3. GEREÇ ve YÖNTEM
3.2 Verilerin toplanmas
3.2.2 Elektrokardiyografik ölçümler
Tüm hastalar,1 kez çekilen 12 derivasyonlu istirahat EKG ile tarand . Her ki ide Nihon Kohden marka EKG cihaz yla ortalama 10sn’lik kay t elde edildi. Bütün EKG’ler deneyimli bir uzman taraf ndan de erlendirildi.
21 3.2.3 Ekokardiyografik ölçümler:
Tüm hastalara, doktor taraf ndan istirahat halinde, sol dekübit pozisyonunda ekokardiyografik inceleme yap ld . Parasternal ve apikal pencerelerden gerekli olan iki boyutlu, M-mod, renkli doppler, PW doppler ve TDI doppler görüntüleri M Turbo, SonoSite Inc. , Bothell, WA, USA cihaz , 2- 5 MHz’lik, alan çal malar için spesifik prob kullan larak al nd ve ölçümler yap ld . Parasternal k sa ve uzun aks görüntüleri ile apikal dört bo luk ve iki bo luk pozisyonda, iki boyutlu görüntüleme yap ld . Tüm ölçümler en az üç- dört kez tekrar edilip ortalamalar al nd . Ekokardiyografik ölçümler Amerikan Ekokardiyografi Cemiyeti’ nin önerileri do rultusunda yap ld (61). Tüm doppler ekokardiyografi ve TDI ekokardiyografi ölçümleri normal respirasyon esnas nda yap ld .
Bütün kat mc lar n standart transtorasik pencerelerden sol ventrikül (LV) ejeksiyon fraksiyonu (EF), diyastol sonu çap (LVEDD), sistol sonu çap (LVESD), interventriküler septum kal nl (IVS), posterior duvar kal nl (PWT), sol atriyum (LA) ve aort kökü ölçümleri al nd . LV EF bi-plane Simpson metodu kullan larak hesapland (88).
3.3. Verilerin de erlendirilmesi
Bu çal mada veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 16.0 istatistik program ile bilgisayar ortam nda de erlendirildi ve p anlaml k seviyesi <0.05 olarak kabul edildi. Elde edilen verilere ait tan mlay parametreler ortalama ± standart sapma, say ve yüzde (%) olarak tablo halinde verildi. Gruplar aras ndaki ortalama ve oranlardaki farkl klar analiz etmek için Pearson’s chi-square testleri kullan ld .
22 4. BULGULAR
Çal maya, Düzce ilinin kuzey-do usundaki Y lca ilçesinde ya ayan, her aile hekimini temsilen cinsiyet, ya , kentsel-k rsal da m aç ndan randomize olarak seçilmi 400’er ki i (> 17 ya ) davet edildi. Çal ma grubu 2298 kat mc dan antihipertansif tedavi alan ve ölçülen SKB>140 ve/veya DKB>90 olan 855 hipertansif hasta dahil olmu tur. Sekizelli be hipertansif hastan n 36 s n EKG sinde tam dal blok, 16’ s n EKG sinde Af, 1 hastan n EKG’ sinde WPW görülmesi üzerine EKG kriterlerini etkileyece i için bu hastalar çal maya dahil edilmedi. Yetmi dokuz hipertansif hastan n KAH mevcuttu. K rkdokuz hasta AKS öyküsü oldu u oldu u için dahil edilmedi.
Yediyüzelli üç hipertansif hastan n ise 51 hasta hipotrodi nedeniyle land . Bu hastalar n TSH > 4,5 idi (89). 702 hipertansif hasta çal maya al nd .
23
ALGOR TMA
2298
HT olmayan 1443 hasta d land
855
EKG sinde tam blok olan 36 hasta d land
819
EKG sinde Af olan 16 hasta d land
803
EKG sinde WPW olan 1 hasta d land
802
AKS öyküsü olan 49 hasta d land
753
Hiportoidisi olan 51 hasta d land
702
ekil 1. Çal maya dahil edilen hastalar n d lanma kriterleri ve say lar algoritmas
24 702 hipertansif hastan n 475’i (%67,7) kad n, 227’i (%32,3) erkekti ekil 2).
