• Sonuç bulunamadı

3. MATERYAL ve YÖNTEM

4.3. Türlerin Taksonomik Özellikleri ve Yayılış Alanları

4.3.19. Endocarpon Hedw

Endocarpon adscendens (Anzi) Müll. Arg.

Tallus küçük pulsu ve yapraksıya yakın formdadır. Pullar 0.7 x 1.5 mm, kalınlığında olup, ıslatıldığında 0.2-0.26 mm'ye kadar; pulların üst yüzeyi hafif kahverengi, ıslandığında koyu yeşil renktedir, alt yüzey siyahtır. Peritesyum 0.2-0.4 mm çapında her pulda 1-2 kadardır; askus bir sporlu; askosporlar muriform, (28-)32-47(-50) x 14-18 µm; piknidyum 100 µm genişliğinde ve konidyumlar 4-6 x 0.8 µm boyutlarındadır.

Ekolojik Özellikleri: Karayosunu üzerinde, kalkerli kaya, nehir veya göl kenarlarında peryodik olarak su altında kalan granit, mika-şist, porfirin ve kumtaşı üzerinde gelişmektedir (Purvis ve ark., 1992; Wirth, 1995a).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Bulut Köyü’nün doğusu, Hisar Tepe, 1175 m, 22.07.2004, karayosunu; Malatya, Darende, Zengibar Kalesi’nin kuzeyi, Somuncu baba mesire alanı, Tohma Çayı kuzey yamacı, 1050 m, 21.08.2005, karayosunu; Elazığ, Baskil, Kömürhan, Karakaya Barajı güney yamaçları, 750-800 m, 26.08.2003, karayosunu; Elazığ, Keban, Soğanlı Köyü’nün güneydoğusu, 950 m, 04.08.2004, toprak; Elazığ, Palu, Keklikdere Köyü’nün kuzeyi, 860-880 m, 06.08.2004, toprak, ANES: 9723; Elazığ, Sivrice, Hazar Dağı, Zirve, Yedikardeş mevkii, 2000 m, 16.08.2005, karayosunu; Adıyaman, Gölbaşı, Balkar Köyü’nün batısı, 1000 m, 27.07.2004, kalkerli kaya.

Türkiye'deki Yayılışı: Antalya (John ve ark., 2000), Giresun (Kınalıoğlu, 2005), Malatya (Candan ve Özdemir Türk, 2000).

Dünya’daki Yayılışı: Boreal’in güneyi ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir (Wirth, 1995a).

Endocarpon pusillum Hedw.

Tallus dağınık ya da ±yoğun pulsu, pullar 0.8-3.5 mm genişlikte, 0.18 mm kalınlıkta, substrata gevşek bağlanmış, kenarlar dişli, hafif kalkık; üst yüzey soluk koyukırmızıdan kahverengine kadar, ıslandığında koyu yeşil, mat. Peritesyum 0.25-0.4 mm genişlikte, küremsi; himenyum algi 3-7 x 2-4 µm; askus (1-)2 sporlu; askosporlar muriform, (25-)45-55(-58) x 14-19(-23) µm boyutlarındadır.

Ekolojik Özellikleri: Kalker içeren toprak, karayosunları üzerinde gelişir (Wirth, 1995a).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Venk Köyü’nün güneyi, Şilan Tepe’nin kuzey yamaçları, 1450-1550 m, 21.07.2004, toprak; Malatya, Hekimhan, Yılanlı Dağı, Kurşunlu Köyü’nün doğusu, Step, 1820-1840 m, 19.08.2005, toprak;

Adıyaman, Kahta, Nemrut Dağı, Karadut Köyü’nün kuzeyi, 1150-1200 m, 29.07.2004, toprak, karayosunu, ANES: 10250.

Türkiye'deki Yayılışı: Trabzon (John ve Breuss, 2004).

Dünya’daki Yayılışı: Boreal ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir (Wirth, 1995a).

4.3.20. Fulgensia A. Massal. & De Not.

Fulgensia bracteata (Hoffm.) Räsänen

Tallus kabuksu, areollü, turuncu sarıdan altın sarısına kadar, areollerin oluşturduğu gruplar daha çok bir arada ya da çok az dağınık, lop kenarları rozet şeklinde değil, areoller kalın, yuvarlak, düzden daha çok dışbükeye kadar, dağınıktan yoğun kümelere kadar, az çok unsudur. Apotesyum sıklıkla var, lekanorin, sesil, 1-2 mm genişlikte; disk turuncu kahverengi, hafif içbükeyden düze kadar; hipotesyum renksiz, 60-70 µm yükseklikte; askosporlar 1 hücreli, saydam, elipsoit, ince duvarlı, 9-13 x 4-7 µm boyutlarındadır. Tallus K (+) kırmızı, C (-), KC (-), Pd (-) ve UV (+) soluk turuncu.

