Collema F.H. Wigg

Collema crispum (L.) Weber ex F.H. Wigg.

Tallus yapraksı, rozet şeklinde, küçük ve orta büyüklükte, 2-4 (-10) cm loplar 10 cm genişliğinde, yüzeyi koyu zeytinyağı yeşilinden kahverengimsi siyaha kadar değişen renkli ve çok sayıda küremsi izidler, apotesyum diski 2-3 mm genişliğinde, askosporlar 26-36 x 8.5-13 µm submuriform ve oval elipsoit şeklindedir.

Ekolojik Özellikleri: Kalkerli toprak, karayosunu ve yumuşak kolay ufalanan kalkerli kayalar üzerinde gelişim gösterir (Nash III ve ark., 2004).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Aksaray Köyü’nün doğusu, 900 m, 15.08.2005, toprak; Adıyaman, Kahta, Arsemia ve çevresi, Kocahisar (Eski Kahta) Köyü’nün doğusu, Nemrut Dağı Milli Parkı, 890 m, 29.07.2004, toprak, ANES: 10244.

Türkiye'deki Yayılışı: Antalya (Nimis ve John, 1998; Tufan ve ark., 2005), Artvin (Aslan ve ark., 2002), Bilecik (Özdemir, 1990), Bursa (Güvenç ve Aslan, 1994), Diyarbakır, (Szatala, 1960), Erzincan, Gümüşhane (Yazıcı ve Aslan, 2003), Isparta (Szatala, 1960), İstanbul (Çobanoğlu, 2004), Kayseri (Güvenç, 2001), Kütahya (Çiçek ve Özdemir Türk 1995), Muğla (John, 2003), Rize (Yazıcı ve Aslan, 2002b), Sakarya (Çiçek ve Özdemir Türk, 1998), Sivas (John ve Türk, 2006), Trabzon (Yazıcı, 1999a).

Dünya’daki Yayılışı: Kuzey Amerika, İslanda, Avrupa, Afrika’nın kuzeyi, Yakın ve Orta Doğu, Hindistan ve Yeni Zelanda’da yayılış gösterir (Nash III ve ark., 2004).

Collema cristatum (L.) Weber ex F.H. Wigg.

Tallus yapraksı, 2-5(-10) cm, yuvarlak, yarı dairemsi, kuvvetli yapışmış, derin loplu, üst yüzey koyu zeytin yeşili-kahverengi siyah tonlarda, siğil benzeri izidler. Apotesyum var, bazen yok, disk 5 mm genişliğe kadar; askus 4-6(-8) sporlu; askosporlar elipsoit, 18-32 x 8-13 µm boyutlarındadır.

Ekolojik Özellikleri: Kalkerli kayalar ve toprak üzerinde gelişim gösterir (Purvis ve ark., 1992).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Doğanşehir, Erkenek, Erkenek-Adıyaman 3. km, 1328 m, 27.08.2003, kalkerli kaya; Malatya, Venk Köyü’nün güneyi, Şilan Tepe’nin kuzey yamaçları, 1450-1550 m, 21.07.2004, kalkerli kaya;

Malatya, Darende, Darende’nin kuzeyi, Ezanlı Dağı, 1475 m, 24.07.2004, kalkerli kaya; Malatya, Doğanşehir, Malatya Dağları, Kurucuova Köyü’nün batısı, 1410 m, 30.07.2004, kalkerli kaya; Malatya, Arapgir, Arapgir-Divriği arası, Karababa geçidi, 1570 m, 04.08.2004, kalkerli kaya; Malatya, Kırkpınar Köyü’nün kuzeyi, yol kenarı, 900 m, 15.08.2005, kalkerli kaya; Elazığ, Keban, Soğanlı Köyü’nün güneydoğusu, 950 m, 04.08.2004, kalkerli kaya; Elazığ, Yukarı Çakmak Köyü’nün doğusu, Çakmak geçidi, 1390 m, 04.08.2004, kalkerli kaya; Elazığ, Gölardı Köyü’nün güneyi, Hazar Gölü’nün kuzey kıyısı, 1270 m, 05.08.2004, şist; Elazığ, Palu, Keklikdere Köyü’nün kuzeyi, 860-880 m, 06.08.2004, kalkerli kaya, ANES: 9742; Elazığ, Keban, Soğanlı Köyü’nün

güneydoğusu, 950 m, 04.08.2004, karayosunu; Elazığ, Baskil, Topaluşağı Köyü’nün batısı, 830 m, 07.08.2004, kalkerli kaya; Adıyaman, Çelikhan, Poyra, Çat Barajı’nın doğusu, 1432 m, 21.08.2003, kalkerli kaya; Adıyaman, Gölbaşı, Balkar Köyü’nün batısı, 1000 m, 27.07.2004, kalkerli kaya; Adıyaman, Besni, Karagöl Köyü’nün güneydoğusu, 860 m, 27.07.2004, kalkerli kaya; Adıyaman, Gölbaşı, Yarbaşı Köyü’nün güneydoğusu, 910 m, 28.07.2004, kalkerli kaya;