ekil 2. Cinsiyetlere göre hipertansif hastalar n yüzdesi
Hipertansif hastalarda EKG’ de LVH’ni tesbit etmede Sokolow - Lyon indeksi (SV1 + RV5 >3.5mV), Modifiye Sokolow - Lyon indeksi ( En büyük S dalgas + en büyük R dalgas > 3,5 mV), Cornell voltaj-ORS süresi kriteri (QRS duration × Cornell Voltage > 2440 ms × mV), RaVL (RaVL > 1,1 mV ) ve EKO’da LVH’ni tesbit etmede LV mass index (women > 162 g, men > 224 g) kullan ld . Hipertansif hastalarda LVH belirlemede ekokardiyografi ile elektrokardiyografi kar la ld . Ekokardiyografik LVH tesbit edilen hastalar n aktif sigara içiçili i, diabet, obezite, DD ile ili kisi de erlendirildi.
Hasta sayısı; Kadın; 475; 68% Hasta sayısı;
Erkek; 227; 32% Hasta sayısı
25 Tablo 5. Hipertansif hastalar n demografik özellikleri
Ya (y l) 57 ± 12
HT süre (y l) 3.4 ± 4.6
DM süre (y l) 3.2 ± 5.5
Sigara paket y 28.4 ± 21.4
VKI (kg/m2) 31.9 ± 6
HT süre, hastadan al nan anemnez ve ilaç kullan sorgulanarak hesapland . DM süre, hastadan al nan anemnez ve ilaç kullan sorgulanarak hesapland . Sigara paket y , hastan n içti i günlük sigara paketi ile geçen süre y l olarak çarp larak hesapland .
Tablo 6. Hipertansif hastalar n klinik ve laboratuvar bulgular
SBP (mmHg) 146.1 ± 22.3 DBP (mmHg) 86.7 ± 12.9 Kalp h (bpm) 73.7 ± 12.1 Glukoz (mg/dL) 126.2 ± 60 HDL (mg/dL) 44.8 ± 11.8 TG (mg/dL) 193.6 ± 121 Hgb (g/dL) 13.1 ± 1.6 MPV (fL) 8.8 ± 1.4 PLT (1000/uL) 264 ± 64 ALT (IU/L) 18.8 ± 71 AST (IU/L) 21.8 ± 8
26 Tablo 7. Hipertansif hastalar n elektrokardiyografik bulgular
Skolow (mV) 2.5 ± 0.8
Modifiye skolow (mV) 2.9 ± 0.8 Cornel (ms x mV) 144.2± 55.4
AVL (mV) 0.5 ± 0.3
QRS (ms) 90.3 ± 9.2
Elektrokardiyografik bulgular, tablo 3 de belirtilen elektrokardiyografik LVH kriterlerine göre hesaplanm r.
Tablo 8. Hipertansif hastalar n ekokardiyografik bulgular
LA (cm) 3.5 ± 0.4 Ao (cm) 3.1 ± 0.4 IVS (cm) 1.1 ± 0.2 PWT (cm) 1.0 ± 0.2 LV mass (g) 229.8 ± 63.6 LVEDD (cm) 4.7 ± 0.5 LVESD (cm) 3.1 ± 0.5 EF (%) 62.9 ± 5.3 PAB (mmHg) 21.9 ± 13
Ekokardiyografik bulgular ; Parasternal k sa ve uzun aks görüntüleri ile, apikal dört bo luk ve iki bo luk pozisyonda, iki boyutlu görüntüleme yap ld . Tüm ölçümler en az üç-dört kez tekrar edilip ortalamalar al nd .
27 Tablo 9. Hipertansif hastalar n bazal ve demografik oranlar
Hipertansif hastalar (n=702) DM , n (%) 348 (49.6) EKO (LVH) , n (%) 551 (78.5) EKG (Skolow) , n (%) (Modifiye skolow), n(%) (Cornel) , n (%) (RAVL) , n (%) 71 (10.1) 148 (21.1) 40 (5.7) 30 (4.3) Lipid, n (%) 137 (19.5) Sigara aktif içici, n (%) 82 (11.7) Obezite, n (%) 418 (59.5) Cinsiyet (Kad n) , n (%) (Erkek) , n (%) 475 (67.7) 227 (32.3) DD, n (%) 379 (54)
Ekokardiyografik olarak LVH, tablo 4 de belirtilen LV mass erkek cinsiyet için >224 g , bayanlar için >162 g olmas kabul edildi.
