Diğer E-Pazarlama Çeşitleri

.

Dört temel e-Pazarlama çeşidinin yanı sıra sıklıkla kullanılan diğer e-Pazarlama çeşitleri bu bölümde açıklanmaktadır.

Tek ve Özgül, 2005, op. cit., s.82.

98

55

a. İşletmeden İşletmeye, İkinci İşletmeden Tüketiciye E-Pazarlama

(Business-to-Business-to-Consumer)

İşletmeden işletmeye, ikinci işletmeden tüketiciye e-Pazarlamada, işletme, müşterisi olan işletmeye ürün ve hizmet sağlar. Ürün ve/veya hizmeti satın alan işletme de kendi müşterilerine veya ürün ve hizmet sağladığı tüketicilere bu ürün ve/veya hizmetleri herhangi bir katma değer yaratmaksızın sunar99

b. İşletme İçi E-Pazarlama (Intrabusiness)

. Bir işletmenin herhangi bir İnternet servis sağlayıcısından İnternet hizmeti satın alarak bunu kendi işletmesindeki çalışanlara sunması B2B2C e-Pazarlamaya örnektir. Benzer şekilde turizm acentelerinin sunduğu hizmetler de B2B2C e-Pazarlamaya örnek teşkil edebilir. Bir turizm acentesinin otel işletmesinden konaklama hizmeti satın alarak bu hizmeti herhangi bir katma değer yaratmadan son müşterilere sunması örnek olarak gösterilebilir.

İşletme içi e-Pazarlama, işletme içindeki çeşitli birimler ve kişiler arasındaki her türlü ürün, hizmet ve bilgi değişiminin yaşandığı tüm örgütsel etkinlikleri kapsar. Bu örgütsel etkinlikler kurumsal ürünlerin bir çalışana satılmasından, çevrimiçi eğitimlere ve ortaklaşa tasarım çabalarına kadar uzanır. İşletme içi e-Pazarlama genellikle yerel ağlar veya işletme portalları üzerinden yürütülmektedir100

c. İşletmeden Çalışana E-Pazarlama (Business-to-Employees)

.

İşletmeden çalışana (B2E) e-Pazarlama, örgütün bireysel çalışanlarına hizmet, bilgi ve ürün sunduğu işletme içi e-Pazarlama çeşidinin bir alt kategorisidir. Dolayısıyla B2E e-Pazarlamada işletme içinde bir bilgi akışı ve bilgi göçerimi söz konusudur. B2E e-Pazarlamada, proje yöneticileri gibi mobil çalışanlar bilgi göçerimini yoğun olarak kullanarak işletmeden bilgi elde etmekte ve bilgiyi kullanmaktadırlar.

d. İşbirlikçi E-Pazarlama (Collaborative)

İşbirlikçi e-Pazarlamada, kullanılan dijital teknolojiler işletmelere ürün, hizmet ve yenilikçi e-Pazarlama uygulamalarının planlanması, tasarımı, gelişimi, yönetimi ve araştırılmasında ortaklaşa hareket etme olanağı sağlar101

Turban, King, Viehland and Lee, 2006, op. cit., s.8.

100

Locit.

101

İbid, s.286.

56 geliştirilmesi veya tasarımı sürecinde iki ayrı işletme elektronik ortamda bilgi paylaşımında bulunabilir veya tasarım süreçlerine müdahale edebilirler. Dolayısıyla işbirlikçi pazarlamada işletmeler arasındaki ortaklaşa hareket sadece alım veya satım ile ilgili değildir.

e. Eşler Arası E-Pazarlama (Peer-to-Peer)

Bazı C2C uygulamaları, eşler arası (P2P) adıyla bilinen bilgisayar mimarisine dayanır. P2P bilgisayar mimarisinde her istemci bilgisayar, dosyaları veya bilgisayar kaynaklarını (işlemci gücü gibi), diğer istemcilerle merkezi bir sunucu üzerinden paylaşabilmektedir.

P2P, iki farklı paylaşım şeklini temsil eder. Bunlardan ilki dijital dosyaların doğrudan paylaşımı ikincisi ise farklı bilgisayarların işleme güçlerinin paylaşımıdır. P2P bağlantının sağladığı en önemli avantaj tek bir kişisel bilgisayarı veya taşınabilir aygıtı çok büyük miktarlarda bilgiye ulaşabilir hale getirmesidir. Ayrıca, düzgün hazırlanmış bir P2P bağlantı sistemi, güvenlik, esneklik ve erişilebilirlik olarak yüksek performans göstermektedir102

f. Devletten Halkla E-Pazarlama (Goverment-to-Citizens)

.

Devletten halka e-Pazarlama kategorisi, devlet ile halk arasındaki her türlü elektronik işlemi kapsamaktadır. Vergiler ile ilgili işlemler, yazışmaların yapılması, çeşitli yasal yükümlülük ve gerekliliklerin incelenmesi, başvuruların yapılması, bilgi edinme ve bilgilendirme gibi konularda devlet ile halk arasındaki ilişkilerin yürütülmesi G2C e-Pazarlama kapsamına girmektedir.

Elektronik devlete geçişin sağlanması amacıyla ehliyet, pasaport başvuruları, sosyal güvenlik primleri ve vergi ödemeleri gibi uygulamaları kapsayan G2C e-Pazarlama, henüz ülkemizde çok yaygın bir şekilde uygulanmamaktadır. Önümüzdeki yıllarda kamu hizmetlerinin elektronik ortamda yapılabilmesi kamusal faaliyetlerin verimliliğini arttıracaktır103

Emarketer.com İnternet sitesine göre, devlet kurumlarının İnternet sitelerinin temel kullanım alanları arasında, telefon ve adres bilgileri (% 96), diğer sitelere link verme

.