Adıyaman, Tut, Tut’un güneybatısı, 630 m, 28.07.2004, kalkerli kaya;

Adıyaman, Akpınar Köyü’nün kuzeybatısı, 610 m, 28.07.2004, kalkerli kaya;

Adıyaman, Kahta, İslam Köyü’nün kuzeyi, Tarla araları, 590 m, 28.07.2004, kalkerli kaya; Adıyaman, Sincik, Sincik’in güneybatısı, 1300 m, 29.07.2004, kalkerli kaya; Adıyaman, Kahta, Arsemia ve çevresi, Kocahisar (Eski Kahta) Köyü’nün doğusu, Nemrut Dağı Milli Parkı, 890 m, 29.07.2004, kalkerli kaya;

Adıyaman, Kahta, Narince Köyü’nün güneydoğusu, Lilan Çayı’nın kuzey yamaçları, 840 m, 29.07.2004, kalkerli kaya; Adıyaman, Kahta, Nemrut Dağı, Karadut Köyü’nün kuzeyi, 1150-1200 m, 29.07.2004, kalkerli kaya; Adıyaman, Payamlı (Palanlı) Köyü’nün kuzeydoğusu, 950 m, 30.07.2004, kalkerli kaya;

Adıyaman, Çelikhan, Burun Dağı, güneybatı yamacı, 1315 m, 30.07.2004 kalkerli kaya; Adıyaman, Gölbaşı, Göksu Çayı’nın güney yamacı, Harmanlı Köyü’nün kuzeyi, 810-850 m, 14.08.2005, kalkerli kaya; Adıyaman, Gölbaşı, Aktoprak Köyü’nün güneyi, Göksu mevkii, 820 m, 14.08.2005; kalkerli kaya.

Türkiye'deki Yayılışı: Adana (Nimis ve John, 1998), Adıyaman (Steiner, 1921), Antalya (Nimis ve John, 1998; John ve ark., 2000; Tufan ve ark., 2005), Aydın (Schindler, 1998), Bilecik (Özdemir, 1990), Bursa (Szatala, 1960; Yazıcı, 1999b), Çanakkale (Özdemir Türk, 1997b; Nimis ve John, 1998), Erzincan (Yazıcı ve Aslan, 2003), Erzurum (Aslan, 2000), Gaziantep (Nimis ve John, 1998), Gümüşhane (Yazıcı ve Aslan, 2003), Isparta (Öztürk ve ark., 2005), Hatay (Güvenç ve Öztürk, 1998; John ve Nimis, 1998), Isparta (Szatala, 1960), İçel (John ve ark., 2000), İstanbul (Rigler 1852; Özdemir Türk ve Güner, 1998), Konya (Güvenç, 2002), Kütahya (Çiçek ve Özdemir Türk, 1995), Muğla (Nimis ve John, 1998), Niğde (Güvenç, 2002), Rize (Yazıcı ve Aslan, 2002b), Sakarya (Çiçek ve Özdemir Türk, 1998) Trabzon (John ve Breuss 2004; Yazıcı 1999).

Dünya’daki Yayılışı: Avrupa, Kuzey Amerika, Arktik (Kuzey Kutbu), Afrika, Fas, Cezayir, Asya ve Türkmenistan’da yayılış gösterir (Purvis ve ark., 1992).

Collema flaccidum (Ach.) Ach.

Tallus yapraksı, 3-6 cm genişlikte, zeytin yeşili-siyah tonlarında, membran benzeri, yoğun kolonili formda, derin ve çok düzensiz loplar; loplar 0.5-1.5 cm genişlikte, ince ve yuvarlak, gevşek bağlanmıştır; izidler genç iken küremsi sonra pulsu şeklini alır ve tallusla aynı renktedir. Apotesyum çok nadir, kenarda, disk 1.2-2.5 mm düz; askosporlar 3-5 bölmeli, elipsoit fusiform, 26-34 x 6-6.5 µm boyutlarındadır.

Ekolojik Özellikleri: Silisli kayaların gölgelik ve nemli kısımlarında, nadiren kalkerli kayaların, karayosunları üzerinde ya da sızıntının olduğu korunak yerlerde ve nadiren ağaç kabukları üzerinde gelişim gösterir (Purvis ve ark., 1992).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Bulut Köyü’nün doğusu, Hisar Tepe, 1175 m, 22.07.2004, karayosunu; Adıyaman, Kahta, Arsemia ve çevresi, Kocahisar (Eski Kahta) Köyü’nün doğusu, Nemrut Dağı Milli Parkı, 890 m, 29.07.2004, karoyusu, ANES: 9704.

