Milli Eğitim Bakanlığı Uygulamaları

AraĢtırma sonucunda Milli Eğitim Bakanlığının Uygulamalarının yöneticilerin örgütsel güveni üzerinde etkili olan bir faktör olduğu tespit edilmiĢtir. Bu faktörün alt boyutlarının; ödeneğin az gönderilmesi ve/veya gönderilmemesi ve acil mali destek ihtiyacının karĢılanmaması, öğretmenlerin ve yöneticilerin atama ve yer değiĢtirmeleriyle ilgili yönetmelikler, görevinde yetersiz kalan personelin görevinden alınamaması ve Bakanlık‟ın kamuoyuna yönelik açıklamaları olduğu tespit edilmiĢtir.

4.3.2.1. Ödeneğin Az Gönderilmesi ve/veya Gönderilmemesi ve Acil Mali Destek Ġhtiyacının KarĢılanmaması

Md. 2; “Ödenek gibi olmayan zamanında gelmeyen Ģeylerin faturası” nın kendilerine çıkarıldığını belirtiyor. Gönderilen paranın yetersiz olduğunu ise bir örnek vererek açıklıyor; “Milli Eğitim Bakanlığı, liselerin ödeneğini ayrı gönderiyor; fakat öyle bir gönderiyor ki … 300 lira para göndermiĢ, yazmıĢ - bu para 300 lira; eski

110 parayla 300 milyon – „bu parayla önce elektrik borçlarını öde, sonra su borçlarını öde, sonra …. Öde; kalanını iade et.‟ diyor.” “Para göndermeyen onlar” diyerek Milli Eğitim Bakanlığı‟nın kendilerini sıkıntıya soktuğunu belirtip; para olmaksızın okul yönetmenin imkânsızlığını “bunu yürüteceksiniz nasıl yapacaksınız?” sözleriyle ifade etmiĢtir.

Md. 2; ödenek olmadığı ve acil paraya ihtiyaçlarının olduğu zamanlarda Milli Eğitim Bakanlığı‟na baĢvurduklarını Ģöyle açıklıyor: “Ben yazımı yazdım; Ankara‟ya gittim, geldim; bütün her Ģeyi yaptım; „para istiyorum‟ dedim. KıĢın ortasında, Ģubat ayında Ankara‟dan bana para gelmedi. Allah var; gaile yok. Allah‟tan baĢka kimse yok, söyleyeyim; hakikaten yok.” diyerek kendini nasıl yalnız hissettiğini ifade etmiĢtir.

Md. 3; “Paradan iyi anlayacaksın. Çünkü devletin gönderdiği ödenekler asla yetmiyor, asla yetmiyor. Ben ... yıldır - hani - okul müdürü olarak çalıĢıyorum. ... yıldır bu böyle devam ediyor. Asla gönderdiği para yetmiyor.” diyerek ödenek sorununu gündeme getiriyor.

Okullara gönderilen ödeneklerin yetmediği, okulların acil maddi ihtiyaçlarının karĢılanmadığı tespit edilmiĢ ve bu durumun okul müdürlerinin örgütsel güven düzeylerini olumsuz etkilediği gözlenmiĢtir.

4.3.2.2. Öğretmenlerin ve Yöneticilerin Atama ve Yer DeğiĢtirmeleriyle Ġlgili Yönetmelikler;

Md. 2; “Sürekli öğretmen değiĢiyor.” diyerek okulda görev yapan öğretmenlerin sürekli değiĢtiğini ifade etmiĢtir.

Md. 3; Milli Eğitim Bakanlığının yönetici atama ve yer değiĢtirme yönetmeliğini değiĢtirdiğini ve bunun okulları etkilediğini “okul müdürleri müdür muavinlerini kendi seçiyor idi yani bir güven iĢte yine güven ortaya çıkıyor” diyerek ifade etmiĢtir.

Öğretmenlerin ve yöneticilerin atama ve yer değiĢtirmelerinin, müdürlerin kontrolü dıĢında gerçekleĢtiği, bu nedenle müdürlerin birlikte çalıĢmak istedikleri personeli seçemedikleri; aynı zamanda öğretmenleri tanıyamadan kadrolarının değiĢtiği tespit edilmiĢtir. Öğretmen ve yönetici atama ve yer değiĢtirme yönetmeliğinin, örgütsel güveni olumsuz etkilediği gözlenmiĢtir.