Ekolojik Özellikleri: Açık alanlarda, bazik topraklar, jipsli topraklar, kalkerli kaya, karayosunu üzerinde gelişim göstermektedir (Clauzade ve Roux, 1985;

Purvis ve ark., 1992; Wirth, 1995a; Nimis ve Martellos, 2004).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Doğanşehir, Eskiköy, Malatya-Gaziantep Karayolu, Eskiköy yol ayrımı, 1100 m, 27.08.2003, kalkerli kaya-karayosunu; Malatya, Kuluncak, Darılı Köyü’nün doğusu, Demirce zengin kayalıklar, 1280 m, 24.07.2004, karayosunu; Malatya, Darende, Darende-Malatya Karayolu, Karadeğin Köyü’nün kuzeyi, 1010 m, 25.07.2004, kalkerli kaya; Elazığ, Keban, Soğanlı Köyü’nün güneydoğusu, 950 m, 04.08.2004, toprak, karayosunu; Elazığ, Palu, Keklikdere Köyü’nün kuzeyi, 860-880 m, 06.08.2004, kalkerli kaya; Adıyaman, Kuyulu Köyü’nün güneyi, 535 m, 28.07.2004, toprak, karayosunu; Adıyaman, Kahta, İslam Köyü’nün kuzeyi, Tarla araları, 590 m, 28.07.2004, kalkerli kaya, toprak, ANES: 10252.

Türkiye'deki Yayılışı: Ankara (John ve Türk, 2006), Erzurum (Aslan, 2000), Kayseri (John ve Türk, 2006), Sivas (John, 2002; John ve Türk, 2006).

Dünya’daki Yayılışı: Orta Avrupa, Akdeniz bölgesi, İtalya, Kuzey Amerika (Clauzade ve Roux, 1985; Purvis ve ark., 1992; Wirth, 1995a; Nimis ve Martellos, 2004).

Fulgensia desertorum (Tomin) Poelt

Tallus kabuksu, siğilli areolat, kükürt sarısından turuncu sarıya kadar, unsu, areoller 1-2 cm genişlikte, düzden daha çok dışbükeye kadar, yoğun.

Apotesyum sıklıkla var, lekanorin, sesil; disk turuncudan kahverengimsi turuncuya kadar, düz, kabamsı; askosporlar 2 hücreli, saydam, ovoit-elipsoit, sıklıkla bölme kısmı hafif boğumlu, ince duvarlı, 11-17 x 5-8 µm boyutlarındadır.

Tallus K (+) kırmızı, C (-), KC (-), Pd (-) ve UV (+) soluk turuncudur (EK-1).

Ekolojik Özellikleri: Açık alanlarda, kalkerli, marnlı ve jipsli topraklarda gelişim göstermektedir (Clauzade ve Roux, 1985; Nimis ve Martellos, 2004).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Hekimhan, Aşağıkirmanlı Köyü’nün kuzeyi, Malatya-Hekimhan Karayolu ve Demiryolu arasında kalan bölge, 1030 m, 24.07.2004, toprak; Malatya, Arguvan, İçmece Köyü’nün kuzeyi, düzlük alan, 871 m, 03.08.2004, toprak; Adıyaman, Besni, Atmalı Köyü’nün güneyi, 710 m, 28.07.2004, toprak, ANES: 10251.

Türkiye'deki Yayılışı: Kayseri, Sivas (John ve Türk, 2006).

Dünya’daki Yayılışı: Kuzey Yarımkürede; Akdeniz Bölgesi, Orta Avrupada, Norveç, Arizona ve Kaliforniya’da yayılış göstermektedir (Clauzade ve Roux, 1985; Nash III ve ark., 2004; Nimis ve Martellos, 2004).

Fulgensia fulgida (Nyl.) Szatala

Tallus kabuksu, soluk sarıdan turuncusarıya kadar, unsu, dairemsi, kenarları ışınsal loplu, ortası siğilli areolat, 3-4 cm genişlikte, loplar 1-2 mm genişlikte, düz, devamlı, bitişik, iyi yayılmıştır. Apotesyum sık görülür, lekanorin, yuvarlak, 0.5-2 mm çapında; disk turuncudan kahverengimsi turuncuya kadar, dışbükeyden düze kadar, düz; askosporlar 1(-2) hücreli, saydam, başı kalın çomak

gibi, ince duvarlı, 12-20 x 5-6 µm boyutlarındadır. Tallus K (+) kırmızı, C (-), KC (-) Pd (-), UV (+) soluk turuncu (EK-1).