Elektrokardiyografik olarak LVH, tablo 3 de belitilen Sokolow - Lyon indeksi (SV1 + RV5 >3.5mV), Modifiye Sokolow - Lyon indeksi ( En büyük S dalgas + en büyük R dalgas > 3,5 mV), Cornell voltaj - ORS süresi kriteri (QRS duration × Cornell Voltage > 2440 ms × mV), RaVL (RaVL > 1,1 mV ) olarak kabul edildi.
Lipid varl hastalardan al nan anemnez ve ilaç kullan sorgulanarak tesbit edildi. Sigara aktif içici, aktif sigara içen hipertansif hastalar kabul edildi. Obezite, VKI 30 kg/m² hastalar al nd .
DD; Nagueh SF, Appleton CP, Gillebert TC ve arkada lar (90) taraf ndan ekokardiyografik ölçümlere göre tan mlanm r.
28 Tablo 10. Ekokardiyografik olarak LVH saptanan ve saptanmayan hastalar n demografik özellikleri aras ndaki farkl k
LVH (+) LVH (-) P de eri
Ya (y l) 57.2 ± 11.5 53.9 ± 13.3 0.03
DM süre (y l) 3.7 ± 5.9 1.3 ± 2.8 0.003 Sigara paket y 27 ± 21 31 ± 22 0.306
VKI (kg/m²) 33 ± 6 29 ± 5 <0.001
Ekokardiyografik olarak LVH saptanan ve saptanmayan hastalar n demografik özellikleri aras ndaki farkl k incelendi inde sadece VKI (kg/m²) istatiksel olarak anlaml farkl k vard .
Tablo 11. Ekokardiyografik olarak LVH saptanan ve saptanmayan hastalar n klinik ve laboratuvar özellikleri aras ndaki farkl k
LVH (+) LVH (-) P de eri SBP (mmHg) 147 ± 22 144 ± 21 0.245 DBP (mmHg) 87 ± 13 85 ± 13 0.168 Kalp h (bpm) 74 ± 12 74 ± 12 0.887 Glukoz (mg/dL) 127 ± 59 125 ± 65 0.797 Hgb (g/dL) 13 ± 1.5 13.5 ± 1.8 <0.001 MPV (fL) 8.8 ± 1.3 9 ± 1.6 0.046 ALT (IU/L) 19 ± 80 17 ± 12 0.768 AST (IU/L) 22 ± 7 23 ± 10 0.165
Ekokardiyografik olarak LVH saptanan ve saptanmayan hastalar n klinik ve laboratuvar özellikleri aras ndaki farkl k incelendi inde sadece Hgb (g/dL) istatiksel olarak anlaml farkl k vard .
29 Tablo 12. Ekokardiyografik olarak LVH saptanan ve saptanmayan hastalar n EKG ve EKO özellikleri aras ndaki farkl k
LVH (+) LVH (-) P de eri PR (ms) 157 ± 26 155 ± 30 0.585 QRS (ms) 90 ± 9 90 ± 9 0.382 QTc (ms) 405 ± 25 401 ± 19 0.095 EF (%) 63 ± 6 63 ± 4 0.562 IVS (cm) 1.1 ± 0.2 0.9 ± 0.2 <0.001 PWT (cm) 1.1 ± 0.1 0.9 ± 0.1 <0.001 LVESD (cm) 3.0 ± 0.4 3.0 ± 0.6 0.446 LVEDD (cm) 4.8 ± 0.4 4.3 ± 0.6 <0.001 PAB (mmHg) 21 ± 13 23 ± 13 0.431
Ekokardiyografik olarak LVH saptanan ve saptanmayan hastalar n EKG ve EKO özellikleri aras ndaki farkl k incelendi inde IVS (cm), PWT (cm) , LVEDD (cm) istatiksel olarak anlaml farkl k vard .
