantısı sırasında subaylara ilişkin dosyalar gündeme geldiğinde ise dönemin başbakanı Necmettin Erbakan’ın dosyaların hazırlanması sırasında hata yapılmış olabileceği ve bu sebeple bu dosyaların bir kez daha incelenmesinin daha doğru olacağını ifade ettiği belirtilmiştir. Ayrıca Erbakan’ın eğer bir eksiklik varsa bir mağduriyete sebebiyet vereceğini bunun için bu konudaki kararı Ağustos toplantısına ertelemenin daha doğru olacağını söylediği belirtilmiştir. Ancak bu öneriye Genelkurmay Başkanı Karadayı sert bir şekilde şu cevabı vermiştir:

“Bu dosyalar titizlikle hazırlanmıştır. Biz Genelkurmay olarak eksik dosya ile gelmeyiz. Her şeyi tam yaparız. Onun için kimsenin mağduriyeti söz konusu olmaz.”⁸⁴

Karadayı’nın bu sert çıkışı sonrasında Erbakan’ın daha fazla direnemeden kararları imzaladığı bilinmektedir. Ayrıca YAŞ toplantısında, son dönemde Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde laiklik karşıtı dinî eylemlerin de gündeme geldiği bildirilmiştir. Bu çerçevede,

82 “Hamas Hoca’ya Mesajlar”, Milliyet Gazetesi, 16 Mayıs 1997,

83 Murat Kul, “Erbakan'ın ‘şura’ planı”, Milliyet Gazetesi, 26 Mayıs 1997.

84 “Hoca yine imzaladı”, Milliyet Gazetesi, 28 Mayıs 1997.

46

aralarında Sultanahmet Meydanı’nda gerçekleşen “İmam Hatipler” mitinginin de bulunduğu ve yeşil bayrakların açıldığı bazı gösterilere ait video filmlerinin izlenerek hükûmetin bu konuda önlemler alması gerektiği ifade edilmiştir.⁸⁵

22 Mayıs 1997 tarihine gelindiğinde gündemin ana konusu RP’ye açılan kapatma davası olmuştur. RP’ye kapatma davasını açan dönemin Yargıtay Başsavcısı Vural Savaş (1938-…), RP’nin kapatılma gerekçesini şu şekilde açıklamıştır:

“RP’nin, Anayasamıza göre değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek olan laik cumhuriyet ilkesine aykırı eylemlerin odağı haline geldiğini ve giderek ülkemizi bir iç savaş ortamına sürüklediğini açıkça göstermektedir.”⁸⁶

Savaş, düzenlediği bir basın toplantısında ise şu sözleri söylemiştir:

“Yargıya güvenin, devletimizi ve rejimimizi korumaya kararlı bir cumhurbaşkanımız, hukukçularımız, askerlerimiz, polisimiz ve her şeyden önemlisi laikliğin önemini kavramış vatandaşlarımız oldukça politikacılarımızın bir kısmı gaflet, dalalet ve hatta hıyanet içinde bulunsa bile Atatürk’ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti dünya durdukça yaşayacaktır. Allah’tan böyle kutsal bir davaya hizmet edenlere yardımcı olmasını diliyorum.”⁸⁷

Konuşmasının devamında da Vural Savaş, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı olarak görev yaptığı sürece Anayasal düzeni, ne kadar geniş taban bulursa bulsun dinci, bölücü, mezhepçi, faşist ve komünist partilerin tahrip etmesini önlemek için elinden geleni yapacağını ifade etmiştir.”⁸⁸

Erbakan’ın iktidarı süresince medyada hakkında onlarca asıllı veya asılsız haber yazıldı, çizildi. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş’ın, iktidarda iken RP hakkında “Lâik Cumhuriyet ilkesine aykırı eylemleri” gerekçesiyle açtığı dava sonuca vardı. Erbakan’ın hükûmeti yürütme görevinin yanı sıra beş arkadaşıyla beraber milletvekilliği görevi de elinden alındı. Anayasa Mahkemesi’nin, “Refah Partisi, laik Cumhuriyet ilkesine aykırı eylemleri saptandığından kapatılmıştır.” yolundaki kararı 9 üyenin oyuyla alınarak RP’nin kapatılmasına ve mallarının Hazine’ye devredilmesine karar verildi.⁸⁹

Uzun siyasi hayatı içerisinde 28 Haziran 1996 tarihinde ilk defa başbakan olarak koalisyon hükûmeti kuran Necmettin Erbakan, Türkiye’de sadece 1 yıl kadar görev yapabilmesine rağmen görev süresi boyunca ülke ekonomisini %7,5 oranında büyütmüştür.

85 “Hoca yine imzaladı”, Milliyet Gazetesi, 28 Mayıs 1997.

86 “RP’ye kapatma davası”, Milliyet Gazetesi, 22 Mayıs 1997.

87 “RP’ye kapatma davası”, Milliyet Gazetesi, 22 Mayıs 1997.

88 “RP’ye kapatma davası”, Milliyet Gazetesi, 22 Mayıs 1997.

89 “Refah Kapatıldı”, Milliyet Gazetesi, 17 Ocak 1998.

47

Fakat döneminde kendisi laikliğe bir tehdit ve şeriatçı olarak görüldüğünden başarıları görmezden gelinmiştir. Şahsına yapılan baskılar sonucu 18 Haziran 1997 tarihinde görevinden istifa etmek zorunda kalmış ve bunun yanında 5 yıl siyaset yasağı almıştır. Cezasının bitmesinin ardından da 11 Mayıs 2003’te Saadet Partisi’nin (SP) genel başkanı olmuştur. 3 Aralık 2003’te hakkında açılan mahkûmiyet kararının Yargıtay tarafından onaylanması üzerine partisinden 30 Ocak 2004’te ayrılmak zorunda kalmıştır. 17 Ekim 2010 tarihinde yeniden SP’ye dönen Necmettin Erbakan, 27 Şubat 2011’de çoklu organ yetmezliği sebebiyle hayatını kaybetmiştir.

Erbakan’ın vasiyetine uygun olarak resmi devlet töreni tertip edilmemiş ve cenazesi Zeytinburnu Merkez Efendi Mezarlığı’nda toprağa verilmiştir. Törene cumhurbaşkanı, meclis başkanı, başbakan, genel başkanlar, bakanlar, milletvekilleri, ordu mensupları, büyükelçiler, belediye başkanları ile partililerin yanı sıra 60 ülkeden çeşitli temsilciler katılmıştır.⁹⁰