2. ELDE EĞMEÇLİ KAYIT YAPMA
2.3. Yüzey İşleme El Aletleri
2.3.2. El Freze Makinesi
Yüzey şekillendirme işlemlerinde kullanılan diğer bir makinede el freze makinesidir.
Serbest elle veya kalıp yardımıyla yüzeye oyma işlemleri yapılabilir.
Resim 2.20: El freze makinesinin kullanılması
Makineye takılan değişik profildeki bıçaklar sayesinde istenilen motifi yapmak mümkündür. Bıçak olarak genelde rulmanlı bıçaklar kullanılır. Bu bıçaklar kenar şekillendirmelerde işlemlerinde işe yarar. Yüzeylerde ise daha çok kalıp yardımıyla işlem yapılır.
Aşağıda kalıp kullanarak yüzeye işlenmiş olan motifin işlem sırası görülmektedir.
Kalıp (Resim 2.22.a)
El freze makinesi ve bıçak (Resim 2.22.b)
Kalıbın yüzeye sabitlenmesi (Resim 2.22.c)
Motif kalıbının yerleştirilmesi (Resim 2.22.d)
Motifin işlenmesi (Resim 2.22.e)
Birinci kalıbın sökülmesi (Resim 2.22.f)
Birinci kalıbın oluşturduğu motif (Resim 2.22.g)
İkinci motifin diğer kalıpla işlenmesi (Resim 2.22.h)
Yüzeye işlenmiş motif (Resim 2.22.ı)
Resim 2.22.a Resim 2.22.b Resim 2.22.c
.
Resim 2.22.d Resim 2.22.e Resim 2.22.f
Resim 2.22.g Resim 2.22.h Resim 2.22.ı
UYGULAMA FAALİYETİ
Ahşap eğmeçli kayıt işlemlerini yapınız.
İşlem Basamakları Öneriler
Eğmeçli kayıt yapımı için uygun el aletlerini seçiniz.
İşe uygun el alet ve makineleri seçmeye özen gösteriniz.
Eğmeçli kayıt yapımı için çift yöne eğmeçli üst ve ön yüzey için şablon yapınız.
Şablon yapımı için iş resminden veya örnek işten yararlanınız.
Eğmeçli kayıt için uygun ağacı seçiniz. Seçeceğiniz ağacın düzgün
UYGULAMA FAALİYETİ
Ağaç yüzeyine eğmeçli kayıtın üst şablonunu çiziniz.
Şablon çiziminde kenarlara göre doğrultusunu düzgün ayarlayınız.
Şablon çizgilerinin dışından kesiniz. Çizginin içinden kesmemeye özen gösteriniz.
Düzkalemle keserek çürütülmüş parçayı kabaca ölçülen diriniz.
İkinci şablonun çiziminde, şablonların başlangıç noktalarının aynı hizada olmasına özen gösteriniz.
Kaba ölçüleriyle düzeltilmiş iş parçasına ön yüzey şablonunu çiziniz.
Uygun markalama kalemi kullanınız.
Eğime uygun olarak kayıt parçasını çizgilerin dışından kesiniz.
Kesme işlemi sırasında iş parçasını mengeneye bağlamayı unutmayınız.
Törpü, eğe, gibi el aletleriyle iş parçasını ölçülendiriniz.
Törpü ve eğeleri sadece ileriye doğru bastırarak kullanmaya özen gösteriniz.
Birleştirme işlemi için markalama yapınız.
Markalama çizgilerini düzgün ve ince çiziniz.
Markalama yerlerinden kavela deliği açınız.
Darbe işlemleri sırasında tezgâhın desteklenmiş bölümünü kullanınız.
İş parçasının perdahını yapınız. Perdah işlemi sırasında sıralamaya dikkat ediniz.
Eğmeçli kayıtın iş resmine göre kontrolü yapınız.
Ölçü ve markalama aletlerini kullanırken hassas çalışmaya
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
A. OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Çoktan Seçmeli Sorular
1. Bozuk sistire kenarları hangi aletle düzeltilir?
A) Zımpara taşı B) Eğe
C) Masat D) Zımpara
2. Masat sistre kenarına kaç derece açı ile çekilir?
A) 5º B) 10º C) 90º D) 95º
3. Düz kalemlerle çalışma prensibi için hangisi doğrudur?
A) Keserek çalışılır B) Biçerek çalışılır C) Kazıyarak çalışılır D) Elyafa Ters çalışılır
4. Aşağıdakilerden hangisi yüzey işleme aletlerinden değildir?
A) Oyma kalemi B) Düz kalem C) Oluklu kalem D) Tornavida
5. Aşağıdaki kesici kalemlerden hangisi ile kavisli oymalar yapılır?
A) Zıvana kalemi B) Düz kalem C) Oluklu kalem D) Delik kalemi
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Doğru-Yanlış Test Soruları
Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı belirleyebilmeniz için bir kısmı doğru, bir kısmı yanlış cümleler verilmiştir. Cümle doğru ise başındaki parantezin içerisine D, yanlış ise Y harfini koyunuz.
1. ( ) Eğmeçli yüzey sistireleri eğimli yüzeyler için kullanılır.