30 Tablo 13. Ekokardiyografik olarak LVH saptanan ve saptanmayan hipertansif hastalar n bazal oranlar aras ndaki farkl k
LVH (+) LVH (-) P de eri
DM, n (%) 278 (50.5) 70 (46.4) 0.409
Obezite, n (%) 367 (67.3) 51 (34.2) <0.001
DD, n (%) 309 (56.7) 70 (46.4) 0.027
Lipid, n (%) 118 (22.6) 19 (13.9) 0.025 Sigara aktif içici, n (%) 54 (9.8) 28 (18.5) 0.006
Kanser, n (%) 1 (0.02) 0 (0.0) 1
Regional hareket, n (%) 10 (4.5) 1 (1.4) 0.469 Global hareket, n (%) 2 (0.9) 0 (0.0) 1
Lipid varl hastalardan al nan anemnez ve ilaç kullan sorgulanarak tesbit edildi.
Sigara aktif içici , aktif sigara içen hipertansif hastalar kabul edildi. Obezite, VKI 30 kg/m² hastalar al nd ve ekokardiyografik olarak LVH saptanan ve saptanmayan hipertansif hastalar aras nda istatiksel anlaml farkl k vard .
DD; Nagueh SF, Appleton CP, Gillebert TC ve arkada lar (90) taraf ndan ekokardiyografik ölçümlere göre tan mlanm r.
Kanser varl hastadan al nan anemnez ve ilaç sorgulanarak tesbit edildi. Ekokardiyografik olarak LV hareket kusuruna göre regional hareket ve global hareket olarak tan mland .
31 Univariabilite lojistik regresyon analizi, ekokardiyografik olarak LVH tesbit edilen hastalar ile de kenler aras ndaki ili kiyi de erlendirmek amac yla yap ld .
P < 0.05 olan de kenler ile multivaribilite lojistik regresyon analiz yap ld . P <0.05 de eri anlaml kabul edildi. Analizler SPSS 16 program ile yap ld .
Tablo 14. Ekokardiyografik olarak LVH saptanan hastalar n bak lan de kenler ile univariate Cox proportional Odd’s analiz sonuçlar
Univariate analiz
De kenler OR 95%CI P de eri
Ya 1.023 1.008 - 1.039 0.003
VKI 1.151 1.106 - 1.198 <0.001
Hgb 0.797 0.701 - 0.906 0.001
Sigara aktif içici 2.095 1.274 - 3.445 0.004
Lipid 0.553 0.327 - 0.935 0.027
DD 0.660 0.460 - 0.948 0.024
Un varite analizinde ya , VKI, hemoglobin düzeyi, aktif sigara içicili i, lipid ve DD varl LVH için anlaml bulundu.
32 Tablo 15. Ekokardiyografik olarak LVH saptanan hastalar n bak lan de kenler ile multivariate Cox proportional Odd’s analiz sonuçlar
Multivariate analiz
De kenler OR 95%CI P de eri
Ya 1.033 1.013 – 1.053 0.001
VKI 1.188 1.131 – 1.248 <0.001
Hgb 0.933 0.803 – 1.085 0.368
Sigara aktif içici 1.059 0.587 – 1.909 0.849
Lipid 0.773 0.430 – 1.391 0.390
DD 0.859 0.557 – 1.325 0.492
Multivarite analizinde VKI (OR 1,19 p<0,01) ve ya (OR 1,03 p<0,01) LVH için bag ms z risk faktörü bulundu.
33 5.TARTIŞMA
Hipertansiyon, erken tan ve tedavi ile kontrol edilebilen, primer koruman n önemli oldu u major bir risk faktörüdür.
Hipertansiyon tan nda kullan lan yöntemlerden biri de sfingomanometredir. LVH, hipertansiyonda kardiyovasküler tutulumu gösteren, tedavi karar etkileyen bir göstergedir. LVH’ belirlemede noninvaziv yöntemlerden EKG ve EKO kullan r.
Bu çal mada LVH belirlemede noninvaziv yöntemlerden süre ve maliyet olarak en uygun olan EKG ile EKO kar la ld . Tesbit edilen LVH’a etki eden de kenler tarand .
