Eğitimle Ġlgili Sorunlar

Türkiye‟de güvenlik hizmetleri konusunda personele verilen eğitim; kısa, teorik ve yetersizdir. Bu nedenle görev konusunda sorunlar oluĢmaktadır. Görev ve yetkilerinin ne olduğunu bilmeyen güvenlik görevlisi, olaylara müdahalede ya çekimser kalmakta veya saldırgan bir tutum içerisine girerek kiĢi hak ve özgürlüklerini kısıtlama yolunu seçmektedir. Bu nedenle güvenlik güçlerinin saygınlığına gölge düĢürebilmektedir. Türkiye‟de özel güvenliğin eğitimi konusunda sistemli bir eğitim programı uygulanamadığı, tamamen sertifika almaya dayalı bir sistem üzerine bina edildiği, iĢin dıĢ görüntü ve merasim boyutu ile ilgilenildiği görülmektedir.190

En önemli sorunlar eğitim konusunda yaĢanmaktadır. Personelin yetiĢtirilmesi aĢamasında, sadece silahlı eğitim ile ilgili olarak talimler yapılmakta ve haricinde derste uygulama yapılmamaktadır. Öğrenmenin en etkili yolu pratik yapılmasıdır. Uygulamadan yoksun eğitim sisteminin baĢarılı olamayacağı açıktır. Bunun yanında özel savunma teknikleri eğitimi hiç verilmemektedir. Suçla sürekli iç içe olan sektör çalıĢanlarının kendini korumaları amacıyla savunma alanında eğitimlerden geçmeleri gerekmektedir.

Özel güvenlik eğitim kurumlarının uygulanabilirliği ve kalitesi konusunda tereddütler olduğu ortaya çıkmıĢtır. Bu konuda sektör içinde özel eğitim kurumlarının tamamen para kazanma amaçlı kurumlar olduğu, birçok kurumda eğitime devam mecburiyeti olmadığı, doksan saatlik eğitimin bile doğru düzgün verilemediği, dolayısıyla verimli olmadığı anlaĢılmıĢtır. Özellikle büyükĢehirler dıĢında, taĢrada

189 _{Ġlhan, a.g.e., s. 97-98.}

* http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.7190&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch

190 _{Hıdır Akpınar, “Güvenirlilik ve Eğitim”, Private Security, Ġstanbul, VPA Basım, Sayı 29, 2009, s. 58-}

115

eğitim konusunda çok sıkıntı olduğu, sıkıntıların ana sebeplerinden en önemlisinin eğitim kurumlarının denetimlerden uzak bir Ģekilde yapılanması olduğu vurgulanmıĢtır.191

Eğitim sistemiyle ilgili sorunlar Türkiye‟nin genel sorunlarından bir tanesidir. Ne yazık ki bu husus özel güvenlik teĢkilatına sirayet etmiĢ bulunmakta ve ihmal edilerek geri planda bırakılmıĢtır. ÖG personelleri mesleğe kabul edilmeden önce deneyimli, emekli polis ve asker uzman eğiticileri aracılığıyla özel güvenlik eğitim merkezlerinde temel eğitim gördükten ve baĢarılı olduktan sonra hizmete baĢlamakta beĢ yıl sonra tekrar bu eğitimi yenileme adı altında güncellemektedir. 3.9.1.1. Temel Eğitimin Verilmesinde YaĢanan Sorunlar

Temel eğitim ders müfredatı incelendiğinde genel olarak uygulamaya çok önem verilmediği, teorik bilgilerin ağırlıklı olduğu ders içeriklerinin çok fazla olduğu, mevzuatsal bilgiler ile dolu olduğu, kısa zamanda çok alanda bilgi verilmeye çalıĢıldığı görülmektedir. Güvenlik alanında hizmet verecek olan personellerin, uygulama eğitimlerini çok daha fazla alması gerekirken buna daha az yer verilmesinin olumsuz sonuçlara yol açtığı gözlenmektedir.

5188 sayılı ÖGHDK‟nin 14. maddesi ile özel güvenlik hizmetlerinde kurs süresinin 120 saat olarak düzenlendiği, 30 saatinin silah bilgisi ve atıĢ talimi, 90 saatin ise özel güvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına iliĢkin yönetmelikte belirtildiği üzere teorik ağırlıklı derslerle verileceği belirtilmiĢtir. Ön görülen bu sürelerde orta okul veya lise mezunu olan özel güvenlik görevlilerine; idare hukuku, hukuk ve anayasa bilgisi ile özel güvenlik ve özel güvenlik görevlilerine yetki veren mevzuatları detaylı olarak verildiği görülmektedir. Henüz mesleğin baĢında olan bu kiĢilere mevzuat ağırlıklı derslerin verilmesi bunun kısa bir süre içerisinde tamamlanmaya çalıĢılmasının uygun olmadığı ve verimli olamayacağı değerlendirilmektedir. Daha basit, baĢlangıç seviyesinde eğitimler verilmeli kısa sürede bu kiĢilerin kanuni terimlerle boğulmaması sağlanmalıdır.