Türkiye'deki Yayılışı: Bursa (Güvenç ve Öztürk, 2004; Yazıcı, 1999b), Hatay (John ve Nimis, 1998), Rize (John ve Breuss, 2004; Yazıcı ve Aslan, 2002b), Trabzon (Steiner, 1909a; Yazıcı, 1999a; John ve Breuss, 2004), Zonguldak (Szatala, 1960).

Dünya’daki Yayılışı: Avrupa, Kuzey Amerika, Tunus, Anadolu ve Sibirya’da yayılış gösterir (Purvis ve ark., 1992).

Collema polycarpon Hoffm.

Tallus 2-6 mm çapında, küçük rozet benzeri, yastıklar oluşturur, yapraksı, zeytin yeşili siyahımsı renkte, derin loplu, oldukça kalın; loplar 1-2.5 mm genişlikte. Apotesyum çok sayıda ve terminal; disk 0.5-1.5 mm genişlikte;

askosporlar 1-(-2)3 bölmeli, fusiform, 18-28 x 6.5-8.5 µm boyutlarındadır.

Ekolojik Özellikleri: Yaygın olarak kalsikoldur (Nimis ve John, 1998).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Arapgir, Arapgir-Divriği arası, Karababa geçidi, 1570 m, 04.08.2004, kalkerli kaya; Malatya, Hekimhan, Yılanlı Dağı, Kurşunlu Köyü’nün doğusu, Step, 1820-1840 m, 19.08.2005, kalkerli kaya;

Elazığ, Keban, Soğanlı Köyü’nün güneydoğusu, 950 m, 04.08.2004, kalkerli kaya, ANES: 10245.

Türkiye'deki Yayılışı: Çanakkale (Nimis ve John, 1998), Erzurum (Aslan, 2000), Gümüşhane (Yazıcı ve Aslan, 2003), Hatay (Steiner, 1921; Nimis ve John, 1998), Kayseri (Güvenç, 2001), Konya (Güvenç, 2002), Kütahya (Çiçek ve Özdemir Türk, 1995), Sakarya (Pisut, 1970; Çiçek ve Özdemir Türk, 1998); Trabzon (Yazıcı, 1999), Yalova (Öztürk,1997).

Dünya’daki Yayılışı: İngiltere, Avrupa, Arktik, Asya ve Afrika’da yayılış gösterir (Purvis ve ark., 1992).

Collema tenax (Sw.) Ach.

Tallus 3-4(-10) mm genişlikte, yapraksı, değişken, gevşek bağlanmış, kısmen yukarı doğru, oldukça kalın, ıslandığında şişkinleşir; izidler büyük, globos; üst yüzey koyu zeytin yeşili kahverengimsi siyah tonlarında. Apotesyum genellikle var; askosporlar 3 bölmeli, ya da submuriform, fusiform-elipsoit, 17-26 x 6.5-10.5 µm boyutlarındadır.

Ekolojik Özellikleri: Bazik killi toprak. kalkerli toprak üzerinde gelişim gösterir (Purvis ve ark., 1992).

Çalışma Alanındaki Yayılışı: Malatya, Venk Köyü’nün güneyi, Şilan Tepe’nin kuzey yamaçları, 1450-1550 m, 21.07.2004, toprak, ANES: 9955; Malatya, Darende, Zengibar Kalesi’nin kuzeyi, Somuncu baba mesire alanı, Tohma Çayı kuzey yamacı, 1050 m, 21.08.2005, kalkerli kaya; Adıyaman, Gölbaşı, Göksu Çayı’nın güney yamacı, Harmanlı Köyü’nün kuzeyi, 810-850 m, 14.08.2005, toprak.

Türkiye'deki Yayılışı: Adıyaman (Steiner, 1921), Ankara (John ve Türk, 2006), Antalya (Nimis ve John, 1998; John ve ark., 2000; Tufan ve ark., 2005), Aydın (Nimis ve John, 1998; John, 2003), Bilecik (Özdemir, 1990); Diyarbakır (Szatala,

1960), Erzurum (John ve ark., 2000), Eskişehir (Özdemir, 1991); Gaziantep (Nimis ve John, 1998), İstanbul (Çobanoğlu, 2004), Kayseri (Steiner, 1905; John ve Türk, 2006), Kocaeli (Szatala 1927b), Muğla (Nimis ve John, 1998), Sakarya (Çiçek ve Özdemir Türk, 1998), Sivas (John ve Türk, 2006), Trabzon (John ve ark., 2000; John ve Breuss, 2004).

Dünya’daki Yayılışı: İngiltere, Doğu Avrupa, Akdeniz Bölgesi, Kuzey Amerika, Afrika ve Asya’da yayılış gösterir (Purvis ve ark., 1992).