Çal mada 10 dakika dinlendikten sonra sol koldan sfingomanometri ile ölçülen üç ölçümün ortalamas al nd . Antihipertansif tedavi alan ve SKB > 140 mmHg ve/veya DKB > 90 mmHg olan 855 ki i hipertansif hasta olarak kabul edildi. Otuzalt n EKG sinde tam dal blok, 16’ s n EKG sinde Af, 1 hastan n EKG’ sinde WPW görülmesi üzerine EKG kriterlerini etkileyece i için bu hastalar çal maya dahil edilmedi. K rkdokuz hastada AKS öyküsü ve 51 hastada hipotrodi mevcuttu. Bu klinik durumlar n EKG bulgular etkileyece i için çal maya dahil edilmedi. Yediyüz iki hasta çal maya al nd . EKG; LVH belirlemede Sokolow-Lyon indeksi, modifiye Sokolow-Lyon indeksi, Cornell voltaj indeksi, RaVL boyu kullan ld . EKO; LVH belirlemede LV mass indeks kullan ld .
LVH olan ve olmayan hipertansif hastalar n demografik, klinik ve laboratuvar de erleri aras ndaki ili ki incelendi.
Hipertansif hastalarda LVH en fazla EKO ile bulundu. EKO, hipertansif hastalar n 551 (%78.5) LVH tesbit etti. EKG ile tesbit edilen LVH’ne göre belirgin olarak daha fazlayd . EKG’nin LVH kriterleri aras nda en fazla modifiye Sokolow-Lyon indeksi 148 (%21.1) LVH tesbit etti. En dü ük ise RAVL boyu 30 (%4.3) LVH tesbit etti. EKO ile tesbit edilen LVH olan ve olmayan hastalar incelendi inde VKI ve LVEDD aras nda anlaml fark vard . Bu obeziteye ba hipertansiyon ve hipertansiyon ba LV volum art ile ili kilendirildi. Ekokardiyografik LVH için ya , VKI, aktif sigara içicili i, lipid,
34 DD ba ml de ken iken ya ve VKI ba ms z de ken olarak bulundu.
Bu konuda literatürde birçok çal ma LVH için EKG’ nin duyarl dü ük, EKO için daha iyi oldu unu belirtir. LVH için EKG ve EKO’ daki de ikliklerin anlaml prognostik de eri vard r. Klinik belirti göstermeyen EKG ve EKO’ daki LVH’nin tedavi ile gerilemesinin morbid ve ölümcül KV olaylardaki gerilemeyi göstermi tir (91-95). Bizim çal mam zda hipertansif hastalarda LVH belirlemede EKO, EKG’ ye göre daha üstün ç kt . Bu mevcut litaratür ile uyumlu idi.
LVH belirlemede EKG’ nin duyarl litaratürde Sokolow - Lyon indeksi ve Cornel indeksi için s ras yla %42.5 ve %42 olarak belirtiliyor (96). Oluwadare Ogunlade ve ark. yapt çal mada ise Sokolow - Lyon indeksi %45.6, Cornel indeksi %34 olarak belirtiliyor (97).
Sergio Lamego Rodrigues ve ark. yapt çal mada ise en de erli EKO ve EKG’ nin LVH kriterleri aras nda ise RaVL boyunun Sokolow - Lyon indeksi ve Cornel indeksinden daha üstün oldu u belirtiliyor (98).
Bizim çal mam zda ise EKG’ nin LVH göstermede duyarl daha dü üktü ve RaVL en dü ük duyarl a sahipti. EKG kriterlerinin mevcut veriler ile uyumsuzlu u al nan hastalar n cinsiyet da n 2 kattan daha fazla bayanlar lehine olmas ve belli bölgeyi içermesi nedeniyle olabilir. Çal mada d lama kriterlerinde ne kadar hassas davran lsa da EKG’ nin farkl kardiyak ve nonkardiyak problemlerden etkilenmesi duyarl azalt r.
Hipertansif hastalar tesbit etmede 3 ölçüm ortalamas al nmas yerine ambulatuar kan bas nc ölçümü kullan labilirdi. Literatürde ambulatuar kan bas nc yüksekli i tesbit edilen hipertansiyonlu hastalar n EKG ve EKO ile LVH bulgusu tesbit edilmedi i halde mortalite ve morbitide yüksek oldu u ve tedavi ile geriledi i bildirilmi tir (99). Organ hasar göstermede LVH’ a ek olarak glomerül filtrasyon h , üriner albumin at , karotis duvar kal nl , nab z dalga h , ayak bile i/ bakial indeksi bak labilirdi. Maliyet ve zaman yeterli olmad ndan bunlara bak lamad . Ayr ca bu hastalar tekrar prospektif olarak tekrar taran p mortalite ve morbidite aç ndan de erlendirilebilir. Bu çal mam n k tl klar göz önüne al rsa bu konuda daha geni ve ayr nt çal malara ihtiyaç vard r.