Güvenlik görevi yapacak olan personelin sahada karĢılaĢabileceği mukavemetlere karĢı müdahale tarzı oluĢturulması, ülke genelinde aynı eğitimlerin verilerek olaylara müdahale yöntemleri savunmaya dayalı uygulamalı eğitimlerin verilmesi gerekmektedir. Sürekli suç ve suçlularla karĢılaĢma tehlikesi altında olan sektör çalıĢanlarına bu kapsamda savunmaya yönelik eğitim ön görülmemiĢtir.

191 _{Cumhur Sinan Özdemir, Özel Güvenlik Personeli Özel Güvenlik İşverenleri İş Kanunu ve Özel} Güvenlik Kanunundan Doğan Yükümlülükleri Soru Cevaplı Uygulama Rehberi, Ankara, Adalet

116

Yakın savunma teknikleri, olaya müdahale gibi uygulamalı eğitimlerin temel eğitim programında yer almaması büyük bir eksiklik olarak göze çarpmaktadır.

ÖGHDK‟nin Uygulanmasına ĠliĢkin Yönetmelikte özel güvenlik eğitimi verecek olan eğiticilerin sahip olması gereken nitelikler sıralanmıĢtır. Eğitici olmak için aranan Ģartlar arasında, lisans seviyesinde diploma sahibi olmak, genel kolluk mensubu olmak, en az beĢ yıllık meslek tecrübesine sahip olmak, eğitime haiz olduğuna dair sertifika sahibi olmak Ģeklinde sıralandığı görülmüĢtür.192

Bu özelliklere sadece beĢ yıllık meslek tecrübesinin temel alınması büyük bir eksikliktir. Zira beĢ yıllık meslek tecrübesinin yanında uzmanlık eğitimlerin bulunmasının koĢul olarak aranması gerekmektedir. Genel kolluğun her mensubu her konuya hakimdir Ģeklinde bir algı uygun değildir. Alanında uzmanlaĢmıĢ ayrıca sertifikalandırılmıĢ kiĢilere bu eğitimin verdirilmesi gerekmektedir. Örneğin uyuĢturucu ve türevleri hakkında bilgileri teĢkilatın her mensubunun bilmesi mümkün değildir. Kalabalık yönetimi konusunu çevik kuvvet personeli kadar kimse bilemeyebilmektedir. Bu sebeple mevzuatta belirtilen 5 yıllık meslek tecrübesinin ilgili alan kapsamında detaylandırılması gerekmektedir.

120 saatlik kurs müfredatında disiplin dersinin olmadığı, anayasa ve yasalar kavramı, insan hakları konularının yüzeysel iĢlendiği gözlenmiĢtir. Müfredatta; arama esasları, yakalama, silah kullanma hususlarına yeteri kadar yer verilmediği tespit edilmiĢtir. Özellikle özel güvenlik personelinin meslek içi hal ve hareketlerini düzenleyici ve kurum içi disiplin konusunda yönetmelikte hüküm olmaması bu sektörle genel kolluk arasındaki olumsuz farklardan birkaçıdır.

3.9.1.2. Yenileme Eğitiminin Verilmesinde YaĢanan Sorunlar

Yenileme eğitiminin beĢ yılda bir yapılması en büyük sorunlardan biridir. TeĢkilat mensuplarına bir seferde temel eğitim verilip beĢ yıl sonra tekrar yenileme eğitimi verilmesi ve bunun çok kısa sürede yapılması büyük eksikliktir. Yenileme eğitiminin 60 ders saatinden oluĢacağı ve 10 ders saatinin silah bilgisi ve atıĢ dersine ayrılacağı belirtilmiĢtir. Yenileme eğitimini baĢarıyla tamamlayanlar 5 sene sonra tekrar bu eğitimi almak zorundadırlar. Bu eğitimler 5‟er yıl aralıklarla devam etmektedir.193

Yenilime eğitiminin beĢ yılda bir olması çok uzun bir süreyi kapsamaktadır. Bu sürenin bu kadar uzun tutulması güvenlik görevlilerinin yaptıkları bir hatayı 5 yıl boyunca devam edecekleri anlamına gelmektedir. Eğitimsiz geçen bu sürede

192 _{Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunu Uygulanmasına Dair Yönetmelik, a.g.e., Ek:11.} 193

117

bilgisizliğin telafisi imkansız sonuçlara yol açabileceği değerlendirilmektedir. Eğitim bir ülkenin ve kurumun olmazsa olmazıdır. Eğitim ile insanlar Ģekillenir. Bu sürenin daha da kısaltılması gerekmektedir.