Eğitim Yönetim Sistemi (Learning Management System-LMS)

Eğitim yönetim sistemi, eğitmen tarafından hazırlanan ders içeriğinin öğrencilere istenilen şekilde sunulması, öğrencinin takibiyle ilgili verilerin veritabanında tutularak gerektiğinde raporlanması ve benzeri işlevleri gerçekleştiren yazılım sistemidir. Eğitim Yönetim Sistemi öğrenen, öğretim elemanı ve ders materyali arasında etkileşim

derslerin tamamlanmasıyla ilgili uyarıların gönderilmesi ve öğretim yöneticilerinin öğrencilerin performansını değerlendirebilmeleri için bir platform oluşturur (Özkul, 2007).

Ayrıca ölçme değerlendirme yönetim sistemleri ve öğretmen yönetim sistemleri de eğitimin kalitesini artıran diğer e-öğrenme yazılımlarıdır. Bu yazılım çeşitlerinin ortak bir amaç etrafında toplanıp uyumlu şekilde çalışmaları ile Eğitim Yönetim Sistemleri oluşmaktadır. Bu sistemler, kurum içerisinde, e-öğrenme eğitimlerinin öğrencilere aktarılması, öğrencilerin eğitimleri alması, sonuçların takibi ve sonuçların raporlanması gibi eğitim yönetimi süreçlerini yürütmek için kullanılan web tabanlı yazılımlardır. Uzaktan eğitim sistemlerinin bütün süreçlerinde aktif olarak rol oynamaktadırlar. Öğrencilerle birebir olarak etkileşim sağlanan yapıları meydana getirmektedir.

EYS için başka bir tanım da ağ üzerinden eş zamanlı olmayan öğrenme materyali sunma, sunulan öğrenme materyalini değişik biçimlerde paylaşma ve tartışma, derslere kayıt olma, ödevler alma, sınav hazırlama, sınavlara girme, bu ödev ve sınavlara ilişkin dönüt sağlama, öğrenme materyallerini düzenleme, öğrenci ve öğretmen ve sistem kayıtlarını tutma, bu kayıtları düzenleme, raporlar alma gibi olanakların ağ üzerinden otomatik olarak gerçekleşmesini sağlayan yazılımlardır (Toper, 2010).

EYS’nin eğitim stratejisini uygulayan öğrenim yöneticisi ve öğrenci olmak üzere temelde iki kullanıcısı vardır. Bir EYS, öğrenim yöneticisinin, kimin neye eriştiğini, eğitimin ne kadar verimli olduğunu ve eğitim stratejisinin başarılı olup olmadığını raporlamasına olanak verir. Genel olarak sistemin ve öğrencinin değerlendirilip, başarılarının belirlenmesinde aktif rol oynamaktadır. Öğrencinin de, kendi eğitim süreçlerini görmesini, yönetmesini, kurslara erişmesini, puanlarına bakmasını ve elbette dersleri çalıştırmasını sağlar. Online eğitimin en gerekli bileşeni olan EYS’nin en önemli özelliği öğrencilerin öğrenme aktivitelerini takip etmesidir. Ayrıca EYS öğrencilerin daha geniş öğrenme deneyimleri edinmelerini sağlamaktadır (Barbara ve diğ., 2005). Öğrenciler EYS sayesinde kendi durumlarını değerlendirip, sistem içerisinde bulundukları konumu belirleyebilirler.

1.2.3.1. Eğitim Yönetim Sisteminin Temel Öğeleri

Eğitim yönetim sisteminin temel öğeleri Bayam’dan (2002), alınıp araştırmacı tarafından tekrar düzenlenmiştir. Buna göre eğitim yönetim sisteminin temel öğeleri aşağıdaki gibidir:

Ders ana sayfası: Ders hakkında genel bilgileri içeren sayfadır. Bu sayfa aracılığıyla

dersle ilgili diğer sayfalarla bağlantı kurulur. Başlık olarak dersin tam adı, dönemi, yılı ve ders kodu kullanılmaktadır. Dersin kısaca tanımı da bu sayfada yapılmalı, dersle ilgili duyurular var ise bu duyurulara bağlantılar kolaylıkla görüntülenebilecek şekilde sayfada yer almalıdır. Dersin haftada kaç saat olduğu, dersi veren öğretim elemanları, bağlantı bilgileri, takvim, ders planı, tartışma forumları, sohbet odaları ve yardım sayfalarına bağlantılar bulunmalıdır.

Ders Planı Sayfası: Ders hakkında daha ayrıntılı bilgilerin bulunduğu sayfadır. Bu

sayfa içerisinde dersin tanımı ve amacı öğrencinin ilgisini çekecek şekilde verilmelidir. Derslerde dönem olarak hangi haftada hangi konunun anlatılacağı ve sınavların hangi haftalarda yapılacağı açıkça belirtilmelidir.

Ders Sayfaları: Öğrencinin dersi takip ettiği sayfadır. Öğrenci bu sayfa aracılığıyla

ders içerisinde açık olan konulara erişebilmekte ve hazırlanılmış olan içeriği takip edebilmektedir:

• Her dersin olduğu gibi konuların da başında konunun hedefleri yer almalı,

• Ders notları ders kitabı gibi yazılmamalı, pek çok uygulamada öğrenciye ayrıca ders kitabı verildiği unutulmamalı, sayfa çok uzun olmamalı, ancak ayrıntılı bilgi için doğru tasarlanmış bağlantılar yer almalı,

• Ders içeriği görsel öğelerle desteklenmeli, öğrenciyi aktif öğrenmeye yöneltme amacıyla etkileşimli uygulama, alıştırma gibi öğeler eklenmelidir.