Ekolojik Özellikleri: Daha çok Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir, toprak, kalkerli kaya üzerinde, özellikle çatlaklarda, kuru otlar üzerinde gelişim göstermektedir (Clauzade ve Roux, 1985; Nimis ve Martellos, 2004).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Adıyaman, Gölbaşı, Balkar Köyü’nün batısı, 1000 m, 27.07.2004, kalkerli kaya; Adıyaman, Sincik, Sincik’in güneybatısı, 1300 m, 29.07.2004, kalkerli kaya, ANES: 10253.

Türkiye'deki Yayılışı: Antalya (Breuss ve John, 2004), Aydın (John, 2003).

Dünya’daki Yayılışı: Kuzey yarımküre, Akdeniz bölgesi, İtalya, (Clauzade ve Roux, 1985; Nimis ve Martellos, 2004).

Fulgensia pruinosa (Körb.) Poelt

Tallus kabuksu, belirgin olarak loplu, beyazımsı sarıdan turuncu sarıya kadar, unsu, orta kısmı belirgin olarak unsu, 1-2 cm genişlikte, areoller; 1-2(-3) mm genişlikte, düz, yoğun ve kenarları uzanmıştır. Apotesyum sıklıkla var, çok sayıda, lekanorin, yuvarlak, sesil, 0.5-1(-2) mm çapında; disk kırmızımsı turuncudan kahverengimsi turuncuya kadar, düz, unsu; himenyum renksiz, 70-80 µm kalınlıkta; askosporlar 2 hücreli, saydam, iğsi, ince duvarlı, sıklıkla orta kısmında hafifçe boğumlu, 18-27(-30) x 5-8 µm boyutlarındadır. Tallus K (+) kırmızı, C (-), KC (-), Pd (-) ve UV (+) soluk turuncudur (EK-1).

Ekolojik Özellikleri: Kalkerli kayaların alt yüzeyinin yukarıya doğru dik yüzeylerde, daha çok kalkerli kaya çatlaklarında, bazen toprak ve karayosunları üzerinde gelişim göstermektedir (Clauzade ve Roux, 1985; Nimis ve Martellos, 2004).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Venk Köyü’nün güneyi, Şilan Tepe’nin kuzey yamaçları, 1450-1550 m, 21.07.2004, toprak; Malatya, Darende, Zengibar Kalesi’nin kuzeyi, Somuncu baba mesire alanı, Tohma Çayı kuzey yamacı, 1050 m, 21.08.2005, kalkerli kaya, karayosunu; Adıyaman, Sincik, Sincik’in güneybatısı, 1300 m, 29.07.2004, kalkerli kaya üzerindeki toprak, ANES: 10254.

Türkiye'deki Yayılışı: Türkiye için yeni kayıttır.

Dünya’daki Yayılışı: Alpler’de geniş yayılış alana sahiptir (Clauzade ve Roux, 1985; Nimis ve Martellos, 2004).

Fulgensia schistidii (Anzi) Poelt

Sinonim: Caloplaca schistidii (Anzi) Zahlbr.

Tallus kabuksu, bazen belirgin loplu ya da değil, kırmızı-turuncu renkli, unsu değil, 0.5-1(-1.5) cm genişlikte; areoller veya loplar 0.5-1 mm çapında, sıklıkla hafif kalkık, apotesyumlara yakın indirgenmiştir. Apotesyum çok sayıda, sesil, 1-1.5 mm çapında; disk turuncudan kahverengimsi turuncuya kadar düz, bazen kabamsı; askosporlar 2 hücreli, saydam, az çok çubuk şeklinde, uçları yuvarlağımsı, bölmede hafif boğumlu, ince duvarlı, 15-23 x 5-8 µm boyutlarındadır. Tallus ve apotesyum K (kırmızı), C (-), KC (-), Pd (-) ve UV (+) soluk turuncu.

Ekolojik Özellikleri: Aydınlık ve bol ışıklı, daha çok dağlık alanlarda, karayosunu (özellikle Grimmia spp. ve Schistidium apocarpum), kalkerli substratlar, bazen toprak üzerinde gelişmektedir (Clauzade ve Roux, 1985; Nimis ve John, 1998; Nimis ve Martellos, 2004). Çalışma alanında yaygın olarak karayosunu üzerinde toplanmıştır.