2. ( ) Düz kalemlerde bileme açısı 10º dir.
3. ( ) Sistireler yüzeye 30º eğimle tutularak işlem yapılır.
4. ( ) Oyma kalemleri ile zıvana açılabilir.
5. ( ) El freze makinesi ile kenar şekillendirme işlemi yapılır.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili konuyu tekrarlayınız.
Başarılıysanız bir sonraki bölüme geçiniz.
B. UYGULAMALI TEST
İş resmine göre ahşap eğmeçli kayıt yapınız Yaptığınız uygulamayı aşağıdaki ölçütlere göre kontrol ediniz.
AÇIKLAMA: Aşağıda listelenen davranışları kendinizde gözleyemediyseniz HAYIR, gözlediyseniz EVET şeklinde karşısındaki kutucuğa (X)’ le işaretleyiniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1. Eğmeçli kayıt yapımı için uygun el aletleri ve el makinelerini seçtiniz mi?
2. Eğmeçli kayıt yapımı için çift yöne eğmeçli üst ve ön yüzey için şablon hazırladınız mı?
3. Eğmeçli kayıt yapımı için uygun ağaç seçtiniz mi?
4. Seçtiğiniz ağacı ölçülendirdiniz mi?
5. İş parçasına birinci (üst) şablonu çizdiniz mi?
6. Çizgiler dışından şablona uygun kesim yaptınız mı?
7. Eğimli kesilen iş parçasına ön yüzey şablonu ile veya eğime göre hazırlanmış örnek parçayla eğimi çizdiniz mi?
8. Eğime uygun kesim yaptınız mı?
9. Törpü, eğe, sistire, zımpara ve el zımpara makineleri ile ölçülendirme yaptınız mı?
10. Ölçülendirilen iş parçasına birleştirme için markalama yaptınız mı?
11. İş parçasına markalama çizgilerine göre kavela veya zıvana işlemi yaptınız mı?
12. İş resmine göre bitmiş işi kontrol ettiniz mi?
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı kontrol ederek kendinizi değerlendiriniz, HAYIR yanıtlarınız var ise bu yanıtlarınızla ilgili konuyu tekrarlayınız. Tamamı EVET ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz.
MODÜL DEĞERLENDİRME
YETERLİK ÖLÇME
UYGULAMA: Elde ahşap kayıt yapma
AÇIKLAMA: Aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız davranışları değer ölçeğine göre değerlendiriniz.
Değerlendirme Ölçeği Evet Hayır
1.Elde düz kayıt işleminin yapılması
A Ağaç seçerken kayıt yapımına uygun olduğuna dikkat ettiniz mi?
B. Kayıt formunun nasıl olacağını tespit ettiniz mi?
C. Kayıt formunu şablona çizdiniz mi?
D. İstenilen formu iş parçasına aktardınız mı?
E. Markalama çizgilerine göre iş parçasını kestiniz mi?
F. Rendeleme işlemi yaparak iş parçasını ölçülendirdiniz mi?
G. Kalınlık ve genişliği çıkan iş parçasının boyunu kestiniz mi?
H. Kayıtı birleştirmek için zıvana veya kavela markalaması yaptınız mı?
I. Markalama çizgilerine göre kavela veya zıvana deliklerini deldiniz mi?
İ İşlemleri bitmiş olan kayıtın el makineleri yada el aletleriyle perdahını yaptınız mı?
J. Bitmiş işin iş resmine göre kontrolünü yaptınız mı?
2.Elde eğmeçli kayıt işleminin yapılması
A Eğmeçli kayıt için çift yönlü (ön ve üst yüzey için)şablon hazırladınız mı?
B. Kaba kesim yapılan iş parçasını törpülediniz mi?
C. İş parasını eğelediniz mi?
D. Yüzeyi eğmeçli sistrelerle düzeltiniz mi?
E. Kayıt yüzeyine derz açtınız mı?
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı kontrol ederek kendinizi değerlendiriniz, “HAYIR” cevaplarınız var ise hayır cevaplarınızla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. Tamamı “EVET” ise bir sonraki modüle geçiniz.
MODÜL DEĞERLENDİRME
CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ–1 CEVAP ANAHTARI Çoktan Seçmeli Test
ÖĞRENME FAALİYETİ–2 CEVAP ANAHTARI Çoktan Seçmeli Test
KAYNAKÇA
IŞIK Zafer, Ağaçişleri Teknik Resim Kitabı, Ankara, 2003.
AFYONLU Sefa, Ağaçişleri Takım ve Makine Bilgisi, Ankara.
ZORLU İrfan, Ağaçişleri Konstrüksiyon Bilgisi, İstanbul, 2003.
GÜRTEKİN Ali, Mehmet OĞUZ, Mobilya ve Dekorasyon Gereç Bilgisi, İstanbul, 2002.
www.popularmechanics.com
www.Scripsweb.com
www.Vadsan.com
www.palaceprops.com
www.worldwidwstore.com
www.solotradecenter.com
www.ficksreed.com
www.oldplank.com
www.harborviewantigues.com
www.kafkassandalye.com
www.dostsandalye.com
www.zekiusta.com