35 6.SONUÇ
Hipertansif hastalarda EKO ile EKG’ ye göre daha fazla LVH tesbit edildi. Bu nedenle LVH, EKO ile de erlendirilmelidir. EKO’ daki LVH’ a etki eden ba ms z risk faktörleri ise ya ve VKI’ dir.
36 7.KAYNAKLAR
1. Eric J topol. Textbook of card ovasculer medicine. 3rd ed. Philadelphia, Lippincott Williams & Wilkins; 2008;88-108
2. Devereux RB, Wachtell K, Gerdts E, Boman K, Nieminen MS, Papademetriou V,Rokkedal J, Harris K, Aurup P, Dahlof B. Prognostic significance of left ventricular mass change during treatment of hypertension. JAMA 2004;292:2350–2356.
3. 2003 European Society of Hypertension-European Society of Cardiology guidelines for the management of arterial hypertension. J Hypertens 2003;21:1011–1053
4. Pereira M, Lunet N, Azevedo A, Barros H. Differences in prevalence, awareness,treatment and control of hypertension between developing and developed countries. J Hypertens 2009;27:963–975
5. Danon-Hersch N, Marques-Vidal P, Bovet P, Chiolero A, Paccaud F, Pecoud A, Hayoz D, Mooser V,Waeber G, Vollenweider P. Prevalence, awareness, treatment and control of high blood pressure in a Swiss city general population: the CoLaus study. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil 2009;16:66–72.
6. Altun B, Arici M, Nergizoglu G, Derici U, Karatan O, Turgan C, Sindel S, Erbay B, Hasanoglu E, Caglar S. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey (the PatenT study) in 2003. J Hypertens 2005;23:1817–1823.
7. Tugay Aytekin N, Pala K, Irgil E, Akis N, Aytekin H. Distribution of blood pressures in Gemlik District, north-west Turkey. Health Soc Care Community 2002;10:394–401.
8. Efstratopoulos AD, Voyaki SM, Baltas AA, Vratsistas FA, Kirlas DE, Kontoyannis JT, Sakellariou JG, Triantaphyllou GB, Alokrios GA, Lianas DN, Vasilakis EA, Fotiadis KN, Kastritsea EE. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Hellas, Greece: the Hypertension Study in General Practice in Hellas (HYPERTENSHELL) national study. Am J Hypertens 2006;19:53–60.
37 9. Macedo ME, Lima MJ, Silva AO, Alcantara P, Ramalhinho V, Carmona J. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Portugal: the PAP study. J Hypertens 2005;23:1661–1666.
10. Psaltopoulou T, Orfanos P, Naska A, Lenas D, Trichopoulos D, Trichopoulou A. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in a general population sample of 26,913 adults in the Greek EPIC study. Int J Epidemiol 2004;33:1345–1352.
11. Sarafidis PA, Lasaridis A, Gousopoulos S, Zebekakis P, Nikolaidis P, Tziolas I, Papoulidou F. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in employees of factories of Northern Greece: the Naoussa study. J Hum Hypertens 2004;18:623–629.
12. Panagiotakos DB, Pitsavos CH, Chrysohoou C, Skoumas J, Papadimitriou L, Stefanadis C, Toutouzas PK. Status and management of hypertension in Greece: role of the adoption of a Mediterranean diet: the Attica study. J Hypertens 2003;21:1483–1489.
13. Banegas JR, Graciani A, de la Cruz-Troca JJ, Le´on-Munoz LM, Guallar Castillo`n P, Coca A, Ruilope LM, Rodriguez-Artalejo F. Achievement of cardiometabolic targets in aware hypertensive patients in Spain: a nationwide population-based study. Hypertension 2012;60:898–905.
14. Primatesta P, Poulter NR. Improvement in hypertension management in England: results from the Health Survey for England 2003. J Hypertens 2006;24: 11871192.
15. Meisinger C, Heier M, Volzke H, Lowel H, Mitusch R, HenseHW, Ludemann J. Regional disparities of hypertension prevalence and management within Germany. J Hypertens 2006;24:293–299.