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Pütürge, Pütürge girişi, yol kenarı, 1210 m, 24.08.2003, karayosunu; Malatya, Tokluca Köyü’nün kuzeyi, 1104 m, 24.08.2003, karayosunu; Malatya, Doğanşehir, Erkenek, Erkenek-Adıyaman 3.

km, 1328 m, 27.08.2003, karayosunu; Malatya, Venk Köyü’nün güneyi, Şilan Tepe’nin kuzey yamaçları, 1450-1550 m, 21.07.2004, karayosunu; Malatya, Hekimhan, Aşağıkirmanlı Köyü’nün kuzeyi, Malatya-Hekimhan Karayolu ve Demiryolu arasında kalan bölge, 1030 m, 24.07.2004, karayosunu; Malatya, Arapgir, Arapgir-Divriği arası, Karababa geçidi, 1570 m, 04.08.2004, karayosunu;

Malatya, Darende, Zengibar Kalesi’nin kuzeyi, Somuncu baba mesire alanı, Tohma Çayı kuzey yamacı, 1050 m, 21.08.2005, karayosunu; Elazığ, Keban, Soğanlı Köyü’nün güneydoğusu, 950 m, 04.08.2004, karayosunu; Elazığ, Hıdırbaba Köyü’nün güneybatısı, 1120 m, 04.08.2004, karayosunu; Elazığ, Harput, Serince Köyü’nün kuzeyi, 1580 m, 04.08.2004, kalkerli kaya; Elazığ,

Sivrice, Hazar Dağı, Karaçal Köyü’nün kuzeyi, 1370 m, 05.08.2004, karayosunu;

Elazığ, Palu, Keklikdere Köyü’nün kuzeyi, 860-880 m, 06.08.2004, karayosunu;

Elazığ, Baskil, Şahaplı Köyü’nün batısı, Silisli kayalıklar, 1100 m, 07.08.2004, karayosunu; Adıyaman, Çelikhan, Poyra, Çat Barajı’nın doğusu, 1432 m, 21.08.2003, karayosunu; Adıyaman, Besni, Çilboğazı Köyü’nün güneybatısı, 900 m, 27.07.2004, karayosunu; Adıyaman, Sincik, Sincik’in güneybatısı, 1300 m, 29.07.2004, karayosunu, ANES: 10255.

Türkiye'deki Yayılışı: Bilecik (Özdemir, 1990), Burdur (Pisut, 1970b), Balıkesir (Güvenç ve Öztürk, 2004), Eskişehir (Özdemir, 1991), Gaziantep (Nimis ve John, 1998), Isparta (Öztürk ve ark., 2005), İzmir (John, 1999), Kayseri (Güvenç, 2001), Kütahya (Çiçek ve Özdemir Türk, 1995), Malatya (Candan ve Özdemir Türk, 2000), Sakarya (Çiçek ve Özdemir Türk, 1998).

Dünya’daki Yayılışı: Akdeniz bölgesinde yaygın olarak yayılış göstermektedir (Clauzade ve Roux, 1985; Nimis ve John, 1998; Nimis ve Martellos, 2004).

Fulgensia subbracteata (Nyl.) Poelt

Tallus kabuksu, soluk sarıdan turuncu sarıya kadar, bazen sarımsı beyaz, unsu, yuvarlak, rozetli, merkezi siğilli areollü, 3-4 cm genişlikte; loplar 0.5-1 mm genişlikte ve 3 mm uzunlukta düz, yoğun; lop benzeri ve uzun şizidiyalı.

Apotesyum nadir, sesil, 0.5-1.2 mm genişlikte; disk turuncudan kahverengimsi turuncuya kadar, düz, kabamsı; askosporlar 1 hücreli, saydam, yumurtamsıdan hafif armutsuya kadar, ince duvarlı, 9-12 x 3.5-5 µm boyutlarındadır. Tallus ve apotesyum diski K (+) kırmızı, C (-), KC (-), Pd (-) ve UV (+) soluk turuncudur.

Ekolojik Özellikleri: Toprak, karayosunu, özellikle kalkerli topraklar üzerinde yaygın olarak gelişim göstermektedir. (Nimis ve John, 1998; Nash III ve ark., 2004; Nimis ve Martellos, 2004).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Venk Köyü’nün güneyi, Şilan Tepe’nin kuzey yamaçları, 1450-1550 m, 21.07.2004, karayosunu, toprak; Malatya, Darende, Zengibar Kalesi’nin kuzeyi, Somuncu baba mesire alanı, Tohma Çayı kuzey yamacı, 1050 m, 21.08.2005, karayosunu; Adıyaman, Gölbaşı, Aktoprak

Köyü’nün güneyi, Göksu mevkii, 820 m, 14.08.2005; kalkerli kaya, ANES:

10256.

Türkiye'deki Yayılışı: Burdur (Pisut, 1970), Denizli (John ve ark., 2000), Gaziantep, Muğla (Nimis ve John, 1998), Sivas (John ve Türk, 2006).

Dünya’daki Yayılışı: Akdeniz Bölgesi, Kuzey Meksika, Arizona, Kaliforniya (Nash III ve ark., 2004; Nimis ve Martellos, 2004).