Görevler Sayfası: Eğitimin sonuna kadar işlenmesi planlanan haftalık ders programı ve

asenkron bir iletişim aracıdır. Öğrenciler hem kendi arkadaşlarına hem de dersin öğretmenlerine soru sorabilmelidir.

Sohbet (Chat): Etkileşimli iletişim aracı olan sohbet uygulaması kullanıcıların canlı

olarak birbirlerine yazılı (bazı uygulamalarda ses ve görüntü de bulunmakta) iletişim kurmasını sağlar. Senkron bir iletişim aracıdır. Etkileşim özelliği tam olarak sağlandığında sistemin ve o dersin verimini büyük bir ölçüde arttırabilir.

Duyuru Sayfaları: Sınav tarihleri ve önemli duyurulara bu sayfadan ulaşılmaktadır.

Öğrencilerin bu sayfaları düzenli olarak ziyaret etmeleri gerekmektedir.

Yardım Sayfaları: Öğretim yönetim sisteminin işleyişi, kullanıcının ekranda görmekte

olduğu bağlantıların ve site araçlarının kullanımı ile ilgili teknik yardımın bulunduğu sayfadır. Bu sayfada, kullanıcıların karşılaşabileceği her türlü soruna karşı çözüm önerileri yer almaktadır (Bayam, 2002) .

1.2.3.2. İyi Bir Eğitim Yönetim Sisteminin Özellikleri

İyi bir eğitim yönetim sisteminin özellikleri Intermedia’dan (2010), alınıp araştırmacı tarafından düzenlenmiştir. Buna göre iyi bir eğitim yönetim sisteminin özellikleri aşağıdaki gibidir.

Dağıtım ve Yaygınlaştırma: Bir EYS’nin, içerikleri kullanmak için çeşitli yöntemler ve konumlar sunma esnekliği olmalıdır. Kullanıcıların uzaktan erişimlerine ya da malzemeleri indirmelerine ve parça parça almalarına izin vermek de öğrenmeyi daha erişilebilir kılar. Kullanıcıların farklı kaynaklara istedikleri yerden ulaşmasına olanak sağlar.

Kullanıcı Ara Yüzü: EYS’nin önemli bir öğesi olan kullanıcı ara yüzü; kullanıcıların gezinme, içeriğe erişme ve yardım alma kolaylıklarını etkiler. Ara yüz, eğitim kurumunun vizyonunu ve özelliklerini yansıtmalıdır. Kullanıcıların en çok karşılaştıkları kısım oldukları için tasarlanırken yapısına, renklerine, düzen ve uyumuna dikkat edilmelidir.

Sınıf Ortamında Eğitim Yönetimi: Karma çözümün parçası olarak sınıf ortamında eğitim, bir EYS ile takip edilip raporlanır. Ayrıca böylece kullanıcı kaydı, izleme ve

raporlama gibi idari işler de hafifletilebilir. İdari işler hafifletilerek, idari kısmın sadece kendisiyle olan işlere yoğunlaşması sağlanabilir.

Kayıt: Bu özellik, kullanıcıların gerçekleştirdiği her türlü işlem bilgilerinin gerektiğinde kullanılmak üzere ayrıntılı şekilde veritabanında saklanmasını sağlar. Kullanıcın ne zaman hangi işi yaptığına bakılabilir. Geçmişe dönük takip yapılabilir.

Kullanıcı İşlevleri: Pek çok kullanıcı işlevi arasından, yazdırılabilir eğitim planları, kataloglara erişim ve çevrimiçi not alma kullanılabilir.

Bilgi Yönetimi: Bilgi yönetimi işlevi, çalışan bilgisini takip eder, kısaltılmış eğitim planları ayırır, kurs ve eğitimci değerlendirmelerini idare eder, teknoloji ortamı dışındaki eğitim faaliyetlerini (sınıf içi eğitim gibi) takip eder ve başka bir sistemden alınacak eski bilgilerin kullanımına olanak verir. Bilginin tamamen değerlendirildiği, işlendiği ve var olan bilgilerle bağlantı kurulduğu kısımdır.

Sınav: Sınav özellikleri, değerlendirmelerden alınan bilgilerin ayrı ayrı saklanmasını ve bu bilgilerin, hem kullanıcı deneyimini (örneğin geribildirim vererek) hem de genel stratejinin verimliliğini artırmak üzere kullanılmasını sağlar. Bir yandan öğrenciye nerede hata yaptığını anlatır.

Raporlama: Her EYS, belli bir düzeyde raporlama özelliğine sahiptir. En iyi sistemler, sınavları, öğrenci katılımını, kurs geliştirme maliyetlerini, kullanıcı gelişimini, içerik kullanımını, beceri değerlendirme sonuçlarını, kurumsal yeterlikleri ve kullanıcı erişimlerini ve içeriğin kullanım kaydını takip etmeye olanak sağlar.

Güvenlik: EYS, kurumla verimli ve güvenli çalışmayı sağlayacak ve kullanıcı verilerini ve lisanslarını koruyacak düzeyde güvenli olmalıdır. Yönetici ya da kullanıcıların bilgilerin güvenliğini riske edecek herhangi bir olayın yaşanmaması sağlanmalıdır.

Ek Kaynaklara Erişim: EYS’lerin pek çoğu, makaleler, kitaplar, web köprüleri, faydalı yazılar, çevrimiçi toplantı olanakları ve hatta kuruluştaki herhangi bir yerde tutulan

sunarak çeşitliliği sağlamaktadır. Öğrenciler farklı kaynaklardan bir konu hakkındaki eksiklerini kapatabilirler.