16. Agyemang C, Ujcic-Voortman J, Uitenbroek D, Foets M, Droomers M. Prevalence and management of hypertension among Turkish, Moroccan and native Dutch ethnic groups in Amsterdam, the Netherlands: The Amsterdam Health Monitor Survey. J Hypertens 2006;24:2169–2176.
38 17. Agyemang C, Bindraban N, Mairuhu G, Montfrans G, Koopmans R, Stronks K. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension among Black Surinamese, South Asian Surinamese and White Dutch in Amsterdam, The Netherlands: the SUNSET study. J Hypertens 2005;23:1971–1977.
18. Scheltens T, Bots ML, Numans ME, Grobbee DE, Hoes AW.Awareness, treatment and control of hypertension: the ’rule of halves’ in an era of risk- based treatment of hypertension. J Hum Hypertens 2007;21:99–106.
19. Zdrojewski T, Szpakowski P, Bandosz P, Pajak A, Wiecek A, Krupa- Wojciechowska B, Wyrzykowski B. Arterial hypertension in Poland in 2002. J Hum Hypertens 2004;18:557–562.
20. Cifkova R, Skodova Z, Lanska V, Adamkova V, Novozamska E, Jozifova M, Plaskova M, Hejl Z, Petrzilkova Z, Galovcova M, Palous D. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in the Czech Republic. Results of two nationwide cross-sectional surveys in 1997/1998 and 2000/2001, Czech Post-MONICA Study. J Hum Hypertens 2004;18:571–579. 21. Scuteri A, Najjar SS, Orru M, Albai G, Strait J, Tarasov KV, Piras MG, Cao A, Schlessinger D, Uda M, Lakatta EG. Age- and gender-specific awareness, treatment and control of cardiovascular risk factors and subclinical vascular lesions in a founder population: the SardiNIA Study. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2009;19:532–541.
22. Kastarinen M, Antikainen R, Peltonen M, Laatikainen T, Barengo NC, Jula A, Salomaa V, Jousilahti P, Nissinen A, Vartiainen E, Tuomilehto J. Prevalence, awareness and treatment of hypertension in Finland during 1982–2007. J Hypertens 2009;27:1552–1559.
23. Falaschetti E, Chaudhury M, Mindell J, Poulter N. Continued improvement in hypertension management in England: results from the Health Survey for England 2006.Hypertension 2009;53:480–486.
24. Erem C, Hacihasanoglu A, Kocak M, Deger O, Topbas M. Prevalence of prehypertension and hypertension and associated risk factors among Turkish adults: Trabzon Hypertension Study. J Public Health (Oxf) 2009;31:47–58.
39 25. Costanzo S, Di Castelnuovo A, Zito F, Krogh V, Siani A, Arnout J, Cappuccio FP, Miller MA, van Dongen M, de Lorgeril M, de Gaetano G, Donati MB, Iacoviello L. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in healthy unrelated male-female pairs of European regions: the dietary habit profile in European communities with different risk of myocardial infarction: the impact of migration as a model of gene-environment interaction project. J Hypertens 2008;26:2303–2311.
26. Cooper RS. Using public health indicators to measure the success of hypertension control. Hypertension 2007;49:773–774.
27. Wolf-Maier K, Cooper RS, Banegas JR, Giampaoli S, Hense HW, Joffres M, Kastarinen M, Poulter N, Primatesta P, Rodriguez-Artalejo F, Stegmayr B, Thamm M, Tuomilehto J, Vanuzzo D, Vescio F. Hypertension prevalence and blood pressure levels in 6 European countries, Canada and the United States. JAMA 2003;289:2363–2369
28. Fedorowski A, Stavenow L, Hedblad B, Berglund G, Nilsson PM, Melander O. Orthostatic hypotension predicts all-cause mortality and coronary events in middle-aged individuals (The Malmo Preventive Project). Eur Heart J 2010;31:85–91.
29. Fagard RH, De Cort P. Orthostatic hypotension is a more robust predictor of cardiovascular events than night-time reverse dipping in elderly. Hypertension 2010;56:56–61.