İbid, s. 360.

103

Bora Aktan ve Alaattin Arslan, İş Hayatında İnternet Kullanımı ve Elektronik Ticarete (E- Commerce) Genel Bir Bakış, Ekonomik ve Teknik Dergi Standart, Yıl. 41, Sayı. 490, 2002, s. 86.

57 (% 71), yayınlar (% 93) ve veri tabanları (% 57) yer almaktadır. Temel G2C faaliyetleri arasında turizm ve rekreasyon (% 77), araştırma ve eğitim (% 70), indirilebilir formlar (% 63), devletin sunduğu hizmetler hakkında bilgi edinme (% 63), kamu politikaları hakkında bilgi edinme (% 62) ve sağlık ve güvenlik ile ilgili tavsiyeler (% 49) yer almaktadır104

g. Devletten İşletmeye E-Pazarlama (Goverment-to-Business)

.

Devletten işletmeye (G2B) e-Pazarlama, devlet kurumları ile işletmeler arasındaki her türlü işlemi ifade etmektedir. Her ne kadar bu kategori devletten işletmeye e- Pazarlama olarak tanımlansa da işletmelerden devlet kurumlarına e-Pazarlama faaliyetleri de bu kategori içerisinde değerlendirilmektedir. Dolayısıyla G2B e- Pazarlamada ilişkiler çift yönlü olarak ele alınabilir. G2B e-Pazarlama, kamu kurumlarının özel sektör işletmelerine ürün ve hizmet sunması ile özel sektör işletmelerinin kamu kurumlarına ürün ve hizmet sunmasını içermektedir.

h. Devletten Devlete E-Pazarlama (Goverment-to-Goverment)

Devletten devlete (G2G) e-Pazarlama kategorisi kamu kurumları arasındaki pazarlama faaliyetlerinin elektronik ortamdan yürütülmesini ifade eder. Pek çok G2G uygulamasının amacı kamusal işlemlerdeki verimliliği ve etkinliği arttırmaktır. Kamu kurumları arasındaki bilgi paylaşımı, ödemeler, tedarik gibi e-Pazarlama uygulamaları G2G e-Pazarlamanın temel kullanım alanlarıdır.

i. Devletten Çalışana E-Pazarlama (Goverment-to-Employees)

Kamu kurumlarında çalışan sayısının gün geçtikçe artması ve ülkenin çeşitli yerlerine yayılması sonucunda kamu kurumları ile kamu çalışanları arasında elektronik ortamda iletişim kurulması gerekliliği doğmuştur. Devletten çalışana (G2E) e-Pazarlama faaliyetleri, kamusal işlemlerin verimliliğinin ve etkinliğinin arttırılması için kamu kurumları ile kamu çalışanları arasındaki faaliyetlerin ve hizmetlerin elektronik ortam üzerinden yürütülmesini amaçlamaktadır.

Kamu kurumları ile kamu çalışanları arasındaki bilgi paylaşımı, yazışmalar, çeşitli kamusal süreçlerin yerine getirilmesi, bazı resmi kayıt ve belgelerin paylaşımı gibi

58 faaliyetlerinin elektronik ortam üzerinden yürütülmesi G2E e-Pazarlama faaliyetleri arasında yer almaktadır.

j. Mobil E-Pazarlama

Mobil e-Pazarlama m-pazarlama olarak da adlandırılmaktadır ve kablosuz ağlar üzerinden pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesini ifade etmektedir. Mobil e- Pazarlama, B2B ve B2C ticari işlemlerinin, bilgi ve hizmet paylaşımlarının kablosuz mobil araçlar yardımıyla yapılmasını içermektedir.

k. Kâr Amaçsız E-Pazarlama (Nonbusiness)

Akademik kurumlar, sivil toplum örgütleri, sosyal organizasyonlar gibi kâr amacı gütmeyen kurumların faaliyetlerini ve müşteri hizmetlerini yürütebilmeleri için e- Pazarlama faaliyetlerinde bulunmaları kâr amaçsız e-Pazarlamanın kapsamı içerisine girmektedir. Hem toplumu bilinçlendirme hem de toplumun ve kamuoyunun ilgisini bir olay veya olguya çekme konusunda yürütülen faaliyetlerin elektronik ortamda duyurulması, tanıtımının yapılması, kampanyalar düzenlenmesi ve çeşitli iletişim faaliyetlerinde bulunulması en sık kullanılan kâr amaçsız e-Pazarlama faaliyetleridir.

l. E-Öğrenme (E-Learning)

E-öğrenme, bilginin eğitim, alıştırma ve bilgi yönetimi amacıyla çevrimiçi şekilde dağıtılmasını ifade eder. Bugün pek çok eğitim kurumunda hatta üniversitede uzaktan ve İnternet temeline dayalı öğretim sistemleri geliştirilmiştir ve uygulanmaktadır. Ülkemizde de Anadolu Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Bilgi Üniversitesi gibi üniversitelerde e-öğrenme uygulamaları sıkça kullanılmaya başlanmıştır.

E-öğrenmenin pek çok yararı bulunmaktadır. Bunlar arasında zaman ve maliyet tasarrufu sağlama, esneklik, geniş kitlelere hitap etme ve farklı sosyo-kültürel ve demografik özelliklere sahip kişilere aynı anda eğitim fırsatı sunma sayılabilir.

59