111

4.3.2.3. Yetersiz Personelin Görevinden Alınamaması

Md. 3; 657 Sayılı Devlet Memurların Kanunu‟nun sağladığı hakların, yetersizliği müfettiĢler tarafından da tespit edilen öğretmenleri koruduğunu bu öğretmenlerin görevden alınamadığını, sadece baĢka bir okula verildiğini; bu durumun okulları etkilediğini ifade etmiĢtir: “Okula verdiler; görevine son verilebiliyor mu?

Hayır.” Aynı durumun hizmetliler için de geçerli olduğunu Ģöyle belirtmiĢtir: “Burada da eĢeğim, baĢka bir okulda da eĢĢeğim‟ diyor (hizmetli); „ne fark eder?‟ diyor; „beni buradan en fazla ne yaparlar müdürüm?‟ diyor. „Beni alır baĢka bir okula verirler,‟

diyor. Yani böyle bir Ģey düĢünün; - bence yeni bir - ĠnĢallah Bakanlık bunu değiĢtirir.”

Okul müdürlerinin, mevzuat çerçevesinde, birlikte çalıĢacağı kiĢileri seçemediği; özellikle yetersizliği Milli Eğitim Bakanlığı müfettiĢleri tarafından tespit edilen personelin dahi görevinden alınamadığı, müdürlerin bu personel ile çalıĢmak zorunda bırakıldığı ve bu personelin görevden alınamamasının örgütsel güvenlerini olumsuz etkilediği tespit edilmiĢtir.

4.3.2.4. Bakanlığın Kamuoyuna Yönelik Açıklamaları

Md. 3; Bakanlık‟ın gönderdiği kaynağın yeterli olmadığını belirtip

“dolayısıyla vatandaĢa müracaat ediyorsun; vatandaĢa müracaat ettiğinde de” Milli Eğitim Bakanlığı‟nın “kayıt parası alan müdürü yakarım” dediğini ifade etmiĢtir. Hatta Milli Eğitim Bakanlığı‟nın “para isteyen müdürü bana söyleyin; açayım soruĢturmayı, alayım görevden” dediğini Tv‟den ilan ettiğini; bu durumun yarattığı sıkıntıyı ise Ģu Ģekilde özetlemiĢtir: “Ġyi peki, vatandaĢ geliyor diyor ki; „senin bakanın dedi ki kayıt parası alınmayacak; diğer Ģeylerden para alınmayacak, dedi; sen niye istiyorsun?‟ Yahu kardeĢim, burada bazı Ģeyler yapılacak, yapılmak zorunda; bakanlığın gönderdiği ödenek (yetmiyor)… Örneğin; milyar, benim geçen sene harcadığım para, milyar… Bu milyar nereden geldi? VatandaĢtan aldık. Ha, bu konuda da diyor ki bakanlık; „ikna edin, alın‟ diyor; Ama diyor ki „alan müdürü de yakarım‟ diyor.”

Müdürlerin neden para almak zorunda kaldığını açıklamak için örnek veriyor:

“Bizim para aldığımız dönemler kayıt dönemi; bir de - açık konuĢayım - diploma dönemi; yani Ģimdi diplomalar var. Çünkü diplomanın harcını - Bakanlık bizde diplomayı bedava gönderiyor; diploma kağıdını gönderiyor; ama harç pulu alınmak

112 zorunda onu da - maliyeye yatırmak zorundasın. Peki, o para nereden gelecek; ben vatandaĢtan almazsam nereden vereceğim o parayı? Mecburum o parayı almaya.”

YaĢanılan sıkıntının kaynağını ise “Sayın Bakanımız, sayın valilerimiz - yaklaĢtı dönem, Ģu anda ilköğretimlerde kayıt baĢladı; gazetelerde vardır – „kayıt parası alınmayacak, kesinlikle alınmayacak‟. Tamam, e alınmayacak; „alanı Ģikâyet edin gereken yapılacak‟ (diyorlar)” diyerek yetkililerin açıklamaları olarak değerlendirmiĢtir.

Milli Eğitim Bakanlığı‟nın çeĢitli açıklamalarda bulunduğu; ancak bu açıklamaların müdürleri zor durumda bıraktığı, okulun ihtiyaçları gözetilmeksizin yapılan bu açıklamaların müdürlerin örgütsel güveni üzerinde olumsuz etkisi olduğu tespit edilmiĢtir.