30. Di Rienzo M, Grassi G, Pedotti A, Mancia G. Continuous vs intermittent blood pressure measurements in estimating 24-hour average blood pressure. Hypertension 1983;5:264–269
31. Stergiou GS, Kollias A, Destounis A, Tzamouranis D. Automated blood pressure measurement in atrial fibrillation: a systematic review and meta- analysis. J Hypertens 2012;30:2074–2082
32. Kikuya M, Ohkubo T, Metoki H, Asayama K, Hara A, Obara T, Inoue R, Hoshi H, Hashimoto J, Totsune K, Satoh H, Imai Y. Day-by-day variability of blood pressure and heart rate athome as a novel predictor of prognosis: the Ohasama study. Hypertension 2008;52:1045–1050
40 33. Stergiou GS, Bliziotis IA. Home blood pressure monitoring in the diagnosis and treatment of hypertension: a systematic review. Am J Hypertens 2011;24:123–134
34. Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension; Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Cardiology. Blood Press. 2013 Aug;22(4):193-278.
35. Fagard RH, Cornelissen VA. Incidence of cardiovascular events in white- coat, masked and sustained hypertension vs. true normotension: a meta- analysis. J Hypertens 2007;25:2193–2198
36. Mancia G, Facchetti R, Bombelli M, Grassi G, Sega R. Long-term risk of mortality associated with selective and combined elevation in office, home and ambulatory blood pressure. Hypertension 2006;47:846–853.
37. Pierdomenico SD, Cuccurullo F. Prognostic value of white-coat and masked hypertension diagnosed by ambulatory monitoring in initially untreated subjects: an updated meta analysis. Am J Hypertens 2011;24:52– 58
38. Franklin SS, Thijs L, Hansen TW, Li Y, Boggia J, Kikuya M, Bjorklund- Bodegard K, Ohkubo T, Jeppesen J, Torp-Pedersen C, Dolan E, Kuznetsova T, Stolarz-Skrzypek K, Tikhonoff V, Malyutina S, Casiglia E, Nikitin Y, Lind L, Sandoya E, Kawecka-Jaszcz K, Imai Y,Wang J, Ibsen H, O’Brien E, Staessen JA. Significance of white-coat hypertension in older persons with isolated systolic hypertension: a meta-analysis using the International Database on Ambulatory Blood Pressure Monitoring in Relation to Cardiovascular Outcomes population. Hypertension 2012;59:564–571.
39. Mancia G, Bombelli M, Facchetti R, Madotto F, Quarti-Trevano F, Grassi G, Sega R. Increased long-term risk of new-onset diabetes mellitus in white- coat and masked hypertension. J Hypertens 2009;27:1672–1678
40. Mancia G, Bombelli M, Facchetti R, Madotto F, Quarti-Trevano F, Polo Friz H, Grassi G, Sega R. Long-term risk of sustained hypertension in white- coat or masked hypertension. Hypertension 2009;54:226–232
41 41. Bobrie G, Clerson P, Menard J, Postel-Vinay N, Chatellier G, Plouin PF. Masked hypertension: a systematic review. J Hypertens 2008;26:1715–1725 42. Lurbe E, Redon J, Kesani A, Pascual JM, Tacons J, AlvarezV, Batlle D. Increase in nocturnal blood pressure and progression to microalbuminuria in type 1 diabetes. N Engl J Med 2002;347:797–805
43. Wijkman M, Lanne T, Engvall J, LindstromT, Ostgren CJ, Nystrom FH. Masked nocturnal hypertension: a novel marker of risk in type 2 diabetes. Diabetologia 2009;52:1258–1264.
44. Ashley EA. et al. An Evidence-Based Review of the Resting ECG as a Screening Technique for Heart Disease. Prog Cardiovasc Dis 2001;44:55-67. 45. Levy D, Salomon M, D’Agostino RB, Belanger AJ, Kannel WB. Prognostic implications of baseline electrocardiographic features and their serial changes in subjects with left ventricular hypertrophy. Circulation 1994;90:1786–1793
46. P.Nihoyannopoulos and J. Kisslo (eds.), Echocardiography, 31
DOI: 10.1007/978-1-84882-293-1-2 © Springer-Verlag London Limited 2009 page 31.
47. Edler I, Hertz xsCH. The use of ultrasonic reflectoscope for the continuous recording of the movements of heart walls. 1954. Clinical Physiology and Functional Imaging, 2004;24:118-136
48. Joyner CR Jr, Reid JM. Applications of ultrasound